Λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Η λογοτεχνία και οι θεοί

Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)

Από πάντα οι συγγραφείς έγραφαν για τους θεούς επειδή η κοινότητα τους εμπιστεύτηκε αυτόν το ρόλο. Στη συνέχεια, όμως, συνέχισαν να γράφουν ακόμα κι όταν η κοινότητα άρχισε να αγνοεί ή να πολεμά τους ίδιους εκείνους θεούς που πριν λάτρευε. Ποιοι όμως ήταν αυτοί οι θεοί και γιατί τα ονόματά τους εξακολουθούσαν να ενδιαφέρουν τον κόσμο; Ξεκινώντας από τους αρχαίους Έλληνες θεούς που από την Αναγέννηση και μετά διασχίζουν την ευρωπαϊκή σκέψη σε κύματα ισχυρά και ιδιότροπα, και περνώντας στους θεούς της Ανατολής που με το γερμανικό ρομαντισμό κατέλαβαν την κεντρική Ευρώπη, οι θ...

Η κρίση και η καταστολή

Νεφέλη (1986)

Η κλασική παράδοση

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1988)

Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, "Διανύσαμε πολύ δρόμο, ακολουθώντας τον ποταμό των ελληνορωμαϊκών επιδράσεων στη λογοτεχνία. Από την πρώτη του επαφή με τη ζωή της σύγχρονης Ευρώπης, ως τα δάση και τις ερημιές των Σκοτεινών Αιώνων, [...] και από κει τον είδαμε να κυλά στην εποχή του μπαρόκ, μέσα σε μια κοίτη προσεχτικά καθορισμένη, ντυμένη με μάρμαρο και αγάλματα στις όχθες· κι ύστερα να φουσκώνει πάλι την εποχή της επανάστασης, [...] τέλος, μέσα από καινούργιες διώρυγες, τον είδαμε να κυλά, ωραίος και πανίσχυρος, στη λογοτεχνία του 19ου αιώνα, κι από κει στου 20ού, και να φτάνε...

Η θέα από τη Roca Redonda

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2019)

Ένα δοκίμιο που πραγματεύεται στιγμιότυπα από το ταξίδι της νεωτερικότητας, ανοίγοντας με το "λαμπρό νέο κόσμο" της Μιράντας από την "Τρικυμία" του Σαίξπηρ για να κλείσει με τον "Γκάτσμπυ" του Σκοτ Φιτζέραλντ. Εξετάζοντας την πορεία της νεωτερικής αυτοσυνειδησίας, ο συγγραφέας διαπιστώνει πως "η μαγεία του 'νέου κόσμου' παραδίδεται έτοιμη με το απομαγευμένο μέλλον της". Στον κορμό του δοκιμίου βρίσκονται οι παράλληλες αφηγήσεις δύο εμβληματικών προσωπικοτήτων του 19ου αιώνα: το ταξίδι του πλοίου της βρετανικής αυτοκρατορίας Beagle (1835), στο οποίο επιβαίνει ο νεαρός φυσιο...

Η επαρχία του Ανυπάρκτου

Σοκόλη (2014)

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθής Ιστορία". Παρόλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος, αν και πολλοί είναι οι λόγιοι που κατά καιρούς προτάθηκαν ως συγγραφείς του. Η παρούσα προσέγγιση, ωστόσο, δεν είναι ακραιφνώς ή βασικά ιστορική, αν και ως μεθοδολογικό εργαλείο η ιστορική προοπτική πάντα υπάρχει δίπλα στη θεωρία και τη συγκριτολογία, οι οποίες αποτελούν τους δύο βασικούς μεθ...

Η επαρχία της ανυπάρκτου

Σοκόλη (2016)

Στη μονογραφία προσεγγίζεται το κείμενο που έμεινε γνωστό ως "Ανώνυμος του 1789", αλλά ο πραγματικός του τίτλος είναι "Αληθή Ηστορία". Παρ' όλες τις ως τώρα προσπάθειες των ερευνητών να εντοπιστεί το ιστορικό πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ανωνυμία, ο συγγραφέας μένει ακόμα άγνωστος. Στην παρούσα προσέγγιση επιχειρείται η παρουσίαση του κειμένου με βάση την ειδολογική του ταυτότητα, τις τεχνικές και τα στοιχεία περιεχομένου που αναδεικνύουν τη νεοτερική ιδεολογία εν γένει ή την τάση ανανέωσης της δημιουργικής μας πεζογραφίας ειδικότερα. Η εξέταση των επιπέδων λόγου εντός...

Η εξέλιξη του διηγήματος

Publibook (2010)

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια απόπειρα χαρτογράφησης του περίπλοκου και διαρκώς εξελισσόμενου λογοτεχνικού είδους του διηγήματος. Μετά από μία σύντομη εισαγωγή σχετικά με ζητήματα ορολογίας, σύγχρονων θεωριών και ιστορικού υποβάθρου, εξετάζονται κριτικά τριάντα διηγήματα-σταθμοί στην σύγχρονη ιστορία της λογοτεχνίας από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ού. Ο στόχος είναι να καλυφθούν τόσο ορισμένα πασίγνωστα κλασικά διηγήματα όσο και ορισμένα λιγότερο γνωστά στο Ελληνικό - και όχι μόνο - αναγνωστικό κοινό. Μέσα από αυτή την σύντομη αλλά περιεκτική κριτική προσέγ...

Η εξέλιξη του διηγήματος

Μικρή Άρκτος (2011)

"Η εξέλιξη του διηγήματος", μια κριτική προσέγγιση σε ένα λογοτεχνικό είδος που και στη χώρα μας διαθέτει πλέον πολλούς και φανατικούς φίλους. Αν και το διήγημα αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα και δημοφιλή λογοτεχνικά είδη, οι κριτικές μελέτες που το προσεγγίζουν αυτόνομα είναι κατ' αναλογία λιγοστές. Η εργασία του Κωστή Καλογρούλη αποτελεί μια πρώτη απάντηση στο υπαρκτό βιβλιογραφικό κενό, αλλά ταυτόχρονα όντας γραμμένη με απλό και ευθύβολο τρόπο, γίνεται κτήμα και βοήθημα σε όλους τους αναγνώστες. Στην "Εξέλιξη του διηγήματος" ο Κωστής Καλογρούλης επιχ...

Η εκδίκηση

Ελληνικά Γράμματα (1999)

Η δωρεά και το πλήγμα

Ίνδικτος (2004)

"Θρυλείται πως ο Άργος χρειάστηκε τα εκατό του μάτια για να προσανατολιστεί με ασφάλεια στο βαθύ τρισκότεινο σπήλαιο όπου ζούσε, τρώγοντας τους ανθρώπους ωμούς, η μυθική Έχιδνα και να τη σκοτώσει. Αλλά τις έρπουσες -ή αναπάντεχα φτερωτές-προσεγγίσεις της ιστορικής Έχιδνας ούτε με χίλια μάτια δεν υπάρχει ελπίδα να τις δει κανείς. Τι ελπίδα θα είχα εγώ, με την ελάχιστη διάταση της οράσεως που θα μπορούσα ίσως να επιτύχω; Γι' αυτό ως οδηγούς της καθόδου μου στα άδυτα της τυφλότητας διάλεξα, ύστερα από περίσκεψη, τέσσερις τυφλούς. Θεώρησα καλύτερο να με ξεναγήσουν στα σκότη τέσ...

Η δύναμη των αισθητικών συγκινήσεων

Πρόσπερος (1984)

Αισθάνομαι πραγματικήν αποστροφή για κάθε είδους ανάλυση της ομορφίας ενός ποιήματος ή ενός στίχου στα συστατικά του, κατά τον τρόπο των χημικών. Αυτό πολλοί το θεωρούν ελάττωμα του κριτικού. Για μένα όμως δεν είναι παρά απλή αποφυγή προδοσίας εις βάρος του ποιητή. Θυμάμαι ότι μερικοί με είχαν φέξει που δεν είχα δοκιμάσει, γράφοντας για το καβαφικό έργο, να κάνω συγχρόνως και μιαν αισθητική ανάλυση των ποιημάτων του που θαύμαζα. Βρίσκω πως ίσως να μην είχαν πολύ άδικο.[...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Η δοκιμασία της ανάγνωσης

Άγρα (2010)

"Ο τίτλος αυτού του βιβλίου δεν αφορά τα περιεχόμενά του αλλά την εργασία που προϋποθέτει η συγγραφή του. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια έμμεση απάντηση σ' εκείνη την τάξη των αναγνωστών που θεωρούν ότι η ερευνά και η επιστημονική ενασχόληση με τα λογοτεχνικά κείμενα δεν αποτελεί σοβαρή δουλειά αλλά ένα ευχάριστο, ιδιωτικό "παιχνίδι". [...] Οι άγρυπνοι εργάτες και εργάτριες της γραμματολογικής έρευνας, αυτή την άλλη μεριά της σιωπής των λογοτεχνικών έργων και της ιστορίας τους προσπαθούν να αφουγκραστούν, έχοντας πλήρη επίγνωση, όπως και οι συγγραφείς στις ερμηνείες τους γι...

Η διεθνοποίησις της φαντασίας

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2010)

Εισαγωγή || Α'. Διαδρομές ενός ηρωικού συμβόλου: Ο Κανάρης του Victor Hugo και η ελληνική ποίηση του 19ου αιώνα || Β'. 'Ενας ρομαντικός ερυθρόδερμος, ή η ραγκαβική ανάπλαση μιας ινδιάνικης παράδοσης || Γ'. Η μεταφραστική μέριμνα ενός εθνικού λαογράφου: Ο Νικόλαος Πολίτης και η ξένη λογοτεχνία || Παραρτήματα: 1. Α. Ρ. Ραγκαβή, "Ο Γοργός Ιέραξ" || 2. William Hepworth Dixon, New America (απόσπασμα) || 3. William Hepworth Dixon, "Η Νέα Αμερική" (απόσπασμα) || 4. Επιστολές Carl Seelig, Νικόλαου Γ. Πολίτη, Γρηγόριου Ξενόπουλου, Κωνσταντίνου Χατζόπουλου || Επιλογή βιβλιογραφίας ||...

Η διαλεκτική εξουσίας/αντίστασης στη λογοτεχνία

Νήσος (2015)

Ο Νόμος, ο Έκνομος και ο Χρόνος οφείλουν την ύπαρξή τους στην ανυπακοή της Έυας. Η πάλη ανάμεσα στις δύο κοσμικές δυνάμεις για την κατάκτηση του ανθρώπου οδήγησε κάποτε στην εφεύρεση του συμβολαίου. Έκτοτε, το συμβόλαιο, που ήρθε να αντικαταστήσει την υπόσχεση και το "λόγω τιμής", έμελλε να καθορίσει τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ ανθρώπων και κοινωνίας. Στη λογοτεχνία, όπως και στην ιστορία, η ποιητική του συμβολαίου δομήθηκε πάνω στη διαλεκτική εξουσίας /υποταγής /αντίστασης: Δημιουργός και Σατανάς, Έυα και Αδάμ, Πορτιέρης και Ιδιοκτήτης, Αφηγητής και Αναγνώστρια, δόκτωρ Φάο...

Η δι-εκδίκηση της Barbie

Κοχλίας (2002)

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κοχλίας το βιβλίο Η Δι-εκδίκηση της Barbie σε επιμέλεια Χριστιάνας Λαμπρινίδη. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της νέας γυναικείας σειράς από τις εκδόσεις Κοχλίας που περιλαμβάνει γυναικεία θεωρία, λογοτεχνία και δημιουργική γραφή. Η Δι-εκδίκηση της Barbie είναι ένα βιβλίο εγχειρίδιο στο κόσμο της γυναικείας σκέψης. Περιλαμβάνει δοκίμια, συνεντεύξεις και κείμενα από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του γυναικείου λόγου παγκόσμια. Ονόματα όπως η Toni Morrison, η Monique Wittig, η Helene Cixous, η Simone de Beauvoir και πολλές άλλες εκπρόσωποι της π...

Η δέκατη μούσα

Σοκόλη (2001)

Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος, πρόκειται για μια επιλογή δημοσιευμένων αλλά και αδημοσίευτων κειμένων που έχουν αντικείμενό τους την κριτική. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο περιλαμβάνονται μελέτες που καλύπτουν τους δύο τελευταίους αιώνες, κατά τους οποίους η ελληνική κριτική, από την εποχή του Κοραή ως τις μέρες μας, γνώρισε αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Στο δεύτερο μέρος καταχωρίζονται μελέτες που αναφέρονται σε γενικότερα πνευματικά ζητήματα του ευρωπαϊκού χώρου. Χωρίς ν' αποτελεί ιστορικό ή θρησκευτικό εγχειρίδιο, το βιβλίο αυτό εστιάζει την προσοχή του σε χαρακτηρι...

Η γραφή και η βάσανος

Εκδόσεις Πατάκη (2000)
Συνολικά Βιβλία 313
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου