Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Επόμενος τη παροτρύνσει του σεβαστού φίλου μου κ. Νεοκλέους Καζάζη, καθηγητού του εθνικού Πανεπιστημίου και προέδρου του "Ελληνισμού", προβαίνω εις την εν δυνατή βραχυλογία εξιστόρησιν των συμβαμάτων, των λαβόντων χώραν κατά την χρονικήν περίοδον 1770-1821 εν Ελλάδι, και ιδία εν Πελοποννήσω, τη ακροπόλει της Ελλάδος, κατά Στράβωνα, αρυόμενος τας πληροφορίας ταύτας εκ διαφόρων ιστορικών πηγών, ημεδαπών τε και ξένων, κατά καιρούς γραφεισών εν τε βιβλίοις και εν περιοδικοίς συγγράμμασιν. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Η μονογραφία του Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, "Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν τουρκοκρατίαν (1715-1821)", αρθρώνεται σε δύο μέρη (πέντε και επτά κεφάλαια) και τρία παραρτήματα. Από θεματογραφική άποψη πραγματεύεται την οικονομία, την κοινωνία, την δημογραφία, την οθωμανική διοίκηση, την ελληνική αυτοδιοίκηση, τις σχέσεις μεταξύ των συνοίκων Οθωμανών και Ελλήνων, την ενδοελληνική κοινωνική διαστρωμάτωση και τις συναφείς ταξικές τριβές. Επίσης, το φαινόμενο της ελληνικής εθνοαπελευθερωτικής επαναστατικότητας και τις ένοπλες συγκρούσεις. Το έργο πρόσφερε πολλά νέα δεδομένα και πρω...

Ο Ρωσο-τουρκικός πόλεμος του 1768-1774 ολοκληρώθηκε με την λαμπρή νίκη της Ρωσίας. Οι Έλληνες που συμμετείχαν στην επανάσταση κατά των Οθωμανών, φοβούμενοι τους διωγμούς, μετανάστευσαν στην Κριμαία, όπου το 1775 συγκρότησαν στράτευμα. Μετά την εξέγερση των Τατάρων της Κριμαίας (1777-1778), στην καταστολή της οποίας συμμετείχαν και μάλιστα με τεράστια επιτυχία, άρχισε να συγκροτείται το "Ελληνικό τάγμα πεζικού" από 20 λόχους. Το τάγμα αυτό εγκαταστάθηκε στην πόλη Μπαλακλάβα και στους αξιωματικούς του, από την Μπαλακλάβα παραχωρήθηκε γη στην περιοχή. Το καθήκον του "Ελληνικού...

Παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της επαναστατικής φυσιογνωμίας του Ρήγα: διαφωτιστής, επαναστάτης, πολιτικός νους, στρατιωτικός νους, μάρτυρας, εθνεγέρτης, οραματιστής μιας δημοκρατικής πολιτείας του Βαλκανικού χώρου.

Ο συγγραφέας αναλύει τα γεγονότα που οδήγησαν την Ελλάδα στην πολιτική της ένωση, ξεκινώντας από τα προεπαναστατικά χρόνια, στα τέλη του 18ου αιώνα, και φτάνοντας ως τη Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από τους απελευθερωτικούς αγώνες που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία από το 1770 μέχρι το 1923. Παράλληλα, εξετάζει τις πολιτικές εξελίξεις της περιόδου, τις θεσμικές και κυβερνητικές μεταβολές, τις εσωτερικές διαμάχες, τις σχέσεις της Ελλάδας με τις Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης και τους Βαλκάνιους γείτονές της, τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13), τη συμμετοχή της στον Α΄ Παγκόσμ...

Ο καθηγητής του Βελιγραδίου Ντούσαν Πάντελιτς είχε εκδώσει το 1931 την αξιόλογη αυτή εργασία για τον Ρήγα. Τώρα εκδίδεται στα ελληνικά, σε μετάφραση από τα σερβοκροατικά της ιστορικού Πασχαλίνας Σπυρούδη, και με εισαγωγή του καθηγητή ιστορίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Ιωάννη Παπαδριανού.

Οι άδικες κρίσεις που διατύπωσε ο Ι. Φιλήμων στο βιβλίο του "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας", το 1834, ανασκευάζονται με την παράθεση πολλών τεκμηρίων. Αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες του Ρήγα δείχνουν την προνοητικότητά του και πως ήταν πραγματικός εξεταστής των πραγμάτων, σώφρων, μεθοδικός, που δούλεψε με περίσκεψη καθ' όλη την προετοιμασία της επανάστασής του.

Με τη μελέτη αυτή αποδείχθηκαν οι πρότυποι χάρτες τους οποίους ο Ρήγας χρησιμοποίησε για τον σχεδιασμό της Χάρτας της Ελλάδος. Επί πλέον ερμηνεύονται πολλοί συμβολισμοί της Χάρτας και αποδεικνύεται ότι δεν ήταν στρατιωτικός χάρτης αλλά πολιτικός χάρτης του κράτους που ήθελε ο Ρήγας να δημιουργήσει.

Οι Ελληνορθόδοξες Κοινότητες κατά την Οθωµανική Αυτοκρατορία είχαν, επιπλέον της τοπικής κοινοτικής αυτοδιοίκησης, της φορολογίας και µέριµνας για την Παιδεία, την υποχρέωση να φροντίζουν για την υγεία και πρόνοια των µελών τους, µε την ίδρυση νοσοκοµείων και άλλων φιλανθρωπικών ιδρυµάτων (ορφανοτροφείων, γηροκοµείων, κ.ά.), τον διορισµό κοινοτικών ιατρών, µαιών, τη λειτουργία φαρµακείων, κ.ά., δραστηριότητες και ανάγκες, που δεν κάλυπτε η οθωµανική διοίκηση. Η Εκκλησία είχε σηµαντικό ρόλο στη µέριµνα αυτή, σε συνεργασία µε τις Δηµογεροντίες, τις επαγγελµατικές συντεχνίες...

Στον δεύτερο τόμο ο συγγραφέας ολοκληρώνει την ερευνά του για το φαινόμενο της αλματώδους ανάπτυξης της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας στην περίοδο πριν από την Ελληνική Επανάσταση.

Ο πρώτος τόμος αναφέρεται στις όψεις της μεσογειακής ναυσιπλοΐας στα τέλη της Τουρκοκρατίας και εξετάζεται διεξοδικά η κίνηση πολλών μεσογειακών λιμανιών, καθώς και το ελληνικό εμπόριο στη Μεσόγειο.

Η σχεδόν αυτονόητη ένταξη των Ορλωφικών στην άμεση προϊστορία του Εικοσιένα αποτέλεσε μέρος ενός συνολικότερου επιχειρήματος περί εθναφύπνισης, το οποίο η ελληνική ιστοριογραφία επεξεργάζεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Η μελέτη αναλύει κριτικά τις φάσεις οικοδόμησης του ενοποιητικού επιχειρήματος της εθναφύπνισης εντοπίζοντας τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στο 1770 και στο 1821. Υπό την οπτική αυτή, παρακολουθεί και ανασυστήνει τους τρόπους με τους οποίους ενσωματώνονται διαφορετικού τύπου προσδοκίες και σχέδια απελευθέρωσης στο ενιαίο αφήγημα της Εθνικής...

Ύστερα από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς (1453) και την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έλειψε κάθε διοικητική οργάνωση και υπαγωγή στην κεντρική διοίκηση. Αναπτύχθηκαν τότε τοπικές ομάδες με κοινά συμφέροντα σε μικρότερες ή μεγαλύτερες περιοχές, ανάλογα με την εδαφική διαμόρφωση του τόπου και την παρουσία ή μη του κατακτητή. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, την συνέχεια της βυζαντινής παράδοσης διατήρησε η Μεγάλη Εκκλησία (δηλαδή το Ορθόδοξο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως) με τα προνόμια που του παραχωρήθηκαν από τον κατακτη...

"Προθυμίαν έχω, χρήματα δεν έχω να βοηθήσω το φίλτατον γένος μου. Άλλοι καταβάλλον κόπους. Άλλοι ας καταβάλλωσι χρήματα προς φωτισμόν της πατρίδος." Τέκνο της ανάγκης, οι προεπαναστατικές αγγελίες προς άγραν συνδρομητών για την έκδοση νεωτερικών βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών, προσφέρουν μία πρώτης τάξεως μαρτυρία για την εποχή που τις γέννησε. Είτε οι ανάλογες προσπάθειες ευοδώθηκαν είτε έμειναν στα "ανεκπλήρωτα εκδοτικά σχέδια", ο προγραμματικός-διαφημιστικός λόγος των κειμένων, τα όποια εκδίδονται στον τόμο αυτό, φέρει έκδηλο το αποτύπωμα των κοσμοϊστορικών αλλαγ...

Τρία πουλάκια κάθονται ψηλά στου Γερακάρη. Το 'να τηράει την Κάπελη, τ' άλλο του Κακοτάρι το τρίτο το μικρότερο μοιρολογάει και λέει: - Διαβάτες που διαβαίνετε εσείς ν' όπου περνάτε΄ μην είδατ' τον Καπτάν Γιαννιά τον Γιώργη τον λεβέντη, μήνα σε δρόμο φάνηκε, μήνα σε φίλου σπίτι; - Εψές, προψές τον είδαμε στου Κατσαρού τ' αλώνια μ' εννιά λεβέντες χόρευε, μ' εννέα Ντερβιναίους κι από μπονόρα έβριζε, αγάδες φοβερίζει...