Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι "Ματιές στη λογοτεχνία του μεσοπολέμου", είναι μια σειρά από μικρά σχετικώς δοκίμια, που βασίστηκαν στις σημειώσεις μου, όταν στη δεκαετία 1950-1960, αλλά και αργότερα, μελετούσα την υποδομή της νεωτερικής μας λογοτεχνίας από ένα αίσθημα δικαιοσύνης και την ανάγκη βαθύτερης γνωριμίας με τις πηγές της που όπως είναι γνωστό εντοπίζονται στις αρχές του αιώνα μας (αν και ίχνη τους μπορούμε να ανιχνεύσουμε κι ενωρίτερα). Έτσι θα φθάσει στην πρώτη της ανθοφορία την τελευταία δεκαετία του μεσοπολέμου. Γιατί, βέβαια, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως η ανθοφορία αυτή ήταν το αποτ...

Στο τετράδιο του Τάσου Κόρφη "Λαϊκά δίστιχα" συγκεντρώθηκαν δίστιχα από διάφορες προφορικές και γραπτές πηγές. Μια επιλογή αυτής της συλλογής δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Διαγώνιος" και κυκλοφόρησε σε ανάτυπο. Τα στιχάκια του Σταύρου είναι από τη συλλογή του Ντίνου Χριστιανόπουλου που δημοσιεύτηκε σ' αυτό το ανάτυπο. Οι "αμανέδες" είναι από τη συλλογή του Μάρκου Φ. Δραγούμη (π. "Τραμ", Σεπτέμβρης 1967, σ. 151 - 157) Το τετράδιο χωρίστηκε σε δύο μέρη που περιλαμβάνουν: το πρώτο οχτασύλλαβα δίστιχα (ή του μπαγλαμά) και το δεύτερο δεκαπεντασύλλαβα.

Αυτά τα δοκίμιά του, τα κυριότερα από τα άρθρα του και μια επιλογή από τις βιβλιοκρισίες του (όση μας επέτρεψαν οι δυνατότητες των εκδόσεων Πρόσπερος) παρουσιάζονται από τον Τάσο Κόρφη, ταξινομημένες κατά χρονολογική, βασικά, σειρά, σε τρείς ενότητες: "Άρθρα για ξένους ποιητές", "Άρθρα για Έλληνες ποιητές" και "Επιλογή από βιβλιοκρισίες".

Τα πεζά κείμενα αυτού του τόμου αντιπροσωπεύουν διαφορετικές στιγμές της συγγραφικής διαδρομής του Τάσου Κόρφη, με τα πιο παλιά να έχουν γραφτεί αμέσως μετά την έκδοση του πρώτου βιβλίου πεζογραφημάτων του ("Ταξίδι χωρίς πολιτικό" Μαυρίδης, Αθήνα 1953). Μετά τον αιφνίδιο θάνατό του το 1994, βρέθηκαν συγκεντρωμένα σ' έναν φάκελο, με τον τίτλο "Κοντραπούντο" και ταξινομημένα σε τρεις ενότητες ("Διαθέσεις" , "Παραλλαγές στο ίδιο θέμα", "Απόηχοι ζωής") έτοιμα για έκδοση. Όλα έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά κατά την τελευταία εικοσαετία.

Οι "Καταθέσεις όψεως" του Τάσου Κόρφη είναι μια σειρά από άρθρα κια επιφυλλίδες επάνω σε πρόσωπα και κείμενα της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, δημοσιευμένα στον ημερήσιο και στον περιοδικό τύπο (εφημερίδα "Καθημερινή" και περιοδικά "Διαβάζω", "Ευθύνη" και "Τομές"). Με έναυσμα το ερέθισμα της ευαισθησίας του από τη μελέτη κάποιων βιβλίων (συνολικές εντυπώσεις ή παρατηρήσεις), ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να εκφράσει, περιεκτικά και με απλό λόγο, την εκδοχή του επάνω σε θέματα κριτικής και αισθητικής που τον απασχολούν. Μια προσπάθεια, στηριγμένη στη συνύπαρξή του με...

Η Τερέζα έλπιζε να μην κοιμηθεί ούτε εκείνη. Μα όταν ένιωσε το χέρι της Κάρολ να μετακινείται στον ώμο της, ήξερε πως κοιμόταν. Ξημέρωσε. Τα δάχτυλα της Κάρολ της έσφιξαν τα μαλλιά, την φίλησε στα χείλη και η χαρά αναπήδησε μέσα της πάλι, σαν να ήταν αυτό η συνέχεια μόνο της στιγμής, όταν, το προηγούμενο βράδυ, η Κάρολ είχε περάσει σιγά- σιγά το χέρι της κάτω από το λαιμό της. Σ' αγαπώ, ήθελε να της πει πάλι η Τερέζα, κι έπειτα οι λέξεις έσβησαν από την τρεμουλιαστή και τρομακτική ηδονή, που απλωνόταν σε κύματα από τα χείλη της Κάρολ στο λαιμό της, στους ώμους της, και κατέ...

Η συμβολή του Καίσαρα Εμμανουήλ στην ανάπτυξη της σύγχρονης αισθητικής και η κριτική του οξυδέρκεια δεν περιορίζονται μόνο στα ποιήματά του. Θα 'ταν κοινοτυπία να πούμε πως εκτός από το δοκίμιο ή τη μελέτη και η μετάφραση, ανθολόγηση και οι επιλογές αποτελούν αξιόλογες κριτικές πράξεις που απαιτούν πολύωρες αναλώσεις και αποκαλύπτουν τις δυνατότητες, αλλά και τις αισθητικές αναζητήσεις των δημιουργών τους. Και ο Καίσαρ Εμμανουήλ, αν και μας άφησε λίγα, δυστυχώς, αλλά αξιόλογα δοκίμια (αθησαύριστα ακόμα), μετέφρασε ένα μεγάλο φάσμα ποιητών, αρχίζοντας από τον Πόε, περνώντας...

Η λαγαρότητα και η ζωντάνια, που χαρακτηρίζει κάθε κείμενο της Τατιάνας Σταύρου, από το διήγημα ως το μυθιστόρημα κι από το χρονικό ως το ποίημα αναβλύζουν φανερά και στα δοκίμιά της. Γιατί, άδικα οι εραστές του είδους, θ' αναζητήσουν σ' αυτά το εγκεφαλικό, ορθολογιστικό άνθρωπο που, αναλύοντας τα θέματά του, θα προσπαθήσει να προβάλλει την εκδοχή του. Δεν υπάρχουν καθολικές ιδέες εδώ και ούτε προσωπικές λύσεις. Ο στοχασμός βγαίνει από τη συγκίνηση κι ο λόγος από την αθωότητα του φυσικού. Με μοναδικούς στόχους τον άνθρωπο και την τέχνη. [...]

Το πρώτο και το τρίτο κείμενο του τόμου πρωτοεκδόθηκαν στην Αλεξάνδρεια με έξοδα του συγγραφέα το 1955, ή δε διανομή τους έγινε σε φίλους, σε λογοτέχνες, σε περιοδικά, εφημερίδες και βιβλιοθήκες διάφορες. Θα πρέπει επομένως να θεωρηθούν ως εκδόσεις εκτός εμπορίου. Το πρώτο κείμενο είναι ασφαλώς και το σημαντικότερο του τόμου. Για πρώτη φορά ερχόταν να ρίξει ένα ευρωπαϊκότερο φως στη Σεφερική ποίηση, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί μια προσγειωμένη αξιολόγησή της. Αυτό φυσικά αιφνιδίασε κυριολεκτικά τη νεοελληνική κριτική, η οποία ανάλαβε, όχι όμως και ανάλογα εφοδιασμένη πά...

Αισθάνομαι πραγματικήν αποστροφή για κάθε είδους ανάλυση της ομορφίας ενός ποιήματος ή ενός στίχου στα συστατικά του, κατά τον τρόπο των χημικών. Αυτό πολλοί το θεωρούν ελάττωμα του κριτικού. Για μένα όμως δεν είναι παρά απλή αποφυγή προδοσίας εις βάρος του ποιητή. Θυμάμαι ότι μερικοί με είχαν φέξει που δεν είχα δοκιμάσει, γράφοντας για το καβαφικό έργο, να κάνω συγχρόνως και μιαν αισθητική ανάλυση των ποιημάτων του που θαύμαζα. Βρίσκω πως ίσως να μην είχαν πολύ άδικο.[...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Τα πεζογραφήματα του Τάσου Κόρφη: " Ένα έρημο σπίτι" έχουν γραφτεί από το 1967 εώς το 1974 και έχουν κυκλοφορήσει σε πρώτη έκδοση το 1973, εκτός από το τελευταίο: "Βάρδια επ' άγκυρα" που είναι μεταγενέστερο. Η τεχνική τους είναι απλή. Επάνω σε έναν καμβά, που προσφέρεται για επεξεργασία (ένα σπίτι, ένας φίλος, ένα ταξίδι, μια βάρδια) ο συγγραφέας καταγράφει τις εμπειρίες του από τον τελευταίο πόλεμο και τα μεταπολεμικά χρόνια, με μια εξομολογητική διάθεση που μας φέρνει κοντά στον ψυχισμό του.

"Πάντοτε με συκοφάντησαν στην Αθήνα: πώς να πιστέψουν πως ο συγγραφέας του "Foyers d' Incendie" θα πήγαινε εθελοντής στον πόλεμο; Η στάση μου δεν είναι ενός επικούριου αλλά ενός στωικού με τη διευκρίνηση πως το να δείχνεις επικούριος στην εποχή μας είναι ο μόνος τρόπος να είσαι στωικός. Μόνο οι επικούριοι παραμένουν πάνω από αυτόν τον όχλο. Αφού αγαπάς τόσο τη Γαλλία γιατί δεν πας κι εσύ να πεθάνεις για την Αγγλία; [...] Μελετάω την πορτογαλική τέχνη προπάντων το style mamelien που είναι πολύ εκπληκτική. Θα δούμε τραγικά γεγονότα αλλά επίσης, ας το ελπίσουμε, και μεγαλειώδη...

Με τον Στρατή Δούκα, τον δάσκαλό μου, με σύνδεσε μια εικοσάχρονη μαθητεία. Όλα αυτά τα χρόνια, στις διάφορες διακυμάνσεις της ζωής μου, που με γέμισαν ενθουσιασμούς και απογοητεύσεις και, προπάντων, την ψευδαίσθηση ότι θα ανακάλυπτα με τη δράση τον εαυτό μου, ήξερα πως με περίμενε στο μικρό σπίτι της Ορμινίου 3, έτοιμος, προσφέροντάς μου, να με ησυχάσει. Γιατί ο Στρατής Δούκας με τον πλούσιο ψυχισμό του, που αρμονικά συνυπήρχαν, σ' ένα ευρύ φάσμα, χιλιάδες αποχρώσεις, κάποτε αντιφατικές, και την κατακτημένη, από την πολύχρονη περιπέτειά του στον κόσμο αθωότητα, ήταν μια μ...

Ποιητής, μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, με ειδικές μελέτες πάνω στην ελληνική γλώσσα, ο Αριστοτέλης Νικολαΐδης υπηρετεί την λογοτεχνία πάνω από σαράντα χρόνια. Και, τούτο παράλληλα προς ένα χρονοβόρο κι εξουθενωτικό επάγγελμα, την ψυχιατρική, που άσκησε στην Αμερική, την Ελβετία και την Ελλάδα. Ένα επάγγελμα, εντούτοις, που θ' αποτελέσει τελικά κι αυτό ένα πρόσθετο υλικό μάλιστα "αιρετικό": σε ρήξη κάθετη προς το μύθο του καλού και του κακού. Φθάνοντας ως τις προγεννητικές μνήμες και καταστάσεις. Σ' αυτό το πρωτόγονο ανθρωποειδές, τον ερωτημα...