Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Παρά το γεγονός ότι τόσο το Μακεδονικό Ζήτημα όσο και η βαλκανική πολιτική της Βρετανίας κατά την ταραχώδη δεκαετία του 1940 έχουν γίνει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας, η μεταξύ τους σχέση δεν έχει ακόμη διερευνηθεί με την απαιτούμενη πληρότητα. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην ανάδειξη μιας σημαντικής πτυχής της σχέσης αυτής, αναλύοντας τους τρόπους με τους οποίους η βρετανική εξωτερική πολιτική αντιμετώπισε τη σφοδρή σύγκρουση ανάμεσα στο Βελιγράδι και τη Σόφια για τον έλεγχο των γιουγκοσλαβικών και βουλγαρικών τμημάτων της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πο...

Πολλά έχουν γραφτεί για το Μακεδονικό Ονοματολογικό Ζήτημα, αυτό, όμως, που λείπει από την ελληνική και την παγκόσμια βιβλιογραφία, είναι μία ανάλυση που λαμβάνει υπόψη τη σχετική διεθνή ιστορική εμπειρία. Στην παρούσα εργασία γίνεται μία εξέταση δόκιμων ή εσφαλμένων συγκρίσεων με αντίστοιχα δεδομένα σε άλλα σημεία του κόσμου, και του πώς βλέπει το θέμα η διεθνής κοινότητα. Στόχος, μία όσο γίνεται πιο αντικειμενική συνολική τοποθέτηση του ζητήματος και της εξέλιξής του.

Ο Μακεδονικός Αγών είναι ένα βασικό κομμάτι του Ανατολικού Ζητήματος, της διανομής δηλαδή των Ευρωπαϊκών εδαφών που απελευθερώθηκαν από την Οθωμανική κυριαρχία. Και είναι ένας συνεχής αγώνας σκληρός και αιματηρός για τον Ελληνισμό. Εδώ περιλαμβάνεται το μέρος εκείνο του αγώνα, που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια των ετών 1903-1908, τότε που η Μακεδονία βρισκόταν ακόμη υπό Τουρκική κατοχή, για να κατορθώσει η Ελλάς να διατηρήσει την Ελληνικότητα της Μακεδονίας που κινδύνευε από τους βορείους γείτονες, όπως και σήμερα.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Ελληνισμός επιδόθηκε σε έναν σκληρό διμέτωπο αγώνα στη Μακεδονία, εναντίον των Βουλγάρων διεκδικητών και των Οθωμανών κυριάρχων της. Η επιτυχημένη έκβαση του Μακεδονικού Αγώνα (1904 - 1908) απέτρεψε τον εκσλαβισμό του βορειοελλαδικού χώρου και διατήρησε ακέραιες τις προϋποθέσεις οι οποίες επέτρεψαν την επιτυχημένη διεκδίκηση και την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Θράκης μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912 - 1913). Με τον τρόπο αυτό δικαίωσε τις προσδοκίες της ελληνικής στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας προς την κατεύθυνση της εδαφικής ολο...

Δύσκολη η αποστολή να προλογίσει κανείς ένα πνευματικό πόνημα. Ιδιαίτερα γίνεται πιο απαιτητικό όταν αυτό αναφέρεται στο μεγάλο εθνικό μας θέμα, το Μακεδονικό Ζήτημα. Όμως, η γραφίδα του εξαίρετου συμπατριώτη μας Παναγιώτη Γ. Τζήμα, μου δίνει περισσότερο θάρρος να προλογίσω όλα αυτά που απασχόλησαν την πατριωτική του ψυχή και είδαν το φως της δημοσιότητας στη νέα του πατρίδα, τον Καναδά, αλλά και στον Τύπο της Ελλάδος, σε περιοδικά και εφημερίδες. Κοινή διαπίστωση ότι οι Έλληνες του εξωτερικού, μετά την εγκατάσταση στις νέες τους πατρίδες, νοσταλγούν και πονούν τη Μητέρα...

Η ιστορική αμάθεια, η ιστορική λογιστική και η προκρούστεια λογική, προβάλουν με χαρακτηριστικό κυνισμό: Δώστε ένα όνομα. Αγνοούν όμως ότι η ιστορία δεν ανέχεται λογιστές, προκρούστες και αδαείς. Έρχεται η στιγμή που τους τιμωρεί. Το κακό είναι ότι αυτές οι ελειμματικές προσεγγίσεις κατοικούν σήμερα στους διεθνείς αλλά και τους εθνικούς θεσμούς. Στο πρόβλημα των Σκοπίων δεν κρίνεται μόνο μια τοπική υπόθεση, μια τοπική διάσταση αλλά μια οικουμενική, παγκόσμια και περιφερειακή. Αυτός είναι ο λόγος που στα δύο κείμενα του βιβλίου η οικουμενικότητα και η περιφεριακότητα προ...

Ιστορία δεν είναι μόνο τα μεγάλα γεγονότα που χαρακτηρίζουν μια χώρα ή μια περιοχή. Είναι και η ζωή των κατοίκων, που έζησαν, μόχθησαν και αγωνίστηκαν για τον τόπο τους. Γι' αυτό και η πληρέστερη ιστορική παρουσίαση μιας περιοχής είναι αυτή που περιλαμβάνει τόσο τα γεγονότα που καταγράφουν τα βιβλία της Ιστορίας, όσο και την καθημερινότητα των κατοίκων, τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμά τους. Πέρα, όμως, από αυτά, στις σελίδες του βιβλίου αυτού αποτυπώνονται "το αίμα, δάκρυα, οι φρικαλεότητες του διωγμού που εκδηλώθηκαν με τη μορφή της πείνας, της αρρώστιας και του θανάτου...

Η εργασία αυτή συμπεριλαμβάνει δέκα οκτώ μελέτες που αφορούν στον προσφυγικό ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας, καθώς και στην εκπαίδευση και παρουσία των Τούρκων στη Μακεδονία. Οι μελέτες έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά, σε τόμους πρακτικών συνεδρίων, και μία σε τιμητικό τόμο, μεταξύ των ετών 1997-2005. Δημοσιεύονται επίσης για πρώτη φορά τα ονόματα των οφειλετών και οι οφειλές τους προς τη μητρόπολη Μετρών και Αθύρων. Ακολούθως αναδημοσιεύονται κανονισμοί, είκοσι τέσσερις βιβλιοπαρουσιάσεις, από τις οποίες οι δέκα έξι αφορούν ελληνικά και οι...

[...] Παρότι οι περισσότεροι ιστορικοί αποφεύγουν να συσχετίζουν την πολιτική πραγματικότητα με το αντικείμενο των ερευνών τους, προσωπικά θεωρώ ότι σύγχρονα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μπορούν να αποτελέσουν γόνιμα ερεθίσματα για ιστορικό προβληματισμό, ιδιαίτερα μάλιστα επειδή η τροπή των εξελίξεων συχνά ξεφεύγει από διαμορφωμένα στερεότυπα και προβλέψεις. Υπ' αυτή την έννοια, οι απαρχές σύγχρονων προβλημάτων που αφορούν τη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Μικρά Ασία, περιοχές στις οποίες ο ελληνισμός συμβίωσε επί αιώνες με γειτονικούς λαούς, μπορούν να αναζητηθούν ακόμη και...

Η ιστορία μιας από τις νεότερες βορειοελληνικές πόλεις -η ιστορία της Κοζάνης, αλλά και πολλών άλλων όμοιων πόλεων σ' ολόκληρο τον ελληνικό χώρο- δεν είναι παρά η ιστορία κάποιων γεωργών και κτηνοτρόφων οι οποίοι κυνηγημένοι από τους εισβάλλοντες στα Βαλκάνια Οθωμανούς, εγκαταλείπουν τις πατρογονικές τους εστίες και ιδρύουν κάποιο χωριό σε δασωμένη και κρυφή, μακριά από τους γνωστούς δρόμους, ορεινή περιοχή. Το χωριό αναπτύσσεται και γίνεται κωμόπολη και, αργότερα, πόλη. Οι κάτοικοι μεταβάλλονται σε αστούς, βιοτέχνες και εμπορευόμενους, ανοίγουν αγορές, αναπτύσσουν τα γράμμ...

[...] Η προσέγγιση των πρωτογενών πηγών και η αξιοποίησή τους πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά μέσα από το πεντάτομο έργο μου όπου διερευνώνται αναλυτικά οι σημαντικότερες φάσεις της εν λόγω περιόδου (1830-1878, 1878-1894, 1894-1903, 1904-1908, 1908-1912). Οι μόχθοι και οι κόποι υπήρξαν αμέτρητοι. Σήμερα τα μέσα είναι πολύ περισσότερα για όλους τους νέους ερευνητές και οι συνθήκες διαγράφονται πιο ευοίωνες. Τότε οι δυσχέρειες θεωρούνται ανυπέρβλητες και η προσέγγιση κυρίως των ευρωπαϊκών πρωτογενών πηγών εκτιμώνταν ως ουτοπία. Είναι καιρός τώρα και πάλι που τα πράγματα έχ...

Ο Παλιός Ξεριάς (Κουρού - Ντερέ) χτίστηκε από τους Τούρκους, κατά την μακραίωνη παρουσία τους στον τόπο. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η Επαρχία Νέστου απελευθερώνεται (11-7-1913), αλλά περνά μια διετή Βουλγαρική Κατοχή, Αύγουστος 1916-Οκτώβρης 1918. (Ωστόσο οι Τούρκοι κάτοικοι της περιοχής, που αποτελούν το 98% του πληθυσμού της Επαρχίας Νέστου, παραμένουν στις εστίες τους). Με τη Μικρασιατική Καταστροφή, στα έτη 1922, 1923 και 1924 έρχονται πρόσφυγες (Έλληνες) από διάφορα μέρη της Τουρκίας. Οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού μας φεύγουν, όπως ορίζει η Συμφωνία Ανταλλαγής...