Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιέχονται τα κείμενα: - Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, "Καλωσόρισμα" - Ζήσιμος Λορεντζάτος, "Πρόλογος" - Γιώργος Σεφέρης, "Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας" - Ιωάννα Πετροπούλου, "Επίμετρο: το εφόδιο του ποιητή" - Επιστολή του Γιώργου Σεφέρη προς τη Μέλπω και τον Οκτάβιο Μερλιέ - Άννα Μπαλλιάν, "Αφιερώματα στον θεό ενός σβησμένου κόσμου" - Γεωγραφικός χάρτης: τα δρομολόγια/τα μοναστήρια - Σταύρος Ζουμπουλάκης, "Τα μοναστήρια της Καππαδοκίας υπό το πρίσμα της διπλής παράδοσης"

Στον κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου ό Άγιος Ιωσήφ ο υμνογράφος αποκαλεί την Παναγία Τόπο Αγιάσματος της Δόξης. Το Άγιον Όρος ως κατ' εξοχήν κληρονομιά της Θεοτόκου είναι ολόκληρο ένα Αγίασμα όπου έζησαν ταπεινά και αθόρυβα απλοί μοναχοί και αγίασαν. Κάθε Μοναστήρι στην ευρύτερη περιοχή του, στις Σκήτες και στα Κελλιά, έχει τόπους που σφραγίσθηκαν με τις θαυμαστές εμφανίσεις και επεμβάσεις της Παναγίας και των Αγίων και αποτελούν για όλους μας ανεξάντλητη πηγή αγιασμού. 'Ετσι βλέπει κανείς μοναχούς γέροντες και νέους να τιμούν τα αγιάσματα αυτά και να διηγούνται συγκινημένοι γι...

Τα μοναστήρια, θεματοφύλακες της πίστης μας, δεν είναι μόνο τόποι λατρείας, γαλήνης, περισυλλογής και προσευχής. Ιερά καθιδρύματα, άγια κρυσφήγετα της αυταπάρνησης. Τόπου όπου έζησαν γνωστοί και λιγότερο γνωστοί αλλά και άγνωστοι μοναχοί, υπήρξαν "Κιβωτός" που διαφύλαξαν ανυπολόγιστης αξίας θησαυρούς. Υπήρξαν σε σκοτεινούς καιρούς ακοίμητοι οφθαλμοί που διέσωσαν την εθνική μας συνείδηση, διαφύλαξαν τα ιερά και τα όσια του τόπου και διατήρησαν ζωντανή την εθνική μας κληρονομιά. Εργαστήρια παιδείας και καταφύγια των κυνηγημένων στην περίοδο της πολύχρονης δουλείας, απέβησαν σ...

[...] Η ύπαρξι όλου αυτού του κειμηλιακού πλούτου στα περιωρισμένα γεωγραφικά όρια της Άνδρου δεν είναι καθόλου αυτονόητη, υπερβαίνει κατά πολύ το μέσο όρο των κοινών μοναστηριακών σκευοφυλακείων, και μόνο με τα συμβαίνοντα στα μεγάλα μοναστικά κέντρα της περιόδου της Τουρκοκρατίας μπορεί να αντιπαραβληθή. Ο κατάλογος που ακολουθεί, προϊόν της έμπνευσης του αειμνήστου Δημητρίου Πολέμη και του οράματός του για τη διάσωσι της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Άνδρου, καταστρώθηκε κατά τη διάρκεια αλλεπάλληλων επιτόπιων επισκέψεων κατά τα έτη 1989-1990 υπό την αιγίδα...

Η παρούσα έκδοση των «Πεπραγμένων» της Μονής Βαζελώνος* περιέχει 190 αυθεντικά κείμενα του 13ου, 14ου και 15ου αιώνα από τους κώδικες της Ιεράς, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου Βαζελώνος, παρά την Τραπεζούντα, του αρχαιότερου, ως γνωστόν, μοναστηριού του Πόντου. Στα 1650 χρόνια της λειτουργίας της (από την ίδρυσή της, το 270, έως το κλείσιμο και την εγκατάλειψη της, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1922) η Μονή υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά και διοικητικά κέντρα του Μικρασιατικού Ελληνισμού, ι...

[...] Ο κ. Μαρινέσκου, άριστος γνώστης των δύο γλωσσών (ελληνικής και ρουμανικής) και ρέκτης της επιστημονικής ερεύνης και τεκμηριώσεως, δούλεψε στα χειρόγραφα αρχεία. Συνέλεξε και άλλα σχετικά στοιχεία από τη Μονή. Τα συνέκρινε με επί τόπου επισκέψεις ρουμανικών αρχείων. Συνεργάστηκε με επιστήμονες και ιστορικούς της ελληνικής και ρουμανικής πλευράς. Και μας έδωσε μία κατά το δυνατόν πλήρη εικόνα της παρουσίας της Μονής Ιβήρων στην περιοχή της παλαιάς Μολδοβλαχίας. Στην εισαγωγή του αναφέρει τα ιβηρικά μετόχια της ευρύτερης περιοχής. Εντοπίζει τη γεωγραφική τους θέσι. Περ...

[...] Ο κ. Μαρινέσκου, άριστος γνώστης των δύο γλωσσών (ελληνικής και ρουμανικής) και ρέκτης της επιστημονικής ερεύνης και τεκμηριώσεως, δούλεψε στα χειρόγραφα αρχεία. Συνέλεξε και άλλα σχετικά στοιχεία από τη Μονή. Τα συνέκρινε με επί τόπου επισκέψεις ρουμανικών αρχείων. Συνεργάστηκε με επιστήμονες και ιστορικούς της ελληνικής και ρουμανικής πλευράς. Και μας έδωσε μία κατά το δυνατόν πλήρη εικόνα της παρουσίας της Μονής Ιβήρων στην περιοχή της παλαιάς Μολδοβλαχίας. Στην εισαγωγή του αναφέρει τα ιβηρικά μετόχια της ευρύτερης περιοχής. Εντοπίζει τη γεωγραφική τους θέσι. Περ...

Η Παναγία της Τήνου θεωρείται, και όχι άδικα, το μεγαλύτερο Προσκύνημα της πατρίδας μας, ίσως μετά το αγιώνυμο όρος Άθω, το οποίο όμως δεν παρουσιάζει τον ομαδικό και λαϊκό χαρακτήρα της Τήνου. Από τα πρώτα χρόνια μετά την εύρεση της θαυματουργής εικόνας, το 1823, και την οικοδόμηση του ναού, χιλιάδες Έλληνες από την ελεύθερη και την υπόδουλη τότε Ελλάδα ανέβηκαν τα μαρμάρινα σκαλιά της Μεγαλόχαρης. Παλαιότερα, όταν οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερα επίπονες, το ταξίδι πολύωρο ή και πολυήμερο, οι θάλασσες ατιθάσευτες για τα πλοία της εποχής, το προσκύνημα αυτό ήταν όντως μια ιερή...

Η πρόσκληση των εκδόσεων "Χελάνδιον" να συντάξουμε το παρόν πόνημα ήταν για μας μια πρόκληση. Στα τέσσερα μεγάλα κυκλαδικά νησιά μαρτυρούνται μονές που έγραψαν και γράφουν ιστορία. Στις σελίδες λοιπόν αυτού του επιστημονικού, κατά την αντίληψη και εκλαϊκευτικού κατά τη γραφή οδηγού: α. Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε διεξοδικά, στο πλαίσιο βεβαίως του εφικτού που μας καθόριζε ο διαθέσιμος χώρος, τις εν ενεργεία μονές των τεσσάρων νησιών, τις μονές δηλαδή εκείνες που διατηρούν μικρή ή μεγαλύτερη μοναστική κοινότητα σήμερα. β. Παρουσιάζουμε περιληπτικά μονές οι οποίες παραμένουν...

Η μονή του αγίου Νικολάου Καρυάς στην Κυνουρία είναι ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια του Πάρνωνα, με μακραίωνη ιστορική παρουσία και πνευματική προσφορά στην ευρύτερη περιοχή της Αρκαδίας. Οι τοιχογραφίες του καθολικού δια χειρός Γεωργίου Μόσχου (1638) συνθέτουν ένα σπάνιο μνημείο μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Η σημερινή αδελφότητα της μονής συνεχίζει με αυταπάρνηση και ζήλο την πορεία που χάραξαν οι προκάτοχοί τους πατέρες, υπηρετώντας την Εκκλησία και την κοινωνία. Το βιβλίο περιλαμβάνει το ιστορικό της μονής, όπως προκύπτει από τις υπάρχουσες πηγές, περιγραφή της...

Ένα οδοιπορικό ψυχής του συγγραφέως στα μέρη όπου αιώνες τώρα στέκονται αγέρωχα, ενάντια στη φθορά του χρόνου, μνημεία που κτίστηκαν τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή περίοδο. Άγιοι Τόποι, Άγιον Όρος, Αγιά-Σοφιά, Μονή Δαφνιού, Μετέωρα, Μονή Σινά, Πάτμος και πολλά άλλα μνημεία εξιστορούνται με γλαφυρό τρόπο. Δίνονται παράλληλα όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεται ο αναγνώστης - επισκέπτης (ιστορικά, λαογραφικά, γεωγραφικά, θρύλοι, παραδόσεις), για να μπορέσει να εμβαθύνει στο μεγαλείο της Βυζαντινής Τέχνης.

Οι εκκλησιαστικοί κώδικες συνιστούν μια ανεκτίμητη διαγνωστική πηγή, γιατί μέσα σ' αυτούς καταγράφονται οι θεσμοί, τα ήθη και τα έθιμα των υποδούλων Ελλήνων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Έτσι γίνονται κατανοητοί στις νεώτερες γενιές οι συνεκτικοί δεσμοί που οδήγησαν στην ενότητα του ελληνισμού, η οποία εκφράστηκε με ποικίλους τρόπους σε όλη αυτή τη χρονική περίοδο. Ο "Κώδικας" περιέχει πλούσιες πληροφορίες για τη δικαιική, κοινωνική, οικονομική, δημογραφική και εκκλησιαστική πραγματικότητα, όχι μόνο της πόλης της Κοζάνης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Δ...

Η έναρξη της συλλογικής αυτής εργασίας, πολυσύνθετης στο περιεχόμενό της πραγματοποιείται με σύντομες αρχαιολογικές παρατηρήσεις από τη μετάβαση του αρχαίου ναού στις κατ' οίκον εκκλησίες (domus ecclesiae), στην παλαιοχριστιανική βασιλική, έως και στον καθεδρικό ναό της μεσαιωνικής, αναγεννησιακής και της μετέπειτα εποχής. Η ιστορικο-καλλιτεχνική και εκκλησιαστική περιγραφή ορισμένων μοναστικών κέντρων της Ιταλίας, όπως ο Άγιος Ανσέλμος, στη Ρώμη, ο Άγιος Φραγκίσκος, στην Ασσίζη, ο Άγιος Ιωάννης, στην Πάρμα, το Muntserrat στην Ισπανία και άλλα προβάλλει στο ελληνόφωνο αναγν...

Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά έχει χαρακτηρισθεί από ειδικούς μελετητές ως το σημαντικότερο μοναστήρι του Κόσμου, ενώ αδιαμφισβήτητα στην συνείδηση των Ορθοδόξων ήταν και παραμένει το πιο σεβάσμιο και ποθητό προσκύνημα μετά τους Αγίους Τόπους. [...] Στον τόμο "Σινά: Οι θησαυροί της Μονής" περιέχονται και αναπτύσσονται με πληρότητα, πλαισιωμένα από εξαιρετικά πλούσια εικονογράφηση, τα εξής κεφάλαια: Αρχιτεκτονική, Ψηφιδωτά-Τοιχογραφίες, Εικόνες, Χρυσοκέντητα άμφια, Εκκλησιαστική μεταλλοτεχνία, Εικονογραφημένα χειρόγραφα και Βιβλιοθήκη και Αρχείο. [...]...

Υπάρχουν κάποια μέρη πάνω στη Γη, που θα μπορούσαν να είναι αρχή και τέλος. Αρχή για ένα βάφτισμα στις πηγές της πίστης πριν από κάθε ξεκίνημα, και τέλος για την πολυπόθητη γαλήνη και ομορφιά που ζητά η ψυχή να ακουμπήσει. Υπάρχουν καταφύγια που είναι ανοιχτά σαν ουρανός να δεχτούν αυτόν που θα αποδράσει από την πολύβουη καθημερινότητα για να ανεβεί ψηλά... Αυτόν που θέλει να πλουτίσει τις εντυπώσεις του με ήμερες εικόνες και να επιστρέψει ξανά στον κόσμο του πλουσιότερος... Στην Κύπρο, υπάρχει ένα τέτοιο μέρος.... Η Μονή του Κύκκου!

Η Μονή του Oσίου Λουκά του Στειριώτη, σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων νοτίως του χωριού Στείρι, είναι ενα καλοζυγισμένο συγκρότημα ναών, αυλών και μοναστηριακων κτηρίων, απλωμένο σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία, στις νοτιοδυτικές υπώρειες του 'Ελικωνος, με ολάνθιστες, κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο, αμυγδαλιές. Μπορεί να υποστηριχθεί ότι πρόκειται για το σημαντικώτερο μνημείο του ελλαδικού χώρου της μεσοβυζαντινής εποχής. Μνημείο ουσίας για την ιστορική περίοδο κατά την οποία πραγματοποιήθηκε -από τα μέσα του 10ου αι. έως τα μέσα περίπου του 11ου αι. -δηλαδή κατά την ύψ...