Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Χαρίλαος Τρικούπης, αναμφισβήτητα, υπήρξε ένας μεγάλος πολιτικός ηγέτης, μια εξέχουσα φυσιογνωμία στην ιστορική διαδρομή του νεοελληνικού κράτους. Η προσωπικότητά του είναι άρρηκτα δεμένη με μία από τις πολυτάραχες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας, της οποίας οι εξελίξεις, οι αντιφάσεις, οι πρόοδοι και τα πισωγυρίσματα χρήζουν ευρύτερης και συστηματικότερης έρευνας, ώστε να απαντηθούν ερωτήματα που διαρκώς προκύπτουν. Έτσι, στο φακό της ιστορικής έρευνας βρίσκεται μια περίοδος, όπου κυριαρχούν η Μεγάλη Ιδέα και ο εκσυγχρονισμός του κράτους, η σύγκρουση του παλαιοκομ...

Η δραματικότητα της εθνικής κρίσης που βιώνουμε έχει προκαλέσει μιά βαθύτερη και υγιή ανάγκη αναστοχασμού της πορείας της Ελλάδας. Το κίνητρο αυτής της εθνικής ενδοσκόπησης είναι προφανώς η αυτογνωσία, η κατανόηση του πώς φτάσαμε ως εδώ, τί και πώς πετύχαμε, σε τι και γιατί αποτύχαμε. Σε τέτοιες στιγμές, η καταφυγή σε στοχαστές μεγάλου βεληνεκούς είναι αναγκαία και λυτρωτική. Μας βοηθά να δούμε τις αδρές και ουσιώδεις γραμμές. Μας προσφέρει γενικότερα ερμηνευτικά σχήματα με τα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε, αλλά πάντως μας αναγκάζουν να σκεφτούμε....

Η προσπάθεια του παρόντος βιβλίου είναι να δει την "άλλη όχθη του ποταμού", ένα ομόλογο με τους αριστερούς καπεταναίους φαινόμενο, τους εθνικιστές αντικομουνιστές οπλαρχηγούς, ώστε να κατανοηθούν τα βασικά χαρακτηριστικά του φαινομένου, οι συνθήκες και οι διεργασίες που το δημιούργησαν. Αντίθετα από ό,τι συχνά πιστεύεται, αυτοί οι ένοπλοι κάθε άλλο παρά περιθωριακό φαινόμενο υπήρξαν. Και δεν γίνεται λόγος μόνο για τον ΕΔΕΣ και τους οπλαρχηγούς του στην Ήπειρο αλλά και για τους άλλους ένοπλους αντι-εαμικούς πληθυσμούς, οι οποίοι ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες, διάσπαρτοι...

Η γλαφυρή αναπαράσταση μιας εποχής και όλου αυτού του πολύχρωμου γαλαξία της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, που ορμητικά ενέσκηψε αμέσως με την πτώση της χούντας. Επέπεσε σαν πύρινη λαίλαπα στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Πυρπόλησε όνειρα νέων ανθρώπων και πυροδότησε όλες τις απεργίες των μεγάλων εργοστασίων. Συγκλόνισε τους δρόμους της Αθήνας με τα ακραία συνθήματα της. Χωρίς να αποκτήσει ποτέ και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, αν και θα μπορούσε. Είτε γιατί δεν το επιδίωξε, είτε γιατί έμεινε πιστή στην βασική αρχή του αριστερισμού: την πολυδιάσπαση! Όπως πιστή έμεινε και σ...

Οι κυβερνήτες της Ελλάδας επιλέγονται από ξένα συμφέροντα και εκλέγονται... «δημοκρατικά» από τον ελληνικό λαό... Η Ελλάδα, ως κράτος, οφείλει την δημιουργία της στις Μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης και την επιβίωσή της στα δάνεια που της παρέχουν... Ο ελληνικός λαός είναι ενοικιαστής αορίστου χρόνου στην χώρα που γεννήθηκε... Ολόκληρη η Ελλάδα ζει σ' ένα τεράστιο ψέμα και φαντασιώσεις. Η μόνη πραγματικότητα είναι η εξάρτηση από το 1947 μέχρι σήμερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις υπηρετούν πιστά ντόπια και ξένα οικονομικά συμφέροντα... Τελικά ποιο...

Στις σελίδες που ακολουθούν, ο αναγνώστης θα διαβάσει τι συνέβη στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας και μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου '74. Πρόκειται για άγνωστα, στο ευρύ κοινό, γεγονότα, για δραματικά επεισόδια και συγκλονιστικές συγκρούσεις προσώπων και καταστάσεων, που δίνουν μία νέα διάσταση στην εποχή εκείνη - και, ίσως, προδικάζουν μελλοντικές εξελίξεις. Σταύρος Π. Ψυχάρης

Στις σελίδες που ακολουθούν, ο αναγνώστης θα διαβάσει τι συνέβη στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας και μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου '74. Πρόκειται για άγνωστα, στο ευρύ κοινό, γεγονότα, για δραματικά επεισόδια και συγκλονιστικές συγκρούσεις προσώπων και καταστάσεων, που δίνουν μία νέα διάσταση στην εποχή εκείνη - και, ίσως, προδικάζουν μελλοντικές εξελίξεις. Σταύρος Π. Ψυχάρης

Το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης, διανύοντας τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης επιστημονικής διημερίδας με θέμα "Οι εκλογές του 1946: Σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας", η οποία διεξήχθη στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2006 στην Αθήνα. Η Επιστημονική Επιτροπή της εκδήλωσης αποτελείτο από τους Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Ηλία Νικολακόπουλο και Γρηγόριο Ψαλλίδα. Ανακοινώσεις, παρουσίασαν είκοσι καθηγητές και ερευνητές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας και των πολιτικών επιστημών προερχόμενοι από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσα...

Λίγο καιρό μετά τις εκλογές του 1981, η Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης διοργάνωσε δημόσια συζήτηση με στόχο μία πολύπλευρη παρουσίαση και ανάλυση της εκλογικής διαδικασίας. Στην εκδήλωση εκείνη έλαβαν μέρος έγκυροι πολιτικοί επιστήμονες και διακεκριμένοι δημοσιογράφοι, και ακόμα εκπρόσωποι από άλλες κοινωνικές επιστήμες, που η ειδίκευση τους τους φέρνει σε διεπιστημονική επαφή με τα πολιτικά και εκλογικά φαινόμενα. Η Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης μετά την εκπνοή και της τελευταίας προθεσμίας για την κατάθεση των εισηγήσεων βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να δ...

"Δηλαδή φαίνεται από ότι έμαθα εκ των υστέρων, τους είχανε πείσει οι Αμερικάνοι ότι, θα μπούνε οι Τούρκοι (στην Κύπρο) και θα φτιάξουν αυτή τη βάση και θα ενωθεί το άλλο κομμάτι με την Ελλάδα. Δηλαδή εάν δεν τους πεις προδότες, τους λες βλάκες..." (απόσπασμα συνέντευξης αξιωματικού πιστού στο στρατιωτικό καθεστώς)

Το βιβλίο πραγματεύεται δύο διαφορετικά αλλά συναφή ζητήματα. Το πρώτο εξ αυτών είναι η σύνθεση και η δράση των τριών ελληνικών κατοχικών κυβερνήσεων. Το δεύτερο αναφέρεται στις διεξαχθείσες δίκες αφενός κατά των μελών των κατοχικών αυτών κυβερνήσεων ως δοσιλόγων και αφετέρου κατά των εγκληματιών πολέμου, με βαρύτατες κατηγορίες, ακόμη και της εσχάτης προδοσίας. Πρόκειται για πολιτική ανάλυση μιας κρίσιμης περιόδου της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που έχει αφήσει βαθιά και διαχρονικά τα ίχνη της μέχρι και τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα.

Η πολιτική δραστηριότητα και σκέψη αναπτύχθηκαν στις πόλεις και στα υπόλοιπα κρατικά μορφώματα της αρχαίας Ελλάδας, ενώ αυτοί καθαυτοί οι όροι "τυραννίδα", "αριστοκρατία", "ολιγαρχία", "δημοκρατία" και "πολιτική" χρησιμοποιούνται για να καθορίσουν έννοιες που αναλύθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια επιλογή κειμένων σε μετάφραση, τα οποία απεικονίζουν την ποικιλία των τυπικών μηχανισμών και των άτυπων διεργασιών που απαντούν στις ελληνικές πόλεις, από την εποχή των κρατών που περιγράφονται στον Όμηρο, την αρχαϊκή εποχή με την άνοδο και πτώση των τ...

Το φθινόπωρο του 1922 στο λιμάνι της Σμύρνης έκλεισε με τον πιο τραγικό τρόπο μία ιστορική εποχή κατά την οποία γενιές Ελλήνων είχαν γαλουχηθεί με το όραμα της Μεγάλης Ιδέας. Στην τελευταία φάση της περιόδου αυτής η ελληνοτουρκική αντιπαράθεση άρχισε με τις ελληνικές επιτυχίες κατά τους βαλκανικούς πολέμους και τελείωσε με την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου, που είχε ως συνέπεια τον ξεριζωμό των Ελλήνων και του ελληνισμού από την Ανατολία μετά από μία περίοδο τριών χιλιάδων ετών ζωντανής παρουσίας. Κορυφαίες φυσιογνωμίες της αναμέτρησης αυτής ο Ελευθέριος Βενιζέλος...

Το θέμα του βιβλίου εντοπίζεται στις απαρχές της ελληνοτουρκικής διαφωνίας για το Αιγαίο και συγκεκριμένα στην τριετία από το Νοέμβριο του 1973 έως το Νοέμβριο του 1976. Το διάστημα αυτό είναι σημαντικό για δύο κυρίως λόγους. Πρώτα γιατί στην τριετία αυτή αποτυπώθηκαν, και έκτοτε παραμένουν περίπου αμετάβλητες αποδεικνύοντας αξιοσημείωτη αντοχή στο χρόνο, τόσο οι θέσεις επί της ουσίας των δυο πλευρών όσο και οι αντιλήψεις τους για την προτιμητέα διαδικασία επίλυσής τους. Δεύτερο, στο ίδιο διάστημα αναδείχθηκαν και δοκιμάστηκαν πολιτικές στρατηγικές διαχείρισης του ζητήματος...

Την άνοιξη του 1948 δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζωρτζ Πολκ, 35 χρόνων, ανταποκριτής του CBS στην Αθήνα, που κάλυπτε την ευρύτερη περιοχή. Ήταν μια πολιτική δολοφονία στην καρδιά του Εμφυλίου, που παρέμεινε ανεξιχνίαστη. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, μαζί με το κύριο ερώτημα ποιοι (και γιατί) σκότωσαν τον Πολκ, υπάρχει και το ερώτημα γιατί οι κυβερνήσεις τριών κρατών (Ηνωμένων Πολιτειών, Ελλάδας και Βρετανίας) συνεργάστηκαν στενά (και διαχρονικά) για να συγκαλύψουν τους δράστες.

Το κίνημα της 21ης Απριλίου 1967 υπήρξε το έναυσμα του ενδιαφέροντός μου για τις σχέσεις στρατού και πολιτικής στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της έρευνας ανακάλυψα ότι το φαινόμενο των στρατιωτικών επεμβάσεων στην πολιτική είναι πρόσφατο στη νεότερη ελληνική ιστορία. Τα πραξικοπήματα απέκτησαν ανησυχητική συχνότητα μετά το τέλος των αλυτρωτικών πολέμων (μεταξύ των ετών 1922 και 1936) και συνέπεσαν με την εξασθένηση του κοινοβουλευτισμού παντού στην Ευρώπη. Ωστόσο, η υπεροχή των πολιτικών δεν αμφισβητήθηκε πριν από το 1967 και τα πραξικοπήματα, τα οποία απέβλεπαν σε πολιτική...

Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μια καταγραφή των εκλογικών προτιμήσεων της ισραηλιτικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης από το 1915 έως το 1936, σε άμεσο συσχετισμό με τα ενδοκοινοτικά ιδεολογικά ρεύματα (σιωνιστικό, σοσιαλιστικό και αφομοιωτικό). Η γενικότερη πολιτική δραστηριοποίηση των Ισραηλιτών της Θεσσαλονίκης, η αντιμετώπιση του εβραϊκού στοιχείου από τον Τύπο της εποχής, οι συσχετισμοί με άλλες εκλογικές αναμετρήσεις, όπως οι δημοτικές και ενδοκοινοτικές εκλογές που διεξάγονταν παράλληλα, οι εσωτερικές διαφοροποιήσεις στο πλαίσιο της εβραϊκής κοινότητας και η εξέλιξή...

Τον Γενάρη του 2010 ο Όμιλος για τη Μελέτη της Ιστορίας και της Κοινωνίας (Ο.Μ.Ι.Κ) οργάνωσε μια ανοιχτή συζήτηση ανάμεσα σε τρεις γνωστούς ιστορικούς και στο κοινό, με αφετηρία τρία ερωτήματα για τον "Δεκέμβρη του 2008". Ήταν η πρώτη δημόσια συλλογική τοποθέτηση που έγινε από έλληνες ιστορικούς για την εξέγερση και μία από τις λίγες φορές που έλληνες ιστορικοί συναντήθηκαν με μη ειδικό κοινό, συζητώντας από κοινού πάνω σε ένα σύγχρονο πρόβλημα. Η έκδοση αυτή περιέχει τόσο τις τρεις σύντομες εισηγήσεις των ιστορικών, όσο και τη συζήτηση που ακολούθησε.