Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο ανά χείρας "Οδηγός" έχει ένα συγκεκριμένο στόχο και σχεδιάστηκε βάσει αυτού: να λειτουργήσει ως υποδομή για την εισαγωγή των νέων φιλολόγων στην επιστήμη της Νεοελληνικής Φιλολογίας μέσα από το συναφές, προβλεπόμενο σε πανεπιστημιακά προπτυχιακά προγράμματα φιλολογικών σπουδών, εισαγωγικό μάθημα. Συγκεντρώθηκε, ως εκ τούτο, σε μια κριτικά και εύληπτα επεξεργασμένη ενότητα, εκείνο το απαραίτητο υλικό που μπορεί να βοηθήσει πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες της Φιλολογίας να εξοικειωθούν με τη Νεοελληνική Φιλολογίας και το επιστημονικό πνεύμα της, να κατακτήσουν γνωστικά τ...

Η άνθηση των παπαδιαμαντικών σπουδών από τη δεκαετία του 1980 ως τις μέρες μας οφείλεται στο σπόρο που έσπειρε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος το 1961 με το δοκίμιό του "Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Πενήντα χρόνια από το θάνατό του". Αργότερα, το 1986, με ένα βραχύτερο αλλά εξαιρετικό κείμενο κατέδειξε αδιαφιλονίκητα την απόλυτη κυριαρχία του Σκιαθίτη διηγηματογράφου επάνω στην ελληνική γλώσσα. Σήμερα, πενήντα χρόνια αργότερα από το παρθενικό του γραφτό για τον Παπαδιαμάντη, είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε ακριβέστερα την καρποφορία του: χωρίς την "παπαδιαμαντική παρέμβαση" του Ζ.Λ. δεν...

Η Θεσσαλονίκη είναι η μόνη περιφερειακή πόλη η οποία στον 20ό αιώνα κατόρθωσε να δημιουργήσει μια λογοτεχνία που όχι μόνο ήταν διαφορετική από εκείνη του αθηναϊκού κέντρου, αλλά άνοιξε καινούριους δρόμους στα γράμματά μας· διαμορφώθηκε έτσι ένα είδος παράδοσης που επηρέασε πολλούς λογοτέχνες, όχι μόνο της Θεσσαλονίκης αλλά του τόπου γενικότερα, ώστε ορισμένοι μελετητές να μιλούν ακόμα και για "Σχολή της Θεσσαλονίκης". Η λογοτεχνία αυτή δημιουργήθηκε από συγγραφείς που υπήρξαν συσπειρωμένοι γύρω από κάποια πολύ σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά της πόλης κι έχει δύο φάσεις: μί...

Ένα γοητευτικό ταξίδι στο παρελθόν, την Τέχνη, την Επιστήμη και την Ιστορία, με μέθοδο και ακριβολογία, αλλά και με προσωπικό ύφος που "μετατρέπει τον επιστημονικό λόγο σε εργαλείο και έργο τέχνης". Μετά από έρευνες και διασταυρώσεις, η εργασία τού Καζαντζάκη ως συντάκτη λημμάτων σε ένα από τα σπουδαιότερα εγκυκλοπαιδικά λεξικά τού 20ού αι. παρουσιάζεται στη συγκεντρωτική έκδοσή μας, με επιμέλεια και εισαγωγικά κείμενα Πατρόκλου Σταύρου και Μαρίας Γιουρούκου, διδακτόρων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παρατίθενται ακόμη: Παροράματα και Παρατηρήσεις, Αμφίβολ...

Σκόρπιοι και ανερμάτιστοι γύριζαν, όπως και οι Αμερικάνοι, γύρω απ την ουρά τους... Αυτή η κατάσταση για τους περισσότερους έτεινε να ξεφτίσει... Ορισμένοι, βλέπεις, είχαμε φιλοδοξίες... Μας άρεσε και η συλλογικότητα... Από την αντίπερα πλέον όχθη ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ψυχοπομπός των εξ αγχιστείας Ελλήνων και αμερικανών beat αδελφών, μας στέλνει ένα ακόμη βιβλίο του, ίσως από τα πιο σημαντικά στα κατάλοιπά του, αφενός γιατί ανατέμνει το βίο και τα έργα ενός πλήθους δημιουργών με έντονη παρουσία και επιρροή στην Ελληνική και Παγκόσμια Γραμματεία και αφετέρου γιατί συμμ...

O Κάλβος κατόρθωσε να ανασυνθέσει στο έργο του τη μακραίωνη παράδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας με τις νεωτερικές προτάσεις του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, με τις ποιητικές κατακτήσεις του Μπάιρον και με την ιδεολογική διδασκαλία των Καρμπονάρων. Βίωσε την εμπειρία της επαναστατικής αδελφότητας σε διάφορες χώρες της ηπείρου και από το συμβολικό τελετουργικό της άντλησε μεγαλειώδη έμπνευση. Διότι ο Κάλβος υπήρξε γέννημα της νέας κοινωνίας που δημιούργησε το 1789. Συνέθεσε άλλωστε και εξέδωσε το έργο του σε τρία από τα κυριότερα επαναστατικά κέντρα όλης της ηπείρου - Λ...

Γιατί εξακολουθεί να μας απασχολεί τόσο η γενιά του '30; Ποια μυστηριώδης αύρα έλκει μελετητές, κριτικούς και λογοτέχνες στα πεπραγμένα της; Πώς εξηγείται η διαρκής αναφορά παλαιότερων και νεότερων σε αυτήν; Iδεοληψία, θαυμασμός, άγχος επίδρασης, κρυφή ζήλια ή κριτική αναθεώρηση; Συνιστά, εντέλει, η γενιά του '30 γραμματολογικό μόρφωμα, ή λογοτεχνικό και πολιτισμικό μύθο; Πρέπει να δούμε τον μύθο της ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτισμικής, και όχι μόνο λογοτεχνικής, ιστορίας; Το παράδοξο με τη γενιά του '30 είναι ότι αποθεώθηκε και πολεμήθηκε όσο καμιά άλλη, και αυτή η αν...

Για κανένα ίσως Έλληνα λογοτέχνη δεν έχουν γραφεί τόσες πολλές και αντικρουόμενες γνώμες, δεν έχει χυθεί τόσο πολύ μελάνι στην Ελλάδα και το εξωτερικό όσο για τον Νίκο Καζαντζάκη. Tο πολύπλευρο έργο του αλλά και η προσωπικότητα, η ζωή και οι ιδέες του συνεχίζουν να απασχολούν με αμείωτο ενδιαφέρον αναγνώστες και μελετητές, προκαλώντας ευρύτατες συζητήσεις και έντονους προβληματισμούς. Στο βιβλίο αυτό Έλληνες και ξένοι ειδικοί μελετητές αλλά και ομότεχνοι του Καζαντζάκη επιχειρούν να κρίνουν με νηφαλιότητα όψεις του έργου και της προσωπικότητας του μεγάλου Κρητικού λογοτέ...

Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου εστιάζει στη φύση και στον τύπο των στάσεων που η αιγυπτιώτικη λογιοσύνη υιοθετεί, καθώς αυτή έρχεται αντιμέτωπη με την πολιτιστική αναγέννηση της Αιγύπτου, κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Για την πραγμάτευση του θέματος αντλούνται θεωρητικές υποθέσεις της διεπιστημονικής μεθοδολογίας των μετα-αποικιακών σπουδών, ειδικότερα εκείνων που εισηγούνται μια αντι-αφήγηση του οριενταλιστικού και αποικιακού τύπου λόγων, ενώ αξιοποιείται αναλόγως και η φουκωκική αντίληψη της αλληλόδρασης εξουσίας και παραγωγής γνώσης. Η...

Το εκτόπισμα της λογοτεχνικής και, γενικότερα, πνευματικής παρουσίας του Ντίνου Χριστιανόπουλου στο μεταπολεμικό πολιτισμικό πεδίο είναι μεγάλο: ο Χριστιανόπουλος υπήρξε από τους πρωτεργάτες του ποιητικού ρεαλισμού, προσέχτηκε ως πεζογράφος, ως κριτικός και ως φιλόλογος, οι εικαστικές τέχνες και η μουσική δεν εξοβελίστηκαν από την άλω της δραστηριότητάς του και, επιπρόσθετα, η Διαγώνιος -το περιοδικό που εξέδιδε και διηύθυνε από το 1958 έως το 1983- διαμόρφωνε αλλά και καθρέφτιζε σημαντικές καλλιτεχνικές προτάσεις και εξελίξεις, ενώ υπήρξε χώρος έκφρασης και φυτώριο άνθιση...

Η θαυμάσια εργασία του Ντίνου Χριστιανόπουλου "Λογοτεχνικές εκδόσεις μακεδονικών πόλεων πλην Θεσσαλονίκης 1879-1950", μαζί με εκείνες του ιδίου συγγραφέα για τις "Λογοτεχνικές εκδόσεις Θεσσαλονίκης (1850-1950)" και τους "Μακεδόνες λογοτέχνες 1969-1912", συνθέτουν το βιβλιογραφικό τοπίο του λογοτεχνικού 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Αισθητή ωστόσο, φαίνεται να είναι η μη ανθολογημένη αποτίμηση των λογοτεχνών που εγκαταβιώνουν στον (εκτός Θεσσαλονίκης) μακεδονικό χώρο. Η παρούσα εργασία αποτελεί καταγραφή και μια πρώτη αποτίμηση των 216 τίτλων που εμφανίστηκαν...

[...] Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει, όπως θα γίνει αντιληπτό, τις κριτικές που δημοσίευσε ο Άλκης Θρύλος στα περιοδικά Αγγλοελληνική Επιθεώρηση και Καινούρια Εποχή, κατά το διάστημα μιας ολόκληρης εικοσαετίας (1945-1965). Κριτικές που, προστιθέμενες στο ήδη, τεραστίου όγκου, εκδοθέν δοκιμιακό και κριτικό έργο του, συμπληρώνουν το πνευματικό του πρόσωπο· συμπληρώνουν αλλά δεν ολοκληρώνουν, αφού παραμένουν αθησαύριστα, ανυπολόγιστου αριθμού, διάσπαρτα σε περιοδικά και -κυρίως- εφημερίδες, κείμενά του. [...] (Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, από την εισαγωγή)

Οι "Εποχές της Κριτικής" περιέχουν κεφάλαια από την ιστορία της κριτικής και προβάλλουν τα στάδια που ακολούθησε ο ελληνικός στοχασμός για να ορίσει τη λογοτεχνία. Εστιάζουν σε κριτικούς διαλόγους και πραγματεύσεις θεμάτων που βρέθηκαν στο κέντρο του ενδιαφέροντος της εποχής τους, στο χρονικό διάστημα μιας εκατονταετίας περίπου, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι την περίοδο του μεσοπολέμου. [...] Μια πρώτη περίοδος "συζήτησης" που απασχολεί την παρούσα έκδοση, στο πρώτο μέρος, τοποθετείται στην εποχή που αρχίζει να αρθρώνει τον κριτικό της λόγο η νέα γενιά λογοτε...

Μια εξιστόρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας από τις αρχές της ως την αισθητή εμφάνιση του νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέσω μιας σύντομης παρουσίασης ζητημάτων που αφορούν τον χώρο, τον χρόνο, τη γλώσσα και το ύφος της λογοτεχνίας αυτής, τα γραμματειακά είδη της και τον πολιτισμικό διάλογο που εκφράζουν ή προϋποθέτουν, τον πομπό ενός έργου, τους δέκτες του και το μέσο εμφάνισης του "μηνύματος" (προφορικό, χειρόγραφο ή έντυπο). Ο συγγραφέας, πανεπιστημιακός καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας, σχεδίασε το τομίδιο αυτό όχι μόνο για τους σπουδαστές, τους εκπαιδευτικούς και το...

Όσο κι αν ψάξει κανείς είναι μάλλον αδύνατον ν' ανακαλύψει πότε δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενο του Πέτρου Χάρη. Και αν, επιπλέον, το κείμενο αυτό είναι σχόλιο, μελέτημα, κριτική, δοκίμιο ή διήγημα. Αν υπάρχει ακόμα έστω κι ένα κείμενό του δημοσιευμένο με το πραγματικό του όνομα που ήταν Γιάννης Μαρμαριάδης. [...] Όπως γίνεται αντιληπτό και από την μακριά σειρά των κριτικών κειμένων που ακολουθούν, για τα βιβλία του Πέτρου Χάρη, ο ίδιος παρά το αίσθημα νοικοκυρωσύνης και τάξεως που απέπνεε, υπήρξε ένας δημιουργός συχνά απρόβλεπτος στον νεωτερισμό και την ριζοσπαστικότη...

"Πρόσεχε. Η απομόνωση είναι το χειρότερο βασανιστήριο", μου έγραφε ο Νίκος σε ένα από τα πρώτα του γράμματα, μόλις μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε. Όταν σκέφτομαι εκείνα τα τσιμεντένια κλουβιά, του Νίκου φωτισμένο νύχτα-μέρα μ' ένα απαίσιο, εκτυφλωτικό λαμπιόνι, το δικό μου κατασκότεινο, με μοναδική πηγή φωτός ένα μακρινό λαμπιόνι στο διάδρομο, πού έστελνε λίγο μακρινό φως στο ταβάνι, μέσα από το άνοιγμα με τα σιδερένια κάγκελα πού ήτανε πάνω από την πόρτα, και να σ' έχουνε εκεί, μήνες και μήνες, τότε λέω και ξαναλέω πώς "η ανθρώπινη μοναξιά " μπορεί ν' αρχίσει εκεί όπου τελει...

"Οι λογοτεχνίες αλληλοερωτεύονται" Paul Valery Η φράση αυτή του Paul Valery αποδίδει με ποιητικό τρόπο την έννοια της Συγκριτικής Φιλολογίας. Στόχοι της συγκεκριμένης επιστήμης είναι η θεώρηση μιας εθνικής λογοτεχνίας από σκοπιά που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και η σύγκρισή της με μια άλλη ξένη λογοτεχνία, ενώ στο πεδίο έρευνάς της συμπεριλαμβάνονται και οι συγκρίσεις με άλλες τέχνες (μουσική, ζωγραφική κ.ά.) ή με άλλους τομείς της πνευματικής δραστηριότητας (φιλοσοφία, πολιτική, θρησκεία κ.ά.). Με το βιβλίο της "Συγκριτική φιλολογία: Από τη θεωρία στην πράξη", η...