Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η μελέτη εξετάζει όψεις της έκφρασης του ελληνικού εθνικού ιδεώδους, με έμφαση στους ιδεολογικούς προσανατολισμούς και την εκπαιδευτική δραστηριότητα των "Συλλόγων προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων Αθηνών και Κωνσταντινουπόλεως" στη Μακεδονία των τελευταίων δεκαετιών της οθωμανικής περιόδου (τέλη του 19ου αι.). Αναλυτικά παρουσιάζονται η ίδρυση και η λειτουργία των διδασκαλείων Σερρών (1872-1875) και Θεσσαλονίκης (1876-1882), επιχειρείται όμως ταυτόχρονα και μία συγκριτική προσέγγιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των δύο σχολείων ως μέσων για τη διαμόρφωση της εθνικής...

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από την περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας μέχρι τις μέρες μας, άλλαζε μορφές. Αυτό που το χαρακτήριζε πάντα ήταν η αυταρχικότητα, η ταξικότητα και η εξάρτησή του από την κρατική και εκκλησιαστική εξουσία. Για λόγους οικονομικούς, ιδεολογικούς και πολιτικούς δεν κατέστη πεδίο αντιπαράθεσης ιδεών, δεν προώθησε την αμφισβήτηση, δεν επιδίωξε την καλλιέργεια κριτικής σκέψης, δεν έθεσε ως βασικό του στόχο τον σχηματισμό οικονομικής, πολιτικής και θρησκευτικής συνείδησης. Από την περίοδο του Καποδίστρια το εκπαιδευτικό σύστημα χειραγωγείται α...

"...Είναι με αληθινή οδύνη που αφήνω το Υπουργείο Παιδείας. Πιστεύω βαθειά στην παιδεία και στην νεολαία. Μαζί αποτελούν τη μοναδική ελπίδα όχι για το μέλλον, όπως συνήθως λέγεται, αλλά για το σήμερα του τόπου. Λυπάμαι που αφήνω ανολοκλήρωτα βήματα όπως αυτά για την Ελληνική γλώσσα και τη θεσμική απελευθέρωση της εκκλησίας που τα πιστεύω αποφασιστικής σημασίας για την υπόσταση του έθνους και την υπόθεση της Δημοκρατίας. Δυστυχώς δεν έχω άλλη επιλογή. Λυπάμαι ειλικρινά γιατί πιστεύω ότι σε όλα τα επίπεδα η παιδεία άρχισε να μπαίνει σε άλλη τροχιά, ποιοτικής πορείας..."

Είναι δυνατόν να υπήρξε στην πραγματικότητα ένα σχολείο σαν κι αυτό; Ένα σχολείο που προσεγγίζει την παιδαγωγική αρτιότητα; Κι όμως υπήρξε! Τι ήταν αυτό που ζήσαμε; Το σχολείο της μετεφηβικής αποκοτιάς μιας χούφτας ονειροπόλων επιστημόνων και φίλων... Η τολμηρή εφαρμογή μιας παιδαγωγικής προσπάθειας που δείχνει πώς και τα πιο δύσκολα όνειρα γίνονται πραγματικότητα, όταν υπάρχει όραμα και πίστη... Και αυτοί που το δημιούργησαν και αυτοί που το στήριξαν το σχολείο, είχαν μέσα τους τα ίδια κύτταρα "της ωραίας τρέλας", που υψώνει τους ανθρώπους πάνω από τη μετριότητα της μοίρ...

Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται διάφορες θεσμικές και λειτουργικές όψεις της εκπαίδευσης που ανέπτυξαν οι ελληνικές ορθόδοξες κοινότητες της οθωμανικής επικράτειας κατά την περίοδο των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων Τανζιμάτ έως το 1908. Παρουσιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την ελληνική εκπαίδευση, τίθενται υπό διερεύνηση τα βασικά θεσμικά χαρακτηριστικά της ελληνικής εκπαίδευσης, όπως αυτά καθορίστηκαν από την εκκλησιαστική διοίκηση του μιλλέτ, και εξετάζονται οι φορείς που δραστηριοποιούνται στη διοίκηση και οργάνωση του σχολικού δικτύου. Παράλληλα, μελετώνται ειδικέ...

Ένας χρήσιμος οδηγός για όσους μελετούν την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης. Ανατρέχει στις απαρχές των φροντιστηρίων, παρακολουθεί την εξέλιξή τους, σχολιάζει τα νομικά πλαίσια που δημιουργεί το κράτος για τον έλεγχό τους και πολλά άλλα που αφορούν στο ρόλο που παίζουν τα φροντιστήρια στην ελληνική κοινωνία και στο μορφωτικό της επίπεδο.

Η έρευνα για την ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης έχει προχωρήσει, τα τελευταία χρόνια, σημαντικά. Αποτελεί γενική διαπίστωση, όμως, ότι ενώ αξιοποιήθηκαν τα επίσημα κείμενα και οι νομοθετικές ρυθμίσεις, μένουν αναξιοποίητες πηγές που καταγράφουν την καθημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών. Τα παιδαγωγικά περιοδικά που κυκλοφόρησαν κατά το 19ο αιώνα αποτελούν σημαντική πηγή για τη διερεύνηση των παραμέτρων αυτών και την αποτύπωση πλευρών της εκπαιδευτικής πρακτικής που φανερώνουν την υλοποίηση ή μη των προθέσεων της πολιτικής η...

Η παρούσα εργασία εντάσσεται στην εκδοτική σειρά του Ιστορικού Αρχείου Νεοελληνικής Εκπαίδευσης (ΙΑΝΕ), το οποίο λειτουργεί από το 1990 στον Τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Στη σύσταση του ΙΑΝΕ οδήγησε από τη μια η έλλειψη από τη νεοελληνική επιστήμη ενός κέντρου έρευνας Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και από την άλλη η διαπίστωση ότι η Ιστορία της Εκπαίδευσης του Νεοελληνισμού δεν ταυτίζεται με εκείνη του νεοελληνικού κράτους. Επιπλέον, ενώ η ιστορία μέσα στα στενά όρια του νεοελληνικού κράτους βασιζόταν σε αρκετά δημοσιευμένα, ή εν πάση περιπ...

Αναρωτηθήκατε άραγε ποτέ τι σήμαινε να είσαι παιδί σε κοινωνίες του μακρινού ή και του πρόσφατου παρελθόντος και σε συγκεκριμένα πολιτισμικά περιβάλλοντα; Η παιδική ηλικία δεν αποτελούσε πάντα αυτονόητη και αποκρυσταλλωμένη κοινωνική κατηγορία με ξεκάθαρα και σαφώς προσδιορισμένα χαρακτηριστικά. Η προσπάθεια "αποίστορικοποίησης" και αποκοπής της έννοιας "παιδί" από τον υπόλοιπο κοινωνικοπολιτισμικό του περίγυρο με στόχο τη δημιουργία μιας αχρονικής, φυσικής κατηγορίας με σταθερές και περιγράψιμες ιδιότητες δέχεται τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερη κριτική από κοιν...

Πρωτοπόρος ο Χ. Χρηστοβαοίλης, από το 1933 κιόλας, θεωρεί την ύπανδρη δημοδιδασκάλισσα "ως την μεγαλύτερη πληγή της Δημοτικής Παιδεύσεως" η δε "προοδευτική" εφημερίδα "ΚΗΡΥΞ" την θεωρεί "πάντα ανωφελήν και επιζήμιον δια την δημοτικήν εκπαίδευσιν". Εν κατακλείδι ο κ. Χρηστοβαοίλης προτείνει στην Κυβέρνηση "v' απολύσει όλας τας υπάνδρους δημοδιδασκάλισσας Ολ' αυτά βέβαια γίνονται το 1933, αλλ' αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για τις απόψεις των αυτόκλητων σωτήρων της τότε Εκπαίδευοης. 'Ηδη από δεκαετίες πριν τα δικαιώματα της γυναίκας , είχαν αναγνωριστεί από την τότε κοινων...

Η πραγματικότητα είναι μία επινόηση και η ιστορία μια κοινωνική μορφή. Το πώς βλέπουμε τα πράγματα εξαρτάται από το ποια οπτική γωνία θα διαλέξουμε να αντικρίσουμε το υλικό που έχουμε στη διάθεσή μας και από τον τρόπο τον οποίο θα επιλέξουμε να ερμηνεύσουμε τα πρωτογενή μηνύματα που δεχόμαστε από το περιβάλλον. Οι σύγχρονοι ιστοριογράφοι, για να αποδώσουν τη συγκεκριμένη αυτή αντίληψη, τονίζουν το γεγονός ότι οι εξιστορήσεις τους βασίζονται σε αντικειμενικά τεκμήρια, τα οποία όμως χειρίζονται κατά το δοκούν. Ανάλογα με το πώς θα θελήσει ο αφηγητής να μας εκθέσει τα ντοκουμέ...

Η μελέτη της ιστορίας ενός εκπαιδευτικού συστήματος είναι βασική προϋπόθεση για την κατανόηση της δομής και της λειτουργίας του. Η ιστορική διάσταση μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί ένα εκπαιδευτικό σύστημα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για να επιτευχθεί, έστω και στο ελάχιστο, αυτός ο σκοπός, ο μελετητής της ιστορίας της εκπαίδευσης δεν πρέπει να εξαντλείται στην παράθεση νόμων, εγκυκλίων και διατάξεων που μπορεί μεν να αποτελεί μία "φωτογραφική" περιγραφή, δεν ευνοεί όμως την κατανόηση. Το εμπειρικό υλικό των νόμων και των εγκυκλίων αποκτά δυναμική όταν αναλύεται μ’ ερ...

Τα σχολικά αρχεία είναι μία πολύτιμη ιστορική πηγή για τους ερευνητές, επειδή φέρνουν στην επιφάνεια ένα μεγάλο σώμα πληροφοριών ικανών να συμπληρώσουν το ανθρώπινο παρελθόν, να εμπλουτίσουν την ιστορική θεματογραφία και να οριοθετήσουν το εύρος της τοπικής ιστορίας. Συγχρόνως όμως παρέχουν τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των σχολείων να συνειδητοποιήσουν ότι το εκπαιδευτικό ίδρυμα όπου εργάζονται ή φοιτούν έχει ένα χειροπιαστό παρελθόν και ότι η σημερινή λειτουργία του αποτελεί τη συνέχεια των εμπειριών και των βιωμάτων πολλών περασμένων γενεών. Εύκολα...

Η σειρά "Καινοτομίες στην εκπαίδευση" αποβλέπει να συμβάλει στη σθεναρή περιχάραξη του εκπαιδευτικού έργου και της διδακτικής πράξης των υποψηφίων και των υπηρετούντων διδασκόντων με δημοσιεύσεις σχετικών με την πραγμάτωση καινοτόμων θεμάτων. Η σειρά απευθύνεται σε όσους εμπλέκονται με τα εκπαιδευτικά δρώμενα. Το παρόν δημοσίευμα αναφέρεται στο θέμα της μαθητικής διαγωγής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και των σχολικών κυρώσεων που επιβάλλονται σε περίπτωση που μαθητής υποπέσει σε παράπτωμα. Αναλύεται ο χαρακτηρισμός της διαγωγής και η σημασία του για το μαθητή. Περιγράφοντ...