Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Σ' αυτόν τον κόσμο, όπου άνθρωπος και φύση ταυτίζονται, και ο οποίος τείνει πλέον να αποτελέσει παρελθόν, σήμερα, μας μεταφέρει, έστω και με ρομαντικό κίνητρο όπως προείπα, η κυρία Λεμπέση. Ευαίσθητος άνθρωπος ("μουσικήν ποιεί και εργάζεται"), με πολλαπλά ενδιαφέροντα και πολυσχιδή πνευματική δράση, συγκεντρώνει προ πολλού, ανάμεσα στις άλλες ασχολίες της, αποσπάσματα λαϊκού ποιητικού λόγου, σαν ένα επιπλέον τρόπο να έλθει η ίδια σε επαφή με τη "μουσική" της λαϊκής ποίησης. Το πόνημά της είναι πρωτίστως έκφραση της δικής της εσωτερικής ανάγκης να μιλήσει -και μ' αυτό...

Στη νεοελληνική γλώσσα, οι "απολιθωμένες" λέξεις - φράσεις της αρχαίας, βυζαντινής, εκκλησιαστικής ακόμη και της δημοτικής, πλουτίζουν, διανθίζουν και κάνουν πιο ευχάριστη και ζωντανή τη γλώσσα μας. Το "Λεξικό φράσεων" αποτελεί μια συλλογή αποφθεγμάτων, ρήσεων, παροιμιών και εν γένει φράσεων που προέρχονται από τη μυθολογία, τη φιλοσοφία, τα επιγράμματα, τους χρησμούς, τη θρησκεία, τη λαϊκή παράδοση, τη σάτιρα, τα σκώμματα. Αντλεί τέλος και εκείνες τις ξενικές φράσεις από τα λατινικά, γαλλικά, αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά, που έχουν πολιτογραφηθεί στο γραπτό και προφορικό λ...

Με την ανθολόγηση του είδους, που για πρώτη φορά επιχειρείται, ευρύνονται και προς το πεδίο της παροιμίας τα όρια του νεοελληνικού "μύθου" και πλουτίζεται η παρακαταθήκη των επεισοδίων-αλληγοριών, που "τεκμηριώνουν" τον ελληνικό λόγο, προφορικό και γραπτό, με την αμεσότητα των δικών του λαϊκών πηγών, από τη γύρω φύση και τον άνθρωπο.

Το 1846 ο λόγιος δικηγόρος I. Βενιζέλος, θέλοντας κι αυτός να συμβάλει με αποδεικτικά στοιχεία στην προσπάθεια που κατέβαλλε τότε η Ελλάδα να πείσει τους ξένους για τα κληρονομικά δικαιώματα των Νεοελλήνων και για την ιστορική συνέχεια της παράδοσης, εξέδωσε την πλούσια συλλογή "Παροιμίαι δημώδεις". Μαζί με τις παροιμίες δίνει και την εξήγηση, αναφέρει τις περιστάσεις στις οποίες λέγονται και συνδέει συχνά το νόημα με αντίστοιχα χωρία από αρχαία κείμενα. Το έργο θεωρείται πολύ σημαντικό και είναι πάντα επίκαιρο και ζωντανό, διότι οι παροιμίες, ως προϊόντα της λαϊκής πείρας...

[...] Οι παροιμίες είναι λακωνικές και γλαφυρές φράσεις που κατακυρώνουν και διαιωνίζουν τη σοφία των λαών. Εξεικονίζουν τη συμπεριφορά των μελών της κοινότητας στις κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις, απέναντι στην εξουσία και τη θρησκείας, σε ό,τι αφορά τον καθημερινό βίο, την εργασία, τη φτώχεια και τον πλούτο, τη ζωή και το φυσικό περιβάλλον. Οι ανθρώπινες επαφές και πράξεις, η φιλία, το ήθος, οι συνήθειες, ο έρωτας, οι αρνητικές πλευρές της ζωής, οι ανάγκες και οι δοκιμασίες κρίνονται, εγκωμιάζονται ή στιγματίζονται με λαϊκά αποφθέγματα, καυστικά ή σκωπτικά, δηκτικά...

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (βλ. αρ. 220 και 271 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποθησαυρίζει εδώ 1.962 παροιμίες που βρίσκονταν τον 19ο αιώνα σε χρήση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Ο συγγραφέας προσφέρει σύντομη ερμηνεία τους και, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παραθέτει το αντίστοιχο αρχαίο ρητό, τεκμηριώνοντας έτσι την (κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλο) αδιάσπαστη τρισχιλιετή συνέχεια και ενότητα του ελληνισμού. Ο Π. Αραβαντινός δημοσιεύει επίσης 51 ρητά "εξηγμένα εκ της Αγίας Γραφής", τα οποία χρησιμοποιούνταν από τους συγχρόνους του Έλληνες, ως επί το πλείσ...