Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σε έγκυρους χώρους σύγχρονης τέχνης βλέπουμε να παρουσιάζονται και να προβάλλονται μεταξύ άλλων, και έργα όπως: τυχαίοι ή τακτοποιημένοι σωροί οικοδομικών ή άλλων υλικών, παλιά ή καινούρια κοινά χρηστικά αντικείμενα ή και πραγματικά σκουπίδια απλώς ακουμπισμένα στο δάπεδο, πίνακες με καταφανώς ηθελημένη απουσία όχι μόνο αντιληπτής μορφής και περιεχομένου αλλά και οποιουδήποτε ίχνους χρωματικής ή άλλης επέμβασης, ακόμη και έργα όπου η γραπτή ή προφορική εκφορά της καλλιτεχνικής ιδέας υποκαθιστά την παρουσία του ίδιου του έργου, φωτογραφίες δημοσιογραφικού χαρακτήρα, καταφανώ...

Το πρώτο μέρος, είναι μια μονογραφία σε μορφή δοκιμίου που περιλαμβάνει σχέδια, κείμενα και εικόνες από τις εγκαταστάσεις των εικαστικών διαλογικών περιβαλλόντων (ipo, cipo, cibo), σε διαφορετικούς χώρους όπου φιλοξενήθηκαν, στα πλαίσια ανεξάρτητων συμβάντων τέχνης και φεστιβάλ τέχνης-τεχνολογίας. Το πρόγραμμα CIPO αναφέρεται σε "ανοικτές" και "ατελείς" στην εξέλιξή τους εγκαταστάσεις δράσεων, οι οποίες βασίζονται στο χρόνο και επιδιώκουν την ενεργή συνεισφορά των θεατών και τη ζωτική ενέργεια της σωματικής τους παρουσίας. Ενεργοί ακροατές/θεατές συμμετέχουν συνεισφέροντας...

Ο Λεονάρντο, το Ντύρερ, ο Χολμπάιν, ο Μιχαήλ Άγγελος: Τα ονόματα αυτών των καλλιτεχνών της Αναγέννησης είναι γνωστά και τα αριστουργήματά τους τιμώνται έως τις μέρες μας. Αλλά για ποιο λόγο δημιούργησαν τέτοια αξιομνημόνευτα έργα; Και με ποιον τρόπο οι άνδρες και οι γυναίκες της Αναγέννησης εξέλαβαν πραγματικά την τέχνη τους; Χρησιμοποιώντας παραστατικά και ευχάριστα παραδείγματα, η Geraldine A. Johnson επικεντρώνεται τόσο στους καλλιτέχνες και στα έργα αναγνωρισμένου κύρους όσο και στα λιγότερο γνωστά, από τις βορειότερες έως τις νοτιότερες χώρες της Αναγέννησης. Η δρ....

Το νταντά και ο υπερρεαλισμός θεωρούνται γενικώς δύο από τα πιο γοητευτικά και σημαίνοντα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ου αιώνα. Η τέχνη και η ποίηση που συνδέονται με τα πρωτοποριακά αυτά κινήματα -η πνευματική παραγωγή σπουδαίων προσωπικοτήτων όπως ο Αντρέ Μπρετόν, ο Μαρσέλ Ντυσάν, ο Μαξ Έρνστ, ο Τζον Χάρτφιλντ, ο Χοάν Μιρό και ο Σαλβαδόρ Νταλί- κινούνται ανάμεσα στον παραλογισμό που τα στοιχειώνει, στο άναρχο χιούμορ και την πρόκληση. Το νταντά είναι νεωτεριστικό και συγκρουσιακό. Ο υπερρεαλισμός, ομοίως, είναι αντι-αστικός ως προς το πνεύμα του, αλλά βαθύτερα εμποτισμένο...

Αν τα αγάλματα έβρισκαν και πάλι την πρώτη τους ψυχή, τότε από τα μουσεία μας θα υψωνόταν η πιο πελώρια προσευχή που θα είχε ακούσει ποτέ η γη. Αν νιώθαμε τα συναισθήματα που είχαν νιώσει οι πρώτοι θεατές ενός αιγυπτιακού Ομοιώματος ή ενός ρομαντικού Εσταυρωμένου, δεν θα μπορούσαμε να τα αφήσουμε στο Λούβρο. Ξέρουμε ότι η μεταμόρφωση συμπαρέσυρε κάθε ιερή τέχνη, κάθε έργο θρησκευτικής πίστης· ότι για τον χριστιανό Σεζάν ένας ρομαντικός Εσταυρωμένος είναι γλυπτό κι όχι ο Χριστός, η "Παρθένος" του Τσιμαμπούε είναι πίνακας κι όχι η Παρθένος Μαρία· ότι για κανέναν δεν είναι Ομο...

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν (1892-1940) έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους και πολυσχιδέστερους στοχαστές του εικοστού αιώνα. Το έργο του αποδείχθηκε πρωτοπόρο ως προς κομβικά πεδία της σύγχρονης φιλοσοφικής, επιστημονικής και κοινωνικής σκέψης, όπως η ιστοριογραφία, η φιλοσοφία της γλώσσας, η λογοτεχνική θεωρία, η μεταφρασεολογία, οι πολιτισμικές σπουδές, η αστική γεωγραφία, η μαζική κουλτούρα και επικοινωνία, οι τεχνολογίες του οπτικού πολιτισμού. Συνδεδεμένος με τη Σχολή της Φρανκφούρτης, ο Μπένγιαμιν διαμόρφωσε εντούτοις μια ιδιότυπη εννοιολογική εξάρτυση και με...

Με σημείο (=βιβλίο) εκκίνησης το "Κεκλεισμένων των Θυρών" του Ζαν Πωλ Σαρτρ και την περίφημη φράση του "Η Κόλαση είναι οι άλλοι", μεθοδολογικό εργαλείο τη βιωματική ανάγνωση έργων τέχνης και ερμηνευτικό πλαίσιο την Καινή Διαθήκη και τη δαντική Κόλαση, επιχειρείται μια ιστορική προσέγγιση του Κάτω Κόσμου όπως τον αντιλαμβάνεται ο δυτικός άνθρωπος, από την Πρώιμη Αναγέννηση ως το τέλος του 20ου αιώνα. Οδηγός του ταξιδιού ο Δάντης· η Κόλαση ζωντανεύει μέσα από το έργο του, και τις γκραβούρες του Γκυστάβ Ντορέ. Στη συνέχεια, θραύσματα του οράματός του αναζητούνται σε χαρακτη...

Τα κείμενα που βρίσκονται εντός των σελίδων αναφέρονται σε παραβάσεις συγγραφέων, καλλιτεχνών και ποικίλων εκφραστών τέχνης, οι οποίοι μέσω τεχνασμάτων ή και εξαιτίας εσωτερικών κινήτρων αναίρεσαν την κανονικότητα που περιείχαν οι διάφορες μορφές δημιουργίας μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο κάθε δημιουργός έχει την αίσθηση ή και την ψευδαίσθηση πως όταν αναζητά κάτι που να διαφέρει από τις τρέχουσες συμβατικές εκφράσεις γίνεται παράσπονδος, δηλαδή ένοχος παρασπονδιών, αφού κάνει μια υπέρβαση και αθετεί μια ηθική υποχρέωση που έχει αναλάβει απέναντι στον εαυτό του, την παιδεία του...

Ένα έργο συναρπαστικά πρωτότυπο, αφηγηματικό και δοκιμιακό ταυτόχρονα, που μετακινεί και διευρύνει τις γνωστές οριοθετήσεις του σουρεαλιστικού κινήματος προς τη μοναδική εμπειρία μιας λαϊκής του εκφοράς. Η δοκιμιακή χαρτογράφηση του διανοητικού και καλλιτεχνικού σύμπαντος του Κώστα ντε Βαλαμόντε, μαζί με τη θεατρικότητα της κοινωνικότητάς του, αποτελεί τον καμβά μιας μυθιστορικής αφήγησης, όπου σε μια τυχαία παραλληλία εμπειριών και εκφράσεων συγχωνεύεται ο ακαδημαϊσμός της ντανταϊστικής και σουρεαλιστικής σκέψης των μεγάλων πρωτευουσών της Ευρώπης με την απέραντη ατομικότη...

Μέσα από αυτά τα μελετήματα αυτό προσπαθώ -κι ας μη θεωρηθεί υπερβολή- να διδάξω ευχάριστα· και φυσικά όταν γεμίζουν τα κενά της ψυχής ο άνθρωπος άνω θρώσκει, συνεπώς επιτελεί τον πραγματικό του προορισμό επάνω στη γη, εξανθρωπίζεται. Η γνώση δίνει χαρά· αλλά και βοηθά τον άνθρωπο νοερά να ταξιδεύει. Πιστεύω ότι πέρα από όλα τα δεδομένα η βιούμενη γνώση είναι μία μορφή εμβίωσης της ποιητικής κατάστασης, της ποιητικής ουσίας. Συνεπώς, με δυο λόγια, η γνώση και ο λαβύρινθός της είναι και αυτή με τη σειρά της μία μορφή ποίησης, η ηδονή που προσφέρει η αναζήτηση μέσα στο άδυ...

Φόβος... Μια αρχέγονη πανανθρώπινη κληρονομιά. Ένα ένστικτο, ένα συναίσθημα, μια κινητήρια δύναμη ικανή να πυροδοτήσει τις πιο ακραίες και άλογες αντιδράσεις. Ο φόβος που εμφιλοχωρεί σε καθετί ανθρώπινο, απάνθρωπο ή θεϊκό, που τροφοδοτεί την τέχνη και τις επιστήμες, που εμπεριέχεται σε κάθε έκφραση προόδου ή καταστροφής. Ο φόβος που μετουσιώνεται, μεταλλάσσεται, ανακυκλώνεται. Η διαχείριση του φόβου από το άτομο, την ομάδα, τη θρησκευτική ή κοσμική εξουσία. Το αίτιο που γίνεται αιτιατό. Ο φόβος που χρωματίζει τη σχέση του ανθρώπου με το θείο, τη δημιουργία, τον έρωτα, το θά...

[...] Η "Ιστορία της Τέχνης" είναι ένα αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο με τις δικές του μεθόδους, τη δική του ιστορία, αλλά και δικά του έργα που αποτελούν και το θέμα της έρευνας του. Όπως η ιστορία της επιστήμης, της λογοτεχνίας ή της μουσικής, η ιστορία της τέχνης είναι ταυτόχρονα κλάδος της γενικής ιστορίας και της ιστορίας του πολιτισμού. Ως γνωστικό αντικείμενο διαμορφώθηκε κυρίως από την εποχή της Αναγέννησης, μέσω διαφόρων φιλοσοφικών σχολών προσπαθώντας να χαράξει τα δικά της όρια: σε σχέση με την αρχαιολογία, την οικονομική ή κοινωνική ιστορία, την ιστορία των γεγον...

Η ψυχιατρική θεωρεί ότι η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από τον κατακλυσμό του εαυτού από ασυνείδητα πάθη, άποψη που συνάδει με τη γενική εκτίμηση για τη σύγχρονη τέχνη και υπονοεί ότι ο σχιζοφρενικός ασθενής και ο καλλιτέχνης ζουν και μεταδίδουν τη φωτιά. Ο Louis Sass αμφισβητεί το δεδομένο αυτό και υποστηρίζει πως αντί για τα ένστικτα και τα πάθη είναι το απόμακρο βλέμμα, η συναισθηματική αδιαφορία και η κυριαρχία του νου που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη τέχνη.

Μπορούμε εξαρχής να αναρωτηθούμε ως προς τη σημασία του τίτλου: "Θεωρίες της τέχνης". Όταν μιλάμε σε γενικές γραμμές για "θεωρία" εννοούμε ένα σύνολο προτάσεων οι οποίες έχουν δομική αξία για ένα αντικείμενο. Μοντέλο αυτής της εξήγησης αποτελούν οι μαθηματικές θεωρίες. Όσο για τον πληθυντικό, "θεωρίες της τέχνης", μας κάνει να σκεπτόμαστε ότι εκεί έγκειται μια συνεχής θεωρητική δραστηριότητα, διαδοχικές θεωρίες οι οποίες επιχειρούν να ορίσουν, ακόμη και να θεμελιώσουν το αντικείμενό τους, ήτοι την τέχνη και τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Γενικά, η παρουσίαση αυτών των θε...

[...] Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, θα περιγράψουμε τους δύο αντικρουόμενους κόσμους, τον μοντέρνο και τον σύγχρονο, και θα αναφερθούμε στους μηχανισμούς παραγωγής και διάθεσης (περιγραφή των συστημάτων τους). Στο δεύτερο μέρος, θα καταπιαστούμε με την ανάλυση των καλλιτεχνικών ρευμάτων που δημιούργησαν ή προανήγγειλαν τις νέες συνθήκες στην τέχνη. Θα αναλύσουμε αυτούς που θεωρούνται "καινοτόμοι", τα συνθήματα και τους κανόνες, τα θεαματικά γεγονότα ή τις φευγαλέες εμπνεύσεις που άνοιξαν το δρόμο για έναν καινούργιο τρόπο αντίληψης της σχέσης της τέχνης και του κοινού, καθώς...

Ο Clement Greenberg υπήρξε, χωρίς υπερβολή, ο σημαντικότερος αμερικανός τεχνοκριτικός της εποχής μας. Είναι εκείνος που όχι μόνο "ανακάλυψε" καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock αλλά και συγκρότησε μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική θεωρία, ικανή να στηρίξει την ανάδυση της αμερικανικής μεταπολεμικής καλλιτεχνικής σκηνής -με αιχμή του δόρατος τον "αφηρημένο εξπρεσιονισμό". Με τα κείμενα που δημοσίευσε σε περιοδικά όπως τα "Partisan Review", "The Nation", "Commentary", "Arts", "ARTnews" The New Leader και Artforum, ο Greenberg δημιούργησε ένα πρότυπο φορμαλιστικής τεχνοκριτικής που...

Το 2004 συμπληρωνόταν μισός αιώνας από τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, ιδρυτή του Μουσείου Μπενάκη. Το Ίδρυμα, που αποτέλεσε έναν από τους καρπούς του οράματός του, αποφάσισε να τιμήσει τη μνήμη του με μια σειρά εκδηλώσεων, ομόλογων με τη φυσιογνωμία και την αποστολή του. Ανάμεσα σ' αυτές, η έκθεση "Ομοιότητα περίπου. Εκδοχές ενός πορτρέτου του Αντώνη Μπενάκη" (2 Δεκεμβρίου 2004 - 30 Ιανουαρίου 2005), της οποίας την επιμέλεια είχε ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος. Η έκθεση στόχευε στη διερεύνηση των δυνατοτήτων και των προσανατολισμών της αναπαράστασης της ανθρώπινης...

Ο ζωγράφος Paolo Veronese (1528-1588) είναι από τους γοητευτικότερους "μυθοπλάστες" της βενετσιάνικης Ύστερης Αναγέννησης. Σε μία εποχή κατά την οποία η Βενετία είχε ήδη αρχίσει να παρακμάζει, με τις αλληγορικές παραστάσεις του προβάλλει μία σειρά από "μύθους": το "μύθο" της δίκαιης διακυβέρνησης της πόλης, το "μύθο" της θαλασσοκρατίας της, το "μύθο" του ευσεβούς κράτους, ή τέλος, το "μύθο" της ελευθερίας των κατοίκων. Ζώντας σε μία εποχή κατά την οποία η ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης είναι περίπου αδιανόητη και υπόλογη απέναντι στη βενετσιάνικη Ιερά Εξέταση, ο αν...

[...] Το βιβλίο αυτό, καρπός πολύχρονης ενασχόλησης μου με το Ναύπλιο των Ευρωπαίων περιηγητών από τη σκοπιά του ιστορικού της τέχνης, εξετάζει όψεις και πτυχές της εικονογραφίας της πόλης με την ευρύτερη περιοχή της, στα ιστορικά, πολιτικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα της κάθε εποχής και σε συνάρτηση με την εξέλιξη του περιηγητισμού όπως αυτή γίνεται αισθητή στο θεματικό περιεχόμενο, στις διαδικασίες δημιουργίας και στη μορφολογία των έργων (χαρακτικών και ζωγραφικών). Σε αρκετές περιπτώσεις τα γραπτά ντοκουμέντα, ο πρωτογενής λόγος των περιηγητών συνεισφέρουν τη διαφωτιστ...

[...] Αντίθετα δεν είναι οι μόνοι στον κόσμο που έθεσαν ερωτήματα για την τέχνη. Ο Κομφούκιος (551-479 π.Χ.), ενδιαφερόταν ήδη γι' αυτήν, σύμφωνα με τους μαθητές του. Βέβαια, στόχευε καταρχάς στην παιδαγωγική και ηθική χρησιμότητα των εικόνων που είχαν σωστή σύλληψη και εκτέλεση. Όμως, πολύ πριν από αυτόν, ορισμένα αρχαιότατα κατάλοιπα υποδηλώνουν αναζητήσεις που δεν υπαγορεύονται μόνο από την άνεση της καθημερινής χρήσης. Για να κατανοήσουμε επομένως ορισμένες επιλογές σύνθεσης που συνεχίζονται και σήμερα, θα ήταν σκόπιμο να ανατρέξουμε πολύ πριν τα κείμενα, πολύ πριν τα κ...