Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Εάν η παρούσα εργασία ονομάστηκε καταχρηστικά Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια 1876 έως 1985/2000, τίτλος που παραπέμπει στις γνωστές Ιστορίες, και ίσως δημιουργεί άλλες προσδοκίες, θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί: (α) "Δοκίμιο ιστορίας της λογοτεχνίας". (β) "(Εξ)ιστόρηση της λογοτεχνίας..." -από ένα φανατικό για γράμματα αναγνώστη. (γ) "Γραμματολογία της λογοτεχνίας..." -από ερασιτέχνη αλλά επίσης φανατικό βιβλιογράφο. (δ) "Περιδιάβαση" στους δρόμους και στα στενορύμια των ελληνικών γραμμάτων. (ε) "Διεξοδικό χρονικό της λογοτεχνίας", όπο...

Η μελέτη αυτή ξεκίνησε με κεντρικό της θέμα το ρεμπελιό των ποπολάρων της Ζακύνθου. Το ρεμπελιό, αντικείμενο ενός χρονικού της εποχής, κατόρθωσε να διαφύγει από τη λήθη και μέσα από τον υπαινικτικό ή ρητό ιστορικό λόγο, πέρασε άνετα στη λογοτεχνία και εγκαταστάθηκε στο χώρο των συμβόλων, στο χώρο του μύθου. Ο "ποπολάρος" έγινε συνώνυμο του "ωραίου επαναστάτη" (κατάλοιπο του ρομαντισμού αυτό) και το ρεμπελιό των ποπολάρων έγινε η κορυφαία στιγμή μιας μικρής κοινωνίας -που αναδείκνυε, όμως τι; Το ρεμπελιό των ποπολάρων έμενε μετέωρο, εφόσον αγνοούσαμε τις συντεταγμένες μέσα σ...

Όταν αρχίζω να πελαγώνω μες στις ιδέες μου ή όταν αρχίζει να στερεύει το μυαλό μου, πιάνω μια πέτρα, ένα δέντρο, το χώμα για να βεβαιωθώ πως δεν παραστρατίζω ή πως παραστρατίζω. Γι' αυτό καταπιάνομαι και σ' ενέργειες μέσα στους ανθρώπους. Η ενέργεια είναι ανάγκη για να χάνομαι, είναι ανάγκη και για να μη στερεύει η σκέψη μου. Το μυαλό μου κουνιέται όπως πρέπει, όταν ενεργώ, και τότε η σκέψη φωτίζει την ενέργειά μου και αυτή πάλε κανονίζει τη σκέψη μου... [...] "Σαμοθράκη"

Το "Χρονολόγιο - Εργοβιογραφία Γιώργου Σεφέρη 1900-1971" καταγράφει και παρακολουθεί λεπτομερώς τα γεγονότα της προσωπικής, της δημιουργικής και της εκδοτικής πορείας του ποιητή, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Όλα αυτά τα πολύτιμα στοιχεία περιλαμβάνονται και σε αυτή τη νέα χρηστική έκδοση, διανθίζονται με μέρος του φωτογραφικού υλικού της προηγούμενης έκδοσης και εμπλουτίζονται με ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη επιλεγμένα από τη Μαρία Στασινοπούλου.

Οι μελέτες που εμπεριέχονται στον παρόντα τόμο στηρίζονται σε δύο βασικούς άξονες: στην έρευνα και τη φιλολογική ερμηνεία. Φωτίζονται άγνωστες εν πολλοίς πτυχές της πνευματικής μας ζωής, που αφορούν σε συγγραφείς και έργα του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα. Σε μια σειρά εξειδικευμένων μελετών παρουσιάζονται από νέα οπτική πτυχές του έργου και της προσωπικότητας Νεοελλήνων λογοτεχνών, επιστημόνων και λογίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την απήχηση του Ρήγα Φεραίου σε λογίους, ποιητές και λαϊκούς ζωγράφους, όπως και στον απλό λαό, τα κοινά σημεία που αφορούν στο έργο του Διο...

Ο Ιάκωβος Πολυλάς (1825-1896) αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους του επτανησιακού ιδεαλισμού. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την πλέον θεμελιώδη στιγμή της νεοελληνικής φιλολογίας, που είναι η διάσωση και κριτική έκδοση του ποιητικού έργου του Διονυσίου Σολωμού. Έξοχος μεταφραστής του Ομήρου και του Shakespeare, ο Πολυλάς εισήγαγε μεταξύ άλλων και τον άτμητο δεκατρισύλλαβο στίχο στα νεοελληνικά γράμματα, ενώ αποφασιστική υπήρξε η συμβολή του στην καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας υπό τον όρο της διαρκούς καλλιέργειας και βελτίωσής της. Μολονότι αναγνωρίζεται ομό...

Στην πρωτοποριακή αυτή μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, η Κάρεν Βαν Ντάυκ ερευνά την ποιητική του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού στις παρυφές της Ευρώπης. Ανιχνεύει τον σημαίνοντα ρόλο γυναικών συγγραφέων στην Ελλάδα ξεκινώντας από την πολιτική της λογοκρισίας στα χρόνια της δικτατορίας. Μέσα από την ανάγνωση των συνεπειών της λογοκρισίας -σε γελοιογραφίες, μυθιστορήματα, ομιλίες του δικτάτορα, στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη και στο έργο της νεότερης γενιάς ποιητών- δείχνει τους τρόπους με τους οποίους οι ποιήτριες χρησιμοποιούν στρατηγικές γραφής που, μολονότ...

Ο γνωστός και καταξιωμένος στην συνείδηση του αναγνωστικού κοινού βιβλιοκριτικός, δοκιμιογράφος και ιστορικός της λογοτεχνίας μας Γιώργος Πετρόπουλος με αφορμή τα ογδόντα χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή παρουσιάζει σ' αυτόν τον τόμο σπάνια και άγνωστα για τους πολλούς κείμενα Μικρασιατικής λογοτεχνίας του δεκάτου ογδόου και δεκάτου ενάτου αιώνα. Πρόκειται για κείμενα-ντοκουμέντα που φανερώνουν, μέσα από την ποίηση της εποχής αυτής, τις πολιτικές, κοινωνικές, ιστορικές και αισθητικές αντιλήψεις του ακμάζοντος τότε Ιωνικού Ελληνισμού, που ευρίσκετο στην κορυφαία του σ...

Η περιπέτεια της ελληνικής ταξιδιωτικής γραφής δρομολογήθηκε τον 8ο π.Χ. αιώνα, με την «Οδύσσεια» του Ομήρου. Αλλά η συναρπαστική της περιπλάνηση στο χώρο της λογοτεχνίας ξεκίνησε ουσιαστικά εκατό χρόνια πριν: διαρκείς αναζητήσεις, πειραματισμοί, πάνω στη μορφή και τη θεματολογία, παγιωμένα πρότυπα, αλλά και «αιρετικές» αποκλίσεις συνθέτουν την πολύχρωμη εικόνα της ελληνικής ταξιδιογραφίας, που πλημμύρισε έναν αιώνα εκδοτικής δραστηριότητας με εξαιρετικές σελίδες και που ανταποκρίθηκε πλήρως στην πρόκληση και τα αιτήματα των καιρών, επιτυγχάνοντας να ταξιδέψει εκατομμύρια Ε...

[...] Ο τιμητικός τόμος για τον Guy/Michel Saunier "Κανίσκιον φιλίας" αποτελείται, μετά το βιογραφικό-μυθιστορηματικό "Χαιρετισμό" του Βασίλη Βασιλικού, από μελέτες για την Ελλάδα στους ποικίλους πολιτιστικούς σταθμούς της, στους οποίους ο Saunier συχνάζει άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Πέρα από τις δύο μελέτες της Ε. Αρβελέρ και του J.P. Vernant που αποτελούν ένα είδος τελετουργικής Εισόδου και Εξόδου, οι υπόλοιπες είναι οργανωμένες σε τέσσερις θεματικού άξονες (μερικές από αυτές αλληλοεμπλέκονται θεματικά) σε διαχρονική προοπτική. Πολλά θέματα συμπίπτουν με ορισμ...

Το βιβλίο "Μοντερνισμός και πρωτοπορίες" προσανατολίζει τον αναγνώστη σε μια περιδιάβαση μέσα από έννοιες, όρους και ιδέες σε ρεύματα και κινήσεις στο χώρο της λογοτεχνίας, κινήσεις που αρχίζουν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στη Γαλλία και κορυφώνονται τις πρώτες δεκαετίες του 20ού στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της Ευρώπης, από όπου απλώνονται σε όλο τον κόσμο. Στην περιδιάβασή του αυτή ο αναγνώστης παρατηρεί τους τολμηρούς πειραματισμούς που ανατρέπουν τη στατικότητα του παλαιού λογοτεχνικού καθεστώτος και ανοίγουν το δρόμο σε επαναστατικές κατακτήσεις. Παράλληλα, παρα...

Η πρώτη συνοπτική παρουσίαση του "Οικονομείου μεταφραστικού αγώνος" (1870-1880) στο επιστημονικό κοινό έγινε το 1996 στο πλαίσιο του διεθνούς συμποσίου "Το πανεπιστήμιο Αθηνών και η νεοελληνική λογοτεχνία κατά τον ΙΘ' αιώνα". Ουσιαστικά, υπήρξε η πρό-γευση της σπουδαίας αυτής φάσης της ιστορίας των μεταφράσεων. Τώρα παρουσιάζονται εδώ τα πράγματα ολοκληρωμένα. Εκτός από την εισαγωγική μελέτη για την φυσιογνωμία, τους στόχους και την λυσιτέλεια του αγώνος, προσφέρεται για πρώτη φορά στην έρευνα και όλη η σχετική φιλολογία.[...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Περιέχονται τα κεφάλαια: - Λογοτεχνία και λογοτεχνήματα (σύντομη επισκόπηση) - Περίοδοι της νεοελληνικής λογοτεχνίας - Τα είδη του νεοελληνικού λόγου - Το ύφος στη λογοτεχνία - Τεχνοτροπίες ή Λογοτεχνικές Σχολές - Στοιχεία νεοελληνικής μετρικής - Ενδεικτικό πλαίσιο προσέγγισης (ανάλυσης) ενός λογοτεχνήματος - Ενδεικτική βιβλιογραφία - Παράρτημα

Το βιβλίο αυτό αναζητά τη λογοτεχνική καταγραφή της εμπειρίας της προσφυγιάς και τα γνωρίσματα του αφηγηματικού προσώπου του Μικρασιάτη πρόσφυγα στο έργο δημιουργών του μεσοπολέμου, εποχή κατά την οποία διαδραματίζεται η ένταξη των προσφύγων, διαπλεκόμενη με μία πολύπτυχη κρίση της ελληνικής κοινωνίας, απέναντι στην οποία η λογοτεχνία τοποθετείται και παρεμβαίνει. Μέσα από τις εικόνες του πρόσφυγα επιχειρείται να διερευνηθεί - η διαχείριση από την πεζογραφία του προβλήματος επαναπροσδιορισμού του «εθνικού» και της εθνικής ταυτότητας, της επίτευξης της εθνικής ομοιογένειας...

Η λογοτεχνία στα σχολικά αναγνωστικά αντανακλά τις προθέσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές της εκάστοτε εκπαιδευτικής πολιτικής, κυρίως μέσω των επιλογών συγγραφέων και κειμένων από τους ανθολόγους των οικείων βιβλίων. Για το λόγο αυτόν, τα κείμενα που περιλαμβάνονταν στις σελίδες τους αναδημοσιεύονταν για δεκαετίες κολοβωμένα και αλλοιωμένα, ώστε να συμβαδίζουν με το εκπαιδευτικό μοντέλο κάθε εποχής. Από την άλλη πλευρά, η σάτιρα αποτελεί το κατεξοχήν λογοτεχνικό είδος που ανέκαθεν ενοχλούσε την εξουσία, προς την οποία πολλές φορές έστρεψε τα βέλη της. Στο ανά χείρας βιβ...

Όταν, σήμερα, σκεφτόμαστε το παρόν της λογοτεχνίας θεωρούμε τα ζητήματα του μοντερνισμού και της πρωτοπορίας διευθετημένα. Στην πραγματικότητα, η συζήτηση περί ελληνικού μοντερνισμού έχει δημιουργήσει και συνεχίζει να προκαλεί παρεξηγήσεις, ενώ το θέμα της ελληνικής πρωτοπορίας, και κυρίως αυτό της ύπαρξής της, τίθεται μόνο περιθωριακά για να παρακαμφθεί ταχύτατα από άλλα θέματα, φαινομενικά ανώτερα στη σειρά και στην τάξη. Το βιβλίο αυτό δοκιμάζει μία διερεύνηση των δύο αυτών τρόπων νεωτερικότητας στα πλαίσια της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας. Ποια χρόνια, ποια περιο...

Το βιβλίο αυτό, έργο ζωής, που η ολοκλήρωσή του τυράννησε τον συγγραφέα κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια, αποτελεί προσπάθεια να παρουσιασθεί η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας μέσα στην εξέλιξη της Ελληνικής Γραμματείας και της Πολιτικής Κοινωνίας. Ο συγγραφέας μελέτησε τα λογοτεχνικά κείμενα που γράφτηκαν από την πρώτη Άλωση της Πόλης (1204) μέχρι σήμερα αλλά και τις παρουσιάσεις και κριτικές των κειμένων που έγιναν από ειδήμονες μελετητές. Από τις παρουσιάσεις και κριτικές αυτές ο συγγραφέας παραθέτει σε μεγάλη έκταση παραγράφους κατ' επιλογήν, ιδίως κειμένων των οπ...

Η γενιά του 1880 και η πρώτη μεταπαλαμική, που τη διαδέχτηκε, επωμίστηκαν το κύριο βάρος για το άνοιγμα της ελληνικής λογοτεχνίας προς τα σύγχρονα ιδεολογικά και λογοτεχνικά ευρωπαϊκά ρεύματα. Πρωτοστάτης αυτού του ανοίγματος ο Κωστής Παλαμάς, που στο αίτημα του "εθνικού χρωματισμού" των έργων τέχνης αντιτάσσει τη "διεθνοποίησιν της Φαντασίας", φέρνοντας ως παράδειγμα τον Σολωμό, στον οποίο, υπό τον Έλληνα ποιητή, βλέπει τον Ευρωπαίο ποιητή. Τα δύο αυτά αιτήματα, του εθνικού χρωματισμού και του εξευρωπαϊσμού, αλληλοσυμπληρούμενα και αξιοποιούμενα, θα αποτελέσουν το βασικό...

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά συνθετικά και σε όλη την εξελικτική διαδρομή της η ιστορία της Επτανησιακής Σχολής, από τις απαρχές της μέχρι τα μέσα περίπου του 20ού αι. Γενεσιουργά αίτια του ιδιότυπου πνευματικού φαινομένου που αναπτύχθηκε στα Ιόνια Νησιά, ιστορικοί λόγοι και συγκυρίες που το ευνόησαν, σχέσεις των εκπροσώπων μεταξύ τους και οι διαθέσεις τους προς το εθνικό κέντρο, χαρακτηριστικά γνωρίσματα, επιδράσεις και επιρροές, αποκλίσεις και αιρετικές τάσεις, τα βασικά πρόσωπα και οι χώροι της Επτανήσου με τις λογοτεχνικές ιδιοτυπίες τους αναπτύσσονται α...