Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Είναι λοιπόν επόμενο ότι, με μοναδική εξαίρεση τη γυναίκα, κανένα άλλο πλάσμα σε ολόκληρη την ιστορία του πολιτισμού δεν ερέθισε τόσο τη φαντασία των καλλιτεχνών, όσο ο Διάβολος. Το ενσαρκωμένο Κακό παίρνει πολλές και διάφορες μορφές: γίνεται φίδι, βάτραχος, αρχαία θεότητα, τέρας, ή μυθικό ζώο. Η επικρατέστερη μορφή του όμως γεννήθηκε τον 12ο αιώνα: ένα πλάσμα ανθρωπόμορφο και τριχωτό, με σουβλερά αυτιά και πόδια τράγου ή αλόγου. Τα κέρατα και η μακριά ουρά είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα. Ο Τζόττο, ο Μπος και ο Μποτιτσέλλι προίκισαν τους δαίμονές τους και με φτερά...

Η μελέτη αυτή, καρπός έρευνας 10 χρόνων, βασίζεται στην παρουσίαση τεκμηρίων που ανατρέπουν παλαιότερα συμπεράσματα για το γραπτό έργο του αποκαλούμενου "πατέρα της νεοελληνικής τέχνης", Παναγιώτη Δοξαρά (1662-1729), ενώ την ίδια στιγμή, αποκαλύπτουν ένα μεταφραστικό έργο, πρωτοποριακό για την εποχή του και μοναδικό στο είδος του, έως σήμερα.

O Borges, χρησιμοποιώντας ένα μύθο που έμεινε στην ιστορία, απέδειξε ότι δύο πανομοιότυπα κείμενα μπορούν να αποτελέσουν δύο διαφορετικά, αν όχι αντιθετικά, λογοτεχνικά έργα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, ο Arthur C. Danto επεκτείνει στο σύνολο των καλλιτεχνικών πρακτικών το ερώτημα που προκύπτει από μία τέτοια "διανοητική εμπειρία": Tο ίδιο αντικείμενο μπορεί να είναι ταυτόχρονα μια κοινότοπη ρόδα ποδηλάτου αλλά και ένα έργο τέχνης (ο "Τροχός ποδηλάτου" του Marcel Duchamp), το οποίο εκτιμάται ακριβά στο χρηματιστήριο των αισθητικών αξιών που ονομάζεται "κόσμος της τέχνης"; Μία...

Τόπος: Νέα Υόρκη, Χρόνος: Τέλη της δεκαετίας του '20, λίγο πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση. Αντίδικοι και αντικείμενο της αντιδικίας: Προσφεύγων, ο ρουμάνος γλύπτης C. Brancusi που ζει στο Παρίσι, Καθ' ου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ως πολιτικός προϊστάμενος των τελωνειακών Αρχών που δασμολόγησαν το χάλκινο έργο του Brancusi με τίτλο Πουλί στο χώρο, παρότι ο νόμος επιβάλλει ατέλεια εισαγωγής στα έργα τέχνης, ακριβώς επειδή έκριναν πως το επίμαχο "αντικείμενο" δεν ανήκε σ' αυτή την κατηγορία. Το δικαστήριο καλείται ν' απαντήσει τελεσίδικα στο ερώτημα: Το έργο του Brancusi πρέπει...

Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Νικολάγιεβιτς Τολστόι (1828-1910) έγινε γνωστός κυρίως για τα μυθιστορήματά του ("Πόλεμος και Ειρήνη", "Άννα Καρένινα" κ.ά.) και για τις ρηξικέλευθες πολιτικοκοινωνικές απόψεις του, όπως και για τον τρόπο ζωής του. Στο ανά χείρας βιβλίο εξαπολύει μια δριμύτατη επίθεση κατά του δόγματος "η τέχνη για την τέχνη" και εκθέτει τις δικές του απόψεις για τη δημιουργία και το νόημά της. Κατ' αυτόν, οι άνθρωποι επικοινωνούν με το λόγο και με την τέχνη. Μεταβιβάζουν τις γνώσεις τους με το λόγο, και τα αισθήματά τους με την τέχνη. Η τέχνη δεν έχε...

-Ποιος μεταμόρφωσε τη Δάφνη σε δέντρο; -Ποιος φιλοξένησε και περιποιήθηκε τον Αινεία στο Παλλάντιο; -Πού μπορεί να δει κανείς την εκδίωξη του Αδάμ και της Εύας από τον Παράδεισο; Τις απαντήσεις σ' αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα μπορείτε να βρείτε σ' αυτό τον απαραίτητο οδηγό πληροφοριών για περισσότερες από 150 από τις σημαντικότερες μορφές που απεικονίζονται στους μεγάλους πίνακες της τέχνης της Δύσης. Από τον Αχιλλέα μέχρι τον Ζέφυρο και από τον Αβραάμ μέχρι το Ζαχαρία, ο "Οδηγός για τους μεγάλους πίνακες ζωγραφικής" παρέχει πλήθος πληροφοριών για τους ήρωες της κλασικ...

Ποια η ταυτότητα του έργου τέχνης στην εποχή μας; Ποια η σχέση του με την κριτική ερμηνεία; Το ότι είναι φτιαγμένο από σημεία, ότι είναι ένα σημείο, ένα σημειακό γεγονός, είναι κάτι περισσότερο από προφανές και κοινά αποδεκτό. Αν και σημείο όμως, κατά την κριτική του πρόσληψη "συμπεριφέρεται" κατά τρόπο ανώμαλο, παράδοξο, αναφορικά με τα όσα γνωρίζουμε για τη λειτουργία των σημείων. Ενώ κατά τη (και από τη) χρήση των σημείων αναμένουμε μία μονοσήμαντη σημασιοδότηση και την κοινοποίηση ενός νοήματος, μίας σημασίας, που να είναι εντοπίσιμα, το έργο τέχνης εμφανίζεται στη συλλ...

Συχνά τα κείμενά μου, λένε, τα χαρακτηρίζει οργή. Εύχομαι να πρόκειται για έντιμη οργή. Είναι βέβαιο πάντως ότι η τέχνη αλλά και η καθημερινότητά μας γίνονται πιο καθαρές μέσω της οργής, καθώς πρόσωπα και πράγματα υποχρεώνονται να δείξουν τον εαυτό τους. Πόσο μάλλον που για να διεκδικήσουμε με πειθώ ό,τι αγαπάμε, πρέπει πρώτα να καταθέσουμε τι μισούμε. Η ζωντανή τέχνη, πάλι, ανέκαθεν ήταν το παιδί της ρήξης, το τέκνο της οργής. Ακόμη και σ' αυτήν εδώ τη γωνιά της γης, όπου συντηρητισμός και μετριότητα βασιλεύουν, η τέχνη και οι άνθρωποί της εγκαίρως χλεύασαν την εξουσία και...

Κατά μια συμβατική άποψη το κατεξοχήν αντικείμενο του πόθου στην εικαστική κουλτούρα είναι το γυναικείο σώμα, και όχι το αντρικό. Η Ζερμέν Γκριρ υποστηρίζει ότι ως το δέκατο ένατο αιώνα το γυναικείο σώμα δεν ζωγραφιζόταν εκ του φυσικού, αλλά απεικονιζόταν σύμφωνα με κάποιους αισθητικούς κανόνες. Αντίθετα, το γυμνό σώμα που μελετήθηκε και ζωγραφίστηκε με απίστευτη αμεσότητα και σε εκατοντάδες εκδοχές, από τις οποίες οι περισσότερες ήταν σε κάποιο βαθμό ερωτικές και άλλες σαδιστικές, ήταν το σώμα των αγοριών. Από τότε που το γυναικείο σώμα έγινε κυρίαρχο θέμα των καλλιτεχνικ...

Καρπός πολυετούς μελέτης του πλούσιου και πολυσχιδούς έργου που άφησε η Ελένη Βακαλό, το βιβλίο της Μαρίας Κακαβούλια παρουσιάζει μια σφαιρική θεώρηση του έργου της σημαντικής ποιήτριας και τεχνοκριτικού. Με κεντρικές έννοιες το σώμα, τις αισθήσεις, τη μορφή, την κίνηση και τη συγκίνηση, η συγγραφέας ανασύρει τις κοινές σταθερές, τη βαθύτερη συνάφεια που συνέχει τα ποιητικά και τα θεωρητικά γραπτά της Βακαλό. Επιλέγει να εστιάσει σε εκείνες τις όψεις της αισθητικής θεωρίας που φωτίζουν ερμηνευτικά και την ποίησή της. Συζητά την υποδοχή του έργου τέχνης, τη βιωματική σχέση...

[...] Οι ανδριάντες του Ριάτσε είναι τα δύο χάλκινα αγάλματα που βρέθηκαν στη θάλασσα πριν από όχι και πολλά χρόνια, το 1992. Και όχι μόνο η ανεύρεση αλλά και η άμεση ανακοίνωση του ευρήματος στις Αρχές από τον επαινούμενο -πολύ σωστά για την τιμιότητά του- ερασιτέχνη, απασχολούμενο με το υποβρύχιο ψάρεμα, Στέφανο Μαριστίνι επέτρεψε τη διάσωσή τους. Τ' αγάλματα αυτά, κοντά στ' άλλα, διακρίνονται για την ομορφιά, την ποιότητα, τον πλούτο και τον χαρακτήρα των διατυπώσεων της χαλκοπλαστικής της γλώσσας, και πολύ σωστά χαρακτηρίζονται ως τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ελληνι...

Πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης, ο Γκωγκέν εκπατρίζεται στην Ταϊτή, στα νησιά Μαρκέσας, όπου θα εντρυφήσει και θα τραφεί με τους μύθους των Μαορί. Το Νοά Νοά, το προσωπικό του ημερολόγιο, όπου συγκεντρώνει χειρόγραφα, υδατογραφίες και γκραβούρες, θα εντοπιστεί λίγα χρόνια αργότερα και θα γίνει μύθος. Ετούτο το βιβλίο μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε τις ωραιότερες σελίδες αυτού του άγνωστου αριστουργήματος, τις οποίες επιχειρεί να αναπαραγάγει στο σύνολό τους. Ο Marc le Bot, ιστορικός τέχνης, διηγείται τη διακεκομμένη ιστορία αυτού του προσωπικού ημερολογίου με την απίστευτη...

Στο γύρισμα του αιώνα κάποιες γραφές, εικόνες μα και μουσικές μιλούν αιρετικά. Για όσα βλέπουν, για όσα υποθέτουν. Και από νέους, στενότατους δρόμους τα βάθη μας, τα πιο προσωπικά, σιγά σιγά τα πλησιάζουν. Την κατεξουσίαση που αδιόρατα ασκείται επιδιώκουν να ξεσκεπάσουν· και με τρόπους έμμεσους, συμβολικούς ή ελλειπτικούς, τα νόμιμα προσπαθούν να αμφισβητήσουν. Όχι τόσο γιατί φοβούνται μήπως με φανερές δηλώσεις ενοχλήσουν -αυτό το 'χανε έγκαιρα ξεπεράσει- αλλά γιατί σκεφτόντουσαν πως, έτσι πράττοντας, πιο περίεργους θα μπορούσαν να μας κάνουν. Έστω κι αν στην αρχή του νέου...

Τα καταξιωμένα πράγματα του κόσμου, ή κι όσα ακόμα σαν τέτοια θεωρούνται, φέρνουν μαζί τους δόξα και τιμή. Κύρος απρόσβλητο τα συνοδεύει κι άθικτα στη συνείδησή μας διατηρούνται. Όμως το θαυμασμό των "ξένων" προκαλούν, και ιδέες βέβηλες στη σκέψη τους γεννάνε. Και για δικά τους θέλουν τώρα να τα δείξουν, ίδια έργα να τα κάνουν να φανούνε. Υφαρπαγμένα από τους δικούς τους τόπους και τους χρόνους, συρμένα έξω από την αρχοντιά τους, παραλλαγμένα τώρα τα μνημεία, μ' άλλες προθέσεις, τα προβάλλουν. Γι' άλλους, έτερους σκοπούς τα ξαναστήνουν, κι από το ύφος τους κρατάνε μόνο ό...

Ο Πολύγνωτος ο Θάσιος, (5ος αιώνας π.Χ.) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της αρχαιότητας. Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζει η "Νέκυια", που κοσμούσε εσωτερικά τη λεγόμενη "Λέσχη των Κνιδίων" στους Δελφούς. Στη σύνθεση αυτή ο Πολύγνωτος κατόρθωσε να παρουσιάσει ένα έργο γεμάτο από συμβολισμούς, σχετικούς με τη θρησκεία, την πολιτική και ιστορικά γεγονότα, και να προβάλει συγκεκριμένες πόλεις, όπως την Αθήνα ή τη Θάσο. Με βάση την περιγραφή της κατεστραμμένης πλέον αυτής σύνθεσης από τον Παυσανία, επιχειρείται στη μονογραφία αυτή μία νέα αναπαράσταση της "Νέκυι...

Τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά δεν είναι μόνο ένα προσιτό και εύχρηστο για τη μελέτη της νεοελληνικής τέχνης βοήθημα που καλύπτει κάποια κενά στην περιορισμένη άλλωστε σχετική βιβλιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό αφήγημα για την εξέλιξη των εικαστικών φαινομένων στη χώρα μας από το 1937 έως το 1982, με ήρωες τους Έλληνες καλλιτέχνες να εναλλάσονται σε διάφορους ρόλους και άλλοτε να κατακτούν τις κορυφές της πρωτοπορίας, άλλοτε να πατούν στέρεα στη γη, άλλοτε να χάνονται σε αδιέξοδους πειραματισμούς. Κυρίως όμως τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά προβάλλ...

Η ζωγραφική του είναι μια αδιάκοπη αναζήτηση όχι για τις φόρμες ή τη σύνθεση των χρωμάτων αλλά για τις μορφές του Απόλυτου. Η ζωγραφική του Βικέντιου -θα μπορούσα να προσθέσω,- είναι η εσωτερική του βιογραφία: Από την απόγνωση των Πατατοφάγων ως την εκθαμβωτική γιορτή των ηλιοτρόπιων. Μέσα από αυτή την "άλλη" βιογραφία που είναι η αρχή της δικής μου προσέγγισης, ο Βικέντιος Βαν Γκογκ, λειτουργός του Υψίστου και καρμπονάρος, ιδιοφυής και τρελός ζει στους νέους καιρούς κι ανάμεσα στους νέους ανθρώπους, όπου το αποκαλυπτικό Φως συνθλίβει το πυκνό γύρω και μέσα μας σκοτάδι. Ζωγ...

"Ο εγκέφαλος είναι, αναμφίβολα, το μεγαλύτερο επίτευγμα της βραδείας διεργασίας της εξέλιξης. Η γνώση των λειτουργιών του εγκεφάλου και των εκπληκτικών κατορθωμάτων του, όπως είναι η τέχνη και η φιλοσοφία, ενισχύει την αίσθηση της ομορφιάς και το δέος που μας προκαλούν, και μας επιτρέπει να θαυμάζουμε όχι μόνον τα αποτελέσματα αλλά και το όργανο που τα δημιουργεί." Με την άποψη αυτή τελειώνει ο Semir Zeki - καθηγητής νευροβιολογίας του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου και πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της νευροεπιστήμης- την αναζήτηση για το ουσιώδες, την προσπάθεια για τη...