Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά δεν είναι μόνο ένα προσιτό και εύχρηστο για τη μελέτη της νεοελληνικής τέχνης βοήθημα που καλύπτει κάποια κενά στην περιορισμένη άλλωστε σχετική βιβλιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό αφήγημα για την εξέλιξη των εικαστικών φαινομένων στη χώρα μας από το 1937 έως το 1982, με ήρωες τους Έλληνες καλλιτέχνες να εναλλάσονται σε διάφορους ρόλους και άλλοτε να κατακτούν τις κορυφές της πρωτοπορίας, άλλοτε να πατούν στέρεα στη γη, άλλοτε να χάνονται σε αδιέξοδους πειραματισμούς. Κυρίως όμως τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά προβάλλ...

Η καλλιτεχνική έκφραση και η κριτική σκέψη είναι δυο από τις πολυτιμότερες εκφάνσεις της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Σε όλους τους πολιτισμούς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο, οι άνθρωποι παράγουν τέχνη και διατυπώνουν κρίσεις για φαινόμενα και γεγονότα που τους αφορούν. Από τη φύση τους, οι δυο λειτουργίες συνδέονται άρρηκτα επειδή έχουν ως κοινή αφετηρία τον ανθρώπινο νου και ως κοινό αντικείμενο την εικόνα του κόσμου. Η σχέση τους γίνεται πιο στενή και επίσημη στην περίπτωση της τεχνοκριτικής, όταν δηλαδή το κρινόμενο μέρος είναι η τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει κ...

Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Νικολάγιεβιτς Τολστόι (1828-1910) έγινε γνωστός κυρίως για τα μυθιστορήματά του ("Πόλεμος και Ειρήνη", "Άννα Καρένινα" κ.ά.) και για τις ρηξικέλευθες πολιτικοκοινωνικές απόψεις του, όπως και για τον τρόπο ζωής του. Στο ανά χείρας βιβλίο εξαπολύει μια δριμύτατη επίθεση κατά του δόγματος "η τέχνη για την τέχνη" και εκθέτει τις δικές του απόψεις για τη δημιουργία και το νόημά της. Κατ' αυτόν, οι άνθρωποι επικοινωνούν με το λόγο και με την τέχνη. Μεταβιβάζουν τις γνώσεις τους με το λόγο, και τα αισθήματά τους με την τέχνη. Η τέχνη δεν έχε...

Κατά μια συμβατική άποψη το κατεξοχήν αντικείμενο του πόθου στην εικαστική κουλτούρα είναι το γυναικείο σώμα, και όχι το αντρικό. Η Ζερμέν Γκριρ υποστηρίζει ότι ως το δέκατο ένατο αιώνα το γυναικείο σώμα δεν ζωγραφιζόταν εκ του φυσικού, αλλά απεικονιζόταν σύμφωνα με κάποιους αισθητικούς κανόνες. Αντίθετα, το γυμνό σώμα που μελετήθηκε και ζωγραφίστηκε με απίστευτη αμεσότητα και σε εκατοντάδες εκδοχές, από τις οποίες οι περισσότερες ήταν σε κάποιο βαθμό ερωτικές και άλλες σαδιστικές, ήταν το σώμα των αγοριών. Από τότε που το γυναικείο σώμα έγινε κυρίαρχο θέμα των καλλιτεχνικ...

Στην εποχή μας "κυριαρχεί, και πρόκειται να κυριαρχήσει και στο μέλλον, αυτό που ονομάζουμε τεχνική -η οποία προηγείται και έπεται αυτής που αδέξια ονομάζουμε τεχνολογία. Η τεχνική και η τεχνοεπιστήμη δεσπόζουν γενικώς και ειδικώς. Πραγματοποιούν αρχέγονους μύθους. Γι' αυτό η εποχή μας -που δεν μας ανήκει- είναι κατ' εξοχήν μυθοτεχνολογική. Αυτό δεν την εμποδίζει να στέκεται ανίκανη μπροστά σ' αυτό που επίσης κυριαχεί: το κενό". Με τα λόγια αυτά, ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός δίνει το στίγμα των καιρών και θέτει το ερώτημα του επερχόμενου και της στάσης που καλούνται να κρατήσο...

Ο κόσμος παραπονείται για το σύστημα δικαιοσύνης μας και το πώς αντιμετωπίζει όσους διαπράττουν αδικήματα. Όταν δεν παραπονείται η κυβέρνηση για την επιείκεια που δείχνουν οι δικαστές, μεμψιμοιρεί ο Τύπος για τους βιαστές που δεν τιμωρούνται καταπώς πρέπει ή γιατί απελευθερώνονται πρόωρα κρατούμενοι στις φυλακές. Επίσης, συχνά διατυπώνονται προτροπές να φυλακίζονται περισσότεροι εγκληματίες και προβλέπονται μεγάλες καταστροφές αν το δίκαιο συνεχίσει την προσπάθειά του για την εξεύρεση ισορροπημένων λύσεων. Το παρόν είναι ένα διεπιστημονικό δοκίμιο. Εξετάζει την τέχνη και...

Το ανά χείρας βιβλίο φιλοδοξεί να προσφέρει στον αναγνώστη μια συνθετική και συνάμα συνοπτική παρουσίαση των βασικών τάσεων, πειραματισμών, ρευμάτων και προβληματισμών που διατρέχουν το χώρο των εικαστικών τεχνών στην ευρωπαϊκή ήπειρο, από τα τέλη του 18ου αιώνα έως τα μέσα του 20ου. Περιλαμβάνει δεκαεπτά κεφάλαια που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και πολιτιστικά δρώμενα και αποβλέπει στην ανάλυση της δυναμικής και των ιδιαιτεροτήτων στη φύση κινημάτων όπως είναι διαδοχικά ο Ρομαντισμός, ο Ρεαλισμός, ο Ιμπρεσιονισμός και η μετεξέλιξη του σε περισσότερο α...

Περιέχονται τα κείμενα: To "Μαύρο Τετράγωνο" - "Ο σπόρος όλων των δυνατοτήτων" - Αντιδράσεις - Εξ αποκαλύψεως Ο "Αυθάδης" φιλόσοφος - Μηδέν και άπειρο - Τετράγωνο: οιωνός της δημιουργίας Ο "Προλετάριος του χρωστήρα" - Χρώμα και μορφή - Είναι "πλαίσιο" το Λευκό; - Μαύρο και Λευκό "Νέος Ρεαλισμός" - Κάθε μορφή, ένας κόσμος - Η αρχή της οικονομίας "Νέα Θρησκεία" - Οφειλές - Αποδεσμεύσεις - Εικόνα - Εικόνισμα - Εικονοστάσι Μαλέβιτς και Επαναστάσεις - "Χρωστήρας" ή "Ρεβόλβερ" Πρόσημο της αναρχίας το "Μαύρο Τετράγωνο"; - Νιγκιλισμός - Άναρχος ή...

Οι εννοιολογήσεις του Μουσείου στη Νεότερη Τέχνη εξετάζονται στο βιβλίο αυτό, το οποίο αποτελεί μια μελέτη για το μουσείο ως "ιστοριογραφικό τόπο". Η αφορμή και βασική ιδέα που συνδέει τα τέσσερα δοκίμια που απαρτίζουν τα τέσσερα κεφάλαιά του δεν είναι άλλη από την παραδοχή, που διατυπώνει πρώτος ο Francis Haskell, δεύτερος καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στο βιβλίο του Το Εφήμερο Μουσείο (The Ephemeral Museum: Old Master paintings and the rise of the art exhibition), ότι δηλαδή το φαινόμενο των περιοδικών εκθέσεων (το οποίο εξέτασε αναφορικ...

[...] Το βιβλίο αυτό, καρπός πολύχρονης ενασχόλησης μου με το Ναύπλιο των Ευρωπαίων περιηγητών από τη σκοπιά του ιστορικού της τέχνης, εξετάζει όψεις και πτυχές της εικονογραφίας της πόλης με την ευρύτερη περιοχή της, στα ιστορικά, πολιτικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα της κάθε εποχής και σε συνάρτηση με την εξέλιξη του περιηγητισμού όπως αυτή γίνεται αισθητή στο θεματικό περιεχόμενο, στις διαδικασίες δημιουργίας και στη μορφολογία των έργων (χαρακτικών και ζωγραφικών). Σε αρκετές περιπτώσεις τα γραπτά ντοκουμέντα, ο πρωτογενής λόγος των περιηγητών συνεισφέρουν τη διαφωτιστ...

Το βιβλίο επιχειρεί να συνεισφέρει στη συζήτηση πάνω στα πολιτικά διακυβεύματα της σύγχρονης τέχνης μια κριτική και θεωρητικά εναργή οπτική γωνία και να αναδείξει ρηξικέλευθες καλλιτεχνικές πρακτικές που συνομιλούν δυναμικά με τη σύγχρονη θεωρία. Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με σημαντικούς τόπους της σύγχρονης σκέψης και συναντά κριτικούς στοχαστές που επιχειρούν να μιλήσουν πολιτικά για την τέχνη, σε μια εποχή που ο μεταπολιτικός κυνισμός και η συναινετική λογική επιδρούν καταλυτικά στο πεδίο της κουλτούρας. Η σχέση των καλλιτεχνικών πρακτικών με τη δημόσια σφαίρα και την...

Το 2004 συμπληρωνόταν μισός αιώνας από τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, ιδρυτή του Μουσείου Μπενάκη. Το Ίδρυμα, που αποτέλεσε έναν από τους καρπούς του οράματός του, αποφάσισε να τιμήσει τη μνήμη του με μια σειρά εκδηλώσεων, ομόλογων με τη φυσιογνωμία και την αποστολή του. Ανάμεσα σ' αυτές, η έκθεση "Ομοιότητα περίπου. Εκδοχές ενός πορτρέτου του Αντώνη Μπενάκη" (2 Δεκεμβρίου 2004 - 30 Ιανουαρίου 2005), της οποίας την επιμέλεια είχε ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος. Η έκθεση στόχευε στη διερεύνηση των δυνατοτήτων και των προσανατολισμών της αναπαράστασης της ανθρώπινης...

Μια ερμηνεία της φροϋδικής αισθητικής, η οποία διέρχεται από την ανάγνωση του φροϋδικού corpus στο σύνολό του. Συμπτωμική ανάγνωση, η οποία αποκρυπτογραφεί το φροϋδικό κείμενο ως έναν συμβιβασμό που το αναγκάζει να πει περισσότερα απ' ό,τι ομολογεί στην αμιγώς θεωρητική του διάσταση. Η διάσταση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ο Φρόυντ είναι δέσμιος της παραδοσιακής θεολογικής και ναρκισσιστικής ιδεολογίας. Ο συγγραφέας όμως του έργου "Το μέλλον μιας αυταπάτης" δεν θα μπορούσε να αποκαλύπτει την ιδεολογική ψευδαίσθηση και ταυτόχρονα να συνεχίζει να αποδέχεται...

Αν τα αγάλματα έβρισκαν και πάλι την πρώτη τους ψυχή, τότε από τα μουσεία μας θα υψωνόταν η πιο πελώρια προσευχή που θα είχε ακούσει ποτέ η γη. Αν νιώθαμε τα συναισθήματα που είχαν νιώσει οι πρώτοι θεατές ενός αιγυπτιακού Ομοιώματος ή ενός ρομαντικού Εσταυρωμένου, δεν θα μπορούσαμε να τα αφήσουμε στο Λούβρο. Ξέρουμε ότι η μεταμόρφωση συμπαρέσυρε κάθε ιερή τέχνη, κάθε έργο θρησκευτικής πίστης· ότι για τον χριστιανό Σεζάν ένας ρομαντικός Εσταυρωμένος είναι γλυπτό κι όχι ο Χριστός, η "Παρθένος" του Τσιμαμπούε είναι πίνακας κι όχι η Παρθένος Μαρία· ότι για κανέναν δεν είναι Ομο...