Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το πνεύμα του νέου καθεστώτος μετά τις εκλογές της 30ης Μαρτίου 1946 ήταν εκδικητικό και μικροκομματικό. Ανταποκρίθηκε στην πλειοψηφία των φιλομοναρχικών βουλευτών, που επέμεναν σε σκληρά μέτρα ώστε να μπει φραγμός σ' αυτό που έβλεπαν ως διολίσθηση προς την αναρχία, ενώ ταυτόχρονα εναντιώνονταν σε όσους απαιτούσαν να ληφθούν μέτρα κατά της δεξιάς τρομοκρατίας. Τουλάχιστον τρεις από τους βουλευτές αυτούς είχαν τη διοίκηση σωμάτων συνεργατών των Γερμανών κατά τη διάρκεια της Κατοχής, και τουλάχιστον ένας εκ των υπουργών είχε στενές σχέσεις με τους συνεργάτες. Οι εξτρεμιστές β...

Ξεκινάει από τη δημιουργία των Ταγμάτων Σκαπανέων, σε διάφορες περιοχές της χώρας μας. Προχωράει στη σύγκέντρωσή τους στη Μακρόνησο και στις απάνθρωπες συνθήκες τής εκεί κράτησής τους. Συνεχίζεται με την, για πρώτη φορά, διερεύνηση της διαδικασίας συγκρότησης των Ειδικών Ταγμάτων Αξιωματικών (ΕΤΑΞ) από «ανανήψαντες» πρώην αξιωματικούς του ΕΛΑΣ και πρώην Ταγματασφαλίτες. Και καταλήγει στη συμμετοχή των ΕΤΑΞ στα μέτωπα του εμφυλίου, στην Πελοπόννησο και τη Σάμο.

Στο παρόν βιβλίο συγκεντρώνονται μελέτες και δοκίμια του συγγραφέα από την υπερ-εικοσαετή ενασχόλησή του με ζητήματα της κρίσιμης δεκαετίας 1940-1950. Οι μελέτες αυτές διακρίνονται σε δημοσιευμένες και αδημοσίευτες και έχουν υποστεί μερική αναθεώρηση και συμπλήρωση. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα: τη Μάχη της Κρήτης και τον ανταρτοπόλεμο στην Πίνδο, όψεις των εμφύλιων συγκρούσεων, τόσο της Κατοχής όσο και του ολοκληρωτικού Εμφυλίου πολέμου 1946-1949, θέματα μεταπολεμικής διαχείρισης της μνήμης και αναπαραστάσεων της περιόδου στη μαζική κουλτούρα, βιβλιοπαρουσιάσεις και βιβλιοκρισ...

Το 1948, στο αποκορύφωμα του ελληνικού Εμφυλίου, τριάντα οκτώ χιλιάδες παιδιά εντάχθηκαν σε προγράμματα εκκένωσης μέσω των οποίων απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους στα βουνά της βόρειας Ελλάδας. Το ΚΚΕ τοποθέτησε τα μισά σε ορφανοτροφεία στην ανατολική Ευρώπη, ενώ η εθνική κυβέρνηση έβαλε τα υπόλοιπα σε οικοτροφεία σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Αντικείμενο έριδας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το αμφιλεγόμενο αυτό επεισόδιο εξακολουθεί να δημιουργεί εντάσεις στη διεθνή σκηνή, αλλά και στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας. Ο Λόρινγκ Ντάνφορθ και η Ρίκη βαν Μπούσχοτεν παρο...

Τον Μάρτιον του 1948 κοντά στις τόσες άλλες συμφορές που προκάλεσε στη χώρα μας το ΚΚΕ, πρόσθετε και το Παιδομάζωμα. Επρόκειτο περί ενός νέου εγκλήματός του με το οποίον απεκορύφωνε την τραγωδία του Ελληνικού λαού. Η είδησις, απροσδόκητη, απίστευτη και καταπληκτική, ότι αρπάζονται παιδιά κατά χιλιάδες από την μαρτυρικήν ύπαιθρο και οδηγούνται στο Παραπέτασμα, κατετάραξε την Ελλάδα και συνεκίνησε βαθειά όλον τον πολιτισμένον κόσμο. [...]

Όταν τα παιδιά γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης σ' έναν αδελφοκτόνο πόλεμο, σίγουρα η κατάσταση ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια και αγγίζει την κτηνωδία. Η εγκατάσταση 22.000 ελληνοπαίδων στις τότε κομμουνιστικές χώρες, επί χρόνια, έριξε πολύ νερό στο μύλο της προπαγάνδας. Ποια είναι, όμως, η αλήθεια; Μας το λέει το βιβλίο του Γιώργου Δ. Γκαγκούλια, του δασκάλου που πρωταγωνίστησε στη μόρφωση και στη διαπαιδαγώγησή τους. Που τα έμαθε να γράφουν και να σκέφτονται ελληνικά και να ονειρεύονται την επιστροφή τους στην Πατρίδα. Ύστερα από 57 χρόνια, σύγχυσης και παραπληροφόρησης, α...

Το δίπολο Επανάσταση/Αντεπανάσταση παρασύρει την ελληνική κοινωνία σε μια θανάσιμη περιδίνηση, την περίοδο 1943-1945. Ο Πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση, στήνουν το σκηνικό μιας μεγάλης και βίαιης κοινωνικής σύγκρουσης καθώς η πλησμονή της ελπίδας για ένα ακαθόριστο μεταπολεμικό "Αλλιώς", εκφρασμένη με το σύνθημα "Λαοκρατία!", διασταυρώνεται με τη συνακόλουθη αντίδραση σ’ αυτή την προοπτική. Το βιβλίο εστιάζει στη μεγάλη πόλη και στον προσφυγικό συνοικισμό, επαναστατική εστία, τόπο συνάρθρωσης του "θέλουμε" και του "μπορούμε". Η πρόκληση της "αναθεωρητικής Ιστορίας" αποτελ...

Συνήθως η δημιουργία ενός νέου βιβλίου προκαλεί στον εκδότη που έχει την τιμή να το επεξεργαστεί και να το θέσει σε κυκλοφορία, μιά αίσθηση χαράς και ικανοποίησης. Στην περίπτωση αυτού του έργου όμως, πέραν του αισθήματος χρέους που χαρακτηρίζει όλα τα βιβλία του εκδοτικού μας οίκου, υπάρχει διάχυτη η πικρία. Διότι, μόνο πικρία μπορεί να νιώθει κανείς, όταν είναι υποχρεωμένος, προς χάριν της Αληθείας και του Δικαίου, να αναφερθεί στην πιο βαθειά πληγή του σύγχρονου ελληνισμού. Και είναι βαθειά η πληγή που δημιούργησε η με "κομμουνιστικό μανδύα" επιδρομή κατά του ταλαιπωρ...

Οι πιο σημαντικοί σταθμοί στην ταραγμένη ιστορία της Θεσσαλίας τη δεκαετία του ’40. Ο πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση, οι διωγμοί του εβραϊκού πληθυσμού, η μάχη της σοδειάς, ο θεσμός της λαϊκής αυτοδιοίκησης, η λειτουργία των σχολείων, ο Εμφύλιος, τα Έκτακτα Στρατοδικεία της μισαλλοδοξίας και του αφανισμού... Ένα συλλογικό έργο με πλούσιο αρχειακό υλικό, προφορικές μαρτυρίες και άλλες καινοτόμες εκπαιδευτικές εφαρμογές που προσεγγίζει τα μεγάλα γεγονότα αλλά και την καθημερινή ζωή, μέσα από τα μάτια των "από κάτω", αυτών που υπέστησαν τις συνέπειες της Ιστορίας αλλά και π...

"Η στρατηγική του ΚΚΕ στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, και πιθανότατα σε όλη τη δεκαετία του 1940, περιστρεφόταν γύρω από την εναλλαγή των εννοιών του πολέμου και της ειρήνης, με τον πόλεμο να διεξάγεται μετά το 1946 με σκοπό την αποκατάσταση του κόμματος στη θέση που απολάμβανε πριν από τον Δεκέμβριο του 1944. Έως το 1947, προτεραιότητα είχε επιδίωξη ενός συμβιβασμού, και σε αυτό το πλαίσιο ο πόλεμος θεωρήθηκε ως μια επιπρόσθετη μορφή πίεσης για την επίτευξή του. Ωστόσο, κατά την επιδίωξη ενός συμβιβασμού η σκιά της συνθηκολόγησης στη Βάρκιζα ποτέ δεν έπαψε να κατατρύχει...

[...] Το βιβλίο αυτό θα προσπαθήσει ν' απαντήσει στα ερωτήματα, ξεκινώντας από ένα αναμφισβήτητο γεγονός: εκείνες τις μέρες, στα μέσα του Μαΐου του '48, που ο Τζωρζ Πολκ πήγε στη Θεσσαλονίκη, βρέθηκε μπροστά σε μια "παγίδα θανάτου", στημένη είτε γι' αυτόν (το πιθανότατο) είτε... γενικά (κι έτυχε να 'ναι αυτός που έπεσε μέσα), είτε από την Αθήνα νωρίτερα (το πιθανότερο) είτε στη Θεσσαλονίκη, αφού πήγε. Το κλίμα της εποχής ήταν τέτοιο, ώστε πολλοί θα μπορούσαν ή να τη στήσουν ή να την εκμεταλλευτούν. Και όταν λέμε "πολλοί", εννοούμε: - Βρετανοί, - Αμερικανοί, - ίσως Σοβιετ...

Πρόκειται για την προσπάθεια ιστορικής προσέγγισης μιας ελάχιστα ή και καθόλου γνωστής, στις πραγματικές της διαστάσεις, ιστορίας που διαδραματίστηκε τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του 1948 κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου. Της Πορείας των Αόπλων Ρούμελης, που την αποκάλεσαν "Ηρωική Πορεία", οι ίδιοι που μετά από χρόνια την χαρακτήρισαν "Ολέθριο Γεγονός". Βαρύνουσα αξία κατέχουν στο βιβλίο (40% της ύλης) οι μαρτυρίες των επιζώντων οι οποίοι είχαν άμεση (στρατολογημένοι, ένοπλοι συνοδοί, αντίπαλοι, αυτόπτες μάρτυρες) ή έμμεση σχέση με τα διαδραματισθέντα, και αντανακλούν τ...

Η ιστοριογραφία του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα ακολούθησε την πολιτική διαδρομή της χώρας. Μέχρι την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών οι νικητές που μονοπωλούσαν την εξουσία διαμόρφωσαν επιλεκτικά και με ποικίλους τρόπους τη συλλογική μνήμη. Η μεταπολίτευση, που εδραίωσε τη δημοκρατία και έλαβε θεσμικά μέτρα άμβλυνσης των αντιθέσεων του παρελθόντος, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για επιστημονική, αντικειμενική έρευνα και κριτική αποτίμηση του εμφυλίου. Αυτή την επιτακτική ανάγκη την ένιωσε έντονα η επιστημονική κοινότητα και το λόγο αυτό το Ελληνικό Κέντρο Πολιτι...