Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το θέμα του φετινού ημερολογίου, με τα απόκοσμα και φανταστικά όντα, σχετίζεται με αρχέγονους φόβους του ανθρώπου απέναντι στα προβλήματα της ζωής, στο δέος μπροστά στα φυσικά φαινόμενα, στον φόβο τού θανάτου. Για να αντιμετωπίσει και να τους εξορκίσει όλους αυτούς τους φόβους και τις ανασφάλειες ο άνθρωπος κατέφευγε πολλές φορές σε τρόπους και μεθόδους κάθε άλλο παρά ορθολογικές. Επινόησε χειρισμούς για την απομάκρυνση του κακού και την πρόκληση του καλού, δημιούργησε με τη φαντασία του όντα εξωπραγματικά, ήρεμα αλλά και τρομακτικά, στα οποία απέδωσε ιδιότητες μαγικές. Η α...

Το 2011 το Μουσείο παραδίδει στο κοινό τη Villa Ilissia, τη χειμερινή κατοικία της Anne Marie Sophie de Marbois-Lebrun, Duchesse de Plaisance, ευρέως γνωστή απλώς ως Δούκισσα της Πλακεντίας. Η Sophie de Marbois υπήρξε αναμφισβήτητα μια μυθιστορηματική προσωπικότητα. Η ζωή της διαπλέκεται με τον μύθο αλλά κυρίως συνυφαίνεται με μια ταραχώδη περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας που γέννησε, μεταξύ άλλων και τον φιλελληνισμό, όπως και με τη μετεπαναστατική ελληνική κοινωνία που προσπαθούσε να αυτοπροσδιορισθεί, να βρει τη νέα της ταυτότητας έναντι της ευρωπαϊκής ετερότητας και του...

Επιλέξαμε να αφιερώσουμε το φετινό ημερολόγιο στη Δούκισσα της Πλακεντίας Sophie de Marbois - Lebrun. Στην ιστορία και τον μύθο της. Στις γνωστές αλλά και άγνωστες πλευρές αυτής της μυθώδους προσωπικότητας που επέλεξε το 1833 την Αθήνα ως τόπο διαμονής της και το κτηριακό συγκρότημα της Villa Ilissia ως τόπο χειμερινής κατοικίας της μετά το 1848. Η ιδέα προήλθε από ένα σημαντικό γεγονός, σταθμός στην ιστορία του κτηρίου όπως και του Μουσείου. Το κεντρικό μέγαρο Villa Ilissia στο οποίο στεγάστηκε από το 1930 έως το 2004 η μόνιμη έκθεση των συλλογών του Βυζαντινού Μουσείου...

Τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης των Μεταβυζαντινών Συλλογών του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου συνδυάζονται με μια μουσειολογική καινοτομία που αφορά την παρουσίαση της πρόσληψης του βυζαντινού πολιτισμού από τους σύγχρονους καλλιτέχνες. [...] Έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστεί το πώς δημιουργείται, ισχυροποιείται, χαλυβδώνεται, αμύνεται κι επιτίθεται ενίοτε το ελληνικό κράτος, οργανώνοντας την εθνική του συνείδηση και μέσα από την υποδοχή του βυζαντινού ιστορικού χρόνου, και αντίστοιχα το πώς αντανακλάται το γεγονός αυτό στην εικαστική παραγωγή. Πιστεύω πως η περίοδος τ...

Το φετινό ημερολόγιο αγγίζει ένα θέμα πάντα επίκαιρο στη θρησκευτική τέχνη. Τη συνάφεια του κοσμικού με το ιερό. Στους βυζαντινούς χρόνους η ιερότητα της εικόνας και οι στόχοι του δόγματος δεν άφηναν περιθώρια σε μία υλική πραγματικότητα ανεξάρτητη από την πνευματική και θεολογική προοπτική. Η ύλη παριστάνεται "παρεμπιπτόντως", υπηρετώντας τη θέωση του προσώπου κατά τα πρότυπα του Θεού και των αγίων. Παρ' όλα αυτά σε εξαιρετικά θρησκευτικά έργα, με σπουδαία έργα, με σπουδαία θεολογικά μηνύματα, παρεισφρέει "ανεπαισθήτως" η δροσεράδα ενός πουλιού που κελαηδάει, ο κάματος μ...

[...] Τα κειμήλια ανήκουν σε εκκλησίες προσφύγων της Ν. Ιωνίας, στο σωματείο Ν. Σινασού, στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού, στην Επιτροπή Ποντιακών Μελετών και στο μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού-Φιλιώ Χαϊδεμένου ή είναι ιδιωτικά ενθυμήματα και εικόνες από το οικογενειακό εικονοστάσι, έργα συνήθως ταπεινά από καλλιτεχνική άποψη αλλά ανεκτίμητης αξίας για τους κατόχους τους. Με αυτές τις ενέργειες του μουσείο θεμελίωσε τη συνεργασία του με τις κοινότητες των προσφύγων που συμμετείχαν ενεργά στη διαμόρφωση του "λόγου" της έκθεσης. Η ανταπόκρισή τους στο κάλεσμά μας επιβ...

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (ΒΧΜ) ιδρύθηκε με τον νόμο 401 της 17ης Νοεμβρίου 1914. Κατά την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του διοικήθηκε από Εφορευτική Επιτροπή με πρόεδρο τον πρίγκιπα Νικόλαο και μέλη καθηγητές του πανεπιστημίου, ενώ πρώτος διευθυντής του ορίστηκε ο Αδαμάντιος Αδαμαντίου, καθηγητής της Βυζαντινής Τέχνης και Αρχαιολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. [...] Την πρώτη περίοδο λειτουργίας του μουσείου ακολούθησε η λεγόμενη εποχή Σωτηρίου (1923 - 1960), η σημαντικότερη ενδεχομένως για τη διαμόρφωσή του. Κατά τη διάρκειά της το μουσείο απέκτη...

Για να ανιχνεύσει κανείς την ιστορία της ΧΑΕ, θα πρέπει να μελετήσει τον τρόπο πρόσληψης του παρελθόντος, και συγκεκριμένα του Μεσαίωνα κατά τον 19ο αιώνα. Ο απαξιωμένος μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα Μεσαίωνας ανακαλύπτεται εκ νέου από τους Ευρωπαίους διαφωτιστές. Οι λαοί και οι πνευματικοί τους ηγέτες, επηρεασμένοι από διδάγματα του ρομαντισμού, αναζητούν τις ρίζες τους, την ιστορική πορεία τους και τη συνέχεια της ύπαρξής τους στον χρόνο. Τότε ανακαλύπτεται και το Βυζάντιο και καλείται να εξυπηρετήσει τον ίδιο σκοπό: να αναδείξει την ιστορική πορεία του έθνους στους αιών...

Επιλέξαμε για θέμα του φετινού μας ημερολογίου μία άυλη και αγαπημένη μορφή: τον Άγγελο! Τον αγγελιαφόρο των θεών, τις αγγελικές μορφές που επιζητούμε στους πόνους μας ή που λατρεύουμε την περίοδο της ευτυχίας μας τους αρχαγγέλους του Θεού, τους εκπροσώπους της δικαιοσύνης, αυτή τη θεϊκή γέφυρα ανάμεσα στον κόσμο τον υπαρκτό και το επέκεινα, τον άγνωστο και φοβερό χώρο που πλάθουμε με την πίστη, τους φόβους, τις αγωνίες ή τα όνειρά μας. Κοντά μας βρίσκονται πάντα απτές και άυλες παρουσίες οι Αρχές, οι Δυνάμεις, οι Εξουσίες, οι Άγγελοι και οι Αρχάγγελοι, οι θεϊκοί αγγελιαφόρ...

[...] Η τέχνη επομένως δεν είναι μόνο αισθητικό φαινόμενο αλλά μαρτυρία πολιτισμού. Η αισθητική αξία των αντικειμένων δεν μειώνεται όταν αυτά τοποθετούνται σε ενότητες δημιουργημένες με βάση τα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα. Αντιθέτως, η αξία τους μεγαλώνει όταν παράλληλα αναδεικνύεται η λειτουργία και η χρήση τους, αφού η αισθητική απόλαυση βιώνεται βαθύτερα όταν ενισχύεται από τη γνώση. Μια εικόνα δεν χάνει από την αισθητική της αξία όταν υποδηλωθεί και η λατρευτική της χρήση, ούτε ένα κιονόκρανο όταν εντοπισθεί, αναφερθεί ή και περιγραφεί και το αρχιτεκτονικό σύν...

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο διοργάνωσε τον Απρίλιο του 2002 την ημερίδα με θέμα "Μουσεία σε μνημεία: μία πρόκληση". Επρόκειτο για τη δεύτερη κατά σειρά συνάντηση με μουσειολογικού ενδιαφέροντος θέμα που διοργανώθηκε στο Μουσείο -η πρώτη είχε θέμα "Τεχνολογία και μουσείο". Αφορμή για την ημερίδα αποτέλεσαν δύο γεγονότα. Το πρώτο είναι η έκθεση "1884-1930, από τη Χριστιανική Συλλογή στο Βυζαντινό Μουσείο" που διοργανώθηκε στο Μουσείο την ίδια εποχή και το δεύτερο η Διεθνής Ημέρα Μνημείων του 2002 που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Απριλίου. Η έκθεση "1884-1930,...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Αθανάσιος Μαρκόπουλος, "Από τη δομή του βυζαντινού σχολείου. Ο δάσκαλος, τα βιβλία και η εκπαιδευτική διαδικασία" - Γιώργος Θ. Καλόφωνος, "Το όνειρο στο βιβλίο και το βιβλίο στο όνειρο" - Μάγδα Παρχαρίδου - Αναγνώστου, ""Τρώγοντας το βιβλίο": η εικονογραφία της βιβλιοφαγίας και τα εικονολογικά της παράλληλα" - Φεβρωνία Νούσια, "Ανέκδοτο κείμενο περί σκευασίας μελανιού, κινναβάρεως, βαρζίου, καταστατού και κόλλησης χαρτιού (15ος αι.)" - Γεώργιος Μπουδαλής, ""δια το στάχομα..." Μια μαρτυρία για τη διαδικασία της βιβλιοδεσίας και την ορολογ...

[...] Ο θησαυρός που ανακαλύφθηκε στη θέση Κράτηγος της Μυτιλήνης είναι μία από τις σημαντικότερες ομάδες αντικειμένων του Μουσείου που έχουν ενιαία και γνωστή προέλευση και μπορούν να χρονολογηθούν με ακρίβεια δια της νομισματικής μαρτυρίας. Η απόκρυψη αυτού του θησαυρού αποτελεί απόδειξη της κρίσης που συντάραξε τη Βυζαντινή αυτοκρατορία στις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα, όταν τα εδάφη της παραβίαζε ο περσικός στρατός αλλά και οι Αβαροσλάβοι, οι οποίοι πολιόρκησαν ακόμα και την Κωνσταντινούπολη. [...] (δρ. Δημήτριος Κωνστάντιος, από τον πρόλογο)

Περιεχόμενα: Εισαγωγική ομιλία Δημήτρη Κωνστάντιου Εισηγήσεις - Τάσος Μαργαριτώφ - Νίκος Ζίας - Δημήτρης Χαραλάμπους - Ευτυχία Παπαδοπούλου - Κώστας Μουζουράκης Συζήτηση - Τοποθετήσεις Παράρτημα Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και η εξέλιξη της συντήρησης στην Ελλάδα: Μια πρώτη προσέγγιση - Εισαγωγή - Η πρώιμη ιστορία της συντήρησης στην Ελλάδα - Η ίδρυση και οι δραστηριότητες του ΚΕΣ - Για τη διαδικασία της συντήρησης - Η σχολή του ΚΕΣ του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου - Λίγα λόγια για τη συντήρηση στο Βυαντινό Μουσείο μετά τη διάλυση τ...

Η ημερίδα "Ψηφίδα την ψηφίδα: Δημιουργία και συντήρηση του ψηφιδωτού" πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαρτίου 2007, την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης "Γιάννης Κολέφας (1927-1986): Οδοιπορικό στην τέχνη του ψηφιδωτού". Ο στόχος της ήταν διπλός: αφενός να παρουσιάσει διαχρονικά την πορεία της ιστορίας του ψηφιδωτού, τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στη συντήρησή του, αλλά και τις νέες εκδοχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας με ψηφίδες, και αφετέρου να αναδείξει, από μία ακόμη οπτική, την πολύπλευρη προσφορά του Γιάννη Κολέφα, προς τιμήν του οποίου οι περισσότεροι ομιλητές θέλησαν να συμμ...

Οι άγνωστες όψεις των υλικών, οι συνδυασμοί τους και η τέχνη που γεννιέται μέσα από αυτούς είναι από τις γοητευτικότερες περιπέτειες των μουσείων, συνάμα δε και από τις δυσκολότερες. Η απόπειρα να προσεγγίσουμε την τέχνη του σμάλτου αρχικά μας αναστάτωσε, στη συνέχεια όμως μας ενθουσίασε. Η πανάρχαια αυτή σμίξη των ποικίλων υλικών, που με διάφορες τεχνικές μεταμορφώνονται σε έξοχα έργα τέχνης, ήταν εν πολλοίς άγνωστη για πολλούς από εμάς, αν εξαιρέσει ίσως κανείς τα περίφημα βυζαντινά σμάλτα. Η μελέτη μάς έδειξε πόσο βαθιά στο χρόνο φτάνουν οι ρίζες της χυμευτικής τέχνης. Ο...

[...] Όπως ακριβώς ένα ψηφιδωτό, έτσι και η ζωή του Κολέφα απαρτίζεται από πληθώρα ψηφίδων -μικρών χρωματιστών λίθων- η παρουσία καθεμιάς από τις οποίες καθίσταται απολύτως απαραίτητη για την ολοκλήρωση της τελικής σύνθεσης. Λόγω του εύρους της δράσης του, ωστόσο, τέθηκε από την αρχή το ερώτημα ποια από όλες τις δραστηριότητες του Γιάννη Κολέφα θα παρουσιαζόταν πρωτίστως, σε ποια θα δινόταν ξεχωριστή έμφαση, ποια ίσως θα μπορούσε να παραληφθεί από την έκθεση αυτή. Η πορεία της μελέτης του έργου του όμως απέδειξε, ότι, για την ολοκλήρωση σκιαγράφηση της προσωπικότητας και τη...

[...] Οι 50 φωτογραφίες που επιλέχθηκαν από τα ιστορικά φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου ανήκουν στη συλλογή της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και αποτελούν στην πλειοψηφία τους λήψεις του Γεωργίου Λαμπάκη κατά τη διάρκεια της περιοδείας του σε πόλεις της Θράκης, τον Αύγουστο του 1902, και στην Κωνσταντινούπολη, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Τμήμα ακόμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Θράκη κατά την εποχή αυτή διέσωσε λαμπρά μνημεία από το βυζαντινό παρελθόν της αλλά και σημαντικά μεταβυζαντινά. Πολλά από αυτά χάθηκαν οριστικά στη δίνη των ταραχών που γνώρισε το τό...