Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το παρόν βιβλίο περιέχει μια ορισμένη μεθοδική έκθεση μιας πολύ συγκεκριμένης και εξειδικευμένης επιστημονικής έρευνας από την περιοχή της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα την περίοδο του λεγόμενου "Μεσοπολέμου". Με βάση αυτή την έκθεση στοιχειοθετείται αναλυτικά τόσο μια πραγματολογική ανασκευή όσο και μια εξήγηση των θεωρητικο-ιδεολογικών προκείμενων δύο συναφών εκδοχών για το ίδιο θέμα: Πρόκειται για το θέμα της ιστορικής ανασυγκρότησης της βιογραφίας της Ρόζας Ιμβριώτη (1898-1977) και ειδικότερα για το επιμέρους ερώτημα του χρόνου σπουδών της στο Βερολίνο, σε...

Η διαφαινόμενη μετατόπιση προς το νεοσυντηρητισμό στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ιδιαίτερα η πολιτική σταθεροποίηση, ή ακόμη και η συμμετοχή σε κυβερνήσεις συνασπισμού, νέων κομμάτων της "ριζοσπαστικής δεξιάς" σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών (Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία), ενισχύει την υπόθεση ότι ο φασισμός δεν ανήκε αποκλειστικά στο Μεσοπόλεμο, μα είναι συνυφασμένος με το σύγχρονο κράτος. Η ιστοριογραφία και η πολιτική επιστήμη οφείλουν λοιπόν να αντιμετωπίσουν με ανανεωμένες θεωρητικές και μεθοδολογικές προτάσεις αυτά τα φα...

Πώς διαλέγεται σήμερα, στην εποχή του οικονομικού ιμπεριαλισμού και της παγκοσμιοποιημένης αισθητικής του, το ατομικό με το συλλογικό, και σε ποιο βαθμό επιτρέπεται στα λαϊκά στρώματα να αυτοκαθορίζονται και να διαμορφώνουν τους όρους της ζωής τους και την κοσμοθεωρία τους; Τι απέγινε η οικείωση των κοινωνιών αλληλοαναγνώρισης και τι απέμεινε από τις εσωγενείς τελετουργίες που στοίχειωναν τα χαρμόσυνα και τα λυπητερά περάσματα του φυσικού και του κοινωνικού χρόνου; Πώς χειραγωγείται σήμερα, στην εποχή της αναγνωσιμότητας, η ζωή των λαϊκών στρωμάτων και πώς διαχειρίζονται αυ...

Η παρτίδα την οποία θα παρακολουθήσετε εδώ, σε κάθε της λεπτομέρεια, αφορά την ανάγνωση ενός βιβλίου. Το βιβλίο αυτό είναι η "Ορθοκωστά" και το έχει γράψει ο Θανάσης Βαλτινός. Η τσόχα έχει στρωθεί, τασάκια και τσιγάρα υπάρχουν αρκετά. Ο καφές βράζει. Τα κινητά κλειστά, οι παίκτες έχουν λάβει θέσεις. Αποσφραγίζεται η τράπουλα, ενώπιον όλων. Ο ένας ανακατεύει, ο δεύτερος κόβει. Είναι η σειρά μου. Ανοίγω την παρτίδα τραβώντας ένα χαρτί, δηλαδή τη σελίδα 321: "Έπαιξα μια πρέφα κύριε στρατοδίκη..." Κώστας Βούλγαρης "...παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι η "Ορθοκωστά" αποτελεί απαύγα...

Στον τόμο αυτόν δημοσιεύονται κείμενα που διερευνούν τις αντιφάσεις αλλά και τις ιστορικές ωσμώσεις ανάμεσα στα παραδοσιακά συστήματα σκέψης και στις ιδέες του Διαφωτισμού και των μεγάλων αστικών επαναστάσεων, όπως αυτές κωδικοποιήθηκαν με αναφορά στην εθνική ιδεολογία, στις αξίες του Εικοσιένα και στη συλλογική εμπειρία του πολέμου της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Μελετώνται οι πυκνές, κατά τις δεκαετίες του 1830 και του 1840, εξεγέρσεις μεγάλης μερίδας των αγωνιστών του πολέμου της Ανεξαρτησίας και των παραδοσιακών ενόπλων της κλεφταρματολικής παράδοσης εναντίον των Βαυαρών κ...

Κάθε αισθητικό ρεύμα προκύπτει μέσα από την ιστορία των μορφών· δεν παρθενογεννάται μίαν ωραίαν πρωίαν. Βέβαια, όλοι σχεδόν οι τρόποι και οι τεχνικές έχουν υπάρξει και δοκιμαστεί, στη μακρά διαδρομή της ιστορίας της τέχνης. Αυτό όμως που συμβαίνει με την εμφάνιση ενός νέου ρεύματος είναι πως, κάποια στιγμή, ορισμένοι τρόποι και τεχνικές συνθέτουν ένα καινούριο αισθητικό πρόταγμα, κι έτσι διαυγάζονται μέσα στην πραγματικότητά του, μέσα στην αλήθεια του, ανανοηματοδοτούνται.

Στο βιβλίο αυτό πρωταγωνιστούν οι Έλληνες πολίτες του 19ου αιώνα, που κατεβαίνουν στις προεκλογικές συγκεντρώσεις, διαβάζουν εφημερίδες, φωνάζουν, παθιάζονται και ψηφίζουν, για να «ασπρίσουν» ή να «μαυρίσουν» ευπρεπείς αλλά και «βαγαπόντηδες» πολιτικούς. «Οι θορυβώδεις εκδηλώσεις στους δρόμους και στις πλατείες, οι "κλασικές" σήμερα διαδρομές των διαδηλώσεων από την Ομόνοια στο Σύνταγμα, τα βεγγαλικά, "αι δια τενεκέδων συναυλίαι", οι ζητωκραυγές, τα γιουχαρίσματα, "αι μούντσαι" τα "πηγαδάκια", οι καυγάδες έξω από τα εκλογικά τμήματα και τα καφενεία, οι προεκλογικές ομιλίες...

- "Τι πραγματικά συμβαίνει στην Θράκη"; - "Ποια η έκταση της Τουρκικής προπαγάνδας"; - "Απειλείται η εθνική κυριαρχία"; - "Ποια τα λάθη του ελληνικού κράτους"; - "Πώς θα γίνει η προσέγγιση των Πομάκων"; - "Ποια η κατάλληλη στρατηγική"; Πρόκειται για ερωτήματα που για δεκαετίες απασχόλησαν την απόρρητη αλληλογραφία επίσημων φορέων με αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη της ελληνικής πολιτικής για τη μειονότητα. Η έρευνα του Χρήστου Ηλιάδη φέρνει στο φως άγνωστο αρχειακό υλικό για τα μειονοτικά ζητήματα της Θράκης: μυστικές συναντήσεις, εμπιστευτικές εκθέσεις και κρυφές διαδ...

Το βιβλίο του Χρήστου Χατζηιωσήφ είναι μια μελέτη πρωτότυπη, που συνδυάζει την ιστορική γνώση και τον πολιτικό προβληματισμό. Τοποθετείται, έτσι, στην καρδιά της δημόσιας διεθνούς συζήτησης, ανοίγοντας όλα τα μεγάλα θέματα: τους λόγους της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας της Γερμανίας, τους κινδύνους που την απειλούν, τον ιδιόμορφο - και βουβό μέχρι πρότινος- γερμανικό εθνικισμό, την επιστροφή των εθνικισμών σε όλη την Ευρώπη, την "τέταρτη βιομηχανική επανάσταση" της τεχνολογίας και την ΕΕ των "πολλών ταχυτήτων". Ως "ευρωπαϊκό παράδοξο" έχει χαρακτηριστεί το ότι...

Πώς και γιατί τα περίφημα "εθνικά θέματα", όταν εμφανίζονται με αυτή τη μορφή, με αυτήν ακριβώς τη διόλου αθώα γλωσσική διατύπωση, είναι ζητήματα εσωτερικής πρωτίστως πολιτικής, τα οποία έχουν άμεση σχέση με τη διεκδίκηση ή διατήρηση της εξουσίας.

Η ιστορική διερεύνηση των λόγων περί λογοτεχνίας που αναπτύσσονται στη διάρκεια της κρίσιμης δεκαετίας του 1930 φωτίζει μια σειρά από κεντρικά ζητήματα, όπως: - η σπασμωδική σχέση της λογοτεχνίας με το (υπαρκτό και δυνάμει) αναγνωστικό κοινό· - η συγκρότηση της λογοτεχνίας σε γνωστικό αντικείμενο και οι όροι της ένταξης της στη μέση και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση· - οι αισθητικές αναζητήσεις και οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που αποτυπώνονται στα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου· - η αμήχανη προσοικείωση των αισθητικών αρχών του μοντέρνου· - ο λόγος περί ελλην...

Παρά την επίσημη προπαγάνδα είναι πια δύσκολο να αποσιωπάται σήμερα η παρακμή της κριτικής διάνοιας και του νοήματος της γλώσσας στην οποία οδήγησαν οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις εδώ και τριάντα χρόνια, μεταρρυθμίσεις που επέβαλε η άρχουσα τάξη και οι υποτιθέμενοι ειδήμονες των "επιστημών της εκπαίδευσης". Το ευρύ κοινό ωστόσο δεν βλέπει σ' αυτή την παρακμή παρά μιαν απλή αποτυχία των μεταρρυθμίσεων που έχουν επιβληθεί. Πολύ λίγο του περνά από το μυαλό η ιδέα ότι αυτά τα αποτελέσματα παρακμής βαθμιαία αποτέλεσαν την πρωταρχική λειτουργία των ίδιων των μεταρρυθμίσεων κι ότ...

Η Βίκη Καραφουλίδου επιστρέφει στα κείμενα του 19ου αιώνα θέτοντας ερωτήματα και αναζητώντας απαντήσεις για τη γένεση και τη διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών στον ελληνικό χώρο. Πότε εμφανίστηκε και πώς συγκροτήθηκε η σοσιαλιστική γλώσσα στην Ελλάδα του 19ου αιώνα; Ήταν ή όχι ιστορικά δυνατός ο σοσιαλιστικός λόγος στα καθ' ημάς; Πώς εισαγόμενες λέξεις, έννοιες και αντιλήψεις εντάχθηκαν στο πνευματικό και κοινωνικό περιβάλλον του χώρου υποδοχής; Πότε άρχισε να γίνεται ορατή η ταξικότητα της ελληνικής κοινωνίας και με ποιους όρους; Αφετηρία, οι τελευταίες εκλάμψεις του ηττημέν...

Περίπου ένας στους τρεις κατοίκους της ελληνικής Μακεδονίας είχε το 1912 ως μητρική του γλώσσα τα σλαβομακεδονικά. Το 1965, υπηρεσιακές εκθέσεις εκτιμούσαν σε 130-150.000 τους σλαβόφωνους κατοίκους τριών μονάχα νομών (Φλώρινας, Καστοριάς και Πέλλας). Στις αρχές του 21ου αιώνα, τα "ντόπικα" εξακολουθούν να μιλιούνται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας Ελλάδας. Η εξάλειψη αυτής της σλαβογλωσσίας θεωρήθηκε ευθύς εξαρχής -και παρέμεινε ως τις μέρες μας- ο μείζων "εθνικός στόχος" στην περιοχή. Για την επίτευξή του στρατεύτηκε όλος ο κρατικός μηχανισμός, από την κορυφή της διοικητική...

Σιωπή περικυκλώνει την ύπαρξη, ελλοχεύει στο βάθος της, απειλεί να την εξαφανίσει και ταυτοχρόνως την τροφοδοτεί. Το ίδιο ισχύει για τη σχέση της με τον ποιητικό λόγο ο οποίος υφίσταται καταλύοντάς την και την επικαλείται - επιζητεί, δηλαδή, την αυτοκατάλυσή του. Έτσι, η σιωπή βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο των υπαρξιακών προβληματισμών του Ρίτσου αλλά και της ποιητικής του. Άλλωστε συχνά ο ομιλητής ή ο πρωταγωνιστής των ποιημάτων ταυτίζεται με τον ποιητή, ενώ ρητή είναι και η χρήση των προσωπίδων.

Ένα αφήγημα για την αναζήτηση της αλήθειας, το οποίο μετέρχεται ποικίλους τρόπους λογοτεχνικής γραφής, προκειμένου να φωτίσει την περιπέτεια της αλήθειας, των αντιλήψεων αλήθειας, μέσα στον ιστορικό χρόνο. Από την εποχή του Ομήρου και του Θουκυδίδη, στους αιώνες του Αγίου Ιερώνυμου και του Καραβάτζο, του Καρτέσιου και του Γκαίτε, του Σιμωνίδη, του Ροΐδη και του Μπόρχες, μέχρι τις μέρες μας. Η αλήθεια της λογοτεχνίας, σε διάλογο με την αλήθεια της ιστορίας, την αλήθεια της πίστης, την αλήθεια της εικόνας, την αλήθεια των ιδεών, οι αέναες μεταμορφώσεις της αλήθειας μέσα στη...

Η ηλεκτρονική παρακολούθηση των δημόσιων και ιδιωτικών χώρων ως νέα μέθοδος πρόληψης, η χρήση βιομετρικών στοιχείων για την ενίσχυση της ασφάλειας, η ηλεκτρονική καταγραφή των κοινωνικών δραστηριοτήτων των πολιτών για λόγους αποτροπής της διακινδύνευσης, η τηλεματική επιτήρηση των εργαζομένων για τον έλεγχο της παραγωγικότητας τους ή η ηλεκτρονική επιτήρηση των παραβατικών ατόμων ως καταστολή συνθέτουν το νέο πλαίσιο του διευρυμένου κοινωνικού ελέγχου με έντονες αποχρώσεις ποινικότητας. Το πρόβλημα δεν είναι η εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά η χρήση της, σε έναν κόσμο που αλλ...