Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η αναστατική έκδοση αποτελείται από εκτενή επιλεγμένα αποσπάσματα από τον τόμο ΙΒ΄ των "Ιστοριών των ανθρωπίνων πράξεων από των αρχαιοτάτων χρόνων έως των ημερών μας" (σελ. 518-677, 736-744) του μεγάλου Έλληνα Διαφωτιστή από τη Λάρισα. Ο Κωνσταντίνος Κούμας (1777-1836) στις Ιστορίες του απανθίζει και μεταφράζει "ελευθέρως" έργα "αρίστων Γερμανών ιστοριογράφων" της εποχής του. Τα αποσπάσματα της αναστατικής έκδοσης αφορούν σε γεγονότα της ελληνικής ιστορίας, τα οποία βίωσε ο συγγραφέας. Ο Θεσσαλός λόγιος, που δίδαξε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και στη Μεγάλη του Γένους...

Η αναστατική έκδοση περιλαμβάνει τη μονογραφία του Βασιλείου Ψυλλάκη για τη γεωγραφική θέση και τους αρχαίους λαούς της Κρήτης σε αρχαΐτουσα γλώσσα και ακέραιη απόδοσή της στη δημοτική από τον Χαράλαμπο Μπάλτα. Ο Ψυλλάκης στην τεκμηριωμένη μελέτη του διαλύει το "πυκνό πέπλο", που σκέπαζε για πολλούς αιώνες την αρχαία ιστορία της Κρήτης, της "βασίλισσας της Μεσογείου", όπως την αποκαλεί. Μελετώντας τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη ο Ψυλλάκης εξιχνιάζει την προέλευση και την ιστορική εξέλιξη των πέντε φυλών (τους Ετεόκρητες, τους Κύδωνες,...

Το "Αι παλαιαί Αθήναι" είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του διάσημου αθηναιογράφου. Ο Δημήτριος Καμπούρογλου ανασυνθέτει εδώ τη νεώτερη ιστορία της ελληνικής πρωτεύουσας, επί Τουρκοκρατίας αλλά και της μεταπελευθερωτικής περιόδου, μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Ο συγγραφέας ιχνηλατεί την ιστορική εξέλιξη των ανθρώπων μέσα από το τοπίο: μέσα από τη φθορά και τις κατοπινές χρήσεις των αρχαίων μνημείων, μέσα από τα προπύλαια της Ακρόπολης, τον Παρθενώνα και το Ερέχθειο, τα οθωμανικά τείχη του 1778, τους χριστιανικούς ναούς και τα μοναστήρια και τις παλιές συνο...

Στην τρίτη αυτή έκδοση του Διαγράμματος προσθέτουμε όσα στοιχεία συγκεντρώσαμε με τη βοήθεια νεότερων ερευνών, συναδέλφων και δικών μας. Η διάταξη της ύλης παραμένει η ίδια, η διάκριση δηλαδή στις δύο ενότητες: αρχεία του εσωτερικού και αρχεία του εξωτερικού. Σε κάθε αρχείο αναφέρουμε τους καταλόγους που έχουν δημοσιευτεί και σε ορισμένες περιπτώσεις τις δημοσιευμένες συλλογές εγγράφων που προέρχονται από αυτό, όταν αυτές έχουν ενδεικτική αξία, ως οδηγός. Εξάλλου, όπως είναι φυσικό, για τα αρχεία του εξωτερικού σημειώνουμε σχεδόν αποκλειστικά την ευρετηριάση που έχει γίνει...

Ο ιερέας και δάσκαλος στο Φλαγγινιανό Φροντιστήριο της Βενετίας Άνθιμος Μαζαράκης (1800-1868) βιογραφεί 30 επιφανείς Κεφαλλήνες, που διέλαμψαν στα γράμματα, την πολιτική και τους αγώνες για την Ένωση της Επτανήσου και συνέβαλαν στην "αναγέννησιν της Πατρίδος", όπως ο κόμης Άγγελος Δελαδέτσιμας, ο Σπυρίδων Λοβέρδος, ο Ηλίας Μηνιάτης, ο Αθανάσιος Σκιαδάς, ο κόμης Γεώργιος Χωραφάς κ.ά., αλλά και στην εξερεύνηση του Δυτικού κόσμου, όπως ο θαλασσοπόρος Ιωάννης Φωκάς. Ο Άνθιμος Μαζαράκης είναι από τους πρώτους εκπροσώπους της ελληνικής ιστοριογραφίας μετά το 1830, και οι Βιογραφί...

Το έργο του Ερμάννου Λούντζη, που γράφτηκε το 1855, τρία χρόνια αφότου ο ίδιος εξελέγη βουλευτής στην Ιόνιο Βουλή (με το κόμμα των ριζοσπαστών), αποτελεί αναντικατάστατη πηγή για τη Λατινοκρατία και (ιδίως) τη Βενετοκρατία στην Επτάνησο. Ο Ζακύνθιος κόμης εκθέτει το πολιτικό πλαίσιο των διαδοχικών λατινικών κατακτήσεων (Νορμανδών, Ανδηγαυών, Τόκων) και της βενετικής κατάκτησης των Επτανήσων, και εν συνεχεία (μέσα σε είκοσι κεφάλαια) εξετάζει τους θεσμούς της βενετικής διοίκησης (βάιλους, συνδίκους, Προβλεπτές. κήνσορες κλπ.) και των αστικών κοινοτήτων (Γενικό Συμβούλιο των...

Ο δάσκαλος Νικόλαος Νικοκλής (γεν. Κοζάνη 1818), κάνει επισκόπηση των αρχαίων και νεώτερων θεωριών και καταθέτει τη δική του άποψη για την καταγωγή των Αλβανών. Με την πραγματεία αυτή ο Νικοκλής αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας στη βασιλική Ακαδημία του Gottingen της Γερμανίας. Ο Έλληνας συγγραφέας μελετά τους αρχαίους (Στράβωνα, Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη) και νέους συγγραφείς (Leibnitius 1768, Pouqueville 1820, Xylander 1835, Hahn 1854), απορρίπτει την έως τότε αντίληψη περί αυτοχθονίας των Αλβανών, δηλαδή ως απογόνων των Πελασγών ή των Ιλλυριών, και τούς θεωρεί συγγεν...

Ο Ιωάννης Σβορώνος (Μύκονος 1863 - Αθήνα 1922), Διευθυντής του Νομισματικού Μουσείου, πρόεδρος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου του Κράτους και (από το 1918) καθηγητής της νομισματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δημοσιεύει μία εμπεριστατωμένη μελέτη για ένα ιδιαιτέρα ενδιαφέρον θέμα. Η έρευνά του βασίζεται σε εξέταση αρχαίων και βυζαντινών νομισμάτων και έργων τέχνης. Ο δικέφαλος αετός (οι βασιλικοί αετοί των Παλαιολόγων) αποτελεί ουσιαστικά τον εξευγενισμό και την τελειοποίηση ενός πανάρχαιου συμβόλου, που οι ρίζες του ανάγονται στους αρχαίους λαούς της Ανατολής. Ο Ι. Σβορώνο...

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (Πάργα 1809 - Ιωάννινα 1870), συγγραφέας της περίφημης μακροσκελούς "Χρονογραφίας της Ηπείρου" (1856-1857), εντάσσεται στη μεγάλη χορεία των ιστοριοδιφών που θεμελίωσαν την ελληνική ιστοριογραφία. Η συγγραφική του παραγωγή παρακολουθεί τις (πολιτικές) σκοπιμότητες της ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα. Η Μονογραφία περί Κουτσοβλάχων γράφτηκε το 1862, έτος εμφάνισης του Απόστολου Μαργαρίτη (από την Κλεισούρα της Μακεδονίας), πράκτορα του Μακεδονορουμανικού κομιτάτου, στο Βουκουρέστι, και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 1905, λίγους μήνες μ...

Ο εκδότης Νότης Καραβίας (1919-2004) καταγράφει 995 τίτλους δημοσιευμάτων που αφορούν στην ιστορία της Αχαΐας καθώς και βιβλίων και εντύπων εν γένει που τυπώθηκαν στην περιοχή μεταξύ των ετών 1765-1971. Όπως ο ίδιος δηλώνει, έχει ως ιδανικό πρότυπο την Bibliographie Ionienne του Emile Legrand. Τα περιγραφόμενα βιβλία, η βιβλιογράφηση των οποίων έγινε κυρίως εξ αυτοψίας, προέρχονται κατά πρώτο λόγο από την προσωπική συλλογή του εκδότη και από έρευνα στις Δημοτικές βιβλιοθήκες Πατρών, Τριπόλεως και Σπάρτης και κατά δεύτερο λόγο από τις βιβλιογραφίες των Γκίνη-Μέξα, του Νικολά...

Ο Περικλής Ζερλέντης (βλ. αρ. 193-194, 216, 267 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) καταθέτει εδώ τη δική του μικρή συμβολή στην ανασκευή των θεωριών "ξένων ιστορικών" (εννοεί τον Φαλλμεράυερ), οι οποίοι "εσλάβωσαν" όλη την Πελοπόννησο. Ο Συριανός λόγιος αποκαθιστά την "ιστορικήν αλήθειαν" και βάζει τάξη στο "χάος", που προκάλεσαν όσοι "εφαντάσθησαν πανταχού της Ελλάδος επιδρομάς Σλάβων και σλαβικάς αποικίσεις". Πηγές του είναι οι συγγραφές του βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (Περί των θεμάτων, Περί της βασιλείου τάξεως), το (φραγκικό) Χρονικό του Μωρέως...

Ο τόμος περιλαμβάνει μία συλλογή από μελετήματα της Σπυριδούλας Κ. Αλεξανδροπούλου, τέως λυκειάρχου Μεσολογγίου, σχετικά με την Αιτωλία και την ιδιαίτερη πατρίδα της, το Μεσολόγγι. Όπως δηλώνει η ίδια, "η Αιτωλοακαρνανία δεν έχει ακόμη μελετηθή σε βάθος από τους νεώτερους ιστορικούς" λόγω της γεωγραφικής της θέσης, "μακρυά από τον κύριο άξονα της διαχρονικής ελληνικής δραστηριότητος και ακμής, το Αιγαίο". "Ωστόσο, σε περιόδους κατά τις οποίες οι ιστορικές και γεωπολιτικές συνθήκες έδωσαν στους Αιτωλοακαρνάνες δυνατότητες δράσεως, ο δυναμισμός τους επηρέασε την ιστορική πορε...

Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος τεκμηριώνει εδώ ιστορικά την τρίσημη ενότητα της ιστορίας του ελληνισμού (αρχαιότητα - Μεσαίωνας - Νέος Ελληνισμός), την οποία είχε εισηγηθεί με τα "Άσματα δημοτικά της Ελλάδος" το 1852 (βλ. αρ. 204 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών). Οι 18 Βυζαντιναί μελέται αυτού του βιβλίου αφορούν στο μεσαιωνικό, το παραμελημένο ώς τότε τμήμα της ελληνικής ιστορίας, και αναφέρονται στην έννοια "βυζαντινός", στον Ηράκλειο, στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες, τον Λέοντα Γ΄ τον Ίσαυρο, τον Κωνσταντίνο Ε΄ και την Εικονομαχία, στην ανάμειξη της παπικής...

Ο Μιχαήλ Λέκος, φοιτήσας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το Λεωνίδιο δημοσιεύει μία σύντομη και περιεκτική πραγματεία για την διάλεκτο της ιδιαίτερης πατρίδας του. Η πραγματεία, που έρχεται να συμπληρώσει παλαιότερες μελέτες για τα τσακωνικά (του Θ. Οικονόμου, 1846, 1870, και του Βαυαρού Δέφνερ), ξεκινά με εισαγωγή για την τσακωνική φυλή, προσδιορίζοντάς την ως απογόνους των αρχαίων Σπαρτιατών και ανασκευάζοντας έτσι την άποψη του Φαλμεράυερ, ο οποίος θεωρούσε τους Τσάκωνες ως απόγονους Σλάβων. Εν συνεχεία ο Λέκος αναλύει τη γραμματική της τσακωνικής διαλ...

Η Επανάσταση του 1966-1869 υπήρξε ίσως η τραγικότερη της Κρήτης, όχι τόσο γιατί είχε πάμπολλα θύματα, αλλά γιατί στάθηκε η πιο μεγάλη διάψευση των ελπίδων των Κρητικών, που τη στιγμή εκείνη φάνηκε ότι είχαν πλησιάσει τον στόχο τους, περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Για τους λόγους αυτούς η επανάσταση αυτή βρήκε μεγάλη συμπαράσταση όχι μόνο στον ελληνικό αλλά και στον ευρωπαϊκό και αμερικανικό χώρο, πράγμα που εκδηλώθηκε αφενός με την προσέλευση εθελοντών και τη συγκέντρωση χρημάτων και αφετέρου με την εκτύπωση βιβλίων και τη δημιουργία καλλιτεχνικών έργων. Τα δύο κείμενα πο...

Ο Σπύρος Καρύδης εκδίδει εδώ τα κατάλοιπα ενός σημαντικού συμβολαιογράφου της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κέρκυρας. Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας, τα νοταριακά κατάστιχα αποτελούν ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών για την ιστορία ενός τόπου. Σε αυτά περιέχονται πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των κατοίκων, το ισχύον (θεσμοθετημένο και εθιμικό) δίκαιο, για τις εμπορικές και οικονομικές δραστηριότητες, για την οργάνωση και διαχείριση εκκλησιών και μοναστηριών, και αποθησαυρίζονται γλωσσικά μνημεία, επώνυμα, παρώνυμα και τοπωνύμια. Ο Θεόδωρος Βρανιανίτης (ή Βραγιανίτης ή Βραγανι...

Η επίτομη αρχαία "Ιστορία της Κρήτης", σε μετάφραση του Μανουήλ Βερνάρδου (1852), προέρχεται από τον δωδέκατο τόμο της Γενικής Ιστορίας του φλαμανδού περιηγητή Δ. Ο. Δάπερ (1639-1689) [Olfert Dapper, La Canee, μετάφραση στα γαλλικά, Παρίσι 1703]. Η (χρονογραφική) αφήγηση ξεκινά από την προϊστορία και τη μυθολογία (τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ, την Κνωσσό, τους Πελασγούς και τους Δωριείς) και προχωρά χρονολογικά ώς τη ρωμαϊκή κατάκτηση (69 π.Χ.). Ο φιλόπατρις μεταφραστής, ο οποίος είχε συμμετάσχει στην Ελληνική Επανάσταση και στις Εθνοσυνελεύσεις του Άστρους και της Τροιζήνας ως...