Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στην εποχή μας "κυριαρχεί, και πρόκειται να κυριαρχήσει και στο μέλλον, αυτό που ονομάζουμε τεχνική -η οποία προηγείται και έπεται αυτής που αδέξια ονομάζουμε τεχνολογία. Η τεχνική και η τεχνοεπιστήμη δεσπόζουν γενικώς και ειδικώς. Πραγματοποιούν αρχέγονους μύθους. Γι' αυτό η εποχή μας -που δεν μας ανήκει- είναι κατ' εξοχήν μυθοτεχνολογική. Αυτό δεν την εμποδίζει να στέκεται ανίκανη μπροστά σ' αυτό που επίσης κυριαχεί: το κενό". Με τα λόγια αυτά, ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός δίνει το στίγμα των καιρών και θέτει το ερώτημα του επερχόμενου και της στάσης που καλούνται να κρατήσο...

Κατά μια συμβατική άποψη το κατεξοχήν αντικείμενο του πόθου στην εικαστική κουλτούρα είναι το γυναικείο σώμα, και όχι το αντρικό. Η Ζερμέν Γκριρ υποστηρίζει ότι ως το δέκατο ένατο αιώνα το γυναικείο σώμα δεν ζωγραφιζόταν εκ του φυσικού, αλλά απεικονιζόταν σύμφωνα με κάποιους αισθητικούς κανόνες. Αντίθετα, το γυμνό σώμα που μελετήθηκε και ζωγραφίστηκε με απίστευτη αμεσότητα και σε εκατοντάδες εκδοχές, από τις οποίες οι περισσότερες ήταν σε κάποιο βαθμό ερωτικές και άλλες σαδιστικές, ήταν το σώμα των αγοριών. Από τότε που το γυναικείο σώμα έγινε κυρίαρχο θέμα των καλλιτεχνικ...

Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Νικολάγιεβιτς Τολστόι (1828-1910) έγινε γνωστός κυρίως για τα μυθιστορήματά του ("Πόλεμος και Ειρήνη", "Άννα Καρένινα" κ.ά.) και για τις ρηξικέλευθες πολιτικοκοινωνικές απόψεις του, όπως και για τον τρόπο ζωής του. Στο ανά χείρας βιβλίο εξαπολύει μια δριμύτατη επίθεση κατά του δόγματος "η τέχνη για την τέχνη" και εκθέτει τις δικές του απόψεις για τη δημιουργία και το νόημά της. Κατ' αυτόν, οι άνθρωποι επικοινωνούν με το λόγο και με την τέχνη. Μεταβιβάζουν τις γνώσεις τους με το λόγο, και τα αισθήματά τους με την τέχνη. Η τέχνη δεν έχε...

Η καλλιτεχνική έκφραση και η κριτική σκέψη είναι δυο από τις πολυτιμότερες εκφάνσεις της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Σε όλους τους πολιτισμούς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο, οι άνθρωποι παράγουν τέχνη και διατυπώνουν κρίσεις για φαινόμενα και γεγονότα που τους αφορούν. Από τη φύση τους, οι δυο λειτουργίες συνδέονται άρρηκτα επειδή έχουν ως κοινή αφετηρία τον ανθρώπινο νου και ως κοινό αντικείμενο την εικόνα του κόσμου. Η σχέση τους γίνεται πιο στενή και επίσημη στην περίπτωση της τεχνοκριτικής, όταν δηλαδή το κρινόμενο μέρος είναι η τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει κ...

Τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά δεν είναι μόνο ένα προσιτό και εύχρηστο για τη μελέτη της νεοελληνικής τέχνης βοήθημα που καλύπτει κάποια κενά στην περιορισμένη άλλωστε σχετική βιβλιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό αφήγημα για την εξέλιξη των εικαστικών φαινομένων στη χώρα μας από το 1937 έως το 1982, με ήρωες τους Έλληνες καλλιτέχνες να εναλλάσονται σε διάφορους ρόλους και άλλοτε να κατακτούν τις κορυφές της πρωτοπορίας, άλλοτε να πατούν στέρεα στη γη, άλλοτε να χάνονται σε αδιέξοδους πειραματισμούς. Κυρίως όμως τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά προβάλλ...

[...] Το βιβλίο "Τέχνης Δημιουργήματα" διακρίνεται από μία αυστηρή οργάνωση και κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η συνέπεια των αναζητήσεων και η συνέχεια των κάθε είδους προσπαθειών. Η Στέλλα Μουζακιώτου προσπαθεί να συλλάβει το παλλόμενο γίγνεσθαι στον κόσμο της τέχνης. Στην περιοχή των αναζητήσεών της δεν φαίνεται να περιορίζεται σε μια ορισμένη κατεύθυνση που να επιβάλλεται από σκοπιμότητες και μπορεί να θεωρηθεί η σχέση της με την τέχνη ως βιωμένη πραγματικότητα. Συνδυάζει με θαυμάσιο τρόπο την έκφραση στις εικαστικές αξίες με την ποιητική μετάφραση της οπτικής πραγματικότ...

Ο ποιητής ενεργεί σαν το παιδί που παίζει. Δημιουργεί ένα φανταστικό κόσμο που τον παίρνει στα σοβαρά, δηλαδή τον εφοδιάζει με πολύ ψυχική ενέργεια ξεχωρίζοντάς τον ταυτόχρονα καθαρά από την πραγματικότητα. Αλλά αυτή η έλλειψη πραγματικότητας από τον κόσμο του ποιητή, γεννά σημαντικές συνέπειες για την τεχνική της καλλιτεχνίας, γιατί πολλά πράματα που αν ήσαν αληθινά δε θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν ευχαρίστηση, το κατορθώνουν παραταύτα με το παιχνίδι της φαντασίας και πολλές συγκινήσεις, οδυνηρές οι ίδιες, μπορούν να γίνουν πηγή απόλαυσης για τον ακροατή ή τον θεατή. Ο...

Ποια η ταυτότητα του έργου τέχνης στην εποχή μας; Ποια η σχέση του με την κριτική ερμηνεία; Το ότι είναι φτιαγμένο από σημεία, ότι είναι ένα σημείο, ένα σημειακό γεγονός, είναι κάτι περισσότερο από προφανές και κοινά αποδεκτό. Αν και σημείο όμως, κατά την κριτική του πρόσληψη "συμπεριφέρεται" κατά τρόπο ανώμαλο, παράδοξο, αναφορικά με τα όσα γνωρίζουμε για τη λειτουργία των σημείων. Ενώ κατά τη (και από τη) χρήση των σημείων αναμένουμε μία μονοσήμαντη σημασιοδότηση και την κοινοποίηση ενός νοήματος, μίας σημασίας, που να είναι εντοπίσιμα, το έργο τέχνης εμφανίζεται στη συλλ...

Ο Clement Greenberg υπήρξε, χωρίς υπερβολή, ο σημαντικότερος αμερικανός τεχνοκριτικός της εποχής μας. Είναι εκείνος που όχι μόνο "ανακάλυψε" καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock αλλά και συγκρότησε μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική θεωρία, ικανή να στηρίξει την ανάδυση της αμερικανικής μεταπολεμικής καλλιτεχνικής σκηνής -με αιχμή του δόρατος τον "αφηρημένο εξπρεσιονισμό". Με τα κείμενα που δημοσίευσε σε περιοδικά όπως τα "Partisan Review", "The Nation", "Commentary", "Arts", "ARTnews" The New Leader και Artforum, ο Greenberg δημιούργησε ένα πρότυπο φορμαλιστικής τεχνοκριτικής που...

Τι συμβαίνει στην τέχνη στις αρχές του 21ου αιώνα; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη εικαστική σκηνή από τη γνωστή πλέον σε όλους μας παγκοσμιοποίηση. Στην παρούσα μελέτη, η ιστορικός τέχνης και συγγραφέας Άντζελα Δημητρακάκη επιχειρεί μια θεωρητική προσέγγιση στο αρχικό ερώτημα παρακολουθώντας την άνοδο και την πτώση του μεταμοντερνισμού και την πολύμορφη επάνοδο πρακτικών που επικεντρώνονται στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο. Με τον τίτλο "Μεταθέσεις", το πρώτο μέρος του δοκιμίου εξετάζει την ιδεολογικ...

Το ανά χείρας είναι το πρώτο, αριθμημένο τεύχος της σειράς demo, στόχος της οποίας είναι να παρουσιάζει σε ευρύτερο κοινό τις εργασίες ενός κύκλου συζητήσεων που με τον ανεπίσημο τίτλο "σεμινάριο της Παρασκευής" λειτουργεί από το φθινόπωρο του 2012 στο κεντρικό κτίριο του ΜΙΕΤ στην οδό Θουκυδίδου 13. Οι συναντήσεις αυτές κινήθηκαν ανάμεσα στις όμορες μαθήσεις της φιλοσοφίας, της φιλολογίας, της ιστορίας, της ιστορίας των ιδεών, της θεωρίας και ιστορίας της τέχνης. Θέλησαν και μάλλον κατόρθωσαν να διατηρήσουν τον φιλικό, ανεπίσημο και κάπως πειραματικό χαρακτήρα τους, επιτ...

Το βιβλίο αυτό παρασύρει σ' ένα ταξίδι σε χώρους που είναι πηγές πολιτισμού, θα ταξιδέψουμε στη Φλωρεντία, για να γνωρίσουμε τα Ουφφίτσι, στο Παρίσι, για να γνωρίσουμε το Λούβρο, το Μουσείο Ορσαί, το Κέντρο Πομπιντού, και, τέλος, στη Νέα Υόρκη για να γνωρίσουμε το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (ΜοΜΑ), με σκοπό να παρακολουθήσουμε την πορεία της Τέχνης από την κλασική έως τη μοντέρνα μορφή της. Η περιήγηση σε πολύ γνωστούς χώρους είναι συνειδητή. Τα πιο γνωστά έργα είναι συχνά, από πολλές απόψεις, και τα πιο σημαντικά. Η εξοικείωση με τους ναούς της Τέχνης συμβάλλει ουσιαστ...

Ένα ταξίδι σε χώρους που είναι πηγές πολιτισμού: στη Φλωρεντία, για να γνωρίσουμε τα Ουφφίτσι, στο Παρίσι, για να γνωρίσουμε το Λούβρο, το Μουσείο Ορσαί, το Κέντρο Πομπιντού, και, τέλος, στη Νέα Υόρκη για να γνωρίσουμε το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA), με σκοπό να παρακολουθήσουμε την πορεία της Τέχνης από την κλασική έως τη μοντέρνα μορφή της. Η περιήγηση σε πολύ γνωστούς χώρους δεν γίνεται τυχαία. Τα πιο γνωστά έργα είναι συχνά, από πολλές απόψεις, και τα πιο σημαντικά. Η εξοικείωση με τους ναούς της Τέχνης συμβάλλει ουσιαστικά στο άνοιγμα των πνευματικών οριζόντων και...

Γιατί ο Rembrandt εξακολουθεί να μας αφορά; Πώς εξηγείται το αδιάλειπτο ενδιαφέρον των θεατών για το έργο του; Γιατί ακόμα και από ιστορικούς της τέχνης έχει θεωρηθεί ότι ο Rembrandt απεικονίζει "την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης" και απασχολεί για τη συναισθηματική δύναμη της τέχνης του; Μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα αυτό συνδέεται με την αληθοφανή απεικόνιση του δράματος, η οποία προκαλεί την άμεση συναισθηματική απόκριση του θεατή. Ο Rembrandt μοιάζει να ζωγραφίζει τη ζωή όπως την παρατηρεί. Ταυτόχρονα, τη ζωγραφίζει στη μέγιστη έντασή της, είτε αυτό περικλείει τ...

Ένας Γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται -έχοντας υπόψη του, χωρίς να το ομολογεί, τ...

Περιεχόμενα: - Δημήτρης Αγγελάτος: "Τέχνες του χώρου και τέχνες του χρόνου: ένα σχήμα για μεθοδολογικούς όρους και όρια στις σύγχρονες διακαλλιτεχνικές προσσεγγίσεις" - Δημήτρης Γιάννου: "Είδη και γένη της μουσικής: μια περιήγηση σε όρους και αντιλήψεις για τη μουσική και τα μουσικά μορφώματα από τη σκοπιά του 20ού αιώνα - Αλεξάνδρα Βουτυρά: "Συνολικό έργο: από τον Richard Vagner στο Bauhaus - Ιωάννα Μανωλεδάκη: "Θεατρικές εικαστικές τέχνες και εικαστικό θέατρο" - Κώστας Γεωργουσόπουλος: "Όρια θεάτρου" - Χρήστος Παπούλιας: "Τα "εργαλεία" της αρχιτεκτονικής σύνθεσης: μ...

Τι σημαίνει ένα χρώμα; Τι σημαίνει ένα χρώμα πλάι σε ένα άλλο; Τι σημαίνει ένα χρώμα που λείπει από την εικόνα; Είναι αλήθεια πως τα χρώματα σχετίζονται με τις αξίες της κοινωνίας μας; Και αν ναι, πως συμβαίνει αυτό; Ενώ οι φιλοσοφικές και θεολογικές συζητήσεις για το χρώμα φτάνουν ως τις απαρχές της γραπτής ιστορίας, το αντιμετωπίζουν σε ένα επίπεδο αφαίρεσης που δεν επιτρέπει να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα. Έχουμε εκατοντάδες λέξεις που περιγράφουν τα χρώματα, κι όμως ο αριθμός των πραγματικών χρωμάτων που μας περιβάλλουν είναι απίστευτα μεγαλύτερος. Και όχι μόνο...