Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Οι παροιμίες που εδώ και αιώνες κληρονομούνται από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά, είναι ένα λαογραφικό είδος λόγου από τα πλέον ζωντανά, σπουδαία και χρήσιμα της λαϊκής μας παράδοσης, ένας λαογραφικός θησαυρός που βοήθησε να διασωθούν εθνικά λαογραφικά στοιχεία από την άγνοια και την αφάνεια". "Από τότε και μέχρι σήμερα συνεχίζουμε να τις χρησιμοποιούμε στο γραπτό και προφορικό μας λόγο για να εκφράσουμε βιώματα και εμπειρίες της φυσικής, ψυχικής και πολιτιστικής ζωής μας, για να δώσουμε δηλαδή με σύντομες φράσεις (αλληγορικά, μεταφορικά και ενίοτε σκωπτικά), συ...

Φράσεις μοναδικές, διδάγματα πολύτιμα! Εξήντα συν δύο γρεβενιώτικες παροιμίες, που πρώτη φορά δημοσιεύονται συγκεντρωμένες και καταγεγραμμένες σε ένα μικρό λεύκωμα, στη γρεβενιώτικη διάλεκτο! Με μεταφορά στη νέα ελληνική και με νοηματική επεξήγηση! Ένα σκηνικό που συνοδεύει τη λαϊκή σοφία των Γρεβενών, εδώ και δεκαετίες, παρουσιάζοντας πόσο ουσιαστικό χρυσάφι μπορεί να προέρχεται... από μια αχυρόμπαλα! "Τουν Κούκο τουν τσιάκσις ή τουν άκσις;....Κατ' χαλέβ' να σι πει"

Η παρούσα εργασία συμπληρώνει το "κλασικό" έργο της αείμνηστης Διαλεχτής Ζευγώλη - Γλέζου (Δ. Ζ. - Γλ.) "Παροιμίες από την Απείρανθο της Νάξου" (1963). Πρόκειται για την έκδοση 39 "αθυρόστομων" παροιμιακών κειμένων, τα οποία η προαναφερθείσα συλλογέας είχε αποστείλει στο (τότε) Κέντρο Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών. Ο συγγραφέας (σ.) αναλύει σε κάθε "παροιμία" την φαντασιακή της κατάσταση (imaginary situation) και τα "δομικά υλικά" της, το πώς, δηλαδή, συντίθεται η ενυπάρχουσα σε αυτήν μεταφορά ή η μετωνυμία μεταξύ της φαντασιακής κατάστασης και της κ...

Ζωντανά μνημεία οι παροιμίες και οι φράσεις, βαθιά ριζωμένα στη μνήμη και στη γλώσσα, είναι ένας αστείρευτος ωκεανός του λαϊκού πολιτισμού του κάθε λαού. Η αρχή αυτής της πλούσιας κληρονομιάς έχει χαθεί στα βάθη των αιώνων. Κάποιες ταξίδεψαν ως εμάς από γενιά σε γενιά, από αρχαία ρητά ή από τους μύθους του Αισώπου. Άλλες γεννήθηκαν από ιστορικά επεισόδια ή από την επαφή με ξένους. Όσοι δεν τις καλοθυμούνται, αλλάζουν μία ή κάποιες λέξεις με το ίδιο νόημα ή και με άλλο. Γι' αυτό πολλές λέγονται κάπως διαφορετικά από τόπο σε τόπο κι από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Το "Παιχνίδια με παροιμίες" απευθύνεται σε παιδιά Α΄ και Β Δημοτικού και χωρίζεται στις ενότητες: - Παροιμίες με φυτά - Παροιμίες με ζώα - Παροιμίες με μήνες - Παροιμίες με ό,τι άλλο βάζει ο νους.

Το 1846 ο λόγιος δικηγόρος I. Βενιζέλος, θέλοντας κι αυτός να συμβάλει με αποδεικτικά στοιχεία στην προσπάθεια που κατέβαλλε τότε η Ελλάδα να πείσει τους ξένους για τα κληρονομικά δικαιώματα των Νεοελλήνων και για την ιστορική συνέχεια της παράδοσης, εξέδωσε την πλούσια συλλογή "Παροιμίαι δημώδεις". Μαζί με τις παροιμίες δίνει και την εξήγηση, αναφέρει τις περιστάσεις στις οποίες λέγονται και συνδέει συχνά το νόημα με αντίστοιχα χωρία από αρχαία κείμενα. Το έργο θεωρείται πολύ σημαντικό και είναι πάντα επίκαιρο και ζωντανό, διότι οι παροιμίες, ως προϊόντα της λαϊκής πείρας...

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (βλ. αρ. 220 και 271 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποθησαυρίζει εδώ 1.962 παροιμίες που βρίσκονταν τον 19ο αιώνα σε χρήση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Ο συγγραφέας προσφέρει σύντομη ερμηνεία τους και, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παραθέτει το αντίστοιχο αρχαίο ρητό, τεκμηριώνοντας έτσι την (κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλο) αδιάσπαστη τρισχιλιετή συνέχεια και ενότητα του ελληνισμού. Ο Π. Αραβαντινός δημοσιεύει επίσης 51 ρητά "εξηγμένα εκ της Αγίας Γραφής", τα οποία χρησιμοποιούνταν από τους συγχρόνους του Έλληνες, ως επί το πλείσ...

[...] Με πολλή χαρά είδα την προσπάθεια ενός Βορειοηπειρώτη καθηγητή, του κ. Μιχάλη Στράτη, να συγκεντρώσει λαϊκές παροιμίες από διάφορους λαούς και να τις παραβάλει με παροιμίες αρχαίων λαών. Από το μεγαλειώδες αυτό έργο ο Ιανός μας παρουσιάζει σήμερα ένα μικρό μόνο μέρος, που καλύπτει απ' τη μια μεριά νεοελληνικές και αλβανικές παροιμίες, κι από την άλλη αρχαίες ελληνικές και ρωμαϊκές. Απ' ό,τι ξέρω, αυτό γίνεται ίσως για πρώτη φορά στην Ελλάδα και εύχομαι να ανοίξει πλέον ο δρόμος ώστε σύντομα να εμφανιστούν και άλλες τέτοιες εργασίες. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να καταλάβο...

Μελέτες περί του βίου και της γλώσσας του ελληνικού λαού. Δύο χρυσόδετοι τόμοι γύρω στις 900 σελίδ.που περιέχουν γνωμικά και αποφθέγματα.

Οι παροιμίες, εκ του πάροιμος (παρά + οίμος = δρόμος), είναι λαϊκά αποφθέγματα, που αλληγορικά ή ειρωνικά εκφράζουν μια εμπειρικά βεβαιωμένη αλήθεια. Κατά τον Αριστοτέλη, οι παροιμίες "μεταφοραί απ' είδος επ' είδος είσι", δηλαδή παρομοιώσεις που έγιναν αποδεκτές απ' όλους, οι οποίες επιλέχθησαν σε διάφορες περιστάσεις από ιδιόρρυθμους ανθρώπινους λόγους και πράξεις για να χαρακτηρίσουν, επί το αστειότερον, το ιδιόρρυθμο και παράλογο αυτών. Συγγενείς με τις παροιμίες, αλλά διαφορετικές στην ουσία, είναι οι παροιμιακές λέξεις και φράσεις, δηλαδή εκφράσεις χαρακτηριστικέ...

Οι παροιμίες και τα γνωμικά είναι το απόσταγμα της σοφίας του λαού μας. Οι μεν παροιμίες εκφράζονται δεικτικά, ειρωνικά και συγχρόνως αλληγορικά, γι' αυτό θα πρέπει να ψάξουμε για να βρούμε την αλήθεια που κρύβουν. Τα γνωμικά όμως μας δίνονται με εμφανή τη σημασία τους, γι' αυτό είναι κατανοητά απ' όλους. Τις παροιμίες και τα γνωμικά τα χρησιμοποιούμε συνήθως όταν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή σ' αυτά που λέμε ή να δώσουμε μια εύθυμη διάθεση ή να διακωμωδήσουμε κάποιον ή κάτι. Οι παροιμίες και τα γνωμικά είναι άγραφος λόγος, που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Έχουν...