Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στη Χάλκη, σ' ένα από τα Πριγκιπονήσια της Πόλης, ξεκίνησε ο Πέτρος Μάρκαρης να ζει, να διαβάζει και να γράφει. Τη διαδρομή του (Χάλκη-Πόλη-Βιέννη-Αθήνα έως την εποχή που άρχισαν τα πυκνά ταξίδια του στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική για τις παρουσιάσεις των βιβλίων του), με τους δασκάλους του, τα διαβάσματα, τις σπουδές, την καριέρα του στα τσιμέντα Τιτάν, το θέατρο, τον Κάρολο Κουν, το σινεμά, τα σενάρια με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, την τηλεόραση, τον Μπρεχτ, τις μεταφράσεις, το αστυνομικό μυθιστόρημα, την πρώτη "επίσκεψη" της οικογένειας του αστυνόμου Κώστα Χαρίτου, και...

Μέσα από αυτά τα μελετήματα αυτό προσπαθώ -κι ας μη θεωρηθεί υπερβολή- να διδάξω ευχάριστα· και φυσικά όταν γεμίζουν τα κενά της ψυχής ο άνθρωπος άνω θρώσκει, συνεπώς επιτελεί τον πραγματικό του προορισμό επάνω στη γη, εξανθρωπίζεται. Η γνώση δίνει χαρά· αλλά και βοηθά τον άνθρωπο νοερά να ταξιδεύει. Πιστεύω ότι πέρα από όλα τα δεδομένα η βιούμενη γνώση είναι μία μορφή εμβίωσης της ποιητικής κατάστασης, της ποιητικής ουσίας. Συνεπώς, με δυο λόγια, η γνώση και ο λαβύρινθός της είναι και αυτή με τη σειρά της μία μορφή ποίησης, η ηδονή που προσφέρει η αναζήτηση μέσα στο άδυ...

Το περιοδικό "Κλίβανος" (Επιθεώρηση γραμμάτων και τεχνών) αποτελεί το θεωρητικό όργανο της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης με τη συλλογή μεταξύ άλλων, θεωρητικών δοκιμίων για τη λογοτεχνία, την ποίηση και τις τέχνες. Αρχισυντάκτης: Αντώνης Χαριστός Συντακτική Ομάδα: Αργύρης Φυτάκης Νατάσα Χασάκιοϊλη Σίσσυ Μπαζιάνα Μαρία Μπουρμά Θoδωρής Γούτας Σταύρος Παπαγιάννης Δημήτρης Αθανασέλος Ελένη Βασιλάκη Κώστας Ζαχαρόπουλος

Ο δεύτερος τόμος του θεωρητικού οργάνου της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης, "Κλίβανος", συνεχίζει και εμβαθύνει την υπηρεσία έναντι της κεντρικής "γραμμής" την οποία έθεσε εξ αρχής η Ομάδα και δεν είναι άλλη από αυτή της επαναξιολόγησης της λογοτεχνικής μας ιστορίας μέσα από το πρίσμα κατασκευής μίας νέας λογοτεχνικής παράδοσης. Ιστορία στα πλαίσια της οποίας πρόσωπα, έργα και εποχές συμπλέουν σε αυτονομημένα δίκτυα εξέτασης τόσο υπό το πλέγμα φιλολογικών κατευθύνσεων όσο και υπό τη μεγέθυνση επιστημονικών προσεγγίσεων μέσα από την ψυχαναλυτική, φιλοσοφική κλπ ερμηνευ­...

O Φίλιπ Pοθ συναντά συγγραφείς που αγαπά και μιλάει μαζί τους. Oι συνομιλίες αυτές μεταξύ ομοτέχνων αποτελούν πολύτιμη ξενάγηση στο εργαστήρι των συγγραφέων Πρίμο Λέβι, Άαρον Άπελφελντ, Iβάν Kλίμα, Mίλαν Kούντερα, Έντνα O' Mπράιαν και Mαίρης Mακ Kάρθυ· μάς αποκαλύπτουν πολλά "για τις περιπέτειες των ανθρώπων, τις τραγωδίες της ιστορίας και για τη λογοτεχνία ως το έσχατο ανάχωμα απέναντι στην επερχόμενη καταστροφή", γράφει στη Le Monde η Josyane Savigneau. Στο βιβλίο περιέχονται ακόμα μια συζήτηση του Φίλιπ Pοθ με τον Iσαάκ Mπάσεβις Σίνγκερ για τον Mπρούνο Σουλτς και πορτ...

Αναλύοντας για πρώτη φορά από κοινού τον μύθο της Οδύσσειας στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο του 20ού αιώνα (στον Joyce, στον Pound, στον Rilke, στον Pascoli, στον Σεφέρη, αλλά και στον Godard και στον Kubrick), η παρούσα μελέτη επιχειρεί να ρίξει νέο φως στην ποιητική του μοντερνισμού, η οποία, παρεμπιπτόντως, δεν επιλέγει τυχαία τον μύθο της Οδύσσειας για να εκφραστεί. Η μελέτη εξετάζει αντικριστά λογοτεχνικές και κινηματογραφικές διασκευές του μύθου της Οδύσσειας, όπως αυτές εμφανίζονται την εποχή του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, ανιχνεύοντας τα κοινά τους σημεία -...

Γιατί έρχεται πάντα μια μέρα που αμφιβάλλει κανείς αν η λογοτεχνία είναι πράγματι "σκοπιμότητα χωρίς σκοπό", όπως -ορθά ασφαλώς- υπέθετε ο Καντ (εγκαινιάζοντας ουσιαστικά τη νεότερη αισθητική φιλοσοφία και βάζοντας σε καλό δρόμο την ηθική αναισθησία της αισθητικής), αμφιβάλλει αν πράγματι είναι αυτόνομη και ηθικά άχρηστη, όπως εύλογα διακήρυσσε ο Όσκαρ Ουάιλντ. Η λογοτεχνικότητα της λογοτεχνίας μπορεί να βασιλεύει, αλλά δεν κυβερνά. Και ούτως ή άλλως η λογοτεχνία έχει την κακή συνήθεια να παραπέμπει σε κάτι έξω από τον εαυτό της -πράγματα των ανθρώπων, καταστάσεις, αισθήματ...

Τα δοκίμια αυτά, ακόμη κι όταν δεν ασχολούνται με ποιητικά έργα, αναζητούν το ποιητικό στοιχείο σε άλλα είδη λόγου, όπως η πεζογραφία, η αυτοβιογραφία, το ταξιδιωτικό, το δοκίμιο, όπου τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο η ποίηση, ως έντεχνη διατύπωση σημαίνουσας ιδέας ή αισθήματος, αναζητεί ασφαλές καταφύγιο, εγκαταλείποντας την τυπική, άτερπνη και άσχετη με κάθε πραγματικότητα ποίηση που γράφεται σήμερα.

Η συλλογή αυτή κριτικών δοκιμίων του συγγραφέα είναι η πέμπτη στη σειρά (μέσα σε τριάντα πέντε χρόνια) μετά από τα: "Απόψεις" (Ηράκλειο, 1969), "Επισημάνσεις" (Αθήνα, 1990), "Εισέτι Φοίβος έχει καλύβην" (Αθήνα, 1995) και "Κριτικά και Συγκριτικά" (Αθήνα, 2003). Περιέχει ό,τι λέει ο τίτλος σημειωτικά, δηλαδή κριτικές βιβλίων σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο "Βιβλιοφάγος" του εξωφύλλου είναι και βιβλιολάθας (αυτός δηλαδή, που ξέχασε πόσα βιβλία έχει διαβάσει) και αποτελεί "προβολή" του βαθύτερου είναι του συγγραφέα. Το μόνο, που εμποδίζει την ταύτιση μαζί του, εκτός από τη μορφ...

- Τι σχέση έχει "Το όνομα του ρόδου" του Uberto Ecco με τον Αριστοτέλη; - Ποιοι είναι οι μεγάλοι τυφλοί της παγκόσμιας λογοτεχνίας από τον Όμηρο μέχρι τον Borges; - Τι σφετερίστηκε ο T. S. Eliot από τους αρχαίους Έλληνες δραματουργούς; - Τι εννοεί η Virginia Woolf με το "Δεν ξέρουμε ελληνικά"; - Τι έγραφε ο Ν. Καζαντζάκης στην Αγνή Ρουσσοπούλου στην διάρκεια της αυτοεξορίας του; [...] Αυτά και πάνω από 100 παρόμοια θέματα των γραμμάτων του τελευταίου τέταρτου του 20ού αιώνα αντιμετωπίζονται από τον συγγραφέα σ' αυτό το βιβλίο.

Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους στοχαστές συνομιλεί με το έργο του Ντοστογιέφσκι, του Καμύ, του Δάντη και του Ουγκώ, πηγαίνοντας κατευθείαν στο κέντρο αυτού του έργου, χωρίς να βραδυπορεί και να αναλώνεται στην περιφέρειά του. "Αντί να εισαγάγω απ' έξω", εξηγεί ο ίδιος ο Ζιράρ, "μια προκατασκευασμένη μέθοδο, θέλησα να αναζητήσω τη μέθοδό μου στους ίδιους τους συγγραφείς, όχι βέβαια σε όλους αλλά σ' εκείνους που μου φαίνονται σπουδαιότεροι. Δεν απευθύνομαι ούτε στα θεωρητικά γραπτά -όταν υπάρχουν- αυτών των συγγραφέων ούτε στην αλληλογραφία τους ή σε άλλες περιθωρια...

Tα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο αποτελούν προϊόν μιας ομάδας η οποία λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά και την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν εί...

Ο Απόστολος Δοξιάδης, γράφοντας για την ιστορία του διηγήματος του Νάσου Βαγενά "Ο Πάτροκλος Γιατράς και οι ελληνικές μεταφράσεις της Έρημης Χώρας", την προϊστορία και την επίδρασή του, πραγματεύεται το κεντρικό θέμα της επανάληψης στη λογοτεχνία. Το μεγάλο ποίημα "Waste Land" του Τ. Σ. Έλιοτ (1922) γέννησε την "Έρημη Χώρα" του Γιώργου Σεφέρη (1936), που μαζί με μιαν ιδέα του Μπόρχες γέννησαν το διήγημα του Νάσου Βαγενά (1972). Αυτό γέννησε την "Έρημη Γη" (1984), την φανταστική αποκατάσταση από τον Ηλία Λάγιο του επικού ποιήματος που δεν πρόλαβε να γράψει ο Γιατράς, και...

"Το βιβλίο του Καντάβα για τον Μπένγιαμιν και τη φωτογραφία είναι εμβριθές, εξαιρετικά ευφυές, προσεκτικά αρμολογημένο και υποβλητικό, ένας από τους πιο οξυδερκείς στοχασμούς που συνάντησα εδώ και αρκετό καιρό. Παρότι αναφέρεται σαφώς στη φωτογραφία, επιλαμβάνεται επίσης της υπόσχεσης και των ορίων της οπτικής απεικόνισης, της σχέσης της με τη μνήμη, με το πένθος και την απώλεια. Μία συναρπαστική και ιδιαιτέρως απαιτητική εργασία, γραμμένη από έναν από τους καλύτερους ακαδημαϊκούς κριτικούς". (Judith Butler) "Η εργασία του Καντάβα θα αναγνωρισθεί ως μία από τις σημαντι...

Λευκάδιος Χερν και Πιερ Λοτί: Δύο "δραπέτες" του δυτικού πολιτισμού, μελαγχολικά παράξενες, ρομαντικές ανθρώπινες φύσεις, σημαντικοί συγγραφείς. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να ανιχνεύσει την παραλληλία του βίου και των εμπειριών των δύο λογοτεχνών, του Λευκάδιου Χερν και του Πιερ Λοτί. Να ανασκάψει την ουσία και την "ποιητική" του έργου τους καθώς επίσης και το βλέμμα με το οποίο θεώνται τον κόσμο. Να δημιουργήσει, τέλος, μιαν εγγύτητα του αναγνώστη με τον ψυχισμό δύο ξεχωριστών δημιουργών, των οποίων η περιπέτεια της ζωής γίνεται το αξιοθαύμαστο περιεχόμενο μιας εξω...

"Έχω την αίσθηση ότι το "εκτός εαυτού" του κειμένου αποτελεί εντέλει την ιδιαίτερη μέριμνα και την κεντρική στόχευση του Αλεξίου. Όχι βέβαια, προκειμένου να παρασύρει το κείμενο στις δικές του προθέσεις και να το αποκόψει από την προοπτική του, αλλά, αντίθετα, προκειμένου να διαμορφώσει τη διάθεση και την προοπτική της δικής του ερμηνευτικής δοκιμασίας στο ύψος και το ήθος μιας παραπληρωματικότητα την οποία μαιευτικά εξάγει από το κείμενο, κατά τρόπον ώστε η παραπληρωματικότητα της ερμηνείας να συνάδει απόλυτα με την εκχώρηση του κειμένου στο νεύμα της ερμηνευτικής προσέγγι...

Περιεχόμενα: Βασιλική Κοντογιάννη, Προλογικό σημείωμα Χαρίκλεια Ιωαννίδου, Χαιρετισμός προέδρου Λουκία Δρούλια, Εισαγωγική ομιλία "Ένα δύσκολο εγχείρημα: η αυτοπαρουσίαση" Τύπος Γένους Θηλυκού - Ελένη Φουρναράκη, "Ένα πρώιμο γυναικείο δημοσιογραφικό εγχείρημα: η "Κυψέλη" της Ευφροσύνης Σαμαρτζίδου (Κωνσταντινούπολη, 1845)" - Κωστούλα Σκλαβενίτη, "Οι σουφραζέτες της πένας. Μια συζήτηση για τη γυναικεία ψήφο στο περιοδικό Ελλάς το 1912" - Σοφία Ντενίση, "Μια διερεύνηση της εικόνας της γυναικείας λογοτεχνικής και εικαστικής παρουσίας (1900-1940) με αφορμή ένα ερευν...

Μιλώντας κάποτε ο Τρότσκι για τον Ζυλ Ρομαίν, και χαρακτηρίζοντάς τον ως θεατή απ' έξω, θεατή από απόσταση, έκαμε τη βαρυσήμαντη παρατήρηση ότι η απόσταση δεν έχει μόνον οπτική σημασία, μα και ηθική, και ότι μόνον εκείνος που μετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι μπορεί να είναι αληθινά θεατής, δηλαδή να βλέπει σωστά και βαθιά. Ο Τρότσκι, ένας από τους "μετέχοντες", ένας από τους μεταλύτερους άντρες της επαναστατικής Πράξης, και μαζί βαθύς θεωρητικός και μεγάλος τεχνίτης του λόγου, αποτελεί την πιο ζωντανή ενσάρκωση της παραπάνω αλήθειας. Με το βιβλίο του "Λογοτεχνία και...

Μιλώντας κάποτε ο Τρότσκι για τον Ζυλ Ρομαίν, και χαρακτηρίζοντάς τον ως θεατή απ’ έξω, θεατή από απόσταση, έκαμε τη βαρυσήμαντη παρατήρηση ότι η απόσταση δεν έχει μόνον οπτική σημασία, μα και ηθική, και ότι μόνον εκείνος που μετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι μπορεί να είναι αληθινά θεατής, δηλαδή να βλέπει σωστά και βαθιά. Ο Τρότσκι, ένας από τους "μετέχοντες", ένας από τους μεγαλύτερους άντρες της επαναστατικής Πράξης, και μαζί βαθύς θεωρητικός και μεγάλος τεχνίτης του λόγου, αποτελεί την πιο ζωντανή ενσάρκωση της παραπάνω αλήθειας. Με το βιβλίο του "Λογοτεχνία...