Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Με τους στόχους αυτούς παρουσιάζουμε στο παρόν βιβλίο τέσσερα κείμενα στα οποία επιχειρείται αναλυτική προσέγγιση της εικονογραφικής και εικαστικής δουλειάς του νεοέλληνα δημιουργού. Τα τρία από τα κείμενα αυτά είναι επεξεργασμένες μορφές εισηγήσεων σε πρόσφατα συνέδρια και ημερίδες για τον Φώτη Κόντογλου, ενώ το ένα από αυτά γράφτηκε ως εισαγωγικό σημείωμα σε μελλοντική έκδοση φορητών εικόνων του που βρίσκονται στην Ι. Μονή Αγίων Ανάργυρων Πάρνωνος. Στα κείμενα αυτά αναλύεται το εικονογραφικό έργο του Κόντογλου από ζωγραφική και όχι από εικονογραφική οπτική γωνία. "...

"Ο γαρ τεχνίτης της διαπλάσεως ημών δώσει την χάριν και μαθήση της πείρας, ότι του ημετέρου κάλλους και της σπουδαζομένης ευμορφίας η νηστεία κομμώτρια... Ου λιμός εστίν, αλλά μικρός παρολκή· ουκ απαραίτητος τιμωρία, αλλ' αυθαίρετος αποχή· ου δουλοπρεπής ανάγκη, αλλ' ελευθέρα φιλοσοφία. Εύξαι και ισχύσεις..." "Νηστεία γαρ της ψυχής εστί τροφή, και καθάπερ αύτη η σωματική τροφή πιαίνει το σώμα, ούτω καλή νηστεία την ψυχήν ευτονωτέραν εργάζεται, κούφον αυτή το πτερόν κατασκευάζει, μετάρσιον αυτήν ποιεί, τα άνω φαντάζεσθαι προξενεί, ανωτέραν αυτήν των ηδονών και των ηδέων του...

Το 1976 ξεκίνησε η προσπάθεια προσέγγισης όσων διαπραγματεύεται, αυτό το έργο. Ήταν η πρώτη παρουσίαση στα πλαίσια των μαθημάτων εμβαθύνσεως της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στο Πολυτεχνείο, μιας πρώτης θεώρησης του έργου του Λύσανδρου Καυταντζόγλου. [...] Το βιβλίο αυτό δεν διεκδικεί αποκλειστικότητα στην παράθεση των αποδεκτών δεδομένων της αρχιτεκτονικής διαμέσου των διαφόρων εποχών. Εκείνο που το χαρακτηρίζει είναι η κριτική τους ανάλυση και η συγκριτική τους μελέτη, ώστε ν' αποδίδουν τη συνεχή εξέλιξη της αθηναϊκής ναοδομίας από τον 4ο έως το τέλος του 19ου αιώνα. Στην...

Οι προφήται ως είδον, οι απόστολοι ως εδίδαξαν, η εκκλησία ως παρέλαβεν, οι διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν, η οικουμένη ως συμπεφρόνηκεν, η χάρις ως έλαμψεν, η αλήθεια ως αποδέδεικται, το ψεύδος ως απελήλαται, η σοφία ως επαρρησιάσατο, ο Χριστός ως εβράβευσεν· ούτω φρονούμεν, ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύσσομεν, Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών και τους αυτού αγίους εν λόγοις τιμώντες, εν συγγραφαίς, εν νοήμασιν, εν θυσίαις, εν ναοίς, εν εικονίσματα· τον μεν ως Θεόν και Δεσπότην προσκυνούντες και σέβοντες, τους δε διά τον κοινόν Δεσπότην και ως αυτού γνησίους θεράποντας τιμώντες και τη...

Στο τεύχος αυτό συμπεριλαμβάνονται έξη ομιλίες κατ' επιλογήν εκ των ιερών Πατέρων με θέμα την "Παγκόσμιον ύψωσιν του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού", την "Σταυροπροσκύνησιν" της Γ' Κυριακής των Νηστειών και το ευαγγελικό μήνυμα να "σηκώσουμε, αν θέλομε, το δικό μας σταυρό στη ζωή μας", και να ακολουθήσουμε τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Το τελευταίο τούτο προβάλλεται φυσικά ως προαιρετικό πάντα για το σύνολο της ζωής μας, αλλά καμμιά άλλη διαφορετική λύση δεν μπορεί να την ξεπεράσει στον κόσμο που ζούμε. Όλες οι ομιλίες αναφέρονται στις εορτές του τιμίου Σταυρού εντός του...

Δύο αγάπες γεννούν και αρδεύουν αυτό το βιβλίο. Η μία, η πρώτη και η πιο απελπισμένη, είναι ο πάτριος τόπος, το θαύμα και η κατάρα του. Το θαύμα το πιο απρόσμενο και απίστευτο της τραυματισμένης του συνέχειας, της ημιθανούς αλκής του, της κατασυκοφαντημένης του πνευματικής φλόγας. Ποιος ακόμα γνωρίζει από πού αναπνέει και πώς ακόμα σύρει τα βήματά του στα τρίστρατα της Ιστορίας; Παραδομένος για αιώνες στον Τούρκο, παραδομένος, τότε και ακόμα περισσότερο σήμερα, στον αγαθό και χαώδη, στον απράγματο και ονειρικό και υπερβολικό εαυτό του με το φιλότιμο της άξαφνης μνήμης των μ...

[...] Η πατερική και εκκλησιαστική γραμματεία, με τη θεωρητική και πρακτική προσέγγιση των προβλημάτων του γάμου και με στόχευση προς τα ουσιώδη της "γαμικής τελετουργίας", όχι μόνο με διδαχές πνευματικές και πάντα επίκαιρες, αλλά και με κοινωνικές προεκτάσεις, συμβάλλει ουσιαστικά στη "διαπαιδαγώγηση" γύρω από τον έρωτα, την παρθενία, τους σκοπούς, την άσκηση μέσα στο γάμο και τις παρεκτροπές, αλλά και πλήθος άλλων προβλημάτων. Ο γάμος ως "μικρά Εκκλησία" (Ιωάννης ο Χρυσόστομος), και "οικία του Θεού (Κλήμης Αλεξανδρέας), απαιτεί, την ανάλογη θεολογική ερμηνεία, η οποία θα...

Το φαινόμενο των αγίων Γυναικών-Μοναχών, που άθλησαν με ανδρική ενδυμασία, δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη εποχή ή σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο. Ενώπιόν μας έχουμε τους Βίους των δεκαπέντε Οσίων Γυναικών. Η πρώτη (η αγία Ευγενία) έζησε τον 3ο αιώνα, η τελευταία (η ερημίτισσα Φωτεινή) τον 20ό αιώνα. Δώδεκα απ' αυτές ανήκουν σε διάφορες περιόδους του Βυζαντίου και δύο (Δοσιθέα και Φωτεινή) είναι σχεδόν σύγχρονές μας. Για την πραγματοποίηση της παρούσας έρευνας χρησιμοποιήθηκαν αγιολογικά και υμνολογικά κείμενα, δηλαδή οι σχετικοί Βίοι των Αγίων και οι Ακολουθίες τους,...

Μελετούμε τις πραγματείες του Αριστοτέλη και του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού. Στα κείμενα του φιλοσόφου διερευνούμε επιλεκτικά τη θεωρία της κινήσεως, όπως αυτή εκτίθεται στα "Φυσικά". Στα κείμενα του Πατρός της Εκκλησίας παρακολουθούμε συνολικά το νήμα των διδαχών του, εκλαμβάνοντας ως άξονα γύρω από τον οποίο αυτό ξετυλίγεται και διευθετείται, τη δική του (εκκλησιαστική) θεώρηση της κίνησης. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα "βεβαιότητές" της, εκείνες που την κατέστησαν "εθνική" επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα "βεβαρημένο" παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής-εθνικής "καθαρότητας" (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι απόψεις περί "ολοκλήρωσης του ιστορικο...

Ο άνθρωπος είναι εκείνο το ον που γνωρίζει ότι μπορεί και ότι οφείλει να πεθάνει. Η σκιά του θανάτου απλώνεται σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής, δεδομένου ότι είναι αδύνατος ο χωροχρονικός εντοπισμός του θανάτου. Αυτή η βέβαιη αβεβαιότητα της έλευσης της απουσίας είναι η βάσανος του ανθρώπου. Ο άνθρωπος γνωρίζει ότι ο θάνατος είναι εδώ, αλλά δεν έχει γίνει ακόμη επίκαιρος. Αυτή η μη-γνώση του θανάτου γεννά την αγωνία για την απώλεια της ύπαρξης και συγχρόνως την απαίτηση για τη μετάβαση στη γνώση. Οι Ακολουθίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας συμβάλλουν σε αυτή τη δίψα του αν...

Το '"Ιλαρόν φως του κόσμου" βρίσκεται μετά δεκαπέντε χρόνια και πάλι στην διάθεσι του αναγνωστικού κοινού. Πρόκειται για την οριστική του έκδοσι. Το κείμενο παραμένει αναλλοίωτο. Διωρθώθηκαν τα πληθωρικά τυπογραφικά σφάλματα της αρχικής εκδόσεως και κάποιες αδέξιες εκφράσεις, χωρίς να θίγεται κατ' ελάχιστον το νόημα. Προσθέτω τον παρόντα πρόλογο εν είδει αυτοσχολίου και ένα ευρετήριο θεμάτων και ονομάτων, το οποίο οφείλω, μαζί με την συνολική επιμέλεια του κειμένου, στην άοκνη φροντίδα της Ντίνας Σαμοθράκη. Ο σημερινός αναγνώστης θα διαπιστώση κατά την διαδρομή ότι διαβάζε...

Στην πλούσια... [...] Ένας διάλογος αγάπης ανάμεσα στον Ιησού και στο Ισλάμ. Ένας θρησκευτικός κόσμος επιλέγει να υιοθετήσει το κεντρικό πρόσωπο ενός άλλου θρησκευτικού κόσμου και να το αναγνωρίσει ως συστατικό της ίδιας του της ταυτότητας.

[...] Για το Άγιον Όρος γράφτηκαν τόσα πολλά και γράφονται ακόμη και θα γραφούν φυσικά πολλά και δεν ξέρω γιατί τόσο πολύ θέλω και 'γω κάτι να γράψω ακόμη. [...] Στις σελίδες που θ' ακολουθήσουν θα καταθέσω όλη την αγάπη μου για το Περιβόλι της Παναγίας, γι' αυτό δεν μπορώ να καταθέσω όλο τον πόνο μου, δεν μπορώ όμως και να τον κρύψω. Δέκα και χρόνια στη Σιμωνόπετρα και είκοσι στη Σκήτη του Αγίου Παντελεήμονος είναι πολύ λίγα για ν' ανιχνεύσεις τη μακρά ιστορία του πεφιλημένου Όρους, μιας παράδοσης αρχαίας, μιας πορείας ωραίας, μέσα στη νοηματισμένη σιγή, στο μυστικό θαύμα,...

Μερικές φορές που διηγόμουν περιστατικά από τη ζωή μου εκείνοι που με άκουγαν και που ήταν καταφανώς συγκινημένοι, όπως κι εγώ, από τη διήγηση, με ρωτούσαν: "Γιατί δεν γράφεις τα απομνημονεύματά σου;" Στο μεταξύ εγώ, εκτός από τη θλίψη που αισθανόμουν σκεπτόμενος τον επερχόμενο θάνατό μου, χωρίς να το έχω συνειδητοποιήσει αισθανόμουν και μια θλίψη που μαζί με μένα θα εχάνοντο κι αυτές οι αναμνήσεις· κι αυτό γιατί, έχοντας διαβάσει τα τελευταία χρόνια ιστορίες της ζωής κοινών ανθρώπων, αισθανόμουν ότι οι ιστορίες αυτές είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός. Πολύτιμα μαθήματα ζωής...