Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Μισό αιώνα καλύπτει η αδιάλειπτη παρουσία του Κέδρου: 1954-2004. Πενήντα δημιουργικά χρόνια στα οποία διακρίνονται τρεις χρονολογίες που υπήρξαν σταθμοί στην εξέλιξή του. Οι δύο πρώτες αποτελούν ταυτόχρονα σταθμούς και για την πρόσφατη ιστορία μας: η διδακτορία του 1967 και η μεταπολίτευση του 1974. Η τρίτη, το 1985, είναι επίσης μια χρονιά μετάβασης με τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Κέδρου από τη Νανά Καλλιανέση στους σημερινούς εκδότες. Πρόσωπα και περιστατικά από τα χρόνια αυτά ζωντανεύουν στον συλλογικό επετειακό μας τόμο. Όλα τα στοιχεία έχουν αντληθεί αποκλε...

Ο Δ' τόμος της σειράς "Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια του ετεροκαθορισμένου εμφυλίου πολέμου 1945-1949" έρχεται να συμπληρώσει τον προηγούμενο Γ' τόμο και να ολοκληρώσει την εικόνα της δραματικής δεκαετίας 1940-1949. Παρά τις διαφορές που παρατηρούνται στις δύο αυτές περιόδους, διαπιστώνουμε πολλούς "κοινούς τόπους", με δεσπόζουσα παράμετρο την απουσία της ελευθερίας, την οποία συνοδεύουν ως όμαιμοι αδελφοί: η βία και ο θάνατος. Για ό, τι εθνικό και πολιτικό συμβαίνει τη δεύτερη περίοδο, οι αφετηρίες του μπορεί να εντοπιστούν στην πρώτη. Ο α...

Το περιοδικό "Διαγώνιος" εκδόθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη και εντυπωσίασε με την ποιότητα και την αρτιότητά του. Είναι πια καιρός ν' αρχίσει η αποτίμηση του ρόλου του στην πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης. Αυτό επιχειρεί να κάνει ο λογοτέχνης και μελετητής Γιώργος Μολυβίδης, ξεκινώντας από τα κείμενα κριτικής ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμίου και ζωγραφικής που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό κατά την πρώτη πενταετία και υπογράφονται κυρίως από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον Π. Μουλλά, τον Ηλία Πετρόπουλο. Όπως τονίζει ο συγγραφέας, επέλεξε να ασχοληθεί με τα κείμενα κριτικής κατά τ...

Η πρώτη έκδοση του έργου (1969) προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον των μελετητών, ερευνητών και ιστορικών της νεοελληνικής λογοτεχνίας, επειδή παρουσίαζε μια γνωστή μεν αλλά απροσδιόριστη ώς τότε πτυχή της. Η δεύτερη έκδοση (1983) καταξίωσε και διεθνώς τα Νεοελληνικά φιλολογικά ψευδώνυμα. Η ανά χείρας τρίτη έκδοση -ανανεωμένη, εμπλουτισμένη με μεγάλο αριθμό νέων ψευδωνύμων, λεπτομερέστερα τεκμηριωμένη, με πρόσθετες πληροφορίες και συμπληρώσεις, αποκαθάριση αμφίβολων περιπτώσεων, αποκατάσταση εσφαλμένων γνωστών και άγνωστων συγγραφέων που υπογράφονταν ψευδώνυμα- θα ανταποκριθεί...

Οι μελέτες που περιέχονται στον παρόντα τόμο αποτελούν τη συγκομιδή της ενασχόλησής μου, στα τελευταία δέκα χρόνια, τόσο με τη γοητευτική εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, όσο και με τις ιστορικές και πνευματικές "περιπέτειες" της γενέτειράς μου πόλης, της Θεσσαλονίκης. Στα χρόνια του Διαφωτισμού συντελέσθηκαν καθοριστικές αλλαγές στον τομέα της νεοελληνικής σκέψης και ο απόηχος των αλλαγών αυτών σε φιλολογικά θέματα προσέλκυσε το ενδιαφέρον μου. Η Θεσσαλονίκη και γενικότερα ο μακεδονικός χώρος, ιδίως στο πλαίσιο της λογοτεχνικής παραγωγής, δεν έπαυσαν να αποτελούν πεδ...

Tο βιβλίο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά ανταποκρίσεις από το βαθύτερο είναι μου και από τις βαθύτερες επιθυμίες μου. Όπως πιστεύω ότι ουσιαστικά ζούμε σε μια μόνο πόλη (εγώ πιστεύω πως έζησα μόνο στη Σαλονίκη) έτσι πιστεύω και ότι ορισμένοι άνθρωποι έζησαν από και για μια μονάχα Ιδέα. Και οι "ανταποκρίσεις" απ' αυτούς τους ανθρώπους, που συνοδοιπόρησα για μακρύ χρονικό διάστημα μαζί τους, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Όλοι τους έζησαν για μια και μόνο Ιδέα. (Γιώργος Λιάνης)

[...] Τριάντα χρόνια μετά την έκδοση της σύντομης πρώτης μορφής του, το βιβλίο αυτό επαληθεύει την προσδοκία μου του 1974 ότι θα απέβαινε ένα μόνιμο και ισοδύναμα προσφιλές "παράλληλο" των άλλων συγγραφικών ασχολιών μου και θα συνόδευε τη μεγαλύτερη περίοδο της πανεπιστημιακής μου θητείας (που άρχισε το 1959 και έληξε το 2001). [...] Το γνωστό και σημαντικό γεγονός είναι η ευρύτατη ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο διάστημα αυτής της τριακονταετίας -φαινόμενο που ελπίζω να αντιπροσωπεύει επαρκώς από τη σχετική πληροφόρηση που παρέχει το περιεχό...

Τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, εξέχον είδος της προφορικής λογοτεχνίας, χαρακτηρίζονται όχι μόνο από τη γοητεία και το μεγαλείο του λόγου τους και των μύθων τους, αλλά και από τον πλούτο και τη σπουδαιότητα της σκέψης τους. Το παρόν βιβλίο αναδημοσιεύει σειρά σημαντικών άρθρων, εμπλουτισμένη με τη δημοσίευση εν μέρη ανέκδοτων παραλλαγών του ενός τραγουδιού. Η συγγραφέας, θεωρώντας ότι τα τραγούδια αποτελούν τη βασιλική οδό για την προσπέλαση του συλλογικού φαντασιακού των Ελλήνων, χρησιμοποιεί μια διεπιστημονική μέθοδο: φιλολογική, ανθρωπολογική και λεξικογραφική. Η ίδια...

Ο τόμος είναι μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των δημιουργών και των λογοτεχνικών βιβλίων του βορειοελλαδικού χώρου από την έναρξη περίπου της λογοτεχνικής παραγωγής μέχρι σήμερα. Είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης έρευνας (πάνω από δέκα χρόνια) για τον εντοπισμό και την καταγραφή των δημιουργών και των έργων τους, καθώς και για την τεκμηρίωση των δεδομένων, σε ευρύτατη βιβλιογραφία (βιογραφικά λεξικά, γραμματολογικά έργα, εγκυκλοπαίδειες, πρακτικά συνεδρίων, μελέτες, βιβλιογραφικές εργασίες, τα λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά της Βόρειας Ελλάδας και όσα περιοδικά...

Ο δεύτερος τόμος των "Διασταυρώσεων" περιλαμβάνει μελέτες ομόλογες μ' εκείνες του πρώτου. Πρόκειται για δεκατέσσερις σπουδές που εξακτινώνονται γύρω από το ίδιο εστιακό κέντρο· την διασταύρωση γλωσσών, ειδών, ιδεών, νοοτροπιών, εποχών. Έτσι, λ.χ. εξετάζονται: η μεταφραστική πράξη και θεωρία ως καταλύτης για την δημιουργία εθνικής λογοτεχνίας και φιλολογίας· το έργο του Ειρηναίου Ασώπιου ως πεδίο συνάντησης της γαλλικής φινέτσας, του πλούτου των γνώσεων, της προοδευτικότητας των ιδεών, του χιούμορ και της δηκτικότητας· το τερπνόν ως όχημα του ωφέλιμου για τη διάδοση των γνώσ...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει έξι μελετήματα διαρθρωμένα σε τρία συγκριτικά "δίπτυχα", τα οποία δορυφορούν ένα προλογικό μελέτημα για τη μεθοδολογία τους, που συνδυάζει τη σημειωτική με τη ψυχανάλυση και, σε παράρτημα, ένα κείμενο του Peter Brooks για την ψυχαναλυτική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Εξετάζονται, έτσι, τρία αντικείμενα: η διαχείριση παρεμφερών θεμάτων και η τακτική συγκάλυψης-αποκάλυψης, σε δείγματα αφηγητών από τη διηγηματογραφία της Νέας Αθηναϊκής Σχολής (Παπαδιαμάντης, Βλαχογιάννης)· η άρνηση της τεκνογονίας και η απαξίωση της οικογένειας ως θεσμού στ...

Πώς αντιδρά η λογοτεχνία την εποχή της βίας; Πώς συμπεριφέρεται ο καλλιτέχνης σε στιγμές απόγνωσης, πείνας, διαρκούς κινδύνου; Η λογοτεχνία των ταραγμένων χρόνων 1940-1950 επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. Μετά την καλλιτεχνική πανστρατιά του '40, η κατάπαυση κάθε αγωνιστικού φρονήματος: η φυγή σε ιδεατά "νησιά", ο αισθητισμός, ο εξεζητημένος ερωτισμός ακόμα και εκδηλώσεις συμπάθειας προς τους αντιπάλους. Από το '43 και έπειτα, η αντίσταση και η ηγεμονία της αριστεράς. Στον εμφύλιο, σφοδρές διαμάχες αλλά και λανθάνουσες συγκλίσεις. Οι "εθνικές αξίας" στη διελκυστίνδα. Τέλ...

Στα χρόνια που ερευνά ο ΣΤ΄ τόμος, η ποίηση αυξάνεται με τα έργα: "Η μεγάλη νύχτα και το παράθυρο" του Γ. Βαφόπουλου, "Το πρόσωπο και το είδωλο" του Γ. Θέμελη, "Ο καθρέφτης του μεσονυκτίου" της Ζωής Καρέλλη, πλουτίζεται, λίγο ή πολύ, με τα: "Εν ανθηρώ έλληνι λόγω" του Ν. Εγγονόπουλου, "Γραπτά ή προσωπική μυθολογία (1936-1946)" του Α. Εμπειρίκου, "Ο χρόνος και το ποτάμι" του Ν. Βρεττάκου, και αναβαθμίζεται με "Το 'Αξιον Εστί" και τις "Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό" του Οδ. Ελύτη. Ο Γ. Ρίτσος αναδεικνύεται σε όλο το ποιητικό του εύρος, όπως φανέρωναν τα έργα: "Χρονικό", "...

Η προκείμενη Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια της επισφαλούς δημοκρατίας (1950-1956), τόμος Ε΄, συνεχίζει τη μεταγενέστερη χρονικά παρουσίαση της λογοτεχνικής ύλης, η οποία εξετέθη στους ήδη εκδοθέντες τόμους: Α΄ και Β΄ (1918-1940), Γ' (1941-1944), Δ΄ (1945-1949) στα αντίστοιχα έτη: 2001, 2003 και 2004. Με τον Ε΄ τόμο βρισκόμαστε στη μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου χρονική περίοδο, όπου η κοινοβουλευτική δημοκρατία, με το κλίμα του Eμφυλίου να υποβόσκει, λειτουργούσε με αμφισβητούμενη αξιοπιστία, με συνέπεια ο πολιτικός ορίζοντας να παρουσιά...

Η προκείμενη "Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια της επισφαλούς δημοκρατίας (1950-1956)", τόμος Ε΄, συνεχίζει τη μεταγενέστερη χρονικά παρουσίαση της λογοτεχνικής ύλης, η οποία εξετέθη στους ήδη εκδοθέντες τόμους: Α΄ και Β΄ (1918-1940), Γ' (1941-1944), Δ΄ (1945-1949) στα αντίστοιχα έτη: 2001, 2003 και 2004. Με τον Ε΄ τόμο βρισκόμαστε στη μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου χρονική περίοδο, όπου η κοινοβουλευτική δημοκρατία, με το κλίμα του Eμφυλίου να υποβόσκει, λειτουργούσε με αμφισβητούμενη αξιοπιστία, με συνέπεια ο πολιτικός ορίζοντας να παρουσ...

Στα χρόνια που ερευνά ο ΣΤ΄ τόμος, η ποίηση αυξάνεται με τα έργα: "Η μεγάλη νύχτα και το παράθυρο" του Γ. Βαφόπουλου, "Το πρόσωπο και το είδωλο" του Γ. Θέμελη, "Ο καθρέφτης του μεσονυκτίου" της Ζωής Καρέλλη, πλουτίζεται, λίγο ή πολύ, με τα: "Εν ανθηρώ έλληνι λόγω" του Ν. Εγγονόπουλου, "Γραπτά ή προσωπική μυθολογία (1936-1946)" του Α. Εμπειρίκου, "Ο χρόνος και το ποτάμι" του Ν. Βρεττάκου, και αναβαθμίζεται με "Το 'Αξιον Εστί" και τις "Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό" του Οδ. Ελύτη. Ο Γ. Ρίτσος αναδεικνύεται σε όλο το ποιητικό του εύρος, όπως φανέρωναν τα έργα: "Χρονικό", "...