Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με το "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο" ο Τοντορόφ συνεχίζει την κριτική του στις θεωριοκρατούμενες γαλλικές λογοτεχνικές σπουδές, που οι κατευθύνσεις τους έχουν επεκταθεί και επιβληθεί όχι μόνο στην παρουσίαση της λογοτεχνίας από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αλλά και στη μέση εκπαίδευση (κατάσταση όχι πολύ διαφορετική από τη δική μας, όπου από μαθητές του γυμνασίου και του λυκείου ζητείται, λ.χ., να προσδιοριστεί "ο βαθμός εστίασης" ή "το μεταδιηγητικό επίπεδο" ενός κειμένου). Παρουσιάζοντας το λογοτεχνικό κείμενο ως ένα αυτόνομο και αύταρκες γλωσσικό αντικείμενο, ο κόσμος του οπ...

"Εξωτερικό ημερολόγιο", κατ’ αντιδιαστολήν προς το "εσωτερικό" (το journal intime), το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει -υπό μορφήν επιφυλλίδων, κριτικών παρεμβάσεων και βιβλιοκρισιών (που οι περισσότερες δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Το Βήμα")- χρονολογημένες "σημειώσεις" για γεγονότα και φαινόμενα της πολιτισμικής μας ζωής των τελευταίων δεκατριών χρόνων. Η σύγχυση των λογοτεχνικών σπουδών, ο επαρχιωτισμός της κριτικής, η διαφημιστική βία, τα ιδεολογήματα της Θεωρίας, η παθογένεια του ελληνικού πανεπιστημίου, οι μεταμφιέσεις του λαϊκισμού, ο θρίαμβος της παρακουλτούρας, η λεηλασί...

Στη χώρα που ξόδεψε τα παιδιά της, το παρόν μοιάζει με φάντασμα και γίνεται σημείο αναφοράς το παρελθόν. Έτσι, αναζητούνται κειμήλια και χαρούμενες αναμνήσεις, όνειρα, υποσχέσεις και άνθρωποι. Όμως οι άνθρωποι εξαφανίζονται. Γιατί; Γιατί έτσι. Έξι πρόσωπα καθημερινά, εκτεθειμένα στα απρόοπτα του βίου· άνθρωποι που κυκλοφορούν δίπλα μας, στην Αθήνα: κάπου στη λεωφόρο Κηφισίας, όπου πωλείται κι αγοράζεται το όνειρο για "ψηλά μελαχρινά", στο Σύνταγμα, στον ξεθωριασμένο απόηχο των Αγανακτισμένων και στα μαγαζιά που αγοράζουν χρυσό, στις γειτονιές της πόλης. Μονολογούν -κυρίω...

Οι "Αστραπές" είναι η μυθιστορηματική βιογραφία του ιδιοφυούς φυσικού και εφευρέτη Νικόλα Τέσλα (1856-1943), ο οποίος ανακάλυψε, μεταξύ πολλών άλλων, το εναλλασσόμενο ρεύμα, αλλά που λίγο τον απασχόλησε η εμπορική εκμετάλλευση των εφευρέσεών του, αντίθετα από τους Έντισον, Γουέστινγκχαουζ και Μαρκόνι. Ο ήρωας, όμορφος άντρας που αντιστέκεται στις γυναίκες, αδιαφορεί για το κέρδος, δεν φοβάται τίποτα εκτός από τα μικρόβια, ζει σπάταλο βίο και οδηγείται, σχεδόν αναπότρεπτα, στην παρακμή, με μόνη συντροφιά τον κακό χαρακτήρα του και τα πληγωμένα περιστέρια του. Μάλλον αξιολ...

Η "Θεραπεία του νερού" είναι η ψυχρή ομολογία ενός θύματος που έγινε θύτης. Ο Ισμαήλ Κίντερ, ένας χωρισμένος άντρας και επιτυχημένος συγγραφέας ερωτικών μυθιστορημάτων τα οποία εκδίδει με ψευδώνυμο, ζει απομονωμένος στο βουνό. Μετά τη φρικτή δολοφονία της εντεκάχρονης κόρης του, αποφασίζει να τιμωρήσει εκείνον που ο ίδιος θεωρεί ένοχο. Στο υπόγειο του σπιτιού του υποβάλλει το θύμα του σε βασανιστήρια. Μέσα από την αφήγηση ενός ανθρώπου που υποφέρει, ο Percival Everett, ο οποίος έγραψε το μυθιστόρημα ως απάντηση στις θηριωδίες που διαπράχθηκαν στο όνομα της σωτηρίας των ΗΠΑ...

Πώς μια μικρή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετετράπη σε ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος; Μια συνοπτική, νηφάλια και διαυγής εξιστόρηση της διαμόρφωσης του νεοελληνικού κράτους από τις απαρχές του ώς σήμερα. Ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται το παρόν βιβλίο είναι η μετατροπή μιας μικρής επαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Από ορισμένες απόψεις, τα προβλήματα που ανέκυψαν κατά τον σχηματισμό του σύγχρονου ελληνικού κράτους θα μπορούσαν να εξομοιωθούν με τα αντίστοιχα προβλήματα που συναντούν αυτή τη στιγμή οι προσπ...

"Τι αγαπάω στον Θουκυδίδη, τι είναι αυτό που με κάνει να τον τιμώ περισσότερο από τον Πλάτωνα; Ο Θουκυδίδης αισθάνεται απέραντα μεγάλη και απροκάλυπτη χαρά για κάθε τυπικό γνώρισμα που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο και τα γεγονότα, και αναγνωρίζει μέσα σε κάθε τέτοιο γνώρισμα μια ποσότητα λογικής ικανότητας: αυτήν προσπαθεί να ανακαλύψει. Ουσιαστικά στην πράξη είναι πιο δίκαιος από τον Πλάτωνα· δεν διασύρει ο Θουκυδίδης και δεν μειώνει τους ανθρώπους που δεν του αρέσουν ή που του έχουν κάνει κακό στη ζωή. Απεναντίας, βλέπει κάτι αξιολογικά μεγάλο σε όλα τα πράγματα και σε όλα τα...

"Αν ισχυριζόμουν ότι έγραψα το μικρό αυτό βιβλίο με την ψυχραιμία που θα επέβαλλαν σε έναν γνωστικό άνθρωπο αρκετές δεκαετίες δημόσιων παρεμβάσεων, δεν θα ήμουν ειλικρινής. Από το πρώτο Μνημόνιο, το 2010, κυρίως όμως από την έξαρση της βίας, την άνοιξη του 2011, έχω χάσει και εγώ βεβαιότητες μιας ολόκληρης ζωής και δεν μπορώ να εξηγήσω πώς, χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε, φτάσαμε ως το χείλος της αβύσσου. Από την άλλη, η δυστυχία τριγύρω μας είναι τόσο διάχυτη και η φόρτιση τόσο μεγάλη, ώστε και να το θέλεις, δεν μπορείς πάντοτε να κρατήσεις το μυαλό σου καθαρό για μελέτ...

Η Ελλάδα, η ελληνική κοινωνία, αναζητάει σήμερα ένα νέο αφήγημα. Όχι "αφήγημα" με την έννοια του παρα-μυθιάσματος, όπως το γνώρισε σε διάφορες φάσεις του πρόσφατου ή του απώτερου παρελθόντος της. Το αφήγημα αυτό πρέπει να είναι δημοκρατικό, να οδηγεί στην ανακατάκτηση του δημόσιου χώρου και του συλλογικού συμφέροντος, να κινητοποιεί μαζικές δυνάμεις προς την κατεύθυνση της συγκρότησης μιας εθνικής δύναμης, να ανατρέψει εκείνα τα δόγματα, τις ιδεοληψίες και τα "ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα", που μετέτρεψαν την Ελλάδα σε επαρχιακό μικρομάγαζο των Νότιων Βαλκανίων. Η πολιτική π...

"'Γιατί να σου δώσω συνέντευξη; Όλοι οι δημοσιογράφοι είστε λογοκλόποι. Γιατί να σου δώσω τον χρόνο μου"; Ο διαβόητος σκηνοθέτης Σαμ Πέκινπα είχε αφήσει εμβρόντητο τον δημοσιογράφο που τον είχε επισκεφθεί για μια προκαθορισμένη συνέντευξη το 1982. Δεν είχε όμως απόλυτο άδικο. Ο δημοσιογράφος που είχε χτυπήσει το κουδούνι του είχε όντως πάει για να "κλέψει". Ο Πέκινπα είτε το γνώριζε είτε το συναισθανόταν ότι δεν στόχευε μόνο στα λόγια του. Εξού και είχε διαλέξει αυτό τον ακραίο τρόπο για να καταστήσει τον εαυτό του απρόσβλητο από την εχθρική "επίθεση". Και να φανταστεί κανε...

Οι κυβερνήσεις της Δεξιάς και της Αριστεράς, πέρα από τις ιδεολογικές τους διαφορές, ακολούθησαν την ίδια μέθοδο και έδρεψαν ισχνά αποτελέσματα: η Γαλλία αποδείχτηκε ανίκανη να διατηρήσει έναν ρυθμό μεγέθυνσης και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες από τις αναδιαρθρώσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού. Εξάλλου, η οικονομική και κοινωνική κατάσταση των στιγματιζόμενων κοινωνικών ομάδων έχει επιδεινωθεί σημαντικά, τροφοδοτώντας μια μόνιμη ανεργία. Ο κατάλογος, δυστυχώς, είναι μακρύς: από τις γυναίκες μέχρι τους νέους, περνώντας από τους μετανάστες. Αλλά αυτή η ανεργία, συνδυασμένη με...

Το "Αντίο Κολόμπους", η νουβέλα που μας εισήγαγε στο έργο του Φίλιπ Ροθ, είναι μια ασεβής και λαμπερή σάτιρα για τις νεανικές σχέσεις που διαλύονται από τις προκαταλήψεις των τρίτων. Ο Νιλ Κλούγκμαν από το ταπεινό Νιούαρκ και η Μπρέντα Πάτιμκιν από το προάστιο Σορτ Χιλς συναντήθηκαν και ερωτεύτηκαν με πάθος ένα καλοκαίρι στα τέλη της δεκαετίας του ΄50. Οι δυο τους δόθηκαν ολοκληρωτικά σε αυτή τη σχέση, η καταγωγή του Νιλ όμως δεν ταίριαζε με το περιβάλλον της Μπρέντα, κι έτσι σχέση τους ήταν καταδικασμένη εξαρχής. Μια πνευματώδης και σαρκαστική περιγραφή των κοινωνικών η...

Η Τάσι είναι φοιτήτρια σ’ ένα πανεπιστήμιο των Μεσοδυτικών Πολιτειών. Μεγαλωμένη στη μικρή φάρμα της οικογένειάς της, η Τάσι ανακαλύπτει με ενθουσιασμό τη ζωή της πόλης και ρίχνεται με κέφι στη δίνη των καινούργιων εμπειριών: το κάμπους του πανεπιστημίου, το σινεμά, τις ατέλειωτες συζητήσεις με φίλους, τον έρωτα... Η Τάσι είναι είκοσι χρονών και διψάει να μάθει -να μάθει τα πάντα. Παράλληλα με τις σπουδές της πιάνει δουλειά ως μπέιμπι σίτερ σε μια ιδιότυπη οικογένεια που προσπαθεί να υιοθετήσει ένα κοριτσάκι, τη Μαίρη-Έμμα, που είναι μιγάδα. Αλλά αυτή η άλλη Αμερική που...

Απ' την Πράγα και πάλι πίσω στην Πράγα, περνώντας απ' το Παρίσι και το Αλγέρι. Η μακρά πορεία του γιατρού Γιόζεφ Κάπλαν απ' το 1910 έως το 2010. Η μποέμικη ζωή στο Παρίσι της δεκαετίας του 1930, με τις αίθουσες χορού και την "ανακάλυψη" του τάνγκο, αλλά και με όλους εκείνους που "ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο". Η τόσο ξεχωριστή ατμόσφαιρα του Αλγερίου, βγαλμένη απευθείας απ' τις σελίδες του Καμύ. Οι έρωτες του Γιόζεφ με την αισθαντική Νελλύ αλλά και με την ασυμβίβαστη Κριστίν. Η επιστροφή στην Πράγα, ο σφετερισμός της εξουσίας απ' τους κομμουνιστές το 1948, η χρεωκοπία του κ...

Ο εικοσιπεντάχρονος δημοσιογράφος Αντουάν Νταγιέζ μαθαίνει τελείως αναπάντεχα ότι κληρονόμησε από τον παππού του την "Αλεξάνδρεια", ένα μπαρ στις Βρυξέλλες, που είναι ταυτοχρόνως και οίκος ανοχής. Βρισκόμαστε στο 1984, σ' ένα Βέλγιο σε κρίση: εργοστάσια κλείνουν, δημόσια έργα εγκαταλείπονται, ανεργία... Ωστόσο, η πόλη λάμπει τις νύχτες στη γειτονιά με τους μικρούς κακόφημους δρόμους, εκεί που τα κορίτσια εκτίθενται στις φωτισμένες βιτρίνες. Σ' αυτήν ακριβώς τη γειτονιά η Μεμέ Ταρτίν, η ηλικιωμένη βοηθός των κοριτσιών που εργάζονται στην "Αλεξάνδρεια", βρίσκεται δολοφο...

Μια γειτονιά του Παρισιού. Ένα μεγάλο χωνευτήρι πολιτισμών. Εδώ θα βρεις σούσι κοσέρ, τούρκικες ταβέρνες, Εβραίους κουρείς, Αρμένηδες βιβλιοπώλες... Μόνο ο Αχμέντ Ταρουντάν ζει κάπου παράμερα. Φυλακισμένος στην προσωπική του ιστορία, ονειροπόλος, μανιώδης αναγνώστης αστυνομικών... Αίφνης, ανακαλύπτει το πτώμα της Λορά, γειτόνισσας και φίλης του, κατακρεουργημένο, να κρέμεται πάνω από το μπαλκόνι του. Καταλαβαίνει αμέσως ότι ο ίδιος αποτελεί τον ιδανικό ύποπτο. Η φρίκη αυτή τον ξυπνάει από το λήθαργό του και αποφασίζει να συνεργαστεί με τους δύο αστυνόμους που έχουν αναλά...

Ο ήρωας, διακεκριμένος γιατρός, πάσχει από το σύνδρομο Κόρσακοφ, μια γενικευμένη διαταραχή της μνήμης, ένα από τα συμπτώματα της οποίας είναι η μυθοπλασία, δηλαδή η απόπειρα αντιστάθμισης των κενών της μνήμης, μέσω της επινόησης νέων, πειστικών αλλά ψευδών, αναμνήσεων. Εδώ στηρίζει τη δική του μυθοπλασία ο Φορορινό, δίνοντας στον ήρωά του την ευκαιρία να κατασκευάσει τη βιογραφία του. Μπορεί να είναι να πάντα... αλλά όχι ο εαυτός του.

Ο Θεός για τον οποίο γίνεται λόγος σε αυτό το βιβλίο είναι ο Θεός της Βίβλου, της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης αξεχώριστα, ο Θεός δηλαδή που εξέρχεται σε αναζήτηση του ανθρώπου, ο Θεός που κλείνει συμφωνίες μαζί του, που γίνεται τελικά άνθρωπος ο ίδιος. Ο άνθρωπος από την άλλη είναι ο άνθρωπος της ευθύνης απέναντι στον συνάνθρωπο, ο άνθρωπος του ελέους και της αλληλεγγύης. Ο άνθρωπος που, όταν είναι πιστός, ξέρει ότι ο δρόμος για τη συνάντηση με τον Θεό περνάει μέσα από την έμπρακτη αγάπη για τον πλησίον, είναι δηλαδή ο δρόμος της ηθικής. Η σχέση τους είναι θυελλώδης:...

Αλήθεια πιστεύετε ότι οι Ρώσοι έστειλαν στο διάστημα μια σκυλίτσα που την έλεγαν Λάικα; Ποιος βρίσκεται πίσω από τον χάρτη της Βίνλαντ, ένα διάσημο πλαστό έγγραφο που αποδεικνύει ότι οι Βίκινγκς ανακάλυψαν την Αμερική; Ποιος πλαστογράφησε τα αρχεία της Στάζι; Πίσω από όλες αυτές τις καλοστημένες απάτες βρίσκεται μια διεθνής μυστική οργάνωση, ο ΟΠΠ (Όμιλος Παραχάραξης της Πραγματικότητας), ειδικευμένη στη χειραγώγηση και την εξαπάτηση σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι η ιστορία ενός νεαρού άνδρα ο οποίος έχει προσληφθεί στον ΟΠΠ και πασχίζει να καταλάβει γιατί και για ποιον...

Πώς οι ομάδες συμφερόντων στρέβλωσαν τη λειτουργία της οικονομίας και ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη σημερινή κρίση. "Η ελληνική κοινωνία (όπως και όλες οι άλλες) είναι πεδίο σύγκρουσης ομάδων πίεσης και συμφερόντων και καλούμαστε να την 'συλλαμβάνουμε' με αυτούς τους όρους. Η κάθε μια από αυτές τις ομάδες έχει τις δικές της βλέψεις που σχετίζονται με τα συμφέροντα των μελών της παρά με κάποιο 'γενικό καλό'. Όλες, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο διατυπώνουν αιτήματα προς το κράτος και επιδιώκουν τη μεσολάβησή του είτε για να προωθήσουν τις βλέψεις τους είτε για να αποτρέψ...