Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο ποιητής ενεργεί σαν το παιδί που παίζει. Δημιουργεί ένα φανταστικό κόσμο που τον παίρνει στα σοβαρά, δηλαδή τον εφοδιάζει με πολύ ψυχική ενέργεια ξεχωρίζοντάς τον ταυτόχρονα καθαρά από την πραγματικότητα. Αλλά αυτή η έλλειψη πραγματικότητας από τον κόσμο του ποιητή, γεννά σημαντικές συνέπειες για την τεχνική της καλλιτεχνίας, γιατί πολλά πράματα που αν ήσαν αληθινά δε θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν ευχαρίστηση, το κατορθώνουν παραταύτα με το παιχνίδι της φαντασίας και πολλές συγκινήσεις, οδυνηρές οι ίδιες, μπορούν να γίνουν πηγή απόλαυσης για τον ακροατή ή τον θεατή. Ο...

[...] H έκθεση αναπτύσσεται με βάση την αρχή της "καλής γειτονίας" κατά τον Warburg. Εστιάζοντας τόσο σε μεμονωμένους καλλιτέχνες όσο και σε θεματικά σύνολα (βασικούς τόπους και δομές, όπως το αγγείο-γυναίκα, ο ταύρος, το δικτυωτό, η σπείρα, το θραύσμα, η επιπεδότητα, η απλότητα της μορφής και η διαδικασία αποτύπωσης), η έκθεση αποπειράται να δημιουργήσει ομοιογενή σύνολα που μιλούν από μόνα τους. Επιπλέον, με δεδομένη την ιδιαίτερη σημασία που έχει η "παρουσίαση" -τόσο στους πρώιμους πολιτισμούς όσο και στην σύγχρονη τέχνη- επιζητεί να παρουσιάσει τον δικό της τρόπο έκθεσ...

Μετά τις μελέτες "Η εικαστική ζωή και η αισθητική παιδεία στην Αθήνα του 19ου αιώνα" (1990), "Το πρόβλημα της ελευθερίας στη βυζαντινή τέχνη" (2002), "Οι ναοί των Ελλήνων μεταναστών" (2005) κ.ά., ο συγγραφέας επιχειρεί, στο παρόν βιβλίο, να αναλύσει και να περιγράψει μια άλλη συνιστώσα αυτού που θα ήταν δυνατόν να οριστεί ως η αισθητική έκφραση της συλλογικής συνείδησης των Ελλήνων, με την πεποίθηση ότι για το χαρακτηρισμό του επιπέδου πολιτισμού μιας κοινωνίας, σε μια συγκεκριμένη περίοδο, πρέπει να χρησιμοποιείται ως τεκμήριο όχι μόνον η δημιουργία των κορυφαίων, αλλά και...

"Με μάτια που βλέπουν" είναι ο τίτλος της έκδοσης που περιλαμβάνει μια επιλογή από κείμενα που έγραψε η τεχνοκριτικός και ιστορικός τέχνης Βεατρίκη Σπηλιάδη από το 1956 έως το 1986. Άρθρα -κριτικές κατά κύριο λόγο- στον καθημερινό ("Ελευθεροτυπία", "Καθημερινή") και τον περιοδικό Τύπο γύρω από το βιβλίο, το θέατρο και κυρίως τα εικαστικά δρώμενα. Ακόμη, κείμενα από εισαγωγικά σημειώματα καταλόγων εικαστικών, από εκδόσεις που επιμελήθηκε η ίδια κ.λπ. Ο όγκος τους μεγάλος και η δυσκολία για την επισήμανση των σημαντικών ακόμα μεγαλύτερη. Αυτό που κυρίως ελκύει και στην...

Ετήσια, δίτομη, πολιτιστική έκδοση που αποτιμά τα πολιτιστικά δρώμενα της χρονιάς που πέρασε. Στον τόμο του 2005 υπάρχουν αφιερώματα στον Άρθουρ Μίλερ, στον Αϊνστάιν, στον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, στον Κ. Καρθαίο, στον Μιγκέλ Θερβάντες κ.α. Για τον 1ο τόμο συνεργάστηκαν μεταξύ άλλων οι: Κώστας Γεωργουσόπουλος, Μαίρη Αδαμοπούλου, Κώστας Στεργιόπουλος, Γιώργος Φαράκλας, Κάτια Σαβράμη, Δημήτρης Καμάρας, Αλίκη Μπακοπούλου-Χωλς κ.α. Ο δεύτερος τόμος αποτελεί ένα λεπτομερές θεατρικό και εικαστικό χρονολόγιο.

[...] Το βιβλίο "Τέχνης Δημιουργήματα" διακρίνεται από μία αυστηρή οργάνωση και κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η συνέπεια των αναζητήσεων και η συνέχεια των κάθε είδους προσπαθειών. Η Στέλλα Μουζακιώτου προσπαθεί να συλλάβει το παλλόμενο γίγνεσθαι στον κόσμο της τέχνης. Στην περιοχή των αναζητήσεών της δεν φαίνεται να περιορίζεται σε μια ορισμένη κατεύθυνση που να επιβάλλεται από σκοπιμότητες και μπορεί να θεωρηθεί η σχέση της με την τέχνη ως βιωμένη πραγματικότητα. Συνδυάζει με θαυμάσιο τρόπο την έκφραση στις εικαστικές αξίες με την ποιητική μετάφραση της οπτικής πραγματικότ...

Από τον Hieronymus Bosch έως τον Blake, το όραμα ουσιαστικά απουσιάζει από τη δυτική τέχνη. Την ίδια περίοδο επιβιώνει στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση και, φυσικά, σε μια σειρά από εξωδυτικές τέχνες της Ασίας, της Αφρικής, της Αμερικής και της Ωκεανίας. Η τέχνη της νεωτερικότητας κατά κανόνα κράτησε αποστάσεις από το οραματικό στοιχείο, ίσως γιατί αυτό υπονόμευε τον κυρίαρχο πλέον ορθό λόγο ή το απόλυτα άθεο και υλιστικό αίτημα της πορείας "προς τα μπρος". Παρόλα αυτά οι εξαιρέσεις του σουρεαλισμού, του Chagall, του Kandinsky, του Klee, του Artaud ή (πιο πρόσφατα)...

[...] Η παρούσα μελέτη "Γύρω στο αίσθημα του ωραίου" εκτιμώ ότι γράφτηκε ανάμεσα στα 1944-46 και προωθήθηκε στον συλλέκτη παλαιών βιβλίων Πέτρο Βέργο από τον πρώην εκδότη Σπύρο Νικολόπουλο. Πρόκειται για εκατό υποκίτρινα φύλλα (17χ24 εκ.) γραμμένα μόνο από τη μια όψη με μολύβι (αναγνωρίζεται η τρικυμιώδης γραφή του Καΐμη), όπου οι σποραδικές προσθαφαιρέσεις γίνονται με μελάνι πράσινου χρώματος. Αποσπάσματα αυτού του αφανέρωτου κειμένου πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Η Λέξη" (τχ. 128, Ιούλιος-Αύγουστος 1995). Η παρούσα μελέτη ωστόσο είναι μια καλή αφορμή για να ανακεφ...

Ο Ηλίας Ηλιού (1904-1985), γνωστός για τον ρόλο του στον δημόσιο βίο της χώρας, υπερασπιστής διωκομένων και διωκόμενος, μαχητής, κοινοβουλετυικός εκπρόσωπος και πρόεδρος της ΕΔΑ για μεγάλο χρονικό διάστημα, έχει αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στην ιστορία του 20ού αιώνα. Όμως το ξεκίνημά του είναι λιγότερο γνωστό. Αρχές της δεκαετίας του 1920, ο νεαρός φοιτητής της Νομικής Σχολής από τη Λήμνο έρχεται να προστεθεί στους "ταχτικούς συντάχτες" του "Νουμά". Ποιήματα, βιβλιοκρισίες, θεατρικές κριτικές, μεταφράσεις λογοτεχνικού και θεωρητικού περιεχομένου φανερώνουν το ευρύ φάσμα των ενδι...

Η τέχνη του 20ού αιώνα, με τον Salvador Dali σε πρωταγωνιστικό ρόλο, προσπαθεί με το δικό της τρόπο να μυήσει τον άνθρωπο σε μια νέα κοσμική αντίληψη: την επαναστατική σύγχρονη φυσική. Ο Dali, ο πιο γνωστός εγωκεντρικός και αμφισβητούμενος σουρεαλιστής, στρέφεται στις πλέον προχωρημένες φυσικές έννοιες και καταφέρνει μια δυναμική και άμεση ένωση τέχνης και επιστήμης. Στο έργο του "Corpus Hypercubus" (1954) απεικονίζει με τον πιο αξιόπιστο τρόπο την τέταρτη διάσταση της θεωρίας του Einstein. Στον πίνακα "Εμμονή της μνήμης" (1931), τα διάσημα "λιωμένα ρολόγια", μιλού...

[...] Το ουτοπικό άγγελμα του μοντερνισμού, όπως μνημονικά και απερίφραστα διαφαίνεται, η διαχρονική αλήθεια του παρόντος και τα ψευδαισθητικά φαντάσματα του παρελθόντος, οι δραματικές μεταλλαγές στο πέρασμα του αιώνα, η οριακή κρίση του πολιτισμού, η χαίνουσα πληγή στο μεταιχμιακό απολωλός της συνείδησης, η σακατεμένη εντοπιότητα της αυτογνωσίας, η επί ξύλου κρεμάμενη ιερότητα, θα παλινορθώσουν -άμποτε- μέσα μας νόστο και μέλλον; Τα κείμενα που ακολουθούν θέτουν ερωτήματα, αναζητώντας ολιστικές, παρηγορητικές απαντήσεις. Περιέχονται τα κείμενα: - Μαρτυρολόγιο - Περ...

H τέχνη δεν είναι παρά αίσθημα. Όμως, δίχως τη βαθιά γνώση των όγκων, των αναλογιών, των χρωμάτων, χωρίς τη δεξιοτεχνία του χεριού, και το πιο ζωντανό αίσθημα παραλύει. Τι θα 'χε απογίνει κι ο πιο μεγάλος ποιητής, σε μια ξένη χώρα, αν δεν ήξερε τη γλώσσα της; Ανάμεσα στη νέα γενιά καλλιτεχνών, υπάρχουν πολλοί ποιητές που, δυστυχώς, αρνούνται να μάθουν να μιλούν. Κι έτσι τραυλίζουν μονάχα. Nα είστε βαθιά, αιμάτινα αληθινοί σε ό,τι λέτε. Nα μη διστάζετε ποτέ να εκφράσετε αυτό που νιώθετε, ακόμα κι αν βρίσκεστε σε αντίθεση με τις τρέχουσες ιδέες. Ίσως να μη σας καταλάβο...

Όταν ο Βιντσέντζο Περούτζα έκλεψε τη Μόνα Λίζα από το Λούβρο το 1911, χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να δουν το χώρο τον οποίο καταλάμβανε κάποτε ο πίνακας του Ντα Βίντσι. Τι ήταν αυτό που έσπρωχνε τα πλήθη να καρφώνουν το βλέμμα τους στον άδειο τοίχο που είχε αφήσει πίσω του ο εξαφανισμένος πίνακας; Άλλωστε, πολλοί από αυτούς δεν τον είχαν δει ποτέ. Τέτοια φαινόμενα, όπως υποστηρίζει ο ψυχαναλυτής και συγγραφέας Darian Leader, μας επιτρέπουν να διακρίνουμε στη σχέση μας με τις εικαστικές τέχνες, και την εικόνα γενικότερα, μια έκφραση της ανθρώπινης επιθυμίας: κάποιος αναζητά...

Ο σφυγμός της καλλιτεχνικής ζωής πριν από ενάμιση αιώνα, με επίκεντρο το Παρίσι, μας μεταφέρεται εδώ ολόφρεσκος με τη σφραγίδα ενός σπινθηροβόλου πνεύματος. Διεισδυτικός και τολμηρός ο Μπωντλαίρ παίρνει την προσωπική του θέση σε ό,τι αφορά τα αισθητικά ζητήματα και τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Και, το κυριότερο, η θέση αυτή διατηρεί και σήμερα ακέραιη την επικαιρότητά της, καθώς ευρίσκεται σε διαρκή συνάφεια με διαχρονικές εστίες προβληματισμού κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου: ο ρόλος της κριτικής, η σχέση του καλλιτέχνη με τον καθημερινό βίο, η οριοθέτηση μετα...

"Τι νομίζετε ότι είναι ο ζωγράφος; Ένας ανόητος που έχει μόνο μάτια;... Όχι, τη ζωγραφική δεν την χρησιμοποιούμε για να στολίζουμε τα σπίτια μας. Είναι ένα εργαλείο πολέμου". Πάμπλο Πικάσο Αργά το απόγευμα της 26ης Απριλίου του 1937, μια μέρα που η αγορά της βασκικής πόλης Γκερνίκα στη Βόρεια Ισπανία έσφυζε από ζωή, μετά από αίτημα του Στρατηγού Φράνκο και των δυνάμεών του που είχαν στασιάσει κατά της ισπανικής δημοκρατικής κυβέρνησης, η γερμανική Λουφτβάφε άρχισε έναν αδυσώπητο βομβαρδισμό και πολυβολισμό καταστημάτων, κατοικιών και ανθρώπων. Ήταν μια πράξη τρομοκρατίας...

Νομίζω ότι οι περισσότεροι θα συμφωνούσαμε με τον αρχαίο φιλόσοφο Πλάτωνα, ο οποίος στο περίφημο έργο του "Φαίδρος" (ή περί έρωτος) γράφει ότι τα σημαντικότερα από τα αγαθά μας, με τη μανία και δια της μανίας που μας κυριαρχεί δημιουργούνται. Ο ποιητής, ο συγγραφέας, οι δημιουργοί, κατέχονται από μανία. Οι δημιουργοί, κατέχονται από μανία. Οι δημιουργοί που δεν κατέχονται από τη μανία της τέχνης τους, και προσπαθούν με την τεχνική τους να δημιουργήσουν, δεν θα μπορέσουν με την τέχνη τους να πάνε μακριά. [...] (Απόσπασμα από το κείμενο του βιβλίου)

Η θεμελιώδης έννοια στην ψυχανάλυση για την ερμηνεία της τέχνης είναι η μετουσίωση. Η μετουσίωση, με βάση τη θεωρία των ενορμήσεων του Φρόυντ, συνδέεται με τη διοχέτευση της σεξουαλικότητας, μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας, σε έναν κοινωνικά αναγνωρισμένο σκοπό. Είναι δυνατή όμως η ανάγνωση του ασυνειδήτου στο έργο τέχνης και ιδιαίτερα στο λογοτεχνικό κείμενο; Στο ψυχαναλυτικό βλέμμα διαγράφεται μια τομή αναφορικά με την ερμηνεία της τέχνης. Η τομή αυτή συνίσταται στη μετάβαση από τις φροϋδικές καταβολές και την ανίχνευση της παθολογίας στο έργο τέχνης, όπου η μετουσίωσ...

Ακολουθώντας τα βήματα του Goya στην Ιταλία, ένα ταξίδι που πρόσφατα τεκμηριώθηκε, το βιβλίο αυτό εστιάζει στις επιρροές που δέχτηκε από τη βενετσιάνικη τέχνη, επιχειρώντας μία πρωτότυπη προσέγγιση της ματιάς του Ισπανού καλλιτέχνη στον κόσμο του τέλους του 18ου αιώνα. Την εποχή που ο Goya επισκέφτηκε τη Βενετία, η πόλη είχε ήδη παραδοθεί σε μία καρναβαλική γιορτή δίχως τέλος. Η θεατρικότητα διείπε την καθημερινότητα και οι απολαύσεις αποτελούσαν σκοπό ύπαρξης της εκθαμβωτικά όμορφης αλλά συνάμα παρακμάζουσας πόλης. Οι Βενετσιάνοι καλλιτέχνες Giambattista και Domenico Tie...