Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με την ελληνοτουρκική Σύμβαση Ανταλλαγής των Πληθυσμών της Λωζάννης (30-1-1923) περίπου ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες στο γένος, ορθόδοξοι χριστιανοί, ήρθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα από τα οθωμανικά εδάφη της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης. Οι πρόσφυγες αυτοί, δεν βρέθηκαν στα χώματα που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν, "περαστικοί", αλλά οι πρόγονοί τους ζούσαν στα μέρη εκείνα από αιώνες. Η κρατική προπαγάνδα της εποχής επιχείρησε να πείσει τους Ανταλλάξιμους ότι γυρίσανε στην πατρίδα, αλλά οι πρόσφυγες ήξεραν πως πατρίδα τους ήταν η Σαμσούντα, η Τραπεζούντα, η Σ...

Το βιβλίο "Οι πρόσφυγες του κόσμου 2000" της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες -της μοναδικής παγκόσμιας οργάνωσης προστασίας των προσφύγων- εξετάζει τις σημαντικότερες προσφυγικές κρίσεις των τελευταίων πενήντα χρόνων και την πορεία ανταπόκρισης της διεθνούς κοινότητας στο πρόβλημα της αναγκαστικής μετακίνησης των πληθυσμών.

[...] Η ανά χείρας έκδοση καταθέτει στη νεότερη ιστορία ένα κεφάλαιο που αδικαιολόγητα παρέμενε άγνωστο έως σήμερα στις πραγματικές διαστάσεις του. Εξοφλεί χρέος τιμής, αποκαλύπτει την ιστορική αλήθεια, τεκμηριώνει τα αλληλοδιάδοχα γεγονότα στις μεγάλες καμπές της Οδού των Ελλήνων, οδηγεί στην εθνική αυτογνωσία και εμπνέει δικαιολογημένη αυτοπεποίθηση στον ελληνισμό. Διαλύει, τέλος, μύθους και επίβουλα έξωθεν "επιχειρήματα" ή "ενδιαφέροντα". Η εκπόνηση κάθε σοβαρής συλλογικής επιστημονικής μελέτης απαιτεί χρόνο και χρήμα, εξειδικευμένη γνώση και επίπονη έρευνα, υψηλή επο...

Το πρόβλημα της προστασίας των προσφύγων έχει πάρει τα τελευταία χρόνια μια ιδιαίτερη τροπή, που οφείλεται στις δραματικές εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ, στις επιπτώσεις της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (και, φυσικά, πάντα και διαρκώς, στο Αφγανιστάν) και στην αντικειμενική διακινδύνευση που οδηγεί στον αναγκαστικό εκτοπισμό εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτός όμως ο αναγκαστικός εκτοπισμός όχι μόνο συνιστά ένα τεράστιο ανθρωπιστικό και ηθικό ζήτημα, αλλά έχει και πολιτικές παρενέργειες. Οι πρόσφυγες ενώνονται de facto ή σ...

Ζούσαν για αιώνες στην πρώην Σοβιετική Ένωση και τους αποκαλούσαν Έλληνες. Ήρθαν στην Ελλάδα για μία καλύτερη ζωή, κάποιοι από αυτούς πρόσφυγες για άλλη μια φορά στην ιστορία τους. Εδώ βαπτίσθηκαν συλλήβδην Πόντιοι ή, ακόμη Ρωσοπόντιοι, Ρώσοι κλπ. Ανάμεσά τους και κάποιοι που δεν έχουν σχέση με τον Ελληνισμό. Ποιοί είναι τέλος πάντων όλοι αυτοί που ήρθαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια από τις πρώην σοβιετικές χώρες; Τί αντιπροσωπεύουν, τί νιώθουν για την Ελλάδα και τους Έλληνες, του χθες και του σήμερα;

Η "πορεία" των προσφύγων της Σκάλας Καλλονής Λέσβου, του 1914 και του 1922, μέσα από τις μαρτυρίες των απογόνων τους. Μια πρώτη και μοναδική καταγραφή της προέλευσής τους, του πώς έφτασαν ως εδώ, των δυσκολιών επιβίωσης, αλλά και της οριστικής ενσωμάτωσής τους στην τοπική κοινωνία. Η Σκάλα Καλλονής Λέσβου είναι ένα προσφυγικό χωριό, το οποίο κτίστηκε "εκ θεμελίων" πάνω στην άμμο. Έτσι είναι ένα από το πιο νέα, ίσως το νεότερο χωριό της Λέσβου. Ελάχιστες είναι οι οικογένειες των γηγενών, που εγκαταστάθηκαν ή δημιουργήθηκαν στη Σκάλα, μετά τον ερχομό των προσφύγων όμως, όταν...

Το παρόν έργο αποτελεί μια διεισδυτική και αναλυτική ματιά στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, ειδικότερα μέσα από την συμμετοχή των Ελλήνων, θεμελιωμένο σε πληθώρα πρωτογενών και δευτερογενών πηγών (πολλών εκ των οποίων αδημοσίευτων ως τα σήμερα ή άγνωστων στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό) επιχειρεί να ρίξει φως σε πτυχές του ιστορικού παρελθόντος που βρίσκονται τις μέρες μας στο επίκεντρο της αντικομμουνιστικής αναθεώρησης και διαστρέβλωσης της Ιστορίας. Η συζήτηση βέβαια ούτε αρχίζει ούτε και τελειώνει εδώ. Έχοντας πλήρη επίγνωση του γεγονότος αυτού, η...

Δύο Πράξεις του Ελληνικού Κράτους σφράγισαν την τύχη 1.500.000 Ελλήνων που ζούσαν στα εδάφη της Οσμανικής Αυτοκρατορίας και εν συνεχεία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η μία είναι η Σύμβαση Ανταλλαγής των Ελληνο-Τουρκικών πληθυσμών, που υπεγράφη στη Λωζάννη στις 30 Ιανουαρίου 1923, και η άλλη, το Ελληνο-Τουρκικό Οικονομικό Σύμφωνο της Άγκυρας, της 10ης Ιουνίου 1930. Με την πρώτη Σύμβαση έχασαν οριστικά οι Έλληνες της Μ. Ασίας τις αγαπημένες τους Πατρίδες. Διατήρησαν όμως κάποιες ελπίδες για την περιουσιακή τους αποκατάσταση. Ωστόσο, δυστυχώς, ακολούθησε η δεύτερη Συμφωνία, με...

Η περίοδος της πολιτικής προσφυγιάς αποτέλεσε ξεχωριστό κεφάλαιο στη ζωή των εκπατρισμένων μαχητών του ΔΣΕ. Οι χιλιάδες πολιτικοί πρόσφυγες έτυχαν οργανωμένης υποδοχής και στήριξης για σπουδές, εργασία και κατοικία. Έζησαν μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, αφού η προσφυγιά αποτέλεσε αναγκαστική επιλογή. Βασικό πρόβλημα ήταν ο αποχωρισμός από τους οικείους τους. Η προσαρμογή στις νέες συνθήκες υπήρξε ένας άθλος. Αγροτόπαιδα ή εργατικής προέλευσης, νέοι και νέες στην πλειοψηφία τους, κλήθηκαν να ζήσουν και να δημιουργήσουν σε ένα ριζικά διαφορετικό περιβάλλον, να μάθουν γλώσσα,...

Η ιδέα, γι' αυτήν τη συνθετική εργασία, γεννήθηκε με αφορμή τα 80 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στον κοινό τον Μάρτη του 2003. Όταν θελήσαμε να μιλήσουμε για τη Μικρασιατική Καταστροφή και την προσφυγιά -αναζητώντας στοιχεία- βρήκαμε πως ο πιο αυθεντικός λόγος για τα τραγικά γεγονότα ήταν τα λογοτεχνικά κείμενα των Μικρασιατών λογοτεχνών της γενιάς του '30 και της μεταπολεμικής περιόδου. Δανειστήκαμε λοιπόν τον λόγο τους και του αφήσαμε να μιλήσουν, με το μοναδικό τους τρόπο, για την τραγωδία και για τις όμορφες μέρες στις αλησμόνητες π...

Χωρίς να είμαι Έλληνας, είχα τη χαρά και την τιμή να χαίρω της φιλίας του Απόστολου Πατελάκη, ο οποίος μου μίλησε για το επιστημονικό του πόνημα. Αμέσως, του υποσχέθηκα πως θα είμαι στο πλάι του παντί τρόπω, ώστε να τον βοηθήσω, ιδίως σε ό,τι αφορούσε την υποστήριξη της δουλειάς του αναφορικά με την αρχειακή έρευνα. Ως εκ τούτου, μπορώ να δηλώσω πως συγκαταλέγομαι μεταξύ των τυχερών που υπήρξαν μάρτυρες της γέννησης αυτού του βιβλίου, ακόμα από τη φάση της διαμόρφωσής του. Κατά τη γνώμη μας, η μεγαλύτερη συμβολή του Απόστολου είναι πως κατόρθωσε να ξεπεράσει το προσωπικό...

Ο Παλιός Ξεριάς (Κουρού - Ντερέ) χτίστηκε από τους Τούρκους, κατά την μακραίωνη παρουσία τους στον τόπο. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η Επαρχία Νέστου απελευθερώνεται (11-7-1913), αλλά περνά μια διετή Βουλγαρική Κατοχή, Αύγουστος 1916-Οκτώβρης 1918. (Ωστόσο οι Τούρκοι κάτοικοι της περιοχής, που αποτελούν το 98% του πληθυσμού της Επαρχίας Νέστου, παραμένουν στις εστίες τους). Με τη Μικρασιατική Καταστροφή, στα έτη 1922, 1923 και 1924 έρχονται πρόσφυγες (Έλληνες) από διάφορα μέρη της Τουρκίας. Οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού μας φεύγουν, όπως ορίζει η Συμφωνία Ανταλλαγής...

Η διαδικασία συγκρότησης της πολιτισμικής ταυτότητας και η προσφυγική συνείδηση των κατοίκων του προσφυγικού οικισμού της Νέας Μηχανιώνας Θεσσαλονίκης αποτελεί το θέμα που πραγματεύεται η συγκεκριμένη μελέτη. Συγκεκριμένα, διερευνά τα συστατικά στοιχεία που διαμορφώνουν, από γενιά σε γενιά, την προσφυγική και τοπική ταυτότητα των κατοίκων της Νέας Μηχανιώνας και τα συμβολικά χαρακτηριστικά που εκφράζεται, στις διαστάσεις που προσδιορίζονται από τη συλλογική μνήμη του παρελθόντος και από τη συγκεκριμένη πραγματικότητα της προσφυγικής κοινότητας. Επιχειρεί, επομένως, να διακ...

Κοκκινιά σημαίνει κοκκινόχωμα. Η περιοχή πήρε το όνομα της από το πλούσιο κοκκινόχωμα της. Στην περιοχή που βρίσκεται το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας, το χώμα ήταν άσπρο, πηλός, και η περιοχή ονομάστηκε Άσπρα Χώματα και λέγεται ακόμα έτσι. Στο πλούσιο κοκκινόχωμα της Κοκκινιάς και στον πηλό των Άσπρων Χωμάτων οφείλεται η δημιουργία και ανάπτυξη της Κεραμουργικής Βιομηχανίας Δηλαβέρη, με ένα εργοστάσιο στην οδό Θηβών, στα Άσπρα Χώματα, κοντά στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο και ένα εργοστάσιο στη Λεύκα. Κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 ο Ελληνισμός της Μικρα...