Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ποια είναι η θέση της λογοτεχνίας στη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας; Ποιο ρόλο διαδραμάτισε η λογοτεχνία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης του νεότερου Ελληνισμού; Σε ποιο βαθμό η σημερινή νεοελληνική συνείδηση βασίζεται σε παλαιότερες εξελίξεις που ανάγονται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ή και στα πρώτα μεταβυζαντινά χρόνια; Πώς αντιμετώπιζαν τα ζητήματα αυτά οι Έλληνες λογοτέχνες μετά τη συγκρότηση του νεότερου ελληνικού κράτους, κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα; Οι μελέτες του βιβλίου πραγματεύονται το επίμαχο ζήτημα των απαρχών της νεότερη...

Στην παγκόσμια λογοτεχνική παραγωγή σπουδαία έργα αποτυπώνουν πόλεις, οι οποίες επαναδημιουργούνται με τη γραφή, αναλαμβάνουν διακριτές λειτουργίες και επωμίζονται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στη συγκεκριμένη μελέτη αποδεικνύεται ότι οι Θεσσαλονικείς πεζογράφοι, καθένας ανάλογα με τα βιώματα, τους προβληματισμούς και τις επιδιώξεις του, "συνομίλησαν" με την πόλη τους. Στη μεταγραφή αυτή σε έντεχνο λόγο η Θεσσαλονίκη μεταμορφώθηκε και συχνά μυθοποιήθηκε, πάντως σε κάθε περίπτωση αναδείχτηκε σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της λογοτεχνίας. Η Θεσσαλονίκη του Πεντ...

Η Αθήνα στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου και κυρίαρχο πλέον αστικό κέντρο του, προσελκύει το συγγραφικό ενδιαφέρον. Πόλη σύμβολο της αρχαιοελληνικής καταγωγής του έθνους αλλά και της επιθυμίας του να συντονιστεί με το ευρωπαϊκό άστυ, η Αθήνα προβάλλει, ιδίως τώρα, σε μια εποχή που σφραγίζεται από τη διαδικασία αστικοποίησης και την προσπάθεια εκσυγχρονισμού, ως ο κατεξοχήν τόπος συγκέντρωσης και αντιπαράθεσης των ετερόκλιτων ροπών της ελλαδικής κοινωνίας. Σε τι συνίσταται η "αθηναϊκή ζωή", πώς "διαβάζουν" οι Έλληνες συγγραφείς την πρ...

[set 3 τόμων] Η «Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών» γιορτάζει τα 80 χρόνια από την ίδρυσή της (1934-2014). Στο διάστημα αυτό πέρασε από διαδοχικές φάσεις ακμής και δοκιμασιών. Αντιμετώπισε τη ναζιστική Κατοχή, αναστολή λειτουργίας επί Χούντας, διασπάσεις κι άλλα προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά επέζησε και συνεχίζει να προσφέρει στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Ο Γιώργος Σταυράκης –μέλος της Εταιρίας– δούλεψε μ’ ενθουσιασμό για σημαντικό χρονικό διάστημα συγκεντρώνοντας στοιχεία για τους ανθρώπους που πέρασαν από τις τάξεις της, είτε στα διοικητικά της όργανα είτε ως απλά μέλη. Έτσι π...

[set 3 τόμων] Η «Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών» γιορτάζει τα 80 χρόνια από την ίδρυσή της (1934-2014). Στο διάστημα αυτό πέρασε από διαδοχικές φάσεις ακμής και δοκιμασιών. Αντιμετώπισε τη ναζιστική Κατοχή, αναστολή λειτουργίας επί Χούντας, διασπάσεις κι άλλα προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά επέζησε και συνεχίζει να προσφέρει στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Ο Γιώργος Σταυράκης –μέλος της Εταιρίας– δούλεψε μ’ ενθουσιασμό για σημαντικό χρονικό διάστημα συγκεντρώνοντας στοιχεία για τους ανθρώπους που πέρασαν από τις τάξεις της, είτε στα διοικητικά της όργανα είτε ως απλά μέλη. Έτσι π...

[set 3 τόμων] Η «Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών» γιορτάζει τα 80 χρόνια από την ίδρυσή της (1934-2014). Στο διάστημα αυτό πέρασε από διαδοχικές φάσεις ακμής και δοκιμασιών. Αντιμετώπισε τη ναζιστική Κατοχή, αναστολή λειτουργίας επί Χούντας, διασπάσεις κι άλλα προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά επέζησε και συνεχίζει να προσφέρει στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Ο Γιώργος Σταυράκης –μέλος της Εταιρίας– δούλεψε μ’ ενθουσιασμό για σημαντικό χρονικό διάστημα συγκεντρώνοντας στοιχεία για τους ανθρώπους που πέρασαν από τις τάξεις της, είτε στα διοικητικά της όργανα είτε ως απλά μέλη. Έτσι π...

Οι μελέτες που εμπεριέχονται στον παρόντα τόμο στηρίζονται σε δύο βασικούς άξονες: στην έρευνα και τη φιλολογική ερμηνεία. Φωτίζονται άγνωστες εν πολλοίς πτυχές της πνευματικής μας ζωής, που αφορούν σε συγγραφείς και έργα του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα. Σε μια σειρά εξειδικευμένων μελετών παρουσιάζονται από νέα οπτική πτυχές του έργου και της προσωπικότητας Νεοελλήνων λογοτεχνών, επιστημόνων και λογίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την απήχηση του Ρήγα Φεραίου σε λογίους, ποιητές και λαϊκούς ζωγράφους, όπως και στον απλό λαό, τα κοινά σημεία που αφορούν στο έργο του Διο...

Η ιστορική διερεύνηση των λόγων περί λογοτεχνίας που αναπτύσσονται στη διάρκεια της κρίσιμης δεκαετίας του 1930 φωτίζει μια σειρά από κεντρικά ζητήματα, όπως: - η σπασμωδική σχέση της λογοτεχνίας με το (υπαρκτό και δυνάμει) αναγνωστικό κοινό· - η συγκρότηση της λογοτεχνίας σε γνωστικό αντικείμενο και οι όροι της ένταξης της στη μέση και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση· - οι αισθητικές αναζητήσεις και οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που αποτυπώνονται στα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου· - η αμήχανη προσοικείωση των αισθητικών αρχών του μοντέρνου· - ο λόγος περί ελλην...

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει τη δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε το Κέντρο Μαρξιστικών Σπουδών το βράδυ της 2ας Απριλίου 1984 στο Θέατρο Βεάκη με γενικό θέμα: "Οι επιδράσεις του μαρξισμού στην ελληνική λογοτεχνία, από το 1920 έως το 1980". Το νόημα της δημοσίευσης σε τόμο αυτής της συζήτησης, που πιστεύουμε ότι έθεσε κάποιους όρους προσέγγισης στο αδιερεύνητο ουσιαστικά θέμα, δεν έχει άλλο σκοπό, παρά, γνωστοποιώντας το αντικείμενο της συζήτησης σε ευρύτερο κοινό, να αποτελέσει το έναυσμα για μια επεξεργασία του σε βάθος και πλάτος, ώστε, καταφεύγοντας σε χαρακτηριστικές λεπ...

Η Σοφία Μηλιώτη επιχειρεί ένα ταξίδι στη νεοελληνική λογοτεχνία με τα μάτια της νεοπλατωνικής "ψυχής", της τελευταίας ικμάδας της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης. Η μέθοδός της, αυστηρά επιστημονική, τεκμηριώνει κάθε ιδέα και υπόθεσή της, όπως η ακαδημαϊκή τάξη απαιτεί, μολονότι ο ρομαντικός και επαναστατικός ενδιάθετος λόγος της την ωθεί να "θεωρεί" και υπερβατικά το αντικείμενό της. Με την έννοια αυτή γράφει παραδίδοντας με αφοπλιστική ειλικρίνεια το στίγμα της: "Το ρομαντικό κίνημα εμφανίστηκε στην Ευρώπη σε μια εποχή, όπου ο κόσμος ασφυκτιούσε κάτω από το βάρος της λογοκρα...

Το 1946 και τα αμέσως επόμενα χρόνια ήταν από τα πιο πικρά της νεοελληνικής ζωής. Η πνευματική κίνηση εξελισσόταν σ' ένα καταθλιπτικό κλίμα φορτισμένο από τις ιστορικές συνθήκες της εποχής κι από τα κοινωνικο-πολιτικά συμβάντα. Οι πνευματικοί άνθρωποι ζητούσαν ομαδοποιημένα στηρίγματα, μέσα από τα οποία θα μπορούσαν να εκφράσουν ελεύθερα τις θέσεις και τις ιδέες τους. Τότε οι λογοτέχνες της θρυλικής Γενιάς του '30, μαζί με άλλους ανεξάρτητους ανθρώπους των Γραμμάτων συγκρότησαν την Εθνική Εταιρία των Ελλήνων Λογοτεχνών. Η Εταιρία μας, στα 70 χρόνια της λειτουργίας της, ό...

Από της εμφανίσεώς του, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος, ο δημοτικισμός είχεν επιδιώξει την ταύτισιν όλης της νεοελληνικής γλώσσας με την καθομιλουμένη μορφή της, την δημοτική, και με απώτερο στόχο την εφαρμογή της στην δημοσία διοίκηση και την εκπαίδευση. Εκ των διαφόρων, τοπικώς και χρονικώς, εκδοχών της δημοτικής καταλληλότερη ήτο η απλούστερη λαϊκή λόγω της βασικώς αγροτικής-υπαιθρίου συνθέσεως της ελληνικής κοινωνίας και του συνακολούθου περιωρισμένου μορφωτικού επιπέδου της. Την επιδίωξιν αυτήν ανέλαβε να θεμελιώση ένα αιώνα αργότερα (1976), νομοθετικώς και με υπουργικάς...

Σκόρπιοι και ανερμάτιστοι γύριζαν, όπως και οι Αμερικάνοι, γύρω απ την ουρά τους... Αυτή η κατάσταση για τους περισσότερους έτεινε να ξεφτίσει... Ορισμένοι, βλέπεις, είχαμε φιλοδοξίες... Μας άρεσε και η συλλογικότητα... Από την αντίπερα πλέον όχθη ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ψυχοπομπός των εξ αγχιστείας Ελλήνων και αμερικανών beat αδελφών, μας στέλνει ένα ακόμη βιβλίο του, ίσως από τα πιο σημαντικά στα κατάλοιπά του, αφενός γιατί ανατέμνει το βίο και τα έργα ενός πλήθους δημιουργών με έντονη παρουσία και επιρροή στην Ελληνική και Παγκόσμια Γραμματεία και αφετέρου γιατί συμμ...

Η γενιά του 1880 και η πρώτη μεταπαλαμική, που τη διαδέχτηκε, επωμίστηκαν το κύριο βάρος για το άνοιγμα της ελληνικής λογοτεχνίας προς τα σύγχρονα ιδεολογικά και λογοτεχνικά ευρωπαϊκά ρεύματα. Πρωτοστάτης αυτού του ανοίγματος ο Κωστής Παλαμάς, που στο αίτημα του "εθνικού χρωματισμού" των έργων τέχνης αντιτάσσει τη "διεθνοποίησιν της Φαντασίας", φέρνοντας ως παράδειγμα τον Σολωμό, στον οποίο, υπό τον Έλληνα ποιητή, βλέπει τον Ευρωπαίο ποιητή. Τα δύο αυτά αιτήματα, του εθνικού χρωματισμού και του εξευρωπαϊσμού, αλληλοσυμπληρούμενα και αξιοποιούμενα, θα αποτελέσουν το βασικό...

Όταν πρωτοεκδόθηκε αυτό το βιβλίο το 1989 θεωρήθηκε ως η πρώτη συστηματική και, όσο το επέτρεπαν οι περιστάσεις, ολοκληρωμένη προσπάθεια προσέγγισης της ποιητικής γενιάς του ’70 από ιστορική, κοινωνική και αισθητική άποψη. Όπως επισημάνθηκε από πολλούς, ερχόταν να ρυμοτομήσει μια σχεδόν παρθένα έκταση, οριοθετώντας και ταξινομώντας πρόσωπα, έργα και καταστάσεις. Από τότε ως σήμερα γράφτηκαν πολλά γι’ αυτή τη γενιά, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικά, ρίχνοντας φως σε σκοτεινές ή σε ελάχιστα φωτισμένες πτυχές της, επισημαίνοντας και αξιολογώντας την προσφορά του κάθε εκπροσ...