Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ημερίδα "Ψηφίδα την ψηφίδα: Δημιουργία και συντήρηση του ψηφιδωτού" πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαρτίου 2007, την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης "Γιάννης Κολέφας (1927-1986): Οδοιπορικό στην τέχνη του ψηφιδωτού". Ο στόχος της ήταν διπλός: αφενός να παρουσιάσει διαχρονικά την πορεία της ιστορίας του ψηφιδωτού, τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στη συντήρησή του, αλλά και τις νέες εκδοχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας με ψηφίδες, και αφετέρου να αναδείξει, από μία ακόμη οπτική, την πολύπλευρη προσφορά του Γιάννη Κολέφα, προς τιμήν του οποίου οι περισσότεροι ομιλητές θέλησαν να συμμ...

Το θέμα του φετινού ημερολογίου, με τα απόκοσμα και φανταστικά όντα, σχετίζεται με αρχέγονους φόβους του ανθρώπου απέναντι στα προβλήματα της ζωής, στο δέος μπροστά στα φυσικά φαινόμενα, στον φόβο τού θανάτου. Για να αντιμετωπίσει και να τους εξορκίσει όλους αυτούς τους φόβους και τις ανασφάλειες ο άνθρωπος κατέφευγε πολλές φορές σε τρόπους και μεθόδους κάθε άλλο παρά ορθολογικές. Επινόησε χειρισμούς για την απομάκρυνση του κακού και την πρόκληση του καλού, δημιούργησε με τη φαντασία του όντα εξωπραγματικά, ήρεμα αλλά και τρομακτικά, στα οποία απέδωσε ιδιότητες μαγικές. Η α...

Τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης των Μεταβυζαντινών Συλλογών του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου συνδυάζονται με μια μουσειολογική καινοτομία που αφορά την παρουσίαση της πρόσληψης του βυζαντινού πολιτισμού από τους σύγχρονους καλλιτέχνες. [...] Έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστεί το πώς δημιουργείται, ισχυροποιείται, χαλυβδώνεται, αμύνεται κι επιτίθεται ενίοτε το ελληνικό κράτος, οργανώνοντας την εθνική του συνείδηση και μέσα από την υποδοχή του βυζαντινού ιστορικού χρόνου, και αντίστοιχα το πώς αντανακλάται το γεγονός αυτό στην εικαστική παραγωγή. Πιστεύω πως η περίοδος τ...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Αθανάσιος Μαρκόπουλος, "Από τη δομή του βυζαντινού σχολείου. Ο δάσκαλος, τα βιβλία και η εκπαιδευτική διαδικασία" - Γιώργος Θ. Καλόφωνος, "Το όνειρο στο βιβλίο και το βιβλίο στο όνειρο" - Μάγδα Παρχαρίδου - Αναγνώστου, ""Τρώγοντας το βιβλίο": η εικονογραφία της βιβλιοφαγίας και τα εικονολογικά της παράλληλα" - Φεβρωνία Νούσια, "Ανέκδοτο κείμενο περί σκευασίας μελανιού, κινναβάρεως, βαρζίου, καταστατού και κόλλησης χαρτιού (15ος αι.)" - Γεώργιος Μπουδαλής, ""δια το στάχομα..." Μια μαρτυρία για τη διαδικασία της βιβλιοδεσίας και την ορολογ...

Η έκθεση "Σπήλαιο Ανδρίτσας - Μοιραίο Καταφύγιο" έχει στόχο να παρουσιάσει στο κοινό με έναν αφαιρετικά βιωματικό τρόπο το εύρημα του σπηλαιοβαράθρου Ανδρίτσας, τονίζοντας τον πλούτο και τη σπουδαιότητα του ευρήματος, το οποίο αποτελεί ένα σπάνιο κλειστό αρχαιολογικό σύνολο, και την τραγικότητα του γεγονότος. Με το αρχαιολογικό υλικό που ανασύρθηκε από το σπήλαιο, δείγμα μικρό αλλά χαρακτηριστικό των ευρημάτων, και με τις ατμοσφαιρικές φωτογραφίες, επιχειρούμε να φέρουμε στο φως εικόνες αυτής της εκπληκτικής μαρτυρίας και να ανασυνθέσουμε την ιστορία που αφηγούνται τα ίδια...

Οι άγνωστες όψεις των υλικών, οι συνδυασμοί τους και η τέχνη που γεννιέται μέσα από αυτούς είναι από τις γοητευτικότερες περιπέτειες των μουσείων, συνάμα δε και από τις δυσκολότερες. Η απόπειρα να προσεγγίσουμε την τέχνη του σμάλτου αρχικά μας αναστάτωσε, στη συνέχεια όμως μας ενθουσίασε. Η πανάρχαια αυτή σμίξη των ποικίλων υλικών, που με διάφορες τεχνικές μεταμορφώνονται σε έξοχα έργα τέχνης, ήταν εν πολλοίς άγνωστη για πολλούς από εμάς, αν εξαιρέσει ίσως κανείς τα περίφημα βυζαντινά σμάλτα. Η μελέτη μάς έδειξε πόσο βαθιά στο χρόνο φτάνουν οι ρίζες της χυμευτικής τέχνης. Ο...

Η τέχνη του πηλού δεν έπαψε ποτέ να ασκείται στον ελλαδικό χώρο, διαγράφοντας μια μακρά και ενδιαφέρουσα πορεία από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Την περίοδο που ακολούθησε την τουρκική κατάκτηση του Βυζαντινού κράτους, αλλά και πριν, τα κεραμικά αντικείμενα αποτελούσαν απαραίτητα χρηστικά αντικείμενα για κάθε νοικοκυριό ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης. Το μεταβυζαντινό τραπέζι στρωνόταν με εφυαλωμένα επιτραπέζια αγγεία, όπως κούπες και πινάκια, φλιτζάνια και μαστραπάδες. Παρά την ένδεια του υλικού και τις περιορισμένες ανασκαφικές έρευνες, μπορούμε με βεβαιότητα...

Ενενήντα χρόνια μετά την ίδρυση του Μουσείου μας, έχουμε τη χαρά να προσφέρουμε στο κοινό τον κατάλογο "Ο κόσμος του Βυζαντινού Μουσείου". Σε έναν μεγάλο τόμο συγκεντρώνουμε την ιστορία του Μουσείου, τα σημαντικότερα έργα των συλλογών του, τη δομή και τους ανθρώπους του. Όχι για να προβληθούμε, αλλά για να δώσουμε το στίγμα του σε ένα πολιτιστικό τοπίο που αλλάζει και γίνεται όλο και πιο απαιτητικό. "Ο κόσμος του Βυζαντινού Μουσείου" δεν είναι μόνο μια επιστημονική κατάθεση. Είναι ένα άνοιγμα στην κοινωνία για να γνωρίσει υλικές μαρτυρίες της δικής της κληρονομιάς. Είναι συ...

[...] Ο θησαυρός που ανακαλύφθηκε στη θέση Κράτηγος της Μυτιλήνης είναι μία από τις σημαντικότερες ομάδες αντικειμένων του Μουσείου που έχουν ενιαία και γνωστή προέλευση και μπορούν να χρονολογηθούν με ακρίβεια δια της νομισματικής μαρτυρίας. Η απόκρυψη αυτού του θησαυρού αποτελεί απόδειξη της κρίσης που συντάραξε τη Βυζαντινή αυτοκρατορία στις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα, όταν τα εδάφη της παραβίαζε ο περσικός στρατός αλλά και οι Αβαροσλάβοι, οι οποίοι πολιόρκησαν ακόμα και την Κωνσταντινούπολη. [...] (δρ. Δημήτριος Κωνστάντιος, από τον πρόλογο)

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο διοργάνωσε τον Απρίλιο του 2002 την ημερίδα με θέμα "Μουσεία σε μνημεία: μία πρόκληση". Επρόκειτο για τη δεύτερη κατά σειρά συνάντηση με μουσειολογικού ενδιαφέροντος θέμα που διοργανώθηκε στο Μουσείο -η πρώτη είχε θέμα "Τεχνολογία και μουσείο". Αφορμή για την ημερίδα αποτέλεσαν δύο γεγονότα. Το πρώτο είναι η έκθεση "1884-1930, από τη Χριστιανική Συλλογή στο Βυζαντινό Μουσείο" που διοργανώθηκε στο Μουσείο την ίδια εποχή και το δεύτερο η Διεθνής Ημέρα Μνημείων του 2002 που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Απριλίου. Η έκθεση "1884-1930,...

Ο σεβασμός και η ανάδειξη της δουλειάς των πρωτοπόρων προσποιεί τιμή πρώτα και κύρια σ' αυτόν που αναλαμβάνει την πρωτοβουλία. Κοιτάζοντας πολλές φορές το παρελθόν της Υπηρεσίας και του Μουσείου ιδιαιτέρως, βλέπω κάθε φορά μπροστά μου τα ονόματα των πρωτεργατών, των μεγάλων μαϊστόρων και καλλιτεχνών που υπηρέτησαν την επιστήμη και την τέχνη. Εκείνων που έβαλαν τις βάσεις για τα σημερινά άλματα στους τομείς που σχετίζονται με τη συντήρηση και την προστασία της κληρονομιάς. Αυτή είναι η περίπτωση των συντηρητών-καλλιτεχνών Φώτη Ζαχαρίου και Αντώνη Γκλίνου. Μαΐστορες πραγματικ...

Λύχνοι, τσούκκες και αγνύθες είναι μερικά από τα αντικείμενα που θα μπορούσε να συναντήσει κανείς σε ένα βυζαντινό σπίτι. Η μορφή του τελευταίου ποικίλλει, ανάλογα με τις ιστορικές, τις κλιματολογικές και γεωμορφολογικές συνθήκες, καθώς και την οικονομική και κοινωνική θέση του ιδιοκτήτη. Στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγαλουπόλεις μεγάλο μέρος του πληθυσμού κατοικούσε σε πολυώροφα κτήρια, συνδεδεμένα με υδραυλικό και αποχετευτικό σύστημα. Δεν έλειπαν οι μεγάλες και πολυτελείς κατοικίες, διακοσμημένες με μάρμαρα, ψηφιδωτά δάπεδα και τοιχογραφίες. Συνηθέστερα, ωστόσο, σ...

[...] Οι 50 φωτογραφίες που επιλέχθηκαν από τα ιστορικά φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου ανήκουν στη συλλογή της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και αποτελούν στην πλειοψηφία τους λήψεις του Γεωργίου Λαμπάκη κατά τη διάρκεια της περιοδείας του σε πόλεις της Θράκης, τον Αύγουστο του 1902, και στην Κωνσταντινούπολη, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Τμήμα ακόμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Θράκη κατά την εποχή αυτή διέσωσε λαμπρά μνημεία από το βυζαντινό παρελθόν της αλλά και σημαντικά μεταβυζαντινά. Πολλά από αυτά χάθηκαν οριστικά στη δίνη των ταραχών που γνώρισε το τό...

Μια από τις γοητευτικότερες περιπέτειες του πολιτισμού είναι εκείνη της γραφής. Πώς δηλαδή ο λόγος έγινε γράμμα και το γράμμα έκφραση, νόημα, συναίσθημα, μνήμη. Και όλα αυτά αποτυπωμένα στην πέτρα, τον πηλό, το ξύλο και ύστερα στον πάπυρο, την περγαμηνή, το χαρτί και σήμερα στους υπολογιστές και το διαδίκτυο, έτσι ώστε να συγκροτούν εκδόσεις, δηλαδή βιβλία. Ένα μικρό τμήμα αυτής της γοητευτικής διαδρομής δείχνουμε φέτος στο ημερολόγιό μας, μέσα από το μεγάλο πλούτο του Μουσείου. Γιατί δεν παρουσιάζουμε γραμμένες στο χέρι ή τυπωμένες σελίδες, ή έστω σελίδες κοσμημένες με πα...

Στο ημερολόγιο παρουσιάζονται γλυπτά της συλλογής του Mουσείου και καλύπτουν χρονικά την περίοδο από τα πρώιμα χριστιανικά χρόνια μέχρι τα τέλη του 18ου αι. Το βασικό κριτήριο επιλογής ήταν ο βαθμός της αντιπροσωπευτικότητάς τους, κατά πόσο δηλαδή έχει αποτυπωθεί πάνω στο σμιλεμένο μάρμαρο η ίδια η ιστορική περίοδος που τα δημιούργησε και η εποχή που τα ενέπνευσε. Εμφανής είναι η πρόθεση της επιμελήτριας να αποκρυπτογραφήσει τη "γλώσσα" των συγκεκριμένων γλυπτών, εστιάζοντας όχι τόσο στην καλλιτεχνική αρτιότητά τους, όσο στην έμπνευση και έκφραση μέσω της οποίας προσεγγίζετ...