Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το κύριο ρεύμα στην αρχαιολογία της δεκαετίας του '70, η "διαδικαστική αρχαιολογία", είχε διαμορφωθεί σύμφωνα με το πρότυπο των φυσικών επιστημών. Η τάση αυτή αμφισβητήθηκε, στη συνέχεια, από μία "μεταδιαδικαστική" αρχαιολογία που προτίμησε να ακολουθήσει τις ευρύτερες προοπτικές της ιστορίας και της ανθρωπολογίας, επιμένοντας ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το περιβάλλον και το νόημα της συμπεριφοράς, καθώς και ότι όσοι ασκούν την αρχαιολογία οφείλουν να αναγνωρίζουν τις ιδεολογικές χρήσεις της. Ο Ian Hodder αναδείχθηκε σε κεντρική φυσιογνωμία της νέας κίνησης με το βιβλίο...

Στα "Παλάτια του Χαμίτ" η γραφή της Σοφίας Σπανούδη απογειώνεται. Πρόκειται για ένα μυθιστορηματικό χρονικό όπου μνημειώνεται μια εποχή ελάχιστα γνωστή αλλά με δραματικές επιπτώσεις για τις τύχες του Ελληνισμού. Η Σπανούδη χάρη στην εξαίρετη μουσική παιδεία της προσκαλείται στην αυλή του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ να διδάξει πιάνο στην κόρη του Ναϊμέ σουλτάνα. Της δίδεται έτσι η μοναδική, για ελληνίδα υπήκοο, ευκαιρία να ζήσει την ατμόσφαιρα και το κλίμα του παλατιού. Η καθημερινή ζωή, η εθιμοτυπία, τα χαρέμια, οι επισκέψεις ευρωπαϊκών προσωπικοτήτων, οι συνομωσίες, οι αντιζηλί...

...Μεγαλοϋποσχέσεις στα λεζαντιάρικα τα μπροστινά τραπέζια, γραβάτες εμπριμέ, γυναίκες σαν παγώνια, βλέμματα εκστατικά μεταξύ 3 και 5 το πρωί, γύρω από τη γαλάζια αλκοολούχα φλόγα που λαίμαργα καταβρόχθιζε τραπεζομάντιλα, πουκάμισα, σακάκια, γραβάτες, καμία φορά και αυτά τα παντελόνια. Ενώ στα πίσω, κυρίως στις γωνιές, ακροβολισμένοι μπανιστές, μάγκες που κάναν μούσα. Φουμάρισμα αργό με επιτόπιες περιστροφές σωστές, χωρίς κορώνες και φωνές, πότες του καημού, ντερβίσια και αλάνια του νυχτόβιου συρμού που ανάμεσά τους διακρίνονταν από καιρού εις καιρόν, μέσα στο μισοσκόταδο,...

Δεν είναι εύκολο να αποφασίσει κανείς, εάν το εγχείρημα του Γιάννη και του Χαρίτωνα Μπεκιάρη είναι κατ' εξοχήν γεωγραφική αποτύπωση, ιστορική καταγραφή, προσωπικό ημερολόγιο ή εκλεκτική αισθητική αναζήτηση. Με την πεποίθηση ότι μάλλον πρόκειται για όλα τα παραπάνω μαζί, και με την παράλληλη γνώση ότι η μύηση κατά τα Ελευσίνια μυστήρια αποσκοπούσε στη συμφιλίωση με το θάνατο και στα προσδοκώμενα της μεταθανάτιας ζωής, δεν θα ήταν, ίσως, άτοπο να υπαινιχθεί κανείς ότι η μύηση στο σύγχρονο τοπίο της Ελευσίνας, με οδηγό το φακό τους, αποσκοπεί στη συμφιλίωση με την ίδια την Ελε...

Ο καπιταλισμός διέρχεται, κατά μέσο όρο, μία σοβαρή κρίση κάθε δέκα χρόνια. Όμως, ένας οικονομικός κραδασμός τόσο μεγάλης έντασης, όπως ο κραδασμός του "μαύρου φθινοπώρου" του 2008, προκαλείται μόνο μία φορά κάθε εκατό χρόνια. Ωστόσο, καμία άλλη προηγούμενη δόνηση δεν συνδύαζε τόσο πολλές ανησυχητικές διασταυρούμενες απειλές. Ολόκληρο το χρηματοοικονομικό σύστημα -τράπεζες, χρηματιστήρια, ταμιευτήρια, οργανισμοί πιστοληπτικής αξιολόγησης, λογιστικά πρότυπα- κατέρρευσε. Επίσης, ένα δόγμα απέτυχε: πρόκειται για το δόγμα του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος ευθύνεται για την απ...

Ποια είναι η ελληνική ρίζα της λέξης "τουρνουά"; Είναι σωστό να γράφουμε Βατοπαίδι ή Βατοπέδι; Η σφαίρα εξοστρακίζεται ή εποστρακίζεται; Το "φελέκι" είναι κακιά λέξη; Ποια σχέση έχουν οι κάλπες με τους κάλπικους παράδες; Υπάρχουν σεβάσμιοι κουκουλοφόροι; Αληθεύει ότι το "ντιμπέιτ" προέρχεται από το "δίβατον"; Υπήρχαν λαθρομετανάστες το 1928; Εκτός από Δεκεμβριανά και Ιουλιανά, μήπως υπάρχουν και Οκτωβριανά; Τελικά, τι σημαίνει η λέξη "βία" στα ποιήματα του Δ. Σολωμού; Είναι σωστό να λέμε ασθενής και οδοιπόρος ή μήπως το σωστό είναι διπόρος; Ποια σχέση έχουν οι παρόλες με το...

Το βιβλίο της γερμανίδας ιστορικού Σουράγια Φαρόκι "Η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ο κόσμος γύρω της" παρουσιάζει σε συνθετική μορφή τα πορίσματα πρόσφατων ερευνών. Πραγματεύεται τις σχέσεις του οθωμανικού κράτους με τους κοντινούς και μακρινούς του γείτονες, αλλά και τις επαφές ανάμεσα σε οθωμανούς υπηκόους και ξένους, τόσο εντός όσο και εκτός της οθωμανικής επικράτειας, από τη δεκαετία του 1540 μέχρι τον ρωσο-οθωμανικό πόλεμο του 1768-74. Όπως εξηγεί η συγγραφέας, πρόκειται για μια εποχή που τα οθωμανικά σύνορα είχαν σε μεγάλο βαθμό σταθεροποιηθεί, παρά τις κατά καιρούς κατ...

Η σύνθεση των τριών "μικρομυθιστορημάτων" απλώνεται σε τέσσερις δεκαετίες. Οι "Μέρες καφενείων" είναι το πρώτο σημαντικό έργο του Ισμαήλ Κανταρέ και χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του '60, ενώ οι "Ιστορίες τρέλας" γράφτηκαν προς το τέλος του 2004. Ο Κανταρέ ήταν φοιτητής στη Μόσχα όταν άρχισε να γράφει τις "Μέρες καφενείων", έργο που τελείωσε στα Τίρανα και εξέδωσε το 1962 σε μια εφημερίδα για τη νεολαία. Το έργο απαγορεύτηκε γιατί χαρακτηρίσθηκε "παρακμιακό", ξένο προς τη σοσιαλιστική πραγματικότητα. Οι "Μέρες καφενείων" περιγράφουν την αναζήτηση ενός χειρογρά...

Η τρέλα και ο τρόμος έχουν στοιχειώσει τη ζωή μου. Όλα τα βιβλία μου δεν μιλούν για τίποτε άλλο. Μετά τον Εχθρό, δεν άντεχα πια. Ήθελα να ξεφύγω. Πίστεψα ότι θα ξέφευγα αγαπώντας μια γυναίκα και κάνοντας μια έρευνα. Η έρευνα αφορούσε τον παππού μου από την πλευρά της μητέρας μου, ο οποίος αφού έζησε μια δραματική ζωή εξαφανίστηκε το φθινόπωρο του 1944 και εκτελέστηκε, κατά πάσα πιθανότητα, ως συνεργάτης των Γερμανών. Αυτό είναι το μυστικό της μητέρας μου, το φάντασμα που καταδιώκει την οικογένειά μας. Για να ξορκίσω αυτό το φάντασμα, πήρα ριψοκίνδυνους δρόμους. Κατέληξα...

"Ο δρόμος για την Ελευσίνα" αποτελεί προϊόν συνεργασίας τριών ερευνητών. Αφετηρία υπήρξαν οι ενορατικές απόψεις του R. Gordon Wasson περί του πραγματικού χαρακτήρα της αρχαιοελληνικής θρησκευτικής τελετής των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Η συνεργασία του με τον παγκοσμίου φήμης χημικό Albert Hofmann και τον Carl Ruck, καθηγητή Κλασικών Σπουδών με ειδίκευση στην εθνοβοτανολογία, παρείχε θεωρητική θεμελίωση σε αυτό που ο Wasson θεωρεί ως την ουσία των Μυστηρίων. Οι τρεις συγγραφείς παρουσιάζουν τα ευρήματά τους και τα στοιχεία τους, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους και από τα τρία ε...

"Τα μυστικά της αρχαίας Ελευσίνας: τα ιερά μανιτάρια της θεάς" είναι μία κατάδυση στις μυθικές απαρχές της ευρωπαϊκής πνευματικότητας. Μέσω των Μυστηρίων, οι αρχαίοι βίωναν την εμπειρία της κοινωνίας με το θείο και έρχονταν σε επαφή με πρακτικές και νοήματα που αλλιώς έμεναν κρυφά. Η αποκάλυψη αυτών των μυστικών επέσυρε την ποινή του θανάτου. Όλα τα Μυστήρια περιλάμβαναν μία ιερή ευχαριστία· την πόση ενός ιερού ποτού, που περιείχε ψυοχοενεργές χημικές ουσίες, οι οποίες προέρχονταν από ένα παρασιτικό μύκητα που αναπτύσσεται στο εργότιο της σίκαλης. Αυτό συνέβαινε και σ...

Η εξελικτική ψυχολογία, εξειδικευμένο και κάπως μονόπλευρο παρακλάδι της κοινωνιοβιολογίας, έχει κατορθώσει να επιβάλλει την παρουσία της, αν όχι και τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο γενικά, τουλάχιστον στον τομέα της εκλαϊκευμένης επιστήμης. Καθώς βρίσκει εύκολη πρόσβαση και πρόθυμη αντανάκλαση στα ΜΜΕ, ακούμε κάθε τόσο ότι βρέθηκε π.χ. το "γονίδιο της απιστίας" ή το "γονίδιο του αλτρουισμού" και διαβάζουμε βαθυστόχαστα άρθρα που εξηγούν "γιατί αρέσει στις γυναίκες το ροζ χρώμα". Όμως, αν τέτοιες θεωρήσεις φαντάζουν εύλογες σε μια μερίδα του κοινού, είναι επειδή ήδη διαθέτουν ισχ...

Χρωστάμε το "Μονταγιού", καταρχήν, σ' ένα ιστορικό ατύχημα, στη συγκέντρωση των κατάλοιπων της αλβιγηνής αίρεσης στην περιοχή ενός απρόσιτου χωριού, σε κάποια βουνοκορφή των Πυρηναίων. Χρωστάμε το "Μονταγιού" στη σχολαστικότητα ενός ιεροεξεταστή, του επισκόπου Ζακ Φουρνιέ (μετέπειτα πάπα Βενέδικτου ΙΒ΄), που είχε τη διάθεση να ανακρίνει σε βάθος τα θύματά του -και την επιμέλεια να καταγράψει τα πάντα. Χρωστάμε όμως, τελικά, το "Μονταγιού" στον οίστρο του Le Roy Ladurie, που θέλησε ν' αναζητήσει ανάμεσα στις αράδες του ιεροεξεταστικού κατάστιχου τη "χωρίς διαμεσολάβηση μαρτυ...

"Σήμερα, [..] θεωρείται ότι η κοινωνική διαδικασία κυριαρχείται από ένα ανώνυμο Πεπρωμένο επέκεινα του κοινωνικού ελέγχου. Η ανάδυση του παγκοσμιοηοιημένου καπιταλισμού μάς παρουσιάζεται σαν ένα τέτοιο Πεπρωμένο, ενάντια στο οποίο κανείς δεν μπορεί να πολεμήσει -μπορεί είτε να προσαρμοστεί σε αυτό είτε να ξεστρατίσει απ' την ιστορία και να συντριβεί. Το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να κάνει τον παγκόσμιο καπιταλισμό όσο το δυνατό πιο ανθρώπινο, να πολεμήσει υπέρ του "παγκόσμιου καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο" (σε αυτό συνίσταται, σε τελική ανάλυση, ο Τρίτ...

Τα 500 χρόνια που ακολουθούν την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ευρέως ως οι "Σκοτεινοί Χρόνοι" της Ευρώπης, μια εποχή όπου κυριαρχούν βάρβαροι εισβολείς, προλήψεις και ο αγώνας για επιβίωση. Η Julia Smith καταρρίπτει αυτή την άποψη αποκαλύπτοντας ότι, αντίθετα, πρόκειται για μια περίοδο μεγάλης ενεργητικότητας και πολιτισμικής ποικιλομορφίας. Η συγγραφέας μας παρουσιάζει άνδρες και γυναίκες από όλα τα κοινωνικά επίπεδα, από τους σκλάβους μέχρι τους αυτοκράτορες, και αξιοποιώντας ένα ευρύτατο φάσμα πρωτότυπων πηγών μας επιτρέπει να "συνομι...

Historical Notice Tradition records that the first name given to Eleusis was Saisaria; it received the name of Eleusis, signifying "Advent", as an indication of the end of the wanderings of Demeter. Who were the first inhabitants of Eleusis? According to the most ancient traditions, Greece must have been inhabited first by Pelasgians, an agricultural people, who migrated, we are told, from a country to the north of Greece, in the heart of the Balkans. [...]

Preface The visitor who arrives at Eleusis, either passing through or for remaining a few hours, is amazed and has a strange look when facing the remaining ruins of the ancient religious glory of Eleusis and is, so to speak, unable to conceive the ancient splendour by relying on the present day ruins lying before him. [...]

Τοπογραφία Η θέσις επί του λόφου της Ελευσίνος, όπου σήμερον υπάρχουσι τα ερείπια του Ιερού ήτο κατοικημένη, ως απέδειξαν αι ανασκαφαί, ήδη από των προϊστορικών χρόνων, τουλάχιστον από των αρχών της 2ας π.Χ. χιλιετηρίδος και κατά τους Μυκηναϊκούς δε και κατά τους Γεωμετρικούς χρόνους, και καθ' όλην σχεδόν την αρχαιότητα επί της ιδίας θέσεως, και υπό τον λόφον εξηκολούθησε να είνε η Ελευσίς. [...]

Οι παλαιοί οδηγοί της Ελευσίνος, το βιβλιάριον του αειμνήστου Φιλίου ("Ελευσίς" 1905), και του Κουρουνιώτη ("Οδηγός της Ελευσίνος", 1912) εξηντλήθηκαν προ πολλού, ούτω δεν υπάρχει σήμερον κανέν μικρόν βιβλίον, όπου να είνε δυνατόν ο επισκεπτόμενος την Ελευσίνα, έχον τούτο ανά χείρας να κατατοπίζεται εύκολα και να αναγνωρίζη και να εξηγή τα ερείπια χωρίς να κοπιάση προηγουμένως υπερβολικά αναδιφών τα μεγάλα και σοφά περί Ελευσίνος συγγράμματα. Ο μικρός οδηγός μας έχει τον σκοπόν να θεραπεύση αυτήν την έλλειψιν. Περιλαμβάνονται εις αυτόν και αι σπουδαιότεραι των ανακαλύψεων...

H κατάσταση των εβραίων στην ιστορία της νεωτερικότητας απαιτείται να εξεταστεί σε όλη της την πολυπλοκότητα και συνεπώς σε όλη της τη δυσκολία. Αφιερώθηκα σ' αυτό το καθήκον, τόσο για να κατανοήσω τους μοντέρνους καιρούς, από τους οποίους δεν μπορεί κανείς να αφαιρέσει την εβραϊκή σύσταση, όσο και για να κατανοήσω το ίδιο το εβραϊκό ζήτημα, από το οποίο δεν μπορεί κανείς να απαλείψει το ζήτημα των μοντέρνων καιρών. Παρόλο που πριν απ' όλα θέλω να καταλάβω και να κάνω να καταλάβουν, ξέρω ότι η κατανόηση συχνά παρανοείται και δεν μπορώ να αντιμετωπίσω αυτή την εργασία χωρίς...