Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στα τέλη του 17ου αιώνα, ο αρχιμανδρίτης -αργότερα πατριάρχης Ιεροσολύμων- Χρύσανθος Νοταράς με προτροπή του ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας Κωνσταντίνου Μπασαράμπα συνθέτει πραγματεία για το επιτίμιο του αφορισμού. Η πραγματεία αυτή που σώζεται ολόκληρη σε δύο χειρόγραφα και ένα τμήμα της σε ένα τρίτο, παρέμεινε ως τώρα ανέκδοτη, μολονότι αποτελεί την πρώτη συστηματική προσπάθεια μελέτης της ποινής του αφορισμού, ποινής που αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα "εργαλεία" της Εκκλησίας για την άσκηση της πολιτικής της, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στο κείμενο αυτό...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια μικρή συμβολή στην προσπάθεια συμπλήρωσης των "λευκών σελίδων" της Ιστορίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Και σήμερα η υπενθύμιση της Ιστορίας είναι απαραίτητη. Πολύ περισσότερο που μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, εκκλησιαστικοί κύκλοι, τόσο στο εξωτερικό (είναι χαρακτηριστικές οι κινήσεις του Βατικανού και φονταμενταλιστικών, προτεσταντικής έμπνευσης, αμερικανικών εκκλησιών, κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη), όσο και στο εσωτερικό, επιδιώκουν να καλύψουν το κενό προωθώντας ιδέες σαν αυτή του "Ιντεγρισμού", της δημιουργιας, δηλαδή, μιας κοινωνίας...

Κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα ο Κλήρος σύσσωμος -ανώτερος και κατώτερος, επώνυμος και ανώνυμος- αντιστάθηκε σθεναρά στη βουλγαρική απειλή, πρωτοστατώντας στην ενδυνάμωση και οργάνωση του Ελληνισμού της Μακεδονίας. Ο επιστήμονας ιστορικός, αλλά και κάθε ιστορικά σκεπτόμενος άνθρωπος, αντικρύζει με θαυμασμό και σεβασμό τη συμβολή του κλήρου στο εθνικό επίτευγμα αυτού του αγώνα. Στην παρούσα μελέτη -αν και η διαπραγμάτευση κάθε ιστορικού θέματος παρουσιάζει δυσκολίες εκλαΐκευσης- επιχειρείται μια εκλαϊκευμένη προσέγγιση μέσα στα πλαίσια, όμως, της επιστημονικής - ιστ...

Σκοπός της μελέτης είναι η παρουσίαση της προσωπικότητας και του έργου του λόγιου Πατριάρχη των Ιεροσολύμων Εφραίμ Β΄ του Αθηναίου (|1770), που η δραστηριότητα του, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, έδωσε νέα πνοή στην ιστορία των γραμμάτων. Μετά την περάτωση των σπουδών του, που ασφαλώς καθόρισαν και τη μετέπειτα πορεία του, ως πρώτιστο μέλημα έθεσε την ανάπτυξη της παιδείας και συνέβαλε τα μέγιστα στην πνευματική ανόρθωση της Κύπρου, όπου και κλήθηκε για να διδάξει. Συνεργάστηκε με τους αρχιεπισκόπους Φιλόθεο και Παΐσιο και ανέλαβε αποστολές για την ανακούφιση της Εκκλη...

Στα μέσα του 18ου αι., στον άξονα μεταξύ Κιέβου, Αγίου Όρους, Κωνσταντινούπολης, Μόσχας, Πετρούπολης, Σιβηρίας και Αιγαίου Πελάγους, με πρωταγωνιστή τον αγιορείτη Ανατόλιο, συνομιλητή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ (1741-1761) και του περιβάλλοντος της αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β της Μεγάλης (1762-1796), γράφτηκαν ιστορικές σελίδες, οι οποίες ακόμα δεν κατορθώθηκε να αποκαλυφθούν στο σύνολό τους. Ένα βιβλίο, προσπάθεια έρευνας πολλών ετών, το οποίο συμβάλλει στην ιστορία του Αγίου Όρους, της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Νέου Ελληνισμού.

Το βιβλίο αυτό μιλάει για την ιστορία μιας περιπετειώδους σχέσης: του έθνους και της ορθοδοξίας. Σε ένα πρώτο επίπεδο πρόκειται για την ιστορία δύο εθνικο-θρησκευτικών σχισμάτων: της ρήξης της ελλαδικής εκκλησίας με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως - από την κήρυξη του Αυτοκέφαλου του 1833 μέχρι τον Τόμο του 1850 - και της σύγκρουσης του Πατριαρχείου με τον βουλγαρισμό, μέχρι την πανηγυρική καταδίκη του αιρετικού φυλετισμού το 1872. Μέσα όμως από την εξιστόρηση αυτών των εκκλησιαστικών σχισμάτων προβάλλουν οι εσωτερικές, ιδεολογικές και πολιτικές διαμάχες που διαπερνούν...

Πλην των μεθ' ωρισμένης δικαιοδοσίας και εξουσίας τακτικών αρχιερέων μνημονεύουν αι Κανονικαί πηγαί και των τιτουλαρίων αρχιερέων. Ο θεσμός των τιτουλαρίων αρχιερέων, κατά την μακραίωνα της Εκκλησίας ιστορίαν, εγνώρισε διαφόρους θέσεις και αντιθέσεις ως προς την κανονικότητά του. Υπήρξαν Πατριαρχικαί και Συνοδικαί αποφάσεις, αι οποίαι κατήργησαν τον θεσμόν, άλλαι αι οποίαι έθεσαν περιορισμούς τινας εις τας εκλογάς αυτών και άλλαι αι οποίαι έθεσαν περιορισμούς τινας εις τας εκλογάς αυτών και άλλαι αι οποίαι επανέφερον το αρχαίον τούτο εκκλησιαστικόν έθος. Οι τιτουλάριοι αρ...

Το βιβλίο αυτό ανασυνθέτει το πολιτικό πεδίο μέσα στο οποίο αναμετρήθηκαν μικτές ομάδες κληρικών και λαϊκών, όπως και ισχυρές οικογένειες νεοφαναριωτών και αστών της Κωνσταντινούπολης, για τον έλεγχο του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον 19ο αιώνα. Βασικός άξονας της μελέτης είναι η ανάλυση των εντάσεων και των αντιπαραθέσεων που προκάλεσε η θεσμοποίηση της συμμετοχής των λαϊκών στη διοικητική δομή του, με αποκορύφωμα την Εθνοσυνέλευση των ετών 1858-60 και το κείμενο των "Γενικών Κανονισμών". Ωστόσο, εξετάζοντας τη γενεαλογία των εμπλεκομένων ομάδων, ο συγγραφέας αναλαμβάνει έ...

Οι "Εκκλησιαστικές Ιστορίες", σχεδόν ανεξαιρέτως, είναι στην ουσία ιστορίες της δυτικής χριστιανοσύνης. Οι αναφορές στην Ανατολή είναι σύντομες και ως επί το πλείστον επιφανειακές. Το βιβλίο αυτό, επιχειρώντας μια πιο ισόρροπη προσέγγιση, περιγράφει τις εξελίξεις στις Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης κατά τον ύστερο Μεσαίωνα. Εξετάζει τα σημαντικότερα κινήματα στη Δύση (το παπικό μεταρρυθμιστικό κίνημα, τις Σταυροφορίες, τον σχολαστικισμό και τον συνοδισμό) και αναλύει τις επιπτώσεις τους στην Ανατολή. Ερευνά τα θεολογικά και πνευματικά ρεύματα που εξαπλώθηκαν από το Βυ...

Η σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων ιδρύθηκε το 1958 με πλήρη περιφρόνηση των βασικών αρχών της Ορθοδόξου Εκκλησιολογίας, με πρόταξη εθνοφυλετικών σκοπιμοτήτων και παρά την αντίδραση της σερβικής Εκκλησίας και σύνολης της Ορθοδοξίας. Περιλαμβάνει στους κόλπους της το μεγαλύτερο μέρος του σημερινού πληθυσμού της χώρας. Σε σύνολο 2.200.000 κατοίκων, οι Ορθόδοξοι (Σκοπιανοί, Βούλγαροι, Σέρβοι, Έλληνες -Βλαχόφωνοι-Σαρακατσαναίοι-) ανέρχονται σε 1.600.000. Οι υπόλοιποι, ανερχόμενοι σε 600.000, είναι Μουσουλμάνοι (Αλβανοί, Τούρκοι, Ρώμοι). Υπάρχουν ακόμη 10.000 Καθολικοί-Ουνίτες,...

Για τους "πιστούς" το ζητούμενο δεν είναι ποτέ τα ιστορικά, τα φιλοσοφικά ή τα ηθικά προβλήματα, η αλήθεια ή, για να το πούμε πιο ταπεινά, η πιθανότητα της αλήθειας, αλλά το δικό τους πρόβλημα. "Πιστεύουν" ότι δεν θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς την πίστη τους. Αν και βέβαια, ως Ινδοί παραδείγματος χάρη, πιθανώς να είχαν μια εντελώς διαφορετική πίστη. Και ως Αφρικανοί πάλι διαφορετική -μια άποψη η οποία κάνει εξαρχής σχετική κάθε "πίστη". Η ζωή μου μού δείχνει ότι μπορεί κανείς να ζει άνετα χωρίς "πίστη". Και χιλιάδες γράμματα αναγνωστών, συχνά συγκλονιστικά, μαρτυρούν ότι μπ...