Ελληνική γλώσσα - Ετυμολογία

Μείζον Φυτράκη λεξικό της ελληνικής γλώσσας

Φυτράκης Α.Ε. (2011)

Σύγχρονο και πλήρες έργο, πολύτιμο βοήθημα για την κατανόηση και τη σωστή χρήση των λέξεων. Περιλαμβάνει: - Περισσότερα από 60.000 λήμματα και περίπου 10.000 ιδιωματισμούς, παροιμιακές φράσεις και τυποποιημένες εκφράσεις. - Πληθώρα νέων λέξεων. - Χιλιάδες παραδειγματικές εκφράσεις, απαραίτητες για την κατανόηση και τη χρήση των λημμάτων. - Παραδείγματα από τη λογοτεχνία, από τον Σολωμό μέχρι σήμερα. - Παράρτημα με ξένες λέξεις και εκφράσεις. - Παράρτημα με κύρια ονόματα. - Παράρτημα με αρκτικόλεξα, ελληνικά και ξένα. - Παράρτημα με τους βασικούς ορθογραφικούς κα...

Ετυμολογικό λεξικό των νεοελληνικών οικωνυμίων

Συμεωνίδης Χαράλαμπος (2010)

Ετυμολογικό λεξικό των νεοελληνικών οικωνυμίων

Συμεωνίδης Χαράλαμπος (2010)

Χτίζω λέξεις

Κοντύλι (2010)

Ποιες είναι οι σημασίες της πρόθεσης περί όταν είναι πρώτο συστατικό ρημάτων, ποιο μπορεί να είναι το κοινό στοιχείο σημασίας ανάμεσα στα ρήματα περιβάλλω, περιέχω, περιπλανιέμαι; Όταν το περι- συνδυάζεται με επίθετα, π.χ. περίλαμπρος, αλλάζει η σημασία του; Η λέξη περιπέτεια έχει το περι- ως πρώτο συστατικό; Το πρωτότυπο αυτό λεξικό παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους "χτίζονται" οι νεοελληνικές λέξεις: τα συστατικά που προηγούνται (προθήματα) του θέματος ή ακολουθούν (επιθήματα) για να σχηματίσουν νέες λέξεις. Περιέχει αναλυτικά σχολιασμένες σημασίες, παραδείγματα χ...

Το ταξίδι των λέξεων

Άσπρη λέξη (2009)

Ποιος θα φανταζόταν ότι το γκάζι έχει μακρινό πρόγονο την ελληνική λέξη χάος, ο καναπές το κωνώπιον (κουνουπιέρα) και η πλαζ το επίθετο πλάγιος; Στο βιβλίο αυτό, καταγράφονται οι λέξεις που ταξίδεψαν από τα αρχαία ελληνικά σε άλλη γλώσσα ή σε άλλες γλώσσες (συνήθως λατινικά και ιταλικά, γαλλικά κτλ.) και επανήλθαν στα νέα ελληνικά. Η καταγραφή και παρουσίαση αναδεικνύει, με επιστημονικό αλλά και φιλικό για τον αναγνώστη τρόπο, τις αλλαγές μορφής και σημασίας τους στους πιο σημαντικούς σταθμούς του ταξιδιού μέχρι να ξαναγυρίσουν στην Ελλάδα.

Αρχαιολατρία και γλώσσα

Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (2009)

Το παρόν βιβλίο ανταποκρίνεται στην ανάγκη να σχολιαστούν αρνητικά διάφορα φαινόμενα γλωσσικού ερασιτεχνισμού που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός αυτής της εργασίας είναι να κατακριθεί η αντιεπιστημονική μέθοδος που ακολουθούν κυρίως σε θέματα ετυμολογίας και ορθογραφίας της Νέας Ελληνικής όσοι βρίσκονται σε έναν ιδεολογικό χώρο που χαρακτηρίζεται από κακώς εννοούμενη αγάπη για την ελληνική γλώσσα και αρχαιότητα, οι "αρχαιολάτρες". Η γλωσσολογική αυτή εργασία δίνει απαντήσεις σε εκπροσώπους συγκεκριμένου ιδεολογικού ρεύματος, που απο...

Πέλαγος - Αρχιπέλαγος

Ερίννη (2009)

Ετυμολογική μελέτη με ιστορικά, ονοματολογικά, παράγωγα, συνώνυμα, σύνθετα κ.ά.

Ετυμολογικές και σημασιολογικές ανιχνεύσεις

Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2009)

Η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία από του Ομήρου μέχρι σήμερα. Ο χρόνος με την διαρκή μεταβολή και εξέλιξη των πολιτισμικών στοιχείων, καθώς και οι ιστορικές περιπέτειες του έθνους ήταν επόμενο να έχουν επιπτώσεις τόσο στην μορφή όσο και στην σημασία των λέξεων, η γλώσσα όμως στο σύνολό της παρέμενε πάντα η ίδια. Αυτή ακριβώς η εξέλιξις μορφής και σημασίας των ελληνικών λέξεων παρακολουθείται και στον Β΄ τόμο των Ετυμολογικών και σημασιολογικών ανιχνεύσεων. Τα συμπεράσματα προκύπτουν από αναφορές σε κείμενα από όλο το ιστορικό φάσμα της γλώσσης μας (αρχαία, αλεξανδρινή,...

Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις

Σμυρνιωτάκη (2007)

Ποιος ήταν ο πρώτος που απείλησε με το γνωστό "θα σου κόψω τον βήχα"; Ποιος έφαγε την πρώτη χυλόπιτα; Τι είναι τελικά αυτό το βούκινο; Πώς καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι και οι τοίχοι έχουν αφτιά; Το βιβλίο αυτό περιέχει, αλφαβητικά ταξινομημένες εκατοντάδες παροιμιώδεις λέξεις και φράσεις και φωτίζει την ιστορική τους προέλευση, δηλαδή πώς προήλθαν, ποιος τις είπε και κάτω από ποιες συνθήκες. Αποτελεί έναν πλούσιο γλωσσικό θησαυρό. Είναι βιβλιοδετημένο με σκληρό εξώφυλλο, για να μη φθείρεται. Αποτελεί πηγή γνώσεων και κόσμημα κάθε βιβλιοθήκης. Μεγάλες αλήθειες της λαϊκ...

Νεοελληνικά επώνυμα με ιατρική προέλευση

Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις (2007)

Η μελέτη των επωνύμων στην Ελλάδα, αν κι έχει αρχίσει από τις πρώτες δεκαετίες του ελεύθερου βίου της χώρας μας, δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Ίσως, ανάμεσα στ' άλλα, να φταίει και η προσπάθειά μας να σβήσουμε την παράδοσή μας. Ίσως να θέλουμε, συλλογικά κι υποσυνείδητα, να ξεχάσουμε την καταγωγή μας, που τα ονόματα επιμένουν να μας θυμίζουν.

Ρουμελιώτικη λαϊκή γλώσσα

Συλλογές (2007)

[...] Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει λήμματα από όλη τη Ρούμελη Αιτωλοακαρνανία, Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και Βοιωτία. Τα επιπλέον λήμματα της παρούσης έκδοσης 650 τον αριθμόν προέρχονται από τον τοπικόν επαρχιακόν τύπον των άνω περιοχών και συγγραφείς ιστορικούς, λαογράφους και γλωσσολόγους. Υπάρχουν όμως γωνιές απομακρυσμένες στην ορεινή κυρίως Ρούμελη τις οποίες η γλωσσολογία δεν έχει ακόμη ερευνήσει. Η έρευνα συνεχίζεται. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περί ορθότητος της ονομασίας της ορθοπαιδικής

Ερωδιός (2007)

Συμφώνως προς την θεωρίαν της ορθότητας των ονομασιών, ανάλογα με το όνομα γνωρίζομεν και τα ιδιότητας του ονόματος, κατά συνέπειαν αυτή η γνώσις δεν είναι παρά μάθησις και διδασκαλία των πραγμάτων και της φύσεως, των ατνικειμένων και των ενεργειών που ασκούνται από τα αντικείμενα και τας επιδράσεις αυτών των ενεργειών. Η παρούσα μελέτη συνίστασται εις το να ερωτήσωμεν ποίον όνομα είναι εκ φύσεως κατάλληλον δια να ονομασθή η επιστήμη η οποία ασχολείται με τον κλάδον εκείνον της χειρουργικής, όστις έχει ως αντικείμενον την μελέτην των συγγενών και επικτήτων δυσμορφιών ή π...

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Νησίδες (2006)

Ορθογραφιών/ Ανορθογραφιών το ανάγνωσμα: Ι. Αλίμονο και όχι αλλοίμονο/ αλήμονο... ΙΙ. Αλλήθωρος και όχι αλλοίθωρος... ΙΙΙ. Από την ώρα στο αγώρι... IV. Η ώρα με τα ωραία της παιδιά κι εγγόνια V. Και ο αετός και ο αϊτός VI. Αλλιώς, αλλιώς αηδόνα μου VII. α. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Από τη δουλεία στη δουλειά VIII. β. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Από την έν-νοι-α στην έν-νοια / έγνοια IX. γ. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Και το δύο και το δυο X. δ. Συνίζησης ενδοχώρα και επίγονοι. Σύρε ταχιά στην ώρια τη σπηλιά XI. Ορθογραφίας καμώματα. Ανε...

Η άρνηση

Εκδόσεις Πατάκη (2005)

Φαίνεται ότι είναι μέσα στη φύση μας να κάνουμε λόγο για το είναι, γι' αυτό που έλαβε, λαμβάνει ή αναμένεται να λάβει σάρκα και οστά στον κόσμο μας· και να θέτουμε το μη είναι κατ' εξαίρεση, για κάτι που, κατά την εκτίμησή μας τουλάχιστο, έχει ήδη -ή απλώς τείνει να- εγκατασταθεί στο νου του αποδέκτη/ της αποδέκτριας. Η παραδοχή αυτή, αν είναι ορθή, βάζει απλώς στο χέρι μας την άκρη του νήματος. Κατά τα άλλα, μια σειρά προβλήματα παραμένουν, καλώντας μας να το ξετυλίξουμε προς το μέρος του: Γιατί να έχει περισσότερα από ένα αρνητικά μόρια η ελληνική; Ποιες λειτουργίες τους...

Ετυμολογία

Ελληνικά Γράμματα (2005)

Η επιστήμη της ετυμολογίας είναι ένας εξαιρετικά καρποφόρος γλωσσολογικός κλάδος, ο οποίος επί μακρόν τροφοδοτεί τη λεξικογραφία, τη λόγια μελέτη των γλωσσών, καθώς και τη φιλομάθεια του μορφωμένου κοινού. Εντούτοις, είναι εμφανής ο δισταγμός της γλωσσολογίας σε σχέση με τον προσδιορισμό της μεθόδου που ακολουθεί η ετυμολογική εργασία στο ανευρετικό και επαληθευτικό στάδιο. Στο βιβλίο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να αναδειχθεί η συνθετική και συστηματική φύση της ετυμολογικής εργασίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη σύνδεσή της με τα γλωσσικά επίπεδα (φωνολογία, μορφολογία,...

Τα μικρά μας ονόματα

Συλλογές (2005)

Νεοελληνικές ιδιωματικές λέξεις δάνειες από ξένες γλώσσες

Βασιλόπουλος Στέφανος Δ. (2003)

[...] Η μελέτη αυτή εδώ είναι απόσπασμα από μια γενική έρευνα του γλωσσικού ιδιώματος της ιδιαίτερης πατρίδας μου, του Πλωμαριού Λέσβου. Ξεκίνησα με την πρόθεση της διάσωσης του πλούσιου αυτού ιδιώματος, που όπως όλα χάνεται κι αυτό μέρα με τη μέρα, κι ισοπεδώνεται κάτω από την πίεση -θλίψη το λένε στη μηχανική- του οδοστρωτήρα της εποχής μας. Προσπάθησα να εξακριβώσω ποια ήταν η σημασία κάθε λέξης, ποια τα όρια της και ποια η εξέλιξή της. Για να τα βγάλω πέρα, έκανα τη σύγκριση με ίδιες λέξεις, που συνάντησα σε άλλα Ν.Ε. ιδιώματα, όσα αναγράφονται στη Βιβλιογραφία. Ύστε...

Κυθηραϊκά επώνυμα

Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών (2002)

Η ιστορία ενός τόπου είναι η ιστορία των ανθρώπων που έζησαν σε αυτόν και για τη συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δεν πρόκειται να ασχοληθεί κάποιος ιστορικός. Ίσως γι' αυτό το λόγο η μελέτη των οικογενειακών ονομάτων έρχεται να καλύψει ένα μέρος του κενού που αφήνει η ιστορία για τους ανθρώπους που δεν είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν. Έτσι, η περιπλάνηση στον κόσμο των ονομάτων μπορεί να γίνει ένα υπέροχο ταξίδι, που στην πορεία του θα καταγράφει τις ανθρώπινες διαδρομές στο χώρο και το χρόνο, καθώς και τις αγωνίες, τους πόνους, τις δυσκολίες και τα πάθη των ανθρώπων π...

Πόλεμος γεννήτωρ λέξεων

Ελεύθερη Σκέψις (2001)
Συνολικά Βιβλία 50
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου