Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όπως είναι γνωστό, οι περισσότερες επαναστάσεις έχουν δύο φάσεις. Η πρώτη, κατά κανόνα, καλύπτεται από διαμαρτυρίες, προφορικά ή γραπτά αιτήματα και ίσως κάποιες μικροσυμπλοκές. Η δεύτερη ξεκινά μετά την απόρριψη ή μερική αποδοχή των αιτημάτων από μέρους των ιθυνόντων και καλύπτεται από ένοπλες συγκρούσεις ή κάποιες υποχωρήσεις. Η επανάσταση του 1858 στην Κρήτη σταμάτησε, μόλις ολοκλήρωσε την πρώτη φάση της... Η επανάσταση ξεκίνησε όλως συμπτωματικά από το διαμέρισμα Ρεθύμνου, οργανώθηκε στο διαμέρισμα Χανίων και επεκτάθηκε άμεσα στο διαμέρισμα Ηρακλείου. Σε όλα τα διαμερί...

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.

Για τον εορτασμό της επετείου των 90 χρόνων από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος", υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων, έλαβε την πρωτοβουλία για αρκετές εκδηλώσεις, στα Χανιά, στις υπόλοιπες πρωτεύουσες των νομών της Κρήτης, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Στο Ρέθυμνο, εκτός από την έκθεση με τίτλο "90 χρόνια Βαλκανικοί Πόλεμοι και Κρήτη" συνδιοργανώθηκε, με τη φροντίδα της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνου και την αμέριστη συμπαράσταση του Προέδρου αυτής κ. Μιχάλη Τρούλη, και συμπόσιο με θέμα "9...

Ο 'Αγγλος φιλέλληνας, ανταποκριτής των Times του Λονδίνου, αφηγείται τις εντυπώσεις του από την παραμονή του στην επαναστατημένη Κρήτη κατά το Μάρτιο - Ιούνιο του 1867. Ο Σκίννερ εξυμνεί τον αγώνα των Κρητών για την ελευθερία και την Ένωση με την Ελλάδα από το 1821 και εξής και αποδίδει τις αδικίες και τις βαρβαρότητες στους μωαμεθανούς. Ο συγγραφέας επισκέφθηκε το πυρπολημένο Αρκάδι και τα Σφακιά, παρευρέθηκε στη μάχη της Τυλισσού και του Μπάλι της επαρχίας Μυλοποτάμου (7 Απριλίου και 16 Μαΐου 1867), και συναντήθηκε με τον Δημήτριο Πετροπουλάκη, τον οπλαρχηγό του εθελοντικ...

Ο χειροποίητος αυτός τόμος προέκυψε με την εξής διαδικασία: στην αρχή υπήρχε ένα χαρτί-μνημόνιο για προσωπική χρήση με ονόματα περιηγητών, χρονολογίες κλπ. Το χαρτί δεν άργησε να γίνει δύσχρηστο και δυσανάγνωστο από τις προσθήκες και τις επισημειώσεις. Η αντικατάστασή του από ένα τετράδιο εξυπηρέτησε για ένα διάστημα μέχρι που κι αυτό χρειάστηκε αντικατάσταση. Από τότε που το περιεχόμενο του τετραδίου πήρε ηλεκτρονική μορφή οι προσθήκες έγιναν περισσότερες και τα πράγματα ευκολότερα. Φάνηκε τότε ότι το θέμα "Περιηγητές και περιηγητικά κείμενα για την Κρήτη ανά τους αιώνες"...

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται την εξέλιξη του πληθυσμού και του οικιστικού δικτύου της ανατολικής Κρήτης από τον 16ο έως τον 19ο αι., όπως επίσης και την αναλυτική εξέταση όλων των παραγόντων που επηρέασαν αρνητικά, λιγότερο ή περισσότερο, την εξέλιξη αυτή, όπως ήταν οι πολεμικές συγκρούσεις, οι επιδημικές ασθένειες, οι κρίσεις διατροφής, οι φυσικές καταστροφές κ.ά. Το οικιστικό δίκτυο της ανατολικής Κρήτης χαρακτηρίζει έντονη συνέχεια, ενώ η διαμόρφωσή του εντοπίζεται πριν από τον 16ο αιώνα. Ουσιαστικά το μόνο αστικό κέντρο, που αναπτύσσεται είναι ο Χάνδακας-Ηράκλειο....

Κάθε τόπος και κάθε λαός έχει τη δική του κληρονομιά, η οποία εκφράζεται με την ιστορία του και τα άλλα λαογραφικά στοιχεία που συνθέτουν την παράδοσή του. Αυτά τα στοιχεία έχομε όλοι την υποχρέωση να τα διατηρούμε και να τα μεταδίδομε στους νεότερους. Ορισμένα από τα στοιχεία αυτά είναι η θέση, η ονομασία, ο πληθυσμός, οι εκκλησίες, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα τοπωνύμια, η καταγωγή, τα παραδοσιακά επαγγέλματα, οι διάφορες συνήθειες και ιδιαιτερότητες, ο ιδιωματικός λόγος καθώς και πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πορεία του τόπου αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού σ...

[...] Ο τόμος περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία της περιόδου 1785-1869, που διαφωτίζουν ιστορικά γεγονότα, την επανάσταση του 1866-69 και πολλές πλευρές της καθημερινής ζωής των χρόνων εκείνων. Θα ακολουθήσει η δημοσίευση του νεώτερου τμήματος του αρχείου. Στην αρχή του παρόντος τόμου, ο αλησμόνητος Δημοσθένης Γ. Στεφανίδης (1918-2001), αφηγείται πώς ανακάλυψε τα ποικίλα χειρόγραφα, επιστολές, εφημερίδες, έντυπα, φωτογραφίες και άλλα, που απαρτίζουν το αρχείο. Τα βρήκε στο παραδοσιακό αρχοντικό της οικογένειας Στεφανίδη στους Βώρους, σκόρπια σε κασέλες, κιβώτια και ντουλάπια...

[...] Ο πρώτος τόμος αναφέρεται στη χρονική περίοδο από τον 19ο αι. έως και το 1913, χρονολογία-ορόσημο αφού τότε η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα. Εξετάζεται η ιστορία του τόπου κατά τον 19ο και τα πρώτα δεκατρία χρόνια του 20ού αι., δηλαδή κατά τη συγκλονιστική περίοδο της Αυτονομίας. Ερευνάται η κτηριακή παραγωγή έως τα τέλη της τουρκοκρατίας και η προσπάθεια των κυβερνήσεων της Γενικής Διοικήσεως Κρήτης και της Κρητικής Πολιτείας για την θέσπιση νόμων που αφορούσαν στην οργάνωση υπηρεσιών σχετικών με τη δόμηση, την πολεοδομία, καθώς και την κατασκευή δημοσίων έργων. Ερευνά...

Οι εικόνες δημιουργούν συσχετισμούς και νοήματα, προτείνοντας έναν ολοκληρωμένο κοινωνικό χώρο. Με όλο τον κίνδυνο του στατικού τοπίου που ενίοτε εγκυμονούν, του τουριστικού τοπίου που "σκοτώνει" την πληροφορία αναδεικνύοντας το εύκολα "ωραίο", διατηρούν την αξία τους ως στιγμιότυπα μιας πολυεπίπεδης πραγματικότητας: του παλιού οθωμανικού χώρου που υποχωρεί, της εθνικής (ή και εθνικιστικής) εξέγερσης, του βάρους της φύσης και της ενδοχώρας, της οικονομίας, των πόλεων που αλλάζουν. Εικονοποιούν τη γεωπολιτική· εικονοποιούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα γεγονότα. Στις σελίδες...

Λίγοι νομοί στην Ελλάδα έχουν να παρουσιάσουν μια πολύχρονη και αδιάκοπη ζωή γεμάτη από ιστορικές εκρήξεις, πολεμικές περιπέτειες και πολιτιστικά επιτεύγματα. Στους νομούς αυτούς συναριθμείται ασφαλώς και ο νομός Ηρακλείου. Όλες αυτές οι καταστάσεις του παρελθόντος άφησαν στο διάβα τους τα ιστορικά και πολιτιστικά τους αποτυπώματα, τα οποία αποτελούν σήμερα αδαπάνητους θησυαρούς με ανεκτίμητη μνημειακή αξία. Μέσα στα μνημεία του νομού Ηρακλείου περιλαμβάνονται και τα κτίρια της Νομαρχίας, τα οποία είναι σημαδεμένα με τη δική τους ιστορία και κουβαλούν τις δικές τους μαρτυρί...

Τα «Ιστορικά σημειώματα για την Κρήτη» είναι μια επιλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν σε κρητολογικά συνέδρια, σε ομιλίες και σε τοπικά ή εθνικής εμβέλειας έντυπα. Κοινό χαρακτηριστικό των κειμένων είναι η πρωτότυπη προσέγγιση σημαντικών επεισοδίων της πολυκύμαντης ιστορίας της Κρήτης κατά τον 19ο αιώνα και την εθνική αντίσταση, 1941-1945. Ιστορούνται ακόμη προσωπικότητες της Κρήτης με συμβολή στη διαμόρφωση της ιστορίας της και στην ανάπτυξη του πολιτισμού της. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε μια κατ' εξοχήν αμφισβητούμενη μορφή της ελληνικής πολιτικής ζωής, τον εξ Ηρακλείο...

[...] Πέρα από την επιστημονική αξία του, το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο βιβλιογραφικό κενό, καθώς, με την τεκμηριωμένη περιγραφή των γεγονότων και την πολιτική ανάλυσή τους, φωτίζονται τα κίνητρα και οι στόχοι των πρωταγωνιστών αλλά και ο ρόλος του ελληνικού και διεθνούς παράγοντα στην εκτυλισσόμενη τότε στην Κρήτη πολιτική κρίση. Οι αρετές που διακρίνουν το βιβλίο επιβάλλουν την επανέκδοσή του. Έτσι, με αφορμή την εκατοστή επέτειο από το επαναστατικό κίνημα του Θερίσου και τις επιστημονικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν για το γεγονός, τίθεται και πάλι στη διάθεση του...

Μέσα από αυτό το βιβλίο θα γνωρίσουμε τη βυζαντινή Κρήτη, θα επισκεφθούμε μονές, εκκλησίες και παρεκκλήσια, θα μελετήσουμε την αρχιτεκτονική, τις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες, θα συναντήσουμε τους ζωγράφους που δημιούργησαν όχι μόνο αυτές τις εικόνες αλλά και την περίφημη Κρητική Σχολή. Ένα πολύτιμο έργο μοναδικής αξίας και ομορφιάς.

[...] Έτσι, η σημερινή μας προσπάθεια, με την έκθεση των χαρτών της Κρήτης -κυρίως του 16ου και του 17ου αιώνα, που είναι τόσο πλούσιοι σε ιστορία- αποσκοπεί στο να δείξουμε ότι οι χάρτες δεν αποτελούν απλές γεωγραφικές απεικονίσεις, αλλά επέχουν θέση τεκμηρίων μέσα από τα οποία αναδύεται και η ιστορία των συνειδήσεων. Τα έργα των χαρτογράφων δεν συμπληρώνουν μόνον τις γραπτές μαρτυρίες των χρόνων εκείνων, όπως, για παράδειγμα, τις πηγές για την πολιορκία του Χάνδακα, αλλά μας προσφέρουν ερείσματα για να διερευνήσουμε τον ευρύτερο αναπροσανατολισμό των ενδιαφερόντων και των...