Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο στόχος αυτού του δοκιμίου δεν είναι να αποκαλύψει τα "αίτια" του εθνικοσοσιαλισμού, σε κάποια ντετερμινιστική προοπτική, αλλά μάλλον "ρίζες", δηλ. στοιχεία που συγκροτούν ένα ιστορικό φαινόμενο και γίνονται ουσιώδη συστατικά του μόνο αφού έχουν συμπυκνωθεί και αποκρυσταλλωθεί εντός του. Οι πολιτισμικές ρίζες του ναζισμού εντοπίζονται στον μακρό 19ο αιώνα, αφενός σε μια σειρά θεσμούς (φυλακή, στρατώνας, εργοστάσιο) που διέπονται από ένα σύνολο νέων αρχών (πειθαρχία του χρόνου και των σωμάτων, εξορθολογισμός της διοίκησης, υποταγή στις μηχανές) αφετέρου στην κατάχτηση κα...

Όλα ξεκινούν με μια κινηματογραφική απόδραση από τις φυλακές της Ρώμης: ο Φιλίππο, ένα ασήμαντο κλεφτρόνι, εκμεταλλεύεται τις περιστάσεις για ν' ακολουθήσει στο δρόμο προς την ελευθερία (που περνάει μέσα απ' τα σκουπίδια) τον Κάρλο, ιστορικό στέλεχος των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Ο νεαρός "ποινικός" θαυμάζει τον εξαιρετικά καλλιεργημένο Κάρλο, που στα μάτια του φαντάζει θρυλική φιγούρα, όμως εκείνος βιάζεται να τον ξεφορτωθεί και οι δυο δραπέτες χωρίζουν. Λίγες μέρες αργότερα, τα πρωτοσέλιδα ανακοινώνουν ότι ο Κάρλο σκοτώθηκε στο Μιλάνο, προσπαθώντας να ληστέψει μια τράπεζα. Υποχ...

"Τις πιο σοβαρές σκέψεις μου τα τελευταία είκοσι χρόνια τις έκανα την ώρα που έτρεχα." Ο φιλόσοφος Mark Rowlands τρέχει από μικρός. Στη δική του εμπειρία, το τρέξιμο και η φιλοσοφία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Μεσήλικας τώρα, ξεκινάει τον πρώτο του μαραθώνιο χωρίς ουσιαστική προπόνηση, και διηγείται τις πιο σημαντικές στιγμές του στο τρέξιμο: από τότε που μικρό παιδί στην Ουαλία είχε περάσει μια ολόκληρη μέρα τρέχοντας, μέχρι τα χρόνια που έτρεχε στις παραλίες της νότιας Γαλλίας και τα βουνά της Ιρλανδίας με τον αγαπημένο του λύκο, τον Μπρένιν, και τις καθημερινές, πιο πρ...

Συνομιλώντας με το παρελθόν και με το σήμερα, εβδομήντα τρεις συγγραφείς από διάφορους κλάδους και τομείς της φιλοσοφίας προσφέρουν έναν συγκροτημένο ερμηνευτικό κατάλογο εκατό βασικών φιλοσοφικών εννοιών, ταξιδεύοντάς μας από τον Πλάτωνα, τον Κικέρωνα, τον Θωμά Ακινάτη και τον Πέτρο Αβελάρδο μέχρι τον Nietzsche, τον Godel, τον Derrida και τον Rorty, ενημερώνοντας αξιόπιστα, με σαφήνεια και περιεκτικότητα τον αναγνώστη, προσφέροντάς του μια σύνοψη των θεμελιωδών φιλοσοφικών συζητήσεων, των σημαντικότερων θέσεων και των ισχυρότερων επιχειρημάτων της φιλοσοφίας, και επεξηγώντ...

Η αθηναϊκή δημοκρατία, στην ολοκληρωμένη της μορφή, λειτούργησε λιγότερο από δύο αιώνες. Η ιδέα της ωστόσο αναγεννάται διαρκώς, προσφέροντας διδάγματα και πρότυπα για προβληματισμό και μίμηση. Το βιβλίο του Δημήτρη Ι. Κυρτάτα "Μαθήματα από την αθηναϊκή δημοκρατία" περιστρέφεται ιδιαιτέρως γύρω από σημαντικά προβλήματα του πολιτεύματος. Εξετάζει τις απαρχές και την κατάρρευσή του, τη διαπλοκή της πολιτικής με την οικονομία, τη θέση των δούλων και της θρησκείας, με αναφορά στην καταδίκη του Σωκράτη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η αντιδιαστολή της άμεσης με την αν...

Λαός - μια λέξη που υποδηλώνει την εξαφάνιση του υπαρκτού κράτους; Λαϊκός - ένα επίθετο μέσω του οποίου οι κυριαρχούμενοι αποδέχονται τις πιο δυσμενείς συνθήκες για την ίδια τους τη γλώσσα; "Εμείς, ο Λαός" - μια επιτελεστική εκφορά με την οποία συγκροτούνται ως λαός τα σώματα που συνενώνονται στον δρόμο; Όχι ένας λαός, αλλά λαοί που συνυπάρχουν; Συσχετισμός δύναμης, μια ιστορία συσχετισμού δυνάμεων; Και ο λαϊκισμός, ένα σχήμα που κατασκευάζεται με τη μείξη μιας ικανότητας -της γυμνής δύναμης του μεγάλου αριθμού- και μιας ανικανότητας - της αδαημοσύνης που αποδίδεται στον...

Οι ανθρώπινοι τρόποι της συγγένειας είναι πραγματικά άπειροι. Πέρα από τις γενεαλογικές σχέσεις (που κι αυτές μπορεί να ορίζονται ποικιλότροπα), συγγένεια μπορεί να δημιουργεί η υιοθεσία ή η μετενσάρκωση, η συγκατοίκηση ή η συνωνυμία, η αδελφοποίηση ή η αγχιστεία, το μοίρασμα της τροφής ή μια ιστορία κοινής μετανάστευσης. Μπορεί κάποιος να είναι συγγενής με κάποιον άλλο επειδή γεννήθηκαν την ίδια μέρα, επειδή τηρούν τα ίδια ταμπού, ή ακόμα επειδή επιβίωσαν μαζί από κάποια περιπέτεια στον ωκεανό ή στους πάγους. Μπροστά σ' αυτή την ατέλειωτη ποικιλία, ορισμένοι έφτασαν στο συ...

Μια λογοτεχνική αφηγηματική σύνθεση, ως ακολουθία ανόμοιων αλλά επάλληλων, ατελεύτητων κύκλων. Οι φωνές της ιστορίας, διαπερνώντας τα στεγανά, τα τείχη που υψώνονται ανάμεσα στην πραγματικότητα και την τέχνη, έρχονται να μιλήσουν οι ίδιες μέσα στο λογοτεχνικό κείμενο, η κάθε μία με τον δικό της ήχο, με τη δική της αγωνία, με τη δική της αλήθεια. Ο διάλογός τους ανασυνθέτει οριακές στιγμές, της ιστορίας, της γλώσσας, της λογοτεχνίας, απ' την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Εκείνες τις στιγμές, όπου τα μόρια του χρόνου αραιώνονται και πυκνούνται ασυστόλως και ρευστός καταλήγει.

«Έχεις κάποιο πρόβλημα με την έννοια της ιδιοκτησίας, Μανί. Τα κορίτσια σου ανήκουν σ' όλο τον κόσμο, έτσι είναι, αυτό είναι η αγορά, πληρώνεις, γαμάς. Το μουνί πουλιέται με το κιλό. Και ο Ρομπέρτο είναι παλικάρι πρώτο, δεν γαμάει μια πουτάνα τζάμπα, τη γυναίκα του, ναι, τη γαμάει τζάμπα, όχι τις πουτάνες, πρόσεξε τα λόγια σου, μιλάς για την οικογένεια, μιλάς, για τον Ρομπέρτο, πρόσεξε. Ωστόσο, έχεις δίκιο για ένα πράγμα, τα κορίτσια σου ανήκουν πράγματι σε κάποιον, όλα τα κορίτσια σου, για τον απλούστατο λόγο ότι όλος ο κόσμος δεν εισ' εσύ, δεν είναι ο Ρομπέρτο, δεν είναι...

Μακρινός απόγονος της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, η κλασική αρχαιολογία διαμορφώθηκε ως νεωτερικός επιστημονικός κλάδος κατά τον όψιμο 19ο αιώνα, μέσα από την ανάγκη της Δύσης να συγκροτήσει μια διακριτή πνευματική γενεαλογία. Το επιστημονικό πρόγραμμα που κατά τα τελευταία 150 περίπου χρόνια εφαρμόζεται -στη Δύση, αλλά και στην υπόλοιπη υφήλιο- ως "κλασική αρχαιολογία" συνδυάζει την αγάπη για το κλασικό, που είχαν πρώτοι καλλιεργήσει οι Ρωμαίοι, με τις αυτοσχέδιες "αρχαιολογίες" των αιώνων που μεσολάβησαν, έχοντας διαμορφώσει ένα εμφατικά ιδεαλιστικό αρχαιογνωστικό πα...

Για περισσότερο από έναν αιώνα, ο διανοούμενος στάθηκε μια ενοχλητική φωνή, ένα κριτικό πνεύμα που δήλωνε την αλήθεια ενάντια στην εξουσία. Ο Ζολά, ο Όργουελ, η Άρεντ, ο Σαρτρ, για να αναφέρουμε λίγα μόνο ονόματα, ενσάρκωσαν αυτή τη μορφή σε διάφορες στιγμές. Σήμερα, η λέξη έχει χάσει κάθε κύρος, καθώς αποδίδεται συνήθως σε φλύαρες φιγούρες που γεμίζουν τις τηλεοπτικές οθόνες. Σύμφωνα με τον Έντσο Τραβέρσο, αυτή η έκλειψη έχει πολλαπλές αιτίες: το τέλος των ουτοπιών του 20ού αιώνα, τη συντηρητική στροφή της δεκαετίας του 1980, την εμπορευματοποίηση της κουλτούρας, τις απογο...

Μέσα στα τελευταία χρόνια, είδαμε, στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, μια "επιστροφή στα πράγματα" - σε αντιπαράθεση με μια μακρόχρονη πνευματική παράδοση που διαχώριζε το υποκείμενο από το αντικείμενο, το νου από την ύλη. Ο Hodder ξεκινάει με μια κριτική επισκόπηση των σχετικών θεωριών, από τη φαινομενολογία και τις σπουδές υλικού πολιτισμού και υλικότητας ως τον "εκτεταμένο νου" των γνωσιακών θεωρήσεων και τη Θεωρία Δράστη-Δικτύου, για να επισημάνει ότι όλες αυτές οι προσεγγίσεις συνήθως δεν φτάνουν ως τα ίδια τα πράγματα καθώς διατηρούν μια ανθρωποκεντρική προο...

Με το νέο του βιβλίο, ο Δημήτρης Κυρτάτας μας καλεί να ξανασκεφτούμε γύρω από τον έρωτα στην ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Σχολιάζοντας επιλεγμένα και χαρακτηριστικά παραδείγματα ισχυρίζεται ότι οι διακηρύξεις για απόλυτο εγκλεισμό των γυναικών και για αυστηρή επιτήρησή τους είναι αρκετά παραπλανητική. Αφορά μια ειδική κατηγορία θυγατέρων και συζύγων οικονομικά εύρωστων οικογενειών με έντονη συνήθως πολιτική συμμετοχή. Αλλά ακόμα και στην κλασική Αθήνα, οι θυγατέρες και οι σύζυγοι ευυπόληπτων πολιτών και πολιτικών είχαν συχνά τον τρόπο να παραβαίνουν και να υπερβαίνου...

Στόχος αυτής της μελέτης είναι να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους γίνεται νοητή η «Δύση» στους χώρους της «Ανατολής» στο πλαίσιο της συγκυρίας του 19ου αιώνα που επηρεάστηκε από παράγοντες όπως η άνοδος του εθνικισμού και η δημιουργία εθνικών κρατών, η οθωμανική μεταρρυθμιστική πορεία και η οικονομική και πολιτική ισχύς των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η μελέτη υποστηρίζει ότι η πρόσληψη και υποδοχή της «Δύσης» στην «Ανατολή» υπήρξε μια ενεργητική διαδικασία, η οποία δεν μπορεί να κατανοηθεί με όρους αντίθεσης. Προτείνοντας τον εαυτό της ως πρότυπο, η «Δύση» άσκησ...

Η αρχαιολογία θα μπορούσε να προσφέρει μια πλουσιότερη ματιά στην ανθρώπινη αισθητηριακή εμπειρία, ξεπερνώντας την έως τώρα περιορισμένη και βασικά προβληματική αντιμετώπιση των σωματικών αισθήσεων. Ο Γιάννης Χαμηλάκης προτείνει μια αισθητηριακή αρχαιολογία που μπορεί να ανακαλύψει τις χα-μένες, καταπνιγμένες και ξεχασμένες αισθητηριακές και συν-κινητικές τροπικότητες των ανθρώπων. Χρησιμοποιώντας την Κρήτη της Εποχής του Χαλκού σαν μελέτη περίπτωσης, δείχνει πως μπορεί να μας βοηθήσει η αισθητηριακή μνήμη για να επανεξετάσουμε προβλήματα που εκτείνονται από την παραγωγή τη...

Το 1943 η Χάνα Άρεντ μιλάει, μ’ ένα σπαραχτικό και σαρκαστικό κείμενο, για την κατάσταση του εβραίου πρόσφυγα, γι’ αυτό το καινούργιο είδος ανθρώπου "που κλείνεται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης από τους εχθρούς του και στα στρατόπεδα εγκλεισμού από τους φίλους του". Πενήντα χρόνια μετά κι αφού ένα νέο κύμα προσφύγων έχει μόλις αρχίσει να διασχίζει τα ευρωπαϊκά σύνορα, ο Αγκάμπεν σχολιάζει το κείμενο της Άρεντ διαπιστώνοντας ταυτόχρονα τα κενά της σύγχρονης φαντασμαγορικής ρητορείας περί δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στις αρχές του επόμενου αιώνα, ο Έντσο Τραβέρσο εξετάζει...

Μπορντό, δεκαετία του 1950. Μια πόλη που φέρει ακόμα τα στίγματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κι όπου περιφέρεται η τρομακτική μορφή του αστυνόμου Νταρλάκ, ενός διεφθαρμένου μπάτσου που έκανε περιουσία στην Κατοχή και δεν δίστασε να συνεργαστεί με τους ναζί. Στο μεταξύ έχει αρχίσει ένας νέος πόλεμος που δεν λέει τ’ όνομά του: νεαροί στρατεύσιμοι φεύγουν για την Αλγερία. Ο Ντανιέλ ξέρει ότι αυτό τον περιμένει κι εκείνον. Οι γονείς του χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, υιοθετήθηκε από ένα ζευγάρι, είναι μαθητευόμενος μηχανολόγος. Μια μέρα, ένας άγνωστος φέρνει τη μοτοσυκλέτα...

Η αθηναϊκή δημοκρατία, στην ολοκληρωμένη της μορφή, λειτούργησε λιγότερο από δύο αιώνες. Η ιδέα της ωστόσο αναγεννάται διαρκώς, προσφέροντας διδάγματα και πρότυπα για προβληματισμό και μίμηση. Το βιβλίο του Δημήτρη Ι. Κυρτάτα "Μαθήματα από την αθηναϊκή δημοκρατία" περιστρέφεται ιδιαιτέρως γύρω από σημαντικά προβλήματα του πολιτεύματος. Εξετάζει τις απαρχές και την κατάρρευσή του, τη διαπλοκή της πολιτικής με την οικονομία, τη θέση των δούλων και της θρησκείας, με αναφορά στην καταδίκη του Σωκράτη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η αντιδιαστολή της άμεσης με την αν...

Το Βασίλειο είναι για τους καλούς Σαμαρείτες, για τις καλόκαρδες πουτάνες, για τους άσωτους υιούς, όχι για τους μεγάλους στοχαστές, ούτε για τους ανθρώπους που πιστεύουν πως είναι πάνω απ' όλους - ή κάτω απ' όλους, το ίδιο κάνει... Τι πιστεύει κάποιος που δεν πιστεύει, που βρίσκει και χάνει ξανά την πίστη του στον Θεό; Ο Εμμανυέλ Καρρέρ συνοψίζει σε αυτό το συναρπαστικό βιβλίο την προσωπική του σχέση με τον χριστιανισμό μέσα από ένα εν μέρει μυθιστορηματικό και εν μέρει αυστηρά ιστορικό οδοιπορικό στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, στους σκαπανείς της χριστιανικής πίστης και το...

Το "Καθολικοί πειρατές και έλληνες έμποροι" ασχολείται με τις επιδρομές χριστιανών πειρατών και κουρσάρων σε ειρηνικά εμπορικά πλοία τον 16ο και 17ο αιώνα, και με τους τρόπους με τους οποίους τα θύματα προσπάθησαν να αντιδράσουν. Ωστόσο η Molly Greene δεν γράφει μια συμβατική μελέτη για την πειρατεία και το εμπόριο στην πρώιμη νεότερη Μεσόγειο. Το βιβλίο διερευνά έναν ολόκληρο κόσμο καθημερινών πρακτικών, θεσμών και νομιμοποιητικών ιδεολογιών που περιβάλει τις συναντήσεις και τις αναμετρήσεις στη θάλασσα, από την Κωνσταντινούπολη έως την Αλεξάνδρεια κι από τη Συροπαλαιστίνη...