Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η γοητευτική πλευρά αυτών των δοκιμίων και ο λόγος για τον οποίον κινούν το ενδιαφέρον μας είναι ότι φανερώνουν μεγάλο θάρρος. Είναι εκλεκτά με την πραγματική έννοια του όρου. Οι ιδέες και οι θέσεις του Σαΐντ είναι σημαντικές και αρθρώνονται με εξαιρετικό λόγο, απαλλαγμένες, όμως από την εριστικότητα του ισχυρογνώμονος. Αν και δεν υπήρξε ποτέ ένας αιθεροβάμων ουτοπιστής, δεν χάνει ούτε εγκαταλείπει την ουτοπιστική διάσταση της σκέψης του. Αυτό το βιβλίο αποτελεί μνημείο στη ζωή του διανοούμενου στο σύγχρονο κόσμο." Seamus Deane Στην πολυαναμενόμενη αυτή συλλογή συγκε...

Μεταφρασμένα σε δεκάδες γλώσσες τα δοκίμια του Κώστα Βαλέτα, και η συχνή παρουσία του σε διεθνή συνέδρια, τον ανέδειξαν αντιπρόεδρο της "Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Λογοτεχνίας". Εδώ καταπιάνεται με τη συμπατριώτισσά του Σαπφώ, τον Αμφιτρύωνα, το διαχρονικό και αγαπημένο θέμα των δημιουργών από τον Σοφοκλή και τον Πλαύτο έως τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο, τον Κλάιστ και Ζιρωντού... Την άμυνα των Μικρών Γλωσσών μπροστά στην παγκοσμιοποίηση, την "Αληπασιάδα" του Χατζή Σεχρέτη, την αλλαγή των τοπωνυμίων στην Κύπρο από τους Τούρκους, το "Φτωχό Βιβλίο" κ.α... Έξι δοκίμια με άπειρες...

Με ποιον τρόπο, άραγε, η λογοτεχνία μας δίνει πρόσβαση στη γνώση, και τι είδους γνώση είναι αυτή; Ο συγγραφέας βάζει στοίχημα ότι ο τρόπος με τον οποίο η λογοτεχνία δημιουργεί γνωστικά αντικείμενα ανατρέπει, με πλήθος ριζικών ερωτημάτων, τον τρόπο που κατανοούμε το καθεστώς της σκέψης, ίσως και το ίδιο το νόημα του στοχάζεσθαι. Έχει η λογοτεχνία τη δυνατότητα να λειτουργήσει θεωρητικά εκ των ενόντων, μέσα από το ίδιο το μυθογραφικό της ιδίωμα και πέρα από το αναλυτικό πλαίσιο που έχουμε κληρονομήσει ως πεμπτουσία της θεωρητικής πράξης, σύμφωνα με την παράδοση της δυτικής φ...

"Η γνήσια ποίηση είναι αντιβιογραφική. Η πατρίδα του ποιητή είναι το ποίημά του· αλλάζει από το ένα ποίημα στο άλλο. Οι αποστάσεις είναι οι παλιές, οι αιώνιες: άπειρες όπως το σύμπαν των κόσμων, όπου το κάθε ποίημα προσπαθεί να επιβιώσει και να επιβληθεί ως -μικροσκοπικό- άστρο. Άπειρες όπως και η απόσταση ανάμεσα στο εγώ και το εσύ του ποιητή: κι από τις δύο πλευρές, κι από τους δύο πόλους ρίχνεται γέφυρα. Διότι ο τόπος του ποιήματος είναι στη μέση, στα μισά του δρόμου, εκεί όπου προσδοκάται η κολόνα της στήριξης, από πάνω ή από κάτω. Από πάνω: αόρατα και αβέβαια. Από κάτω...

Το "Γλωσσικό κουτί" προσκαλεί σε μια συνάντηση για να συζητήσουμε τα προβλήματα της γραφής. Είναι, με άλλα λόγια, ένας "κοινός τόπος", ένα σχήμα σύμφωνα με το οποίο τοποθετούνται τα επί μέρους ερωτήματα που αφορούν στο λογοτεχνικό έργο, στον συγγραφέα και στην εργασία του. Μέσα στο "Γλωσσικό κουτί" υπάρχει ένα πολυσθενές δοκίμιο που ισορροπεί ανάμεσα στην κριτική και στη συγγραφική θεωρία, χωρίς να συντάσσεται πλήρως με καμία πλευρά. Δεν προσεγγίζει τα λογοτεχνικά κείμενα "από έξω", ούτε όμως μυθολογεί τη γραφή αποκαλύπτοντας μια εσωτερική μυστικιστική διεργασία. Το "Γλωσ...

Το πρόβλημα της τοποθέτησης του υπερρεαλισμού στο μεγάλο μοντερνιστικό κίνημα του 20ού αιώνα έχει μείνει ανεξέταστο. Η διάδοση και οι χιλιάδες μελέτες για το φαινόμενο του υπερρεαλισμού μαρτυρούν την περιέργεια και το ρίγος που προκαλεί ακόμα και σήμερα η αλλοίωση της πραγματικότητας, συχνά ακραία, στις εικόνες των καλλιτεχνών. Η ποίηση, πιο δυσπρόσιτη, δεν χαίρει τέτοιας δημοφιλούς προβολής όσο τα εμπορικοποιημένα πια προϊόντα της υπερρεαλιστικής τέχνης, που φέρουν αμύθητες τιμές. Πρόθεσή μου είναι όχι να υπερασπιστώ την αληθινή οντότητα του υπερρεαλισμού -αυτό έχει γίνει...

Όταν εγώ, μαθητής λυκείου τότε, διέσχιζα τη Μεγάλη Οδό του Πέρα από το Τούνελ, το μικρό μετρό των τριών λεπτών, που ένωνε το Πέρα με το Γαλατά, προς το Ταξίμ, την κεντρική τότε πλατεία της Πόλης, άκουγα στο πέρασμα μου έξι γλώσσες ταυτόχρονα: τούρκικα, ελληνικά, αρμένικα, σεφαραδίτικα εβραϊκά, ιταλικά και γαλλικά. Στα αυτιά μου ηχούσε καθημερινά μια πανδαισία γλωσσών. Εμείς βλέπαμε, και εξακολουθούμε να βλέπουμε, την Πόλη και την Αλεξάνδρεια ως δύο από τα μεγάλα κέντρα του ελληνισμού- οι δύο πόλεις ήταν, ωστόσο, δύο κέντρα του κοσμοπολιτισμού που θα τα ζήλευαν πολλές μεγάλε...

Γραφή και ανάγνωση είναι οι δύο όψεις του ίδιου ιστορικού συμβεβηκότος, και η ελευθερία στην οποία ο συγγραφέας μας καλεί δεν είναι απλώς η αφηρημένη συνείδηση του να είναι κανείς ελεύθερος. Για να μιλήσουμε καθαρά, η ελευθερία δεν είναι, η ελευθερία κατακτιέται σε κάθε ιστορική περίσταση. Κάθε βιβλίο προτείνει μια συγκεκριμένη ελευθερία με βάση μια ιδιαίτερη αποξένωση... Κι επειδή οι ελευθερίες του συγγραφέα και του αναγνώστη αλληλοαναζητούνται και αλληλοεπενεργούν διαμέσου του κόσμου, μπορεί εξίσου καλά να ισχυριστεί κανείς πως, όταν ο συγγραφέας επιλέγει μια ορισμένη έκφ...

Αν τα καθαυτό λογοτεχνικά έργα του Φερνάντο Πεσσόα τον έχουν καθιερώσει -πολλά χρόνια μετά θάνατον- ως έναν από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους δημιουργούς του 20ού αιώνα, αυτή η συλλογή δοκιμίων, δημοσιευμάτων και σκόρπιων κειμένων μας παρουσιάζει τη φιλοσοφική του πλευρά και, αναδεικνύει την κοσμοθεωρία του ως καλλιτέχνη. Άλλοτε στηρίζοντας με πάθος τους Πορτογάλους ποιητές της γενιάς του, άλλοτε εγκωμιάζοντας μα και κρίνοντας τον μεγάλο Σαίξπηρ, άλλοτε απορρίπτοντας ό,τι δεν είναι οικουμενικό και άλλοτε εκπλήσσοντας με την οξυδέρκεια και την προφητικότητά του στο δοκίμιο...

Το βιβλίο αυτό (που πρωτοκυκλοφόρησε στα γαλλικά το 1972, στο πλαίσιο της περίφημης σειράς "Ποιητική", υπό τη διεύθυνση του συγγραφέα και του Tzvetan Todorov) είναι, ανάμεσα στα έργα του Gerard Genette εκείνο που αφορά περισσότερο από κάθε άλλο το ευρύ κοινό. Γιατί περιλαμβάνει την περίφημη μελέτη του "Ο λόγος της αφήγησης: δοκίμιο μεθοδολογίας", που αποτελεί έναν από τους μεγάλους σταθμούς στη συγκρότηση της σύγχρονης αφηγηματολογίας και προσφέρει ένα εύληπτο κι εύχρηστο εργαλείο για την ανάλυση των αφηγηματικών κειμένων. Με αφετηρία ορισμένα κριτήρια στρατηγικής σημασί...

Το βιβλίο "Ιστορία της Σύγχρονης Ομοερωτικής Λογοτεχνίας", είναι μια απόπειρα ιστορικής καταγραφής της πολύπλευρης έκρηξης ομοερωτικών γραπτών που συντελέστηκε στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. "...Η ποίηση και η λογοτεχνία μπορούν κάποιες φορές να κάνουν αυτό που η θεωρία δεν έχει μάθει ακόμη: να μιλήσουν στην γλώσσα της επιθυμίας εκεί όπου προηγουμένως υπήρχε μόνο η σιωπή και η άρνηση. Αυτό μας το έχει μάθει η Adrienne Rich, όπως και η Audre Lorde, η Monique Witting και πολλοί άλλοι συγγραφείς που αρνήθηκαν να φιμωθούν πολύ πριν εμφανιστεί το σύγχρονο ρεύμα της ομοφ...

Μέσα από αυτά τα μελετήματα αυτό προσπαθώ -κι ας μη θεωρηθεί υπερβολή- να διδάξω ευχάριστα· και φυσικά όταν γεμίζουν τα κενά της ψυχής ο άνθρωπος άνω θρώσκει, συνεπώς επιτελεί τον πραγματικό του προορισμό επάνω στη γη, εξανθρωπίζεται. Η γνώση δίνει χαρά· αλλά και βοηθά τον άνθρωπο νοερά να ταξιδεύει. Πιστεύω ότι πέρα από όλα τα δεδομένα η βιούμενη γνώση είναι μία μορφή εμβίωσης της ποιητικής κατάστασης, της ποιητικής ουσίας. Συνεπώς, με δυο λόγια, η γνώση και ο λαβύρινθός της είναι και αυτή με τη σειρά της μία μορφή ποίησης, η ηδονή που προσφέρει η αναζήτηση μέσα στο άδυ...

Aν κάποιος με ρωτούσε γιατί έγραψα αυτό το βιβλίο, θα του έλεγα απλούστατα πως στην αρχή δεν είχα ιδέα για το πού θα με οδηγούσε. Ήξερα όμως ότι ήθελα να περιγράψω εν συντομία τον νοητό "περίπλου" μιας περιπέτειας της τελευταίας εικοσαετίας, το εσωτερικό τοπίο που η περιπέτεια αυτή διαμόρφωσε και -έχοντας την ελπίδα ότι οι οιωνοί ήταν με το μέρος μου- να μεταφέρω ένα μέρος της γοητείας και της νοσταλγίας που άσκησε πάνω μου η διπλή κίνηση από τον πραγματικό στον επινοημένο κόσμο και αντίστροφα. (Αναστάσης Βιστωνίτης) Μια περιδιάβαση σε τόπους, πόλεις αλλά και στο έργο...

Contents: - Paul Cornea, "La Litterature comparee dans la deuxieme moitie du XXe siecle. Points de repere" - Roumiana L. Stantcheva, "Tendances actuelles de la Litterature comparee en Bulgarie. Un pbint de vue." - Jelena Novakovic, "Les etudes comparees en Serbie" - Anna Tabaki, "Comparative Literature in Greece. Revisited: Ambiguities of the Past and Perspectives for the Future." - Walter Puchner, "The Theatre in South-East Europe in the Wake of Nationalism" - Jeanne Constandulaki-Chantzou, "Du mythe ancien au mythe moderne - May Chehab, "Un nouvel instrument...

Στον ανά χείρας τόμο συγκεντρώνονται δοκίμια του νομπελίστα συγγραφέα τα οποία δημοσίευσε από το 1986 έως το 1999. Το πρώτο εκτενές δοκίμιο ("Τι είναι κλασικό;") διερευνά το ζήτημα του κανόνα τόσο στη μουσική όσο και στη λογοτεχνία, ενώ στα υπόλοιπα ο Κουτσί πραγματεύεται όψεις του έργου κλασικών και νεότερων συγγραφέων, από τον Ντηφόου και τον Ντοστογιέβσκι, τον Τουργκένιεβ και τους μεγάλους γερμανόφωνους του μεσοπολέμου (Κάφκα, Ρίλκε, Μούζιλ) μέχρι σύγχρονους ομότεχνούς του για τους οποίους δεν διστάζει να διατυπώσει κρίσεις ή επιφυλάξεις.

Τι είναι στ' αλήθεια η "φυτική μνήμη"; Ποιο είναι το στοιχείο που διαχωρίζει τον αναγνώστη από τον βιβλιόφιλο; Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη βιβλιοφιλία και τη βιβλιομανία; Ο Σαίξπηρ ήταν κατά τύχη ο Σαίξπηρ; Τι γνωρίζουμε σήμερα για τα Ευαγγέλια του Λίντισφαρν και ποιο μυστήριο κρύβει ο Κώδικας Χανάου; Πώς θα ήταν ο εσωτερικός μονόλογος ενός e-book; Αυτά τα ερωτήματα και άλλες παράμετροι που σχετίζονται με το βιβλίο, την τυπογραφία, τους βιβλιόφιλους, τους συλλέκτες, αλλά ακόμη και τους "βιβλιοκλάστες" οδηγούν τον συγγραφέα σε μια αγωνιώδη -θα λέγαμε- αναζήτηση για τ...

Ο Οδυσσέας ταξιδεύει, η Πηνελόπη περιμένει και υπομένει. Αυτό ήταν το μοντέλο για το ταξίδι και, κατ' επέκταση,για τις ταξιδιωτικές αφηγήσεις που δημοσιεύονται στην Ευρώπη, μέχρι τον 19ο αιώνα. Το ταξίδι ήταν ανδρική υπόθεση. Η εκβιομηχάνιση, η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς, η εκπαίδευση του γυναικείου πληθυσμού και η δημιουργία των μεγάλων αποικιακών αυτοκρατοριών υπήρξαν οι κυριότεροι παράγοντες που ευνόησαν τα ταξίδια των γυναικών. Η Αγγλίδα Lady Mary Montagu (Turkish Embassy Letters, 1763) και η Γαλλίδα Comtesse de la Ferte-Meun...

Ένα συλλογικό έργο μιας πλειάδας καταξιωμένων συγγραφέων και πανεπιστημιακών με αντικείμενό του τους θεμελιώδεις μύθους της Ευρώπης, το ρόλο και την αξιοποίησή τους στο χώρο της λογοτεχνίας, της δραματουργίας, της όπερας και του κινηματογράφου. Πιο συγκεκριμένα, στον παρόντα τόμο οι συγγραφείς εξετάζουν συγχρονικά και διαχρονικά τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, το Γκράαλ, τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, τον Δον Κιχώτη, τον Φάουστ, τον Δον Ζουάν, τον Καζανόβα, καθώς και την Ιταλία ιδωμένη μέσα από τα μάτια των κατά καιρούς περιηγητών αλλά και του Σταντάλ και του Γκαίτε...

Aφετηρία του παρόντος μελετήματος είναι «μια έννοια που εξαρχής θέτει υπό καθεστώς κρίσης κάθε έννοια αρχής και "αφετηρίας", δηλαδή η "οξύμωρη έννοια της "διπλής πηγής" με την οποία ο Friedrich Schiller ορίζει το μοντέρνο ("συναισθηματικό") ποιητή". H σημασία της έννοιας τούτης ανιχνεύεται εδώ στον θεωρητικό λόγο περί "διπλότητας", που ανέπτυξαν κορυφαίοι ρομαντικοί σαν τον Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel, τον Ernst Theodor Amadeus Hoffmann και τον Charles Baudelaire. H κλασική προβληματική περι ειρωνείας "τίθεται κάτω από έναν καινούργιο φωτισμό μέσα από τον οποίο επιχ...