Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η μοίρα του Νέου Ελληνισμού συμπυκνώνεται και κρυσταλώνεται σε μερικές εξαιρετικές φυσιογνωμίες που γέννησε ο τόπος αυτός. Οι φυσιογνωμίες αυτές είναι οι κλείδες που αποκρυπτογραφούν την Ιστορία μας, που ερμηνεύουν τις περιπέτειες και τα επιτεύγματα του λαού μας - ενός λαού που η ιστορική μνήμη του είναι θησαυρός αιματηρός, περηφάνεια κι ευθύνη. Μια από τις φυσιογνωμίες αυτές ήταν ο Καποδίστριας, μια άλλη ο Βενιζέλος. Τώρα έρχεται η σειρά του Ίωνος Δραγούμη, καθώς συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από τη γέννησή του. "Ψυχή περίφανη, παλλικαρίσια" κατά τον Καζαντζάκη,...

Οι "Εποχές της Κριτικής" περιέχουν κεφάλαια από την ιστορία της κριτικής και προβάλλουν τα στάδια που ακολούθησε ο ελληνικός στοχασμός για να ορίσει τη λογοτεχνία. Εστιάζουν σε κριτικούς διαλόγους και πραγματεύσεις θεμάτων που βρέθηκαν στο κέντρο του ενδιαφέροντος της εποχής τους, στο χρονικό διάστημα μιας εκατονταετίας περίπου, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι την περίοδο του μεσοπολέμου. [...] Μια πρώτη περίοδος "συζήτησης" που απασχολεί την παρούσα έκδοση, στο πρώτο μέρος, τοποθετείται στην εποχή που αρχίζει να αρθρώνει τον κριτικό της λόγο η νέα γενιά λογοτε...

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά συνθετικά και σε όλη την εξελικτική διαδρομή της η ιστορία της Επτανησιακής Σχολής, από τις απαρχές της μέχρι τα μέσα περίπου του 20ού αι. Γενεσιουργά αίτια του ιδιότυπου πνευματικού φαινομένου που αναπτύχθηκε στα Ιόνια Νησιά, ιστορικοί λόγοι και συγκυρίες που το ευνόησαν, σχέσεις των εκπροσώπων μεταξύ τους και οι διαθέσεις τους προς το εθνικό κέντρο, χαρακτηριστικά γνωρίσματα, επιδράσεις και επιρροές, αποκλίσεις και αιρετικές τάσεις, τα βασικά πρόσωπα και οι χώροι της Επτανήσου με τις λογοτεχνικές ιδιοτυπίες τους αναπτύσσονται α...

Αδημοσίευτα άρθρα μου για ορισμένα κεφάλαια από την ιστορία της μεσαιωνικής και νεώτερης λογοτεχνίας μας, μαζί με ένα μέρος από τα δημοσιεύματά μου πάνω σε θέματα υστεροβυζαντινής, δημώδους και μεταβυζαντινής λογοτεχνίας, περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό. Θα πρότεινα να διαβαστούν οι σελίδες αυτού του τόμου ως μελετήματα για τα Εργόχειρα του έρωτα που είχαν άνθρωποι αλλοτινοί εκφράσει, δηλαδή του έρωτα που αποτυπώνεται χειρόγραφα πάνω στο χαρτί, να διαβαστούν αντίς για μυθιστόρημα ιστορικό ή μάλλον ως μυθιστόρημα με ακριβή ιστορικά συμφραζόμενα. Ο καθένας κάπου τοποθετεί...

Το κείμενο αυτό αποτελεί πρώτη προσπάθεια καταγραφής του "ιστορικού" της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και βασίζεται σε πρακτικά της ίδιας της Εταιρίας και στους φακέλους τύπου που διατηρούνται στη Γραμματεία της, αλλά και σε προσωπικές εντυπώσεις της συγγραφέως από την απασχόλησή της στη Γραμματεία της εταιρίας από την εποχή του συνεδρίου για τα συγγραφικά δικαιώματα και μετά. Πρωτοδημοσιεύτηκε στον τόμο της Νέας Πορεία "Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης", Ιούνης 1988 (εκτός σειράς) και τώρα δημοσιεύεται αναθεωρημένο και ενημερωμένο σε χωριστό τεύχος.

Η μνήμη μιας πόλης υπερβαίνει τον χωροχρόνο της ιστορίας της, καθώς συντίθεται τόσο από τα πραγματικά συγγραφικά βιώματα όσο και από τις λογοτεχνικές αναπαραστάσεις τους. Από τη μια μεριά υπάρχει η παράδοση, με τη μορφή της ιστορίας της λογοτεχνίας, και από την άλλη η ανατροπή, με τις διαδοχικές προσεγγίσεις σε θέματα που άπτονται των ιδεών και της αυτοσυνειδησίας των νεοελλήνων. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ξεκινώντας από την ευτοπία του αρχαιολατρικού προσκυνήματος, η Αθήνα απολήγει στις φτωχογειτονιές όπου ζουν οι παπαδιαμαντικοί ήρωες. Από τις απαρχές ώς τα τέλη του 20ο...

Όταν πρωτοεκδόθηκε αυτό το βιβλίο το 1989 θεωρήθηκε ως η πρώτη συστηματική και, όσο το επέτρεπαν οι περιστάσεις, ολοκληρωμένη προσπάθεια προσέγγισης της ποιητικής γενιάς του ’70 από ιστορική, κοινωνική και αισθητική άποψη. Όπως επισημάνθηκε από πολλούς, ερχόταν να ρυμοτομήσει μια σχεδόν παρθένα έκταση, οριοθετώντας και ταξινομώντας πρόσωπα, έργα και καταστάσεις. Από τότε ως σήμερα γράφτηκαν πολλά γι’ αυτή τη γενιά, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικά, ρίχνοντας φως σε σκοτεινές ή σε ελάχιστα φωτισμένες πτυχές της, επισημαίνοντας και αξιολογώντας την προσφορά του κάθε εκπροσ...

Η γενιά του 1880 και η πρώτη μεταπαλαμική, που τη διαδέχτηκε, επωμίστηκαν το κύριο βάρος για το άνοιγμα της ελληνικής λογοτεχνίας προς τα σύγχρονα ιδεολογικά και λογοτεχνικά ευρωπαϊκά ρεύματα. Πρωτοστάτης αυτού του ανοίγματος ο Κωστής Παλαμάς, που στο αίτημα του "εθνικού χρωματισμού" των έργων τέχνης αντιτάσσει τη "διεθνοποίησιν της Φαντασίας", φέρνοντας ως παράδειγμα τον Σολωμό, στον οποίο, υπό τον Έλληνα ποιητή, βλέπει τον Ευρωπαίο ποιητή. Τα δύο αυτά αιτήματα, του εθνικού χρωματισμού και του εξευρωπαϊσμού, αλληλοσυμπληρούμενα και αξιοποιούμενα, θα αποτελέσουν το βασικό...

Σκόρπιοι και ανερμάτιστοι γύριζαν, όπως και οι Αμερικάνοι, γύρω απ την ουρά τους... Αυτή η κατάσταση για τους περισσότερους έτεινε να ξεφτίσει... Ορισμένοι, βλέπεις, είχαμε φιλοδοξίες... Μας άρεσε και η συλλογικότητα... Από την αντίπερα πλέον όχθη ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ψυχοπομπός των εξ αγχιστείας Ελλήνων και αμερικανών beat αδελφών, μας στέλνει ένα ακόμη βιβλίο του, ίσως από τα πιο σημαντικά στα κατάλοιπά του, αφενός γιατί ανατέμνει το βίο και τα έργα ενός πλήθους δημιουργών με έντονη παρουσία και επιρροή στην Ελληνική και Παγκόσμια Γραμματεία και αφετέρου γιατί συμμ...

Από της εμφανίσεώς του, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος, ο δημοτικισμός είχεν επιδιώξει την ταύτισιν όλης της νεοελληνικής γλώσσας με την καθομιλουμένη μορφή της, την δημοτική, και με απώτερο στόχο την εφαρμογή της στην δημοσία διοίκηση και την εκπαίδευση. Εκ των διαφόρων, τοπικώς και χρονικώς, εκδοχών της δημοτικής καταλληλότερη ήτο η απλούστερη λαϊκή λόγω της βασικώς αγροτικής-υπαιθρίου συνθέσεως της ελληνικής κοινωνίας και του συνακολούθου περιωρισμένου μορφωτικού επιπέδου της. Την επιδίωξιν αυτήν ανέλαβε να θεμελιώση ένα αιώνα αργότερα (1976), νομοθετικώς και με υπουργικάς...

Το 1946 και τα αμέσως επόμενα χρόνια ήταν από τα πιο πικρά της νεοελληνικής ζωής. Η πνευματική κίνηση εξελισσόταν σ' ένα καταθλιπτικό κλίμα φορτισμένο από τις ιστορικές συνθήκες της εποχής κι από τα κοινωνικο-πολιτικά συμβάντα. Οι πνευματικοί άνθρωποι ζητούσαν ομαδοποιημένα στηρίγματα, μέσα από τα οποία θα μπορούσαν να εκφράσουν ελεύθερα τις θέσεις και τις ιδέες τους. Τότε οι λογοτέχνες της θρυλικής Γενιάς του '30, μαζί με άλλους ανεξάρτητους ανθρώπους των Γραμμάτων συγκρότησαν την Εθνική Εταιρία των Ελλήνων Λογοτεχνών. Η Εταιρία μας, στα 70 χρόνια της λειτουργίας της, ό...