Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το θαλασσινό ταξίδι υπήρξε πάντοτε μια απόπειρα υπέρβασης του περιορισμένου και κλειστού βίου του ανθρώπου. Τη θάλασσα όμως την κυβερνούν απρόβλεπτες δυνάμεις και το ναυάγιο είναι ένα ενδεχόμενο που αντιμετωπίζει κάθε ταξιδιώτης. Ο Χανς Μπλούμενμπεργκ, σε μία από τις παραδειγματικές μελέτες του για τις θεμελιώδεις μεταφορές της σκέψης, μελετά την εικόνα του ναυαγίου και του θεατή του ως μεταφορά για την ανθρώπινη ύπαρξη. Διερευνά τη θέση του ναυαγού αλλά και την αισθητική και την ηθική του θεατή του ναυαγίου, ξεκινώντας από την ποίηση της αρχαιότητας και παρακολουθώντας τις...

Στον ανά χείρας τόμο συγκεντρώνονται δοκίμια του νομπελίστα συγγραφέα τα οποία δημοσίευσε από το 1986 έως το 1999. Το πρώτο εκτενές δοκίμιο ("Τι είναι κλασικό;") διερευνά το ζήτημα του κανόνα τόσο στη μουσική όσο και στη λογοτεχνία, ενώ στα υπόλοιπα ο Κουτσί πραγματεύεται όψεις του έργου κλασικών και νεότερων συγγραφέων, από τον Ντηφόου και τον Ντοστογιέβσκι, τον Τουργκένιεβ και τους μεγάλους γερμανόφωνους του μεσοπολέμου (Κάφκα, Ρίλκε, Μούζιλ) μέχρι σύγχρονους ομότεχνούς του για τους οποίους δεν διστάζει να διατυπώσει κρίσεις ή επιφυλάξεις.

Το βιβλίο του M. H. Abrams "Ο καθρέφτης και το φως" (1953) έχει χαρακτηριστεί ακρογωνιαίος λίθος της νεότερης φιλολογικής επιστήμης και βασικό εγχειρίδιο μελέτης του ρομαντισμού. Πραγματεύεται τη μεγάλη τομή που επέφεραν στην ποίηση και στην κριτική οι νέες ιδέες και αντιλήψεις, που εμφανίστηκαν στο δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα και αποκρυσταλλώθηκαν στο ρομαντικό κίνημα στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο τίτλος του βιβλίου αναφέρεται στις δύο αντιθετικές μεταφορές που χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν την τέχνη και τον καλλιτεχνικό νου. Η πρώτη είναι αρχαία (Πλάτωνας) και χαρακ...

Στην προσπάθειά τους να χαρακτηρίσουν την τέχνη, οι άνθρωποι μέχρι το μισό του 18ου αιώνα ακολουθούσαν την πεποίθηση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, ότι δηλαδή ο νους είναι καθρέφτης που αντανακλά τον εξωτερικό κόσμο - άρα η τέχνη για τον Πλάτωνα είναι το κάτοπτρο που ανακλά εξωτερικά αντικείμενα, είναι, δηλαδή, η μίμηση της φύσης. Αργότερα, το ρομαντικό κίνημα συνέβαλε στην εδραίωση της άποψης ότι ο νους εκπέμπει το δικό του φως και άρα η τέχνη παύει να είναι απλή μίμηση της φύσης, αλλά διαμορφώνει τη δική της, λαμπρότερη εικόνα. Ο καθρέφτης είναι η μίμηση και το φως είναι...

Στην προσπάθειά τους να χαρακτηρίσουν την τέχνη, οι άνθρωποι μέχρι το μισό του 18ου αιώνα ακολουθούσαν την πεποίθηση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, ότι δηλαδή ο νους είναι καθρέφτης που αντανακλά τον εξωτερικό κόσμο - άρα η τέχνη για τον Πλάτωνα είναι το κάτοπτρο που ανακλά εξωτερικά αντικείμενα, είναι, δηλαδή, η μίμηση της φύσης. Αργότερα, το ρομαντικό κίνημα συνέβαλε στην εδραίωση της άποψης ότι ο νους εκπέμπει το δικό του φως και άρα η τέχνη παύει να είναι απλή μίμηση της φύσης, αλλά διαμορφώνει τη δική της, λαμπρότερη εικόνα. Ο καθρέφτης είναι η μίμηση και το φως είναι...

Το βιβλίο αυτό είναι ένα προσωπικό λογοτεχνικό εγκόλπιο, μια "μυριόβιβλος" σε μικρογραφία. Κατά την περιδιάβασή μου στον συναρπαστικό κόσμο της τέχνης του λόγου διαπίστωνα με έκπληξη παράδοξες και γοητευτικές συναντήσεις. Καθώς συνδιαλεγόμουν εγώ με τα κείμενα, έβλεπα πως κι αυτά συνδιαλέγονταν μεταξύ τους. Άλλοτε ο διάλογος αυτός ήταν ηθελημένος -υπήρχε δηλαδή συνειδητή επίδραση- κι άλλοτε όχι. Συνειδητοποιούσα έτσι πως ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε τη λογοτεχνία ήταν η ίδια η λογοτεχνία. Κατέληξα σε μια διευρυμένη εκδοχή της αρχαίας μεθόδου "Όμηρον δι' Ομήρου σαφη...

Τα δοκίμια που περιέχονται στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται με τρεις αλληλοσυνδεόμενους τρόπους. Στην αρχή ο συγγραφέας εξετάζει τον εγκόσμιο και εκκοσμικευμένο χώρο, αντιπροσωπευτικά δείγματα του οποίου αποτελούν οι συγγραφείς Σουίφτ, Χόπκινς, Κόνραντ και Φανόν, λόγω της προσοχής που δίνουν στις λεπτομέρειες της καθημερινής ύπαρξης. Στη συνέχεια, τον συγγραφέα απασχολούν προβλήματα σύγχρονης κριτικής θεωρίας και καταλήγοντας ασχολείται με το τι συμβαίνει όταν η κουλτούρα προσπαθεί να κατανοήσει, να κυριαρχήσει ή ακόμη και να ανακαταλάβει έναν άλλο, λιγότερο ισχυρό κόσμο.

Το 2005 συμπληρώθηκαν τα εβδομηντάχρονα του καθηγητή Παναγιώτη Μουλλά. Ό,τι διέκρινε και συνεχίζει να διακρίνει τον διδακτικό λόγο του είναι η αμεσότητα μιας παρουσίας. Με άγρυπνο ενδιαφέρον ο Παν. Μουλλάς στάθηκε κοντά στους μαθητές, τους συναδέλφους και τους συνοδοιπόρους του. Και πάντοτε φρόντιζε να διανθίσει το λόγο και τα επιχειρήματά του με ιστορίες από τη μαθητεία στους δικούς του δασκάλους, σαν να ήθελε να συστήσει τις προσωπικές του οφειλές: στον Κ.Θ. Δημαρά, τον Λίνο Πολίτη, τον Κάρολο Κουν. Οι μαθητές του, με τη σειρά τους, για να τον τιμήσουν, ετοίμασαν έναν ιδι...

Οι σύγχρονες τάσεις της Μυθοκριτικής δεν αντιμετωπίζουν τον λογοτεχνικό μύθο μόνο ως προς τη συγγραφική διαδικασία "πρόσληψης της Αρχαιότητας", αλλά εξετάζουν την πολυεπίπεδη ενδοκειμενική παρουσία του ως μίτο της Αριάδνης για την περιπλάνηση από λογοτεχνικό είδος σε λογοτεχνικό είδος και ως καθοριστικό παράγοντα για μια νέα ανάγνωση του λογοτεχνικού έργου, που φωτίζει κρυφές πτυχές του και επηρεάζει την αναγνωστική διαδικασία προς την αξιολόγηση μιας καίριας ετερότητας, μιας γόνιμης δυσαρμονίας "παλαιού"-"νέου". Η παρούσα μελέτη καταγράφει την πρόοδο που σημείωσε στο ζ...

Η λογοτεχνική κριτική στην Ελλάδα επιβιώνει σαν προσωπική ενασχόληση, ακολουθώντας τις ιδιοσυγκρασίες των συγκεκριμένων κριτικών. Στερείται των προϋποθέσεων που θα την καθιστούσαν μια αυτόνομη διανοητική πρακτική και λείπει ένας σαφής ορισμός του αντικειμένου της, καθώς και των μεθόδων προσέγγισης και ανάλυσής του. Το βιβλίο αυτό μας εισάγει στην ιστορία μιας προσπάθειας: περιγράφει το πλαίσιο, παρουσιάζει το περιεχόμενο και χαρακτηρίζει τους πρωταγωνιστές μιας δραστηριότητας. Δραστηριότητας που αναφέρεται στους "τρόπους" των μαρξιστών να ενσωματώσουν στην κοσμοθεωρία τους...

"Η γνήσια ποίηση είναι αντιβιογραφική. Η πατρίδα του ποιητή είναι το ποίημά του· αλλάζει από το ένα ποίημα στο άλλο. Οι αποστάσεις είναι οι παλιές, οι αιώνιες: άπειρες όπως το σύμπαν των κόσμων, όπου το κάθε ποίημα προσπαθεί να επιβιώσει και να επιβληθεί ως -μικροσκοπικό- άστρο. Άπειρες όπως και η απόσταση ανάμεσα στο εγώ και το εσύ του ποιητή: κι από τις δύο πλευρές, κι από τους δύο πόλους ρίχνεται γέφυρα. Διότι ο τόπος του ποιήματος είναι στη μέση, στα μισά του δρόμου, εκεί όπου προσδοκάται η κολόνα της στήριξης, από πάνω ή από κάτω. Από πάνω: αόρατα και αβέβαια. Από κάτω...

Στη μελέτη αυτή η "γενιά του '80" συνδέεται με τη θεωρία του μεταμοντερνισμού. Επιχειρήθηκε να περιγράφει ακροθιγώς το αν και σε ποιο βαθμό τους λογοτέχνες της λεγόμενης γενιάς του '80 απασχόλησαν θέσεις που επιχείρησαν να συμφιλιώσουν το μαρξισμό με τη σχολή της αποδόμησης και συνεπώς η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις ανάμεσα στην απελευθέρωση της διαφορετικότητας και να επικρατήσουν καθολικά ισχύουσες η ελευθερία, η ευτυχία και η δικαιοσύνη. Το μεταμοντέρνο υποκείμενο και το συγγραφικό του σύμπαν έχει αντίκρισμα στους "φιμωμένους" και τους ανώνυμους, λόγω της ικα...

"Αυτό που θα ήθελα να αποδείξω είναι ο ρόλος που έπαιξε η σιωνιστική Αριστερά για να σφυρηλατήσει το τόσο διαδεδομένο σήμερα αντιπαλαιστινιακό αίσθημα." (Yitzhak Laor) "Γενναίος, ναι -ο Λαόρ είναι ποιητής-, αποφασιστικός, ναι -το ξεσκέπασμα της υποκρισίας Ισραηλινών συγγραφέων όπως ο Άμος Οζ είναι αδιάψευστο-, ταπεινόφρων, ναι -συχνά μιλάει για τις δικές του αμφιβολίες-, μ' όλα αυτά, εκείνο που κάνει το βιβλίο του τόσο πρωτότυπο και την ανάγνωσή του τόσο επείγουσα είναι ο Ιστορικός λογισμός του: μαθητής του Ηρόδοτου, ο Λαόρ...

Στο συλλογικό αυτό έργο εξετάζονται οι διάφορες πτυχές του Νατουραλισμού, ενός σημαντικού λογοτεχνικού ρεύματος, που με κύριο εκπρόσωπο τον Εμίλ Ζολά αναπτύχθηκε στη Γαλλία και διαδόθηκε γρήγορα σ' όλες τις λογοτεχνίες της Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Οι μελέτες που περιλαμβάνονται, αναφέρονται στον Ζολά και το έργο του, στη μορφή που πήρε ο νατουραλισμός στις ξένες λογοτεχνίες, στη σχέση του ρεύματος αυτού με ομόλογα ρεύματα, όπως ο ρεαλισμός κι ο βερισμός, στην επίδραση που άσκησε σε άλλες τέχνες, όπως είναι το θέατρο, η ζωγραφική ή η μουσική. Κυρίως όμως εξετ...

Περάσµατα και χαιρετισµοί σε παλιούς και οικείους γνώριµους, όλα τα κείµενα του βιβλίου της Αντιγόνης Βλαβιανού αξιοποιούν τα διδάγµατα της συγκριτικής γραµµατολο-γίας: τα βιβλία, οι συγγραφείς, οι ιδέες βρίσκονται σε συνεχή διά-λογο και εναπόκειται στον ευαίσθητο ωτακουστή να µεταφέρει κάτι από τις κρυφές αυτές συνοµιλίες τους ή να διαµεσολαβήσει για να γνωριστούν αδελφές ψυχές που προχωρούν παράλληλα δίχως να το έχουν σχεδιάσει ή διανοηθεί. [...] Ξεναγώντας µας σε ένα προσωπικό µουσείοπολύτιµωνεκθεµάτων, µε τα οποία συµβιώνει χρόνια τώρα, γυµνάζει το βλέµµα µας σε σοφές λ...