Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Αρραμπάλ συγκεντρώνει, με το ζήλο του συλλέκτη, τα στιγμιότυπα εκείνα τα οποία ενισχύουν ένα εξέχον περιστατικό, που ενιδαφέρει στην υπόθεση της παραγωγής θεατρικού νοήματος. Έτσι, το παράδοξο διαπερνά συχνότατα το έργο του για να εξυμνήσει την αντιπαράθεση μεταξύ κορυφαίων προσώπων και θεματικών καταστάσεων. Οι διαθέσεις ορίζονται μέσα σε αντιτιθέμενα πεδία ηθικής υπεροχής, όπου το νόημα των πραγμάτων διχάζεται και δημιουργεί συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Τίποτα στον κόσμο δεν μπορεί να εμποδίσει τον άνθρωπο να αισθάνεται γεννημένος για την ελευθερία. Ποτέ, ό,τι κι αν γίνει, δεν μπορεί να δεχτεί τη δουλεία" γιατί σκέφτεται. Δεν έπαψε ποτέ να ονειρεύεται μια ελευθερία χωρίς όρια, είτε ως παρελθούσα ευτυχία που του τη στέρησε μια τιμωρία, είτε ως μέλλουσα ευτυχία που του την χρωστά ένα είδος συμφωνίας με κάποια μυστηριώδη Πρόνοια. Ο κομμουνισμός που φαντάστηκε ο Μαρξ είναι η πιο πρόσφατη μορφή αυτού του ονείρου. Το όνειρο αυτό παρέμεινε ανέκαθεν μάταιο, όπως όλα τα όνειρα, ή, αν ποτέ λειτούργησε σαν παρηγοριά, ήταν πάντα σαν ό...

Μια πολύ περίεργη δολοφονία νεαρής γυναίκας προβληματίζει τον αστυνόμο Σεβαστιανό ο οποίος ψάχνοντας την άκρη του νήματος έρχεται αντιμέτωπος με παλιούς του "γνώριμους" που έπιασαν την "καλή", με ναρκομανείς και πρόσωπα της "υψηλής" κοινωνίας. Μια σειρά από περίεργες δολοφονίες αποπροσανατολίζουν τον αστυνόμο ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να ξεφύγει από τις πολιτικές του εμμονές και το οικογενειακό του παρελθόν προκειμένου να φτάσει στο τέλος της υπόθεσης. Ένα τυχαίο, όμως, περιστατικό δίνει τη λύση.

Αν είμαστε διατεθειμένοι να συλλάβουμε την εκπαίδευση ως διαδικασία σχηματισμού βασικών προδιαθέσεων, πνευματικών και συγκινησιακών, απέναντι στη φύση και τους άλλους ανθρώπους, η φιλοσοφία θα μπορούσε να οριστεί ακόμη και ως η γενική θεωρία της εκπαίδευσης. Με αυτά τα λόγια ο John Dewey (1859 - 1952), ο διαλεκτικότερος εκπρόσωπος του αμερικανικού πραγματισμού, φιλόσοφος, ψυχολόγος και κοινωνικός μεταρρυθμιστής που επονομάστηκε "ο πατέρας της αμερικανικής εκπαίδευσης", μαρτυρεί τη θέση που έχει στη σκέψη του η έννοια της εκπαίδευσης, η οποία ταυτίζεται με το πρακτικό αντικε...

Είναι πανάρχαια συνήθεια να καίμε τα ξερόχορτα για να ξαναγεννηθεί η φύση το Φθινόπωρο. Ορισμένοι πάλι, περιμένουν να πεθάνει ο πατέρας τους για να πάρουν αποφάσεις. Μα, η κατάκτηση της ελευθερίας απαιτεί ένα τίμημα. Η θυσία της ζωής μας μπορεί να είναι το τίμημα για μια τέτοια ανώτερη ιδέα. Άλλες φορές, ο φόνος αυτού που μας εμποδίζει να γίνουμε ελεύθεροι. Τις περισσότερες όμως, πρέπει να πεθάνει το παλιό. Και το παλιό καταρρέει με δύο τρόπους: με την βία του δυνατού νέου ή από μόνο του γιατί, το παλιό είναι ήδη ετοιμόρροπο. Πρώτος πεθαίνει ο Θεός. Άραγε ποιος πεθαίνει τελ...

Δεν είναι, λοιπόν, το έγκλημα που τιμωρείται· είναι η ύπαρξη και η απειλούσα παρουσία των Sacco και Vanzetti ως ξένων και μαρκαρισμένων από τη διαφορετικότητά τους που προκαλεί την τιμωρία. Διότι, η παρουσία τους "θέτει υπό αμφισβήτηση την υπάρχουσα γενικότητα με την οποία δεν εναρμονίζονται όσο πρέπει", για να χρησιμοποιήσω, σε άλλο συμφραζόμενο, μια διατύπωση των Max Horkheimer και Theodor Adorno. Η λογική της εξόντωσης των Sacco και Vanzetti είναι η άκαμπτη λογική ενός κοινωνικού μηχανισμού ο οποίος αδυνατεί να καθυποτάξει τη διαφορετικότητα και νιώθει να απειλείται θανά...

"Αυτοί που μου έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη αηδία ως τώρα είναι τα παράσιτα του πνεύματος: τα συναντάμε ήδη παντού στην άρρωστη Ευρώπη μας· και μάλιστα να θεωρούν την ηθική τους συνείδηση ως την καλύτερη του κόσμου. Μπορεί να είναι λίγο τεθλιμμένοι, με κάποιο αέρα πεσιμισμού, αλλά κυρίως είναι αδηφάγοι, βρομεροί, που σκορπίζουν παντού βρομιά, καταχθόνιοι, άνθρωποι που χώνονται παντού, που ρέπουν στην κλεψιά, πρόστυχοι -και αθώοι, όπως όλοι οι μικροί αμαρτωλοί και τα μικρόβια. Ζουν σε βάρος των άλλων ανθρώπων που διαθέτουν πνεύμα και το μοιράζουν γενναιόδωρα: ξέρουν ότι τα...

Όταν η κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε γίνεται τόσο δύσκολη όσο σήμερα, έργα όπως αυτό του ινδού συγγραφέα και πολιτικά στρατευμένου διανοητή Aijaz Ahmad είναι μια μικρή ευεργεσία. Μέσα στην κόπωση και στη σύγχυση που έχει εξουθενώσει προ πολλού τη δυτική διανόηση, χρειάζεται μερικές φορές ένα μάτι "ξένο" για να υποδείξει δυο-τρία αυτονόητα πράγματα. Παρότι το βιβλίο μοιάζει να έχει χτιστεί πάνω σε δύο κριτικές που είχαν γραφτεί ανεξάρτητα, στον Frederic Jameson και κυρίως στον Edward Said, οι περιπτώσεις αυτές λειτουργούν για τον Ahmad ως παραδείγματα εκείνου το οποί...

Η νουβέλα "Αφανισμός" είναι δομημένη με αλλεπάλληλους εγκιβωτισμούς. Έχει για ορίζοντά της γεγονότα που πλαισιώνουν την καταστροφή της Μήλου από τους Αθηναίους (415 π. Χ.). Με αφορμή τις εμπειρίες του πολεμιστή Ακταίου, ο οποίος ζει στο νησί με την οικογένειά του ως κληρούχος, αποτυπώνονται οι καταλυτικές επιπτώσεις του τυχαίου, που οδηγούν πρόσκαιρα άλλοτε στην ευδαιμονία και άλλοτε στη συμφορά. Σαν ένα είδος βασανιστήριο, η πτώση και η ανόρθωση συμβαίνει να εναλλάσσονται ακόμη και στην ίδια οντότητα. Σημειωτέον ότι η ιστορική περίοδος του Αφανισμού αποτελεί μόνο την αφορμ...

Η ανθρωπολογία ως κριτική του πολιτισμού πιάνει τον σφυγμό της κοινωνικής επιστήμης σήμερα καθώς προσαρμόζει τις θεωρίες και τις τεχνικές της σε μια όλο και πιο σύνθετη κοινωνική πραγματικότητα. Χρησιμοποιώντας την πολιτισμική ανθρωπολογία ως μοντέλο για την ανάλυση αντιπαραθέσεων που έχουν αντίκτυπο σε όλο το φάσμα των Επιστημών του Ανθρώπου, ο George E. Marcus και ο Michael M. J. Fischer επισκοπούν εκ του σύνεγγυς τα επιτεύγματά της τού παρελθόντος, τις σημερινές της δυσχέρειες, τις μελλοντικές της κατευθύνσεις και τις διοράσεις που έχει να προσφέρει σε άλλα ερευνητικά πε...

Στο συγκεκριμένο έργο η λογική αλυσίδα των συλλογισμών διακόπτεται κάθε τόσο, αφού οι ήρωες βγάζουν το ένδυμα του όλου και ντύνονται αυτό του ηθοποιού που υποδύεται τον ρόλο. Έτσι, η φαινομενικά δραματική εξέλιξη του έργου διακόπτεται και το κοινό ταξιδεύει τη μια στη δραματουργία και την άλλη στην πραγματικότητα. Όμως ποια πραγματικότητα, όταν και αυτή είναι προκατασκευασμένη και προορισμένη να διακόψει τη δράση, για να τη συνεχίσει φυσικότατα λίγο αργότερα; Οι θεατές δεν ταυτίζονται με τους ήρωες του έργου, διότι διαμεσολαβούν ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί ως θεατρικές Οντ...

Τα δύο μονόπρακτα που παρουσιάζονται εδώ είναι έργα της ώριμης ηλικίας του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ (1849-1912) και διαπνέονται από την κυριότερη εμμονή του -νευρωσικού αλλά και μεγαλοφυούς- συγγραφέα: την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ του ζευγαριού και τις ολέθριες επιπτώσεις που έχει αυτή στις διαπροσωπικές σχέσεις τους. Ο Στρίντμπεργκ είναι μοναδικό φαινόμενο συγγραφέα που μεταποιεί σε τέχνη τις μονομανίες του και δίνει καλλιτεχνική μορφή στις νευρώσεις του. Ίσως αυτό τον συντηρεί, τον σώζει από το βύθισμα στο σκότος και στην τρέλα και, ταυτόχρονα, λειτουργεί ως θεραπευτική...

Υπάρχει κοινός άξονας στα δύο έργα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό: ένα περίπου ρεαλιστικό πλαίσιο, που γρήγορα μετατρέπεται σε σχόλιο της κοινωνίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι μια συνομιλία του ονείρου με τον εφιάλτη, που σαρκάζει την ίδια την πλοκή των έργων, απογυμνώνει τους χαρακτήρες τους και με την ηθελημένη μελοδραματική έξαρσή τους μας οδηγεί σ' ένα δυσδιάκριτο μεν, αληθινό δε όριο: το σύνορο μεταξύ τραγωδίας και παρωδίας. Στον χώρο όπου διαδραματίζονται αυτά τα δύο έργα λιγοστεύει το φως και αρχίζει να κυριαρχεί το σκοτάδι, όμως κάθε τόσο οι ήρωές τους φωτίζ...

Η σκέψη που παραμένει στο επίπεδο της σκέψης, το έργο τέχνης που βρίσκεται στο στάδιο της αρχικής σύλληψης ή το ποίημα που δεν είναι παρά όνειρο δεν απαιτούν ακόμη προσπάθεια. Αυτό που απαιτεί προσπάθεια είναι η υλική πραγμάτωση του ποιήματος σε λέξεις, της καλλιτεχνικής σύλληψης σε άγαλμα ή πίνακα. Η προσπάθεια είναι μεν επώδυνη, αλλά είναι και πολύτιμη, πιο πολύτιμη ακόμα και από το έργο που τελικά δημιουργεί, διότι χάρη σε αυτήν αντλήσαμε από τον εαυτό μας περισσότερα απ' όσα υπήρχαν αρχικά, υψωθήκαμε πάνω από τον εαυτό μας. (Henri Bergson) Μια "επάνοδος στον Μπερ...

Η γέννηση, η εφηβεία, η μύηση, ο αρραβώνας, ο γάμος, ο θάνατος και άλλες ατομικές ή ομαδικές μεταβάσεις και αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων, όπως ο ενθρονισμός, η μετεγκατάσταση, αλλά και οι αλλαγές των εποχών, του έτους συνοδεύονται από συγκεκριμένες τελετουργίες. Ο Arnold van Gennep πρώτος επισήμανε ότι οι τελετουργίες αυτές, αν και διαφέρουν στις λεπτομέρειές τους από πολιτισμό σε πολιτισμό, είναι οικουμενικές και υπακούουν στο ίδιο τριαδικό συντακτικό σχήμα: αποχωρισμός, μεθοριακότητα και ενσωμάτωση. Ο van Gennep αναλύει και συγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο οι τελετουργίες...

"Είτε είμαι ελεύθερος να γράψω αυτόν τον λόγο υπέρ της ελευθερίας και κατά της αναγκαιότητας, είτε δεν είμαι ελεύθερος. Αν είμαι ελεύθερος, τότε έχω πετύχει το ζητούμενο, και δεν θα έπρεπε να πασχίζω για την αλήθεια. Αν δεν είμαι ελεύθερος, δεν θα έπρεπε ωστόσο να κατηγορηθώ γι' αυτό, καθώς δεν το κάνω από ηθελημένη επιλογή μου, αλλά από αναπόφευκτη αναγκαιότητα". (Τζον Μπράμχολ) "Το ερώτημα δεν είναι αν ένας άνθρωπος είναι ελεύθερα ενεργών, δηλαδή αν μπορεί να γράψει ή να μη γράψει, να μιλήσει ή να παραμείνει σιωπηλός, κατά τη βούλησή του, αλλά αν η βούληση να γράψει κ...

Η Ρίτα γεννήθηκε από μητέρα Σμυρνιά που έφτασε στην Θεσσαλονίκη μετά την καταστροφή της Σμύρνης και κατέληξε στις παράγκες της Καλαμαριάς. Η οικογένειά της έζησε τα σκληρά χρόνια του πολέμου και της κατοχής. Μαζί με τα αδέλφια της πάλεψε να ξεφύγει από την μιζέρια και τις προκαταλήψεις φτάνοντας στην καταξίωση με όνειρο μια καλύτερη ζωή.

Θα ‘θελα πολύ να μπορούσα να κερδίσω γι’ αυτό το βιβλίο την αγάπη των Γερμανών. Φοβούμαι όμως ότι άλλοι θα το διαβάσουν σαν εγχειρίδιο, με μόνη έγνοιά τους το διδακτικό του μύθο, και άλλοι θα το πάρουν σαν κάτι πολύ ελαφρό. Και οι δύο πλευρές δεν θα το καταλάβουν.