Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει στο δοκίμιο πάνω στον "Μωυσή του Μιχαήλ Αγγέλου" μιαν επαναστατική ερμηνευτική, που συγκροτείται από τη μεθοδική επεξεργασία λεπτομερειών, όπως στην αποκρυπτογράφηση των ονείρων. Αλλά αυτό που πρέπει να ερευνηθεί δεν είναι η φύση της τέχνης, ένα χρέος στη γενικότητα του οποίου ναυάγησαν πολλοί επίγονοι ψυχαναλυτές. Ο Φρόυντ θα προσπαθήσει να εξηγήσει τη συντριπτική εντύπωση του συνόλου, τον τρόπο με τον οποίο ο Μιχαήλ Άγγελος συναντά τις βαθύτερες ψυχικές ανάγκες μας, βαδίζοντας στο έμμεσο μονοπάτι του ήσσονος γεγονότος. Αυτό που έχουμε...

Ο Μινώταυρος και η σχεδόν ταυτόσημη εμβληματική μορφή του "Ακέφαλου" είναι δύο από τα πλέον έκτυπα μορφικά "συμπτώματα" της "κρίσης των συμβόλων", που χαρακτηρίζει την τέχνη και τη λογοτεχνία των τελευταίων κυρίως χρόνων του μεσοπολέμου. Η πλέον σαφής ένδειξη της σύνδεσης των μορφών αυτών με το κλίμα της εποχής είναι η ίδια η αμφισημία της συμβολικής λειτουργίας τους. Ο Μινώταυρος κατεδαφίζει το μύθο του ήρωα, αλλά γίνεται ο ίδιος πρωταγωνιστής σε μια νέα σκηνή όπου κυριαρχεί η ύβρη, η βία και η καταστροφή. Πρόκειται ίσως για ανατρεπτική και οριακή αντίδραση σ' αυτή την ακα...

Το βιβλίο "Ο μοντερνισμός και οι μύθοι του" απαρτίζεται από δώδεκα μικρές μελέτες (αρκετές από αυτές αδημοσίευτες) σχετικές με κινήματα, καλλιτέχνες (Manet, Picasso, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Andre Masson) αλλά και προβλήματα θεωρίας και κριτικής της μοντέρνας τέχνης που, παρά τον τεράστιο όγκο της διεθνούς βιβλιογραφίας, μένουν πάντα ανοιχτά για τον σύγχρονο ερευνητή. Εξάλλου, ένας τρόπος για να μην απορροφηθούμε "από τη δίνη των πεπραγμένων" της σημερινής εποχής είναι η διαυγέστερη και κατά το δυνατόν πιο αντικειμενική και δίκαιη κατανόηση της εποχής του μοντερνισ...

Στις "Συζητήσεις του με τον Pierre Cabanne" είναι η πρώτη φορά που ο Marcel Duchamp (1887-1968) -"ένας από τους πλέον ευφυείς ανθρώπους του 20ού αιώνα", όπως έλεγε ο Breton- μιλάει για τον εαυτό του και δίνει εξηγήσεις για τις πράξεις, τις αντιδράσεις, τα αισθήματα και τις επιλογές του. Με τις πράξεις του ως δημιουργός, ο Marcel Duchamp δεν θέλησε να επιβάλει μια νέα επαναστατική γλώσσα αλλά να προτείνει μια πνευματική στάση· γι αυτό και οι συνεντεύεις αυτές αποτελούν ένα μάθημα ηθικής που εκπλήσσει. Αφυπνίζοντας μια ολόκληρη ήπειρο, την Αμερική, ευαισθητοποιώντας την απ...

Επιχειρώντας να δώσουν μια κατά το δυνατόν πλήρη εικόνα του μεταμοντερνισμού (μετανεωτεριτικότητας) οι συγγραφείς ανατρέχουν στις θεωρίες που αναπτύχθηκαν από την αρχή του αιώνα και εντεύθεν και προσπαθούν να καταδείξουν πόσο αμφίσημος και εξεζητημένος είναι αυτός ο όρος που δεσπόζει στην καθημερινή μας ζωή. Εξετάζουν τις νέες τάσεις που διαμορφώθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα σε διάφορους τομείς της τέχνης και της διανόησης, όπως η ζωγραφική, η αρχιτεκτονική, η γλωσσολογία και η λογοτεχνία. Αναζητώντας τις αρχές του μοντερνισμού (νεωτερικότητας) παρακολουθούν τις εξελίξεις...

Στη μελέτη αυτή η "γενιά του '80" συνδέεται με τη θεωρία του μεταμοντερνισμού. Επιχειρήθηκε να περιγράφει ακροθιγώς το αν και σε ποιο βαθμό τους λογοτέχνες της λεγόμενης γενιάς του '80 απασχόλησαν θέσεις που επιχείρησαν να συμφιλιώσουν το μαρξισμό με τη σχολή της αποδόμησης και συνεπώς η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις ανάμεσα στην απελευθέρωση της διαφορετικότητας και να επικρατήσουν καθολικά ισχύουσες η ελευθερία, η ευτυχία και η δικαιοσύνη. Το μεταμοντέρνο υποκείμενο και το συγγραφικό του σύμπαν έχει αντίκρισμα στους "φιμωμένους" και τους ανώνυμους, λόγω της ικα...

Είναι γνωστή η σχέση του Μπέκετ με τη ζωγραφική και έχει επαρκώς σχολιασθεί από τους μελετητές του. Με αφορμή τις παράλληλες εκθέσεις των δύο Ολλανδών ζωγράφων Μπραμ και Γκερ βαν Βέλντε, ο Μπέκετ γράφει τα κείμενα του βιβλίου αυτού, ανοίγοντας μια συζήτηση για τη μοντέρνα τέχνη, πάντοτε επίκαιρη και καίρια, συνδέοντας με τρόπο αναπόφευκτο τη ζωγραφική με τη λογοτεχνία.

Σκοπός του βιβλίου είναι μια ελάχιστη, ατελής και προφανώς εξατομικευμένη προσπάθεια του συγγραφέα να ειδωθεί ένα συγκεκριμένο έργο μέσα από τη ματιά του χρήστη της τέχνης. Εκείνου στον οποίο απευθύνεται η τέχνη. Να αναδείξει τον ρόλο που έπαιξε ένα συγκεκριμένο έργο, τη σημασία του, τη μοναδικότητα του μηνύματός του.

Στο μεταπολεμικό δυτικό κόσμο η σεξουαλική επανάσταση και απελευθέρωση ακολούθησε μια πορεία παράλληλη μ' εκείνη των εξελίξεων και των αλλαγών στην τέχνη. Ο έντονος και έκδηλος ερωτισμός δεν αποτελεί ωστόσο καινούργιο φαινόμενο στο πεδίο των εικαστικών τεχνών. Από την παλαιολιθική ήδη εποχή, οι ερωτικές ενορμήσεις και το ερωτικό στοιχείο γενικότερα έπαιζαν σημαντικό, και συχνά κυρίαρχο, ρόλο στην καλλιτεχνική δημιουργία και τις αισθητικές ανησυχίες του ανθρώπου. Ο Έντουαρντ Λούσυ - Σμιθ, με τη βοήθεια και της εξαιρετικά πλούσιας εικονογράφησης που ο ίδιος έχει επιλέξει, επ...

Το νέο βιβλίο του ψυχαναλυτή Νίκου Σιδέρη με τίτλο "Ο ερωτισμός στην τέχνη, Εικαστικές φαντασιώσεις". Ο ερωτισμός είναι η πρώτη πατρίδα κάθε ανθρώπου. Η απαρχή κι ο τρόπος κάθε πόθου. Και οι μηχανές της ψυχής κινούνται πάντα με τη φλόγα της νοσταλγίας και του νόστου εκεί. Με όχημα, κυρίως, τις φαντασιώσεις. Η δημιουργία, πάλι, ισοδυναμεί με αναδιατύπωση της φαντασίωσης του δημιουργού στη γλώσσα μιας συγκεκριμένης τέχνης. Balthus, Goya, Schiele, Dali, Picasso είναι πέντε ξεχωριστοί ζωγράφοι, που με το έργο τους επέτρεψαν μια γεμάτη μαγεία και έκπληξη εξερεύνηση στον κόσμο...

Ακολουθώντας τα βήματα του Goya στην Ιταλία, ένα ταξίδι που πρόσφατα τεκμηριώθηκε, το βιβλίο αυτό εστιάζει στις επιρροές που δέχτηκε από τη βενετσιάνικη τέχνη, επιχειρώντας μία πρωτότυπη προσέγγιση της ματιάς του Ισπανού καλλιτέχνη στον κόσμο του τέλους του 18ου αιώνα. Την εποχή που ο Goya επισκέφτηκε τη Βενετία, η πόλη είχε ήδη παραδοθεί σε μία καρναβαλική γιορτή δίχως τέλος. Η θεατρικότητα διείπε την καθημερινότητα και οι απολαύσεις αποτελούσαν σκοπό ύπαρξης της εκθαμβωτικά όμορφης αλλά συνάμα παρακμάζουσας πόλης. Οι Βενετσιάνοι καλλιτέχνες Giambattista και Domenico Tie...

Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες της εποχής στέκονταν σε ένα κατώφλι που εκπροσωπούσε την οριστική ρήξη με το παρελθόν. Σ' αυτόν τον γοργά εξελισσόμενο κόσμο, ένας μοναχικός, εκκεντρικός συγγραφέας, ο Ζοζεφέν Πελαντάν (1858-1918) ανήγαγε την ανθρώπινη δημιουργικότητα και το Κάλλος σε υπέρτατες αξίες, οι οποίες, όπως πίστευε, αποτελούσαν το τελευταίο προπύργιο ανάμεσα στην ανθρώπινη ψυχή και τον παρακμιακό υλισμό που αντιλαμβανόταν να καταπίνει τον Δυτικό Πολιτισμό. Έγραψε περισσότερα από εκατό βιβλία, και κάποιες εκατοντάδες μονογραφίες και άρθρα...

Το νταντά και ο υπερρεαλισμός θεωρούνται γενικώς δύο από τα πιο γοητευτικά και σημαίνοντα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ου αιώνα. Η τέχνη και η ποίηση που συνδέονται με τα πρωτοποριακά αυτά κινήματα -η πνευματική παραγωγή σπουδαίων προσωπικοτήτων όπως ο Αντρέ Μπρετόν, ο Μαρσέλ Ντυσάν, ο Μαξ Έρνστ, ο Τζον Χάρτφιλντ, ο Χοάν Μιρό και ο Σαλβαδόρ Νταλί- κινούνται ανάμεσα στον παραλογισμό που τα στοιχειώνει, στο άναρχο χιούμορ και την πρόκληση. Το νταντά είναι νεωτεριστικό και συγκρουσιακό. Ο υπερρεαλισμός, ομοίως, είναι αντι-αστικός ως προς το πνεύμα του, αλλά βαθύτερα εμποτισμένο...

Πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης, ο Γκωγκέν εκπατρίζεται στην Ταϊτή, στα νησιά Μαρκέσας, όπου θα εντρυφήσει και θα τραφεί με τους μύθους των Μαορί. Το Νοά Νοά, το προσωπικό του ημερολόγιο, όπου συγκεντρώνει χειρόγραφα, υδατογραφίες και γκραβούρες, θα εντοπιστεί λίγα χρόνια αργότερα και θα γίνει μύθος. Ετούτο το βιβλίο μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε τις ωραιότερες σελίδες αυτού του άγνωστου αριστουργήματος, τις οποίες επιχειρεί να αναπαραγάγει στο σύνολό τους. Ο Marc le Bot, ιστορικός τέχνης, διηγείται τη διακεκομμένη ιστορία αυτού του προσωπικού ημερολογίου με την απίστευτη...

Στο συμβατικό και δυσδιάκριτο τέλος μιας περιόδου, που στη διάρκειά της η άσκηση στο πεδίο της τέχνης επέτρεψε τη διαμόρφωση προτάσεων, δηλωμάτων και ισχυρισμών, διαπιστώνεται ότι, πέρα από τους πόλους και τους στόχους κάθε κειμένου, αναδύεται σιγά σιγά και αδιόρατα ένα άλλο δίκτυο θεμάτων. Με την τωρινή ανάγνωση των κειμένων που μορφοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια, φάνηκε πως δύο θέματα κρατούν την πρωτοκαθεδρία στο προηγούμενο δίκτυο: η νεοτερικότητα και η αναπαράσταση. Τα κείμενα που παραθέτονται σ' αυτή την έκδοση αποτυπώνουν αναζητήσεις, προβληματικές, φορτίσεις, π...

Ο Πολύγνωτος ο Θάσιος, (5ος αιώνας π.Χ.) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της αρχαιότητας. Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζει η "Νέκυια", που κοσμούσε εσωτερικά τη λεγόμενη "Λέσχη των Κνιδίων" στους Δελφούς. Στη σύνθεση αυτή ο Πολύγνωτος κατόρθωσε να παρουσιάσει ένα έργο γεμάτο από συμβολισμούς, σχετικούς με τη θρησκεία, την πολιτική και ιστορικά γεγονότα, και να προβάλει συγκεκριμένες πόλεις, όπως την Αθήνα ή τη Θάσο. Με βάση την περιγραφή της κατεστραμμένης πλέον αυτής σύνθεσης από τον Παυσανία, επιχειρείται στη μονογραφία αυτή μία νέα αναπαράσταση της "Νέκυι...

Ο ζωγράφος Paolo Veronese (1528-1588) είναι από τους γοητευτικότερους "μυθοπλάστες" της βενετσιάνικης Ύστερης Αναγέννησης. Σε μία εποχή κατά την οποία η Βενετία είχε ήδη αρχίσει να παρακμάζει, με τις αλληγορικές παραστάσεις του προβάλλει μία σειρά από "μύθους": το "μύθο" της δίκαιης διακυβέρνησης της πόλης, το "μύθο" της θαλασσοκρατίας της, το "μύθο" του ευσεβούς κράτους, ή τέλος, το "μύθο" της ελευθερίας των κατοίκων. Ζώντας σε μία εποχή κατά την οποία η ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης είναι περίπου αδιανόητη και υπόλογη απέναντι στη βενετσιάνικη Ιερά Εξέταση, ο αν...

Καρπός πολυετούς μελέτης του πλούσιου και πολυσχιδούς έργου που άφησε η Ελένη Βακαλό, το βιβλίο της Μαρίας Κακαβούλια παρουσιάζει μια σφαιρική θεώρηση του έργου της σημαντικής ποιήτριας και τεχνοκριτικού. Με κεντρικές έννοιες το σώμα, τις αισθήσεις, τη μορφή, την κίνηση και τη συγκίνηση, η συγγραφέας ανασύρει τις κοινές σταθερές, τη βαθύτερη συνάφεια που συνέχει τα ποιητικά και τα θεωρητικά γραπτά της Βακαλό. Επιλέγει να εστιάσει σε εκείνες τις όψεις της αισθητικής θεωρίας που φωτίζουν ερμηνευτικά και την ποίησή της. Συζητά την υποδοχή του έργου τέχνης, τη βιωματική σχέση...