Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η θαυμάσια εργασία του Ντίνου Χριστιανόπουλου "Λογοτεχνικές εκδόσεις μακεδονικών πόλεων πλην Θεσσαλονίκης 1879-1950", μαζί με εκείνες του ιδίου συγγραφέα για τις "Λογοτεχνικές εκδόσεις Θεσσαλονίκης (1850-1950)" και τους "Μακεδόνες λογοτέχνες 1969-1912", συνθέτουν το βιβλιογραφικό τοπίο του λογοτεχνικού 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Αισθητή ωστόσο, φαίνεται να είναι η μη ανθολογημένη αποτίμηση των λογοτεχνών που εγκαταβιώνουν στον (εκτός Θεσσαλονίκης) μακεδονικό χώρο. Η παρούσα εργασία αποτελεί καταγραφή και μια πρώτη αποτίμηση των 216 τίτλων που εμφανίστηκαν...

Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου εστιάζει στη φύση και στον τύπο των στάσεων που η αιγυπτιώτικη λογιοσύνη υιοθετεί, καθώς αυτή έρχεται αντιμέτωπη με την πολιτιστική αναγέννηση της Αιγύπτου, κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Για την πραγμάτευση του θέματος αντλούνται θεωρητικές υποθέσεις της διεπιστημονικής μεθοδολογίας των μετα-αποικιακών σπουδών, ειδικότερα εκείνων που εισηγούνται μια αντι-αφήγηση του οριενταλιστικού και αποικιακού τύπου λόγων, ενώ αξιοποιείται αναλόγως και η φουκωκική αντίληψη της αλληλόδρασης εξουσίας και παραγωγής γνώσης. Η...

Γιατί εξακολουθεί να μας απασχολεί τόσο η γενιά του '30; Ποια μυστηριώδης αύρα έλκει μελετητές, κριτικούς και λογοτέχνες στα πεπραγμένα της; Πώς εξηγείται η διαρκής αναφορά παλαιότερων και νεότερων σε αυτήν; Iδεοληψία, θαυμασμός, άγχος επίδρασης, κρυφή ζήλια ή κριτική αναθεώρηση; Συνιστά, εντέλει, η γενιά του '30 γραμματολογικό μόρφωμα, ή λογοτεχνικό και πολιτισμικό μύθο; Πρέπει να δούμε τον μύθο της ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτισμικής, και όχι μόνο λογοτεχνικής, ιστορίας; Το παράδοξο με τη γενιά του '30 είναι ότι αποθεώθηκε και πολεμήθηκε όσο καμιά άλλη, και αυτή η αν...

Για κανένα ίσως Έλληνα λογοτέχνη δεν έχουν γραφεί τόσες πολλές και αντικρουόμενες γνώμες, δεν έχει χυθεί τόσο πολύ μελάνι στην Ελλάδα και το εξωτερικό όσο για τον Νίκο Καζαντζάκη. Tο πολύπλευρο έργο του αλλά και η προσωπικότητα, η ζωή και οι ιδέες του συνεχίζουν να απασχολούν με αμείωτο ενδιαφέρον αναγνώστες και μελετητές, προκαλώντας ευρύτατες συζητήσεις και έντονους προβληματισμούς. Στο βιβλίο αυτό Έλληνες και ξένοι ειδικοί μελετητές αλλά και ομότεχνοι του Καζαντζάκη επιχειρούν να κρίνουν με νηφαλιότητα όψεις του έργου και της προσωπικότητας του μεγάλου Κρητικού λογοτέ...

O Κάλβος κατόρθωσε να ανασυνθέσει στο έργο του τη μακραίωνη παράδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας με τις νεωτερικές προτάσεις του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, με τις ποιητικές κατακτήσεις του Μπάιρον και με την ιδεολογική διδασκαλία των Καρμπονάρων. Βίωσε την εμπειρία της επαναστατικής αδελφότητας σε διάφορες χώρες της ηπείρου και από το συμβολικό τελετουργικό της άντλησε μεγαλειώδη έμπνευση. Διότι ο Κάλβος υπήρξε γέννημα της νέας κοινωνίας που δημιούργησε το 1789. Συνέθεσε άλλωστε και εξέδωσε το έργο του σε τρία από τα κυριότερα επαναστατικά κέντρα όλης της ηπείρου - Λ...

Σκόρπιοι και ανερμάτιστοι γύριζαν, όπως και οι Αμερικάνοι, γύρω απ την ουρά τους... Αυτή η κατάσταση για τους περισσότερους έτεινε να ξεφτίσει... Ορισμένοι, βλέπεις, είχαμε φιλοδοξίες... Μας άρεσε και η συλλογικότητα... Από την αντίπερα πλέον όχθη ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ψυχοπομπός των εξ αγχιστείας Ελλήνων και αμερικανών beat αδελφών, μας στέλνει ένα ακόμη βιβλίο του, ίσως από τα πιο σημαντικά στα κατάλοιπά του, αφενός γιατί ανατέμνει το βίο και τα έργα ενός πλήθους δημιουργών με έντονη παρουσία και επιρροή στην Ελληνική και Παγκόσμια Γραμματεία και αφετέρου γιατί συμμ...

Η Θεσσαλονίκη είναι η μόνη περιφερειακή πόλη η οποία στον 20ό αιώνα κατόρθωσε να δημιουργήσει μια λογοτεχνία που όχι μόνο ήταν διαφορετική από εκείνη του αθηναϊκού κέντρου, αλλά άνοιξε καινούριους δρόμους στα γράμματά μας· διαμορφώθηκε έτσι ένα είδος παράδοσης που επηρέασε πολλούς λογοτέχνες, όχι μόνο της Θεσσαλονίκης αλλά του τόπου γενικότερα, ώστε ορισμένοι μελετητές να μιλούν ακόμα και για "Σχολή της Θεσσαλονίκης". Η λογοτεχνία αυτή δημιουργήθηκε από συγγραφείς που υπήρξαν συσπειρωμένοι γύρω από κάποια πολύ σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά της πόλης κι έχει δύο φάσεις: μί...

Ένα γοητευτικό ταξίδι στο παρελθόν, την Τέχνη, την Επιστήμη και την Ιστορία, με μέθοδο και ακριβολογία, αλλά και με προσωπικό ύφος που "μετατρέπει τον επιστημονικό λόγο σε εργαλείο και έργο τέχνης". Μετά από έρευνες και διασταυρώσεις, η εργασία τού Καζαντζάκη ως συντάκτη λημμάτων σε ένα από τα σπουδαιότερα εγκυκλοπαιδικά λεξικά τού 20ού αι. παρουσιάζεται στη συγκεντρωτική έκδοσή μας, με επιμέλεια και εισαγωγικά κείμενα Πατρόκλου Σταύρου και Μαρίας Γιουρούκου, διδακτόρων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παρατίθενται ακόμη: Παροράματα και Παρατηρήσεις, Αμφίβολ...

Ο ανά χείρας "Οδηγός" έχει ένα συγκεκριμένο στόχο και σχεδιάστηκε βάσει αυτού: να λειτουργήσει ως υποδομή για την εισαγωγή των νέων φιλολόγων στην επιστήμη της Νεοελληνικής Φιλολογίας μέσα από το συναφές, προβλεπόμενο σε πανεπιστημιακά προπτυχιακά προγράμματα φιλολογικών σπουδών, εισαγωγικό μάθημα. Συγκεντρώθηκε, ως εκ τούτο, σε μια κριτικά και εύληπτα επεξεργασμένη ενότητα, εκείνο το απαραίτητο υλικό που μπορεί να βοηθήσει πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες της Φιλολογίας να εξοικειωθούν με τη Νεοελληνική Φιλολογίας και το επιστημονικό πνεύμα της, να κατακτήσουν γνωστικά τ...

Η άνθηση των παπαδιαμαντικών σπουδών από τη δεκαετία του 1980 ως τις μέρες μας οφείλεται στο σπόρο που έσπειρε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος το 1961 με το δοκίμιό του "Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Πενήντα χρόνια από το θάνατό του". Αργότερα, το 1986, με ένα βραχύτερο αλλά εξαιρετικό κείμενο κατέδειξε αδιαφιλονίκητα την απόλυτη κυριαρχία του Σκιαθίτη διηγηματογράφου επάνω στην ελληνική γλώσσα. Σήμερα, πενήντα χρόνια αργότερα από το παρθενικό του γραφτό για τον Παπαδιαμάντη, είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε ακριβέστερα την καρποφορία του: χωρίς την "παπαδιαμαντική παρέμβαση" του Ζ.Λ. δεν...

Ένας από τους κοινούς τόπους του κριτικού λόγου για τον Σεφέρη είναι η στενή σχέση του με τον αγγλο-σαξονικό μοντερνισμό και ιδιαίτερα τον Eliot. Στην αρχή κάποιοι μίλησαν για απλή μίμηση. Αργότερα κατηγορήθηκε για εισαγωγή ξένων προτύπων, ασύμβατων με τους δικούς μας εκφραστικούς τρόπους. Όλοι πάντως, τόσο οι επικριτές, όσο και οι υπερασπιστές του, θεώρησαν δεδομένο ότι ο Σεφέρης γνώριζε στην εντέλεια τον αγγλοσαξονικό μοντερνισμό. Κάτι τέτοιο ισχύει σίγουρα για την ποιητική γραφή του, που είναι υποδειγματικά μοντερνιστική. Αν όμως διαβάσουμε προσεκτικά τις "Δοκιμές" και τ...

Ο τόμος αυτός αποτελείται από μελέτες οι περισσότερες από τις οποίες έχουν δημοσιευτεί σε ξένα περιοδικά ή πρακτικά συνεδρίων. Άλλες έχουνε εμφανιστεί σε περιοδικά - ηλεκτρονικά κυρίως- στην Ελλάδα και άλλες εκδίδονται για πρώτη φορά. Η ιδέα να συγκεντρωθούν από κοινού ορισμένα από τα δημοσιεύματα αυτά προέκυψε από την ανάγκη να δώσουν στους Έλληνες αναγνώστες τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στις συγκεκριμένες έρευνες στη γλώσσα τους. Ωστόσο, η αναδημοσίευσή τους στο ανά χείρας βιβλίο (οι πρώτες δημοσιεύσεις αναφέρονται στο τέλος) έχει υποστεί σχετική επεξεργασία, κυρίως με...

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νικόλας Κάλας και ο Νίκος Εγγονόπουλος, οι τρεις Έλληνες υπερρεαλιστές της περιόδου 1930-1945, σε διάλογο με το μαρξισμό και την ψυχανάλυση στοχάστηκαν για τα καίρια ζητήματα του καιρού τους: Προσέγγισαν το γλωσσικό θετικισμό είτε αυτός προερχόταν από τους κόλπους υης δημοτικής είτε από αυτούς της καθαρεύουσας. Συνέβαλαν στην αναδιάταξη των συστημάτων σκέψης της εποχής με την εισαγωγή της πρακτικής της αυτόματης γραφής, την αμφισβήτηση του διαχωρισμού της ζωής από τη λογοτεχνία και την ανάδειξη του ασυνείδητου ως συστήματος. Υιοθετώντας ένα πνεύμα...

Η ειδολογική ευρύτητα των κειμένων του Βιζυηνού εκτείνεται από τη φιλοσοφική και την παιδαγωγική μελέτη ως τη λογοτεχνία (ποιήματα, διηγήματα κλπ.). Η διημερίδα "Το εύρος του έργου του Γ. Βιζυηνού: παλαιότερες αναγνώσεις και νέες προσεγγίσεις", τα πρακτικά της οποίας βρίσκονται στον παρόντα τόμο, εστίασε σε όλες αυτές τις πτυχές του έργου και, όπως πιστεύουμε, έδωσε τη δυνατότητα καλύτερης κατανόησης του έργου του, στη βάση των ποικίλων ερμηνευτικών προσεγγίσεων, φιλολογικών (θεωρητικών, ιστορικών, κριτικών και συγκριτολογικών) και διεπιστημονικών.

Η συγκεκριμένη μελέτη επιχειρεί να εξετάσει την εμφάνιση και την επακόλουθη εξέλιξη της αστυνομικής πλοκής σε νεοελληνικά διηγήματα του 19ου αιώνα. Το corpus των έργων που εξετάζονται περιλαμβάνει έργα του Ραγκαβή, του Βικέλα και του Βιζυηνού. Η εστίαση στο διήγημα και στον 19ο αιώνα δικαιολογείται από το γεγονός ότι το εν λόγω λογοτεχνικό είδος φιλοξένησε τα πρώτα δείγματα γραφής μιας αστυνομικής πλοκής, κατά αντιστοιχία και όπως αυτή εμφανίστηκε στα έργα των Edgar Allan Poe, Wilkie Collins, Emile Gaboriau και Arthur Conan Doyle, πριν εξελιχθεί σε αυτόνομο είδος και επηρεά...

Όλα τα δοκίμια που στεγάζονται σ' αυτόν τον τόμο, δημοσιευμένα και αδημοσίευτα, καρπός ενδιαφερόντων των τελευταίων χρόνων, ακολουθούν κοινούς μεθοδολογικούς δρόμους και περιστρέφονται, μεταξύ άλλων, γύρω από τις έννοιες του κράματος και της υβριδικότητας. Στα μελετήματα της πρώτης ενότητας, με τον τίτλο "Η πολιτική της επιθυμίας", μέσα από τα κείμενα των Α.Ρ. Ραγκαβή, Μ. Καραγάτση, Ν. Καζαντζάκη, και Μ. Δούκα, παρακολουθούμε ένα είδος ακροβασίας ανάμεσα στον εαυτό και στον άλλο (σε ποικίλες παραλλαγές), στον ίδιο και στον ξένο. Στα μελετήματα της δεύτερης ενότητας,...