Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για τον στρατηγό Μακρυγιάννη αυτές οι εικόνες, που έγιναν κατά παραγγελία του στα 1836, δεν είναι ζωγραφική. Δεν είχε την παραμικρή πρόθεση να συμβάλλει στην τέχνη -λαϊκή ή κοσμική- του καιρού του. Κι ο ίδιος, απ' όσο είμαστε σήμερα σε θέση να γνωρίζουμε, δεν ήταν πολύ ευχαριστημένος με το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Η συνεργασία του με τους Ζωγράφους (πατέρα και γιο) οφείλει να αποδώσει με ακρίβεια αυτό που ο ίδιος έχει "στοχαστεί" για τον Αγώνα: μια σειρά από πραγματικά γεγονότα και ορισμένους πολύ συγκεκριμένους συμβολισμούς. Ο Μακρυγιάννης ουσιαστικά απαίτησε ένα είδος...

Η ζωή της Όπυς Ζούνη σφραγίστηκε από τον κοσμοπολιτισμό της αιγυπτιακής καταγωγής της, αλλά και από δραματικά γεγονότα προσωπικά και πολιτικά, που την οδήγησαν στην Ελλάδα, όπου της δόθηκε η δυνατότητα να δημιουργήσει μια δουλειά που κινείται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, τη λογική και την ευαισθησία, τη συγκίνηση και τη διαίσθηση, την επιστημονική μαθηματική προσέγγιση και τον αυθορμητισμό. Οι συνθέσεις της έρχονται να διηγηθούν την ιστορία της, να καταγράψουν και να προσδιορίσουν τη σχέση της με τον κόσμο, να μελετήσουν τα φυσικά φαινόμενα και τις πολυάριθμ...

Μια από τις πιο πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες προτάσεις στην ελληνική τέχνη των τελευταίων σαράντα χρόνων αποτελεί το έργο της Όπυς Ζούνη. Έργο, που διεκδικεί με αξιώσεις τη δική του ξεχωριστή θέση και στις διεθνείς τάσεις της μεταπολεμικής αφαίρεσης. Η συνεχής διάθεση υπέρβασης και πειραματισμού καθορίζουν την προσωπική διαδρομή της δημιουργού στο χώρο των εικαστικών τεχνών, διαδρομή που τη διέπει η εσωτερική συνοχή και η δυναμική των αναζητήσεων. Η τέχνη της δεν χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες ρήξεις και αλλαγές, αλλά ακολουθεί μια συνεπή εξελικτική πορεία. Υπακούει, μέσω της...

"Είναι γεγονός πως σαν ξένος στην καρδιά του Παρισιού σκέφτεσαι συχνά τη θάλασσα. Κι όταν δεν τη σκέφτεσαι, σου τη θυμίζουν οι άλλοι - με την απουσία τους. Θάλασσα είναι το καλοκαίρι, είναι η συντροφιά, οι ηδονές του νερού, οι γεύσεις, οι μυρωδιές. Θάλασσα είναι το συγκεκριμένο, το χειροπιαστό, το απέραντο".

Δύο κείμενα του αείμνηστου καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης και τεχνοκρίτη Άγγελου Προκοπίου, για το έργο και την πνευματική προσωπικότητα του μεγάλου Κρητικού ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, συνθέτουν το περιεχόμενο του ανά χείρας τόμου, και συγκεκριμένα, η μελέτη του "Η Κρητική Επίδραση στο Έργο του Γκρέκο" και η διάλεξή του με τίτλο "Ο Χριστιανικός Πλατωνισμός στη Ζωγραφική του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου". Και τα δύο αυτά πονήματα αποτελούν τον καρπό πολύχρονου μόχθου, που άρχισε όταν ο συγγραφέας, 20 ετών, έγραψε την πρώτη του μελέτη "Ο Γκρέκο και η Εποχή του" και τελείω...

Στο δέκατο τρίτο δοκίμιο της σειράς minima του ΜΙΕΤ ο ιστορικός της τέχνης Νίκος Χατζηνικολάου εξετάζει και αναλύει τα μοντερνιστικά στοιχεία στο έργο του Γκρέκο. "Ο "μοντερνισμός" του ζωγράφου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ενστερνίστηκε την ιταλική καλλιτεχνική θεωρία και χρησιμοποίησε τις συνταγές των βενετσιάνικων εργαστηρίων. Ό,τι έχει παρατηρηθεί στο έργο του από θετική ή αρνητική σκοπιά επί τέσσερις αιώνες -η απουσία συμμετρίας, η παραμόρφωση των αναλογιών, οι παραβιάσεις της εικονογραφικής παράδοσης, η άρνηση του χώρου, η δουλειά με χρωματικούς λεκέδες...

Το βιβλίο "Ο μοντερνισμός και οι μύθοι του" απαρτίζεται από δώδεκα μικρές μελέτες (αρκετές από αυτές αδημοσίευτες) σχετικές με κινήματα, καλλιτέχνες (Manet, Picasso, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Andre Masson) αλλά και προβλήματα θεωρίας και κριτικής της μοντέρνας τέχνης που, παρά τον τεράστιο όγκο της διεθνούς βιβλιογραφίας, μένουν πάντα ανοιχτά για τον σύγχρονο ερευνητή. Εξάλλου, ένας τρόπος για να μην απορροφηθούμε "από τη δίνη των πεπραγμένων" της σημερινής εποχής είναι η διαυγέστερη και κατά το δυνατόν πιο αντικειμενική και δίκαιη κατανόηση της εποχής του μοντερνισ...

Στην έκθεση "Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: ποίηση και ζωγραφική" παρουσιάζεται για πρώτη φορά το σύνολο των ζωγραφικών έργων του νομπελίστα ποιητή. Πρόκειται για ευφάνταστα κολάζ, τέμπερες και υδατογραφίες, μικρών διαστάσεων, που αναδεικνύουν τη μοναδική καλλιτεχνική υπόσταση και αντανακλούν την αισθητική αντίληψη του μεγάλου ποιητή. Παράλληλα, εκτίθενται αντιπροσωπευτικά έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων που αγάπησε ο Ελύτης και έχει γράψει αξεπέραστα κείμενα για το έργο τους, μεταξύ των οποίων, οι: Θεόφιλος, Τσαρούχης, Γκίκας, Καπράλος, Κανέλλης, Μόραλης, Δέρπαπας και Φασιανό...

Αυτό το οδοιπορικό του Θεόφιλου στην ευρύτερη περιοχή Πηλίου - Βόλου αναβιώνει με αναφορά σε τέσσερις συγκεκριμένους ζωγραφισμένους χώρους, σε διάλογο πάντα με φορητά έργα ή αποσπάσματα τοιχογραφιών από χώρους που δεν υπάρχουν πια, καθώς επίσης και με τη γραπτή ή προφορική μαρτυρία. Σε κάθε σταθμό επιχειρώ, όσο είναι δυνατό, να αποκρυπτογραφήσω το ζωγράφο μέσα από τις εικόνες του, να απο-σκηνοθετήσω τις ζωγραφιές του, να ξαναστήσω τον ζωγραφικό του κόσμο. Στη διαδρομή αυτή αφήνω να με κατευθύνουν τα ίδια τα έργα, ως αποκλειστικοί και αδιάψευστοι μάρτυρες της ζωγραφικής του...

Στη μελέτη αυτή επιχειρείται μια συστηματική προσπάθεια εξέτασης και ανάλυσης θεμάτων που αφορούν στη σύγχρονη τέχνη μέσα από την εικαστική δραστηριότητα ενός σύγχρονου δημιουργού του Κώστα Γλιάτα. Πρόκειται για ένα δημιουργό με σημαντική καλλιτεχνική ποιότητα και σπουδαίο ζωγραφικό έργο που η εικονογραφική του πρόταση καλύπτει πολλές θεματικές ενότητες. Το έργο του Μεσσήνιου δημιουργού αποτελεί πολύτιμη φωτεινή μαρτυρία για την καλαισθησία, την πνευματική κατάρτιση και το καλλιτεχνικό του φρόνημα σε σχέση πάντα με άλλους σημαντικούς δημιουργούς στο χώρο της παγκόσμιας ιστο...

"Με εξαιρετική χαρά χαιρετίζω την πρώτη τούτη προσπάθεια του κ. Κ. Μακρή να γίνη γνωστό ένα τουλάχιστο μέρος από το έργο του Θεόφιλου που έζησε και δούλεψε τόσον καιρό στο Βόλο. Εκεί ίσα-ίσα σώζεται ακόμα, σα να βγήκε σήμερα από το χέρι του, μια από τις καλύτερες τοιχογραφίες του, στο σπίτι του Ι. Κοντού, συνολικό έργο, που όσο κι αν δεν το διακρίνει συνθετική ενότητα μάς δείχνει όμως όλες τις απόψεις της τέχνης του, στο πορτραίτο, στο τοπίο, στην ιστορική σκηνή και στις μυθολογικές του αντιγραφές. Όπως σ' όλη του την εργασία, κι εδώ φαίνεται ο καλλιτέχνης ο ποτισμένος με τ...

[...] Έτσι η εργασία που ακολουθεί, αυτόν ακριβώς τον σκοπό έχει. Εξετάζει δηλ. και μελετά, ερμηνεύει και παρουσιάζει το έργο του καλλιτέχνη δημιουργού Ζαχαρία, διεισδύει στο βαθύτερο νόημά τους, εξετάζει τις ψυχικές προεκτάσεις και σκιαγραφεί ευαισθησίες, σκέψεις και επιδιώξεις όπως εμφανίζονται στους δημοσιευμένους πίνακές του. Παράλληλα με τα έργα του αυτά, μας αποκαλύπτει τις σκέψεις και τους οραματισμούς του, μας προσελκύει σ' εκείνο που ο ίδιος ο Ζαχαρίας θέλει να πει και θέλει να σατυρίσει προσφέροντας έτσι το μήνυμά του στον σύγχρονο κόσμο. Ιδιαίτερη, τέλος, προσ...

Αν θέλαμε να χαρακτηρίσουμε την ζωγραφική του Ζαχαρία, αυτά τα "χρωματικά του σύμβολα" δεν πρέπει να σταθούμε μόνο στην τέχνη του. Γιατί το έργο του δεν είναι μόνο ένα καλλιτεχνικό επίτευγμα: είναι κάτι πολύ περισσότερο, έχει ένα βαθύτερο μήνυμα -καθώς αποτελεί μια προσπάθεια διείσδυσης στα προβλήματα του δράματος του σύγχρονου κόσμου. Είναι ένας στοχασμός πρώτα απ' όλα στη σημερινή τραγική προεία του ανθρώπου και στα αδιέξοδά του. Και σ' αυτά ο καλλιτέχνης προσπαθεί και ρίχνει το φως των "χρωματικών του συμβόλων".

Ο γραφισμός είναι γραφή; Ο γραφισμός υπήρξε επικοινωνία; Το βέβαιο είναι ότι έχουμε γραφισμό μόνο όταν έχουμε γραφή. Η χειρονομία του συνδέεται με την περιπέτεια της γραφής. Οι πρώιμες απεικονίσεις του γραφισμού παρουσίαζαν μια μορφή γραφής που αποτελούσε μια συμβολική μεταφορά και όχι αντιγραφή της πραγματικότητας. Αντίθετα, προϋπόθετε την ύπαρξη της γραφής. Από την άλλη πλευρά ο γραφισμός δεν αποτελούσε μια φωτογραφική αναπαράσταση της πραγματι-κότητας, αλλά μόνο μια αφαίρεση από αυτήν που ήταν προ-σανατολισμένη σε θρησκευτικά και λατρευτικά ζητήματα. Ο γραφισμός ξεκιν...

Μακροβιάτατος, εργατικός και πολυτάλαντος, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας άφησε πίσω του τεράστιο, σε μέγεθοςς και αξία, καλλιτεχνικό έργο, που περιλαμβάνει πίνακες, σχέδια, γλυπτά, χαρακτικά, κουστούμια, σκηνικά, εικονογραφήσεις, αρχιτεκτονικές δημιουργίες και το οποίο εκτείνεται χρονολογικά από το 1921 έως και το 1994, χρονιά του θανάτου του. Το δικό μου ενδιαφέρον, στο πλαίσιο πάντα της διδακτορικής μου διατριβής, επικεντρώθηκε στο ζωγραφικό έργο τού καλλιτέχνη, το οποίο αποτελεί αναμφίβολα τον κυρίαρχο τομέα της εικαστικής του δραστηριότητας. Την επιλογή μου αυτή ενίσχυσ...

Αν και ο Παρθένης αναδεικνύεται ο κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994) κυριαρχεί στο δεύτερο μισό και μάλιστα υπερβαίνει τον Παρθένη κατά το ότι έγινε σχετικά γρήγορα γνωστός και στον διεθνή καλλιτεχνικό χώρο. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας μελέτησε από νωρίς τις αναζητήσεις της σύγχρονης με αυτόν τέχνης. Το έργο του, σε όλα τα στάδια της μακράς του δημιουργικής πορείας, δέχτηκε επιρροές απ' όλες τις περιοχές των συγχρόνων του εικαστικών ρευμάτων και ιδίως από τον συνθετικό κυβισμό. Ωστόσο, η ψύχραιμη μελέτη...