Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Η συζήτηση για τη σχέση ψυχανάλυσης και αριστεράς δεν μπορεί σήμερα να ξενίσει κανέναν. Μέσα από μια περιπετειώδη πορεία, όπου περίοδοι αμοιβαίας καχυποψίας ανάμεσα στις δύο αυτές τροπικότητες σκέψης και πρακτικής εναλλάσσονταν, με περιόδους υπερβολικής αισιοδοξίας ως προς το συνθέσιμο των αντίστοιχων εγχειρημάτων, τα πάθη φαίνεται πως έχουν καταλαγιάσει και ένα είδος συναίνεσης έχει επικρατήσει: ούτε η οπτική του Φρόιντ μπορεί να αναχθεί στην οπτική του Μαρξ ούτε εκείνη του Μαρξ σε αυτή του Φρόιντ. Με άλλα λόγια, ούτε κάποιας μορφής φροϋδο-αριστερά ούτε κάποιας μορφή...

Τα τελευταία χρόνια ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση αναβρασμού στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά κύριο λόγο η κατάσταση αυτή πυροδοτείται από την προώθηση, εκ μέρους του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, μιας σειράς αμφιλεγόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων, πολλές εκ των οποίων έχουν ήδη αποσυρθεί εξαιτίας των μαζικών κινητοποιήσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σχεδόν όλες αυτές οι ρυθμίσεις, με επιστέγασμα, βέβαια, την από πολλές πλευρές προωθούμενη συνταγματική αναθεώρηση, εντάσσονται στην προσπάθεια μιας συνολικής και ριζικής αναμόρφωσης που γίνεται στη βάση συγκε...

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση τις τελευταίες δεκαετίες εξελίχθηκε σταδιακά ως βασική καινοτόμος συνιστώσα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και πυλώνας των περιβαλλοντικών διεκδικήσεων που εξέθρεψαν την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης. Στις αρχές του 21ου αιώνα, η εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, με τη στήριξη διεθνών οργανισμών, διεκδικεί τη δική της θέση στα εκπαιδευτικά δρώμενα. Η νέα αυτή εκπαιδευτική πρόταση όμως εγείρει και μια σειρά από ζητήματα, τα οποία προσπαθούμε να προσεγγίσουμε σε αυτό το βιβλίο. Οι σχέσεις με την περιβαλλοντική εκπαίδευση, οι διαφορετικές τάσεις κ...

Σαράντα χρόνια μετά την έκδοση του κλασικού βιβλίου του Ε.Η. Carr "Τι είναι ιστορία;" οι συγγραφείς του τόμου θέτουν ξανά το ερώτημα γύρω από τη φύση της επιστήμης της ιστορίας, την ιδιαίτερη ανάπτυξη των κλάδων της και τις κατευθύνσεις της ιστορικής έρευνας υπό τις σημερινές συνθήκες. «Αν κανείς ήθελε να δώσει ένα ανάλογο του "Τι είναι ιστορία;" του Carr για τον πρώιμο 21ο αιώνα, αυτό θα ήταν οπωσδήποτε το βιβλίο του Cannadine". David Armitage «Το "Τι είναι ιστορία σήμερα;" αποτελεί μια επίκαιρη επισκόπηση των ιστορικών συζητήσεων σήμερα και μια εμπεριστατωμένη...

"Ας θυμηθούμε, επιγραμματικά, τι εννοούσε ο Φουκό όταν μιλούσε για τη μοντέρνα αποστολή του φιλοσοφείν: καταγγελία των αθέατων σχέσεων εξουσίας, δημιουργία αντιστάσεων, δυνατότητα να εκφραστούν οι φωνές που καταπνίγονται, παραγωγή αληθινών γνώσεων που να μπορούν να αντιταχθούν στους κυρίαρχους τρόπους διακυβέρνησης, δυνατότητα επινόησης νέων μορφών υποκειμενικότητας, πρόκληση να ενεργοποιήσουμε τις ελευθερίες και τις δυνατότητες δράσης μας, ανάδειξη της ιστορικότητας των συστημάτων γνώσης, κατάδειξη ότι τίποτα δεν είναι μοιραίο, και εντέλει και οπωσδήποτε τη δυνατότητα να α...

Η μπεκετική λογοτεχνία τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει εξελιχθεί σε πεδίο κριτικής διαμάχης. Η διαμάχη αυτή ανέδειξε τα χαρακτηριστικά στοιχεία της αμφισημίας, της παραδοξολογίας, των αντιθέσεων, του γλωσσικού παιχνιδιού. Στη σύγχρονη προσέγγιση τα στοιχεία αυτά τεκμηριώνουν τον "ακατονόμαστο" χαρακτήρα της θεατρικής παραγωγής του Μπέκετ. Η Μάρω Γερμανού εξετάζει στα έργα "Περιμένοντας τον Γκοντό" και "Τέλος του παιχνιδιού" την αναβολή του τέλους και την κυριαρχία της επανάληψης σε σχέση με τις τεχνολογίες της εξουσίας που επιβάλλουν μια αξιωματική αλήθεια και μια χαλιν...

"Συνέλεξα ιδέες τον πολιτισμού μου, δηλαδή του λόγου των άλλων τις σχολίασα όχι για να τις κάνω κατανοητές, αλλά για να μάθω ό,τι είναι κατανοητό· και σε κάθε περίπτωση στηρίχτηκα σε αυτό που διατυπώνεται γύρω μου." (Ρολάν Μπαρτ) S/Z: Κάτω από τον τίτλο, ή το μονόγραμμα, εμφανίζεται μια ιδιαίτερα αινιγματική νουβέλα του Μπαλζάκ, που τη σημασία της την είχε υπογραμμίσει ήδη ο Ζορζ Μπατάιγ: το "Σαραζίν". Το κείμενο το βρίσκουμε εδώ κομμένο σε "λεξήματα", δομημένο σαν ταξινόμηση με πολλές εγγραφές, ακτινογραφημένο, "αφουγκρασμένο", με τη φροϊδική σημασία της λέξης. Ο Μπαρ...

Η ερευνητική ομάδα μας ανέλαβε το 1994 το σχεδιασμό, την οργάνωση και την εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος με θέμα "Αρχείο Αρχιτεκτονικού Έργου των παλαιών καθηγητών του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης". Η συγκέντρωση του υλικού, η συστηματική ταξινόμηση και η μελέτη των αρχείων των αρχιτεκτόνων αυτών είναι μια πρώτη απόπειρα ιστορικής καταγραφής του έργου των καθηγητών που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της Σχολής στα πρώτα χρόνια της και που συγχρόνως με το σημαντικό αρχιτεκτονικό τους έργο έχουν μια ευρύτερη παρουσία στην πνευματική ζωή τη...

"Το κανονικό και το παθολογικό" αποτελεί κρίσιμη συμβολή στην ιστορία των επιστημών του δεύτερου μισού του αιώνα. Εκκινεί από την αιφνίδια εμφάνιση της βιολογίας τον δέκατο ένατο αιώνα και εξετάζει τις προϋποθέσεις που καθορίζουν την ιδιαίτερη συγκρότηση της. Ο Κανγκιλέμ αναλύει τον ριζοσπαστικό νέο τρόπο με τον οποίο προσδιορίστηκαν η υγεία και η αρρώστια στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, δείχνοντας ότι οι κατηγορίες του κανονικού και του παθολογικού που προέκυψαν απείχαν πολύ από αντικειμενικά επιστημονικές έννοιες. Καταδεικνύει πως τα επιστημολογικά θεμέλια της μον...

Το τελευταίο φιλοσοφικό έργο της Χάνα Άρεντ επρόκειτο να είναι ένα τριμερές εγχείρημα με τον τίτλο "The Life of Mind". Δυστυχώς μπόρεσε να ολοκληρώσει, μόνο τα δύο πρώτα μέρη. Όσον αφορά το τρίτο, το "Judging", βρέθηκε μόνο η σελίδα του τίτλου με ρητά του Κάτωνα και, του Γκαίτε. Όπως υπογραμμίζει, και ο τίτλος, η Άρεντ θεωρούσε τη δουλειά της σχετικά παράλληλη με τις τρεις "Κριτικές" του Ιμάνουελ Καντ. Στην πραγματικότητα, ενώ είχε ξεκινήσει, να δουλεύει πάνω στο "The Life of Mind", έδωσε μερικές διαλέξεις για την "Πολιτική φιλοσοφία του Καντ" στηριζόμενη κυρίως στην "Κριτι...

Το 1818, ο Ζοζέφ Ζακοτό, ένας εξόριστος Γάλλος δάσκαλος στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν, ανακάλυψε μια αντισυμβατική μέθοδο διδασκαλίας που έσπειρε τον πανικό στη μορφωμένη Ευρώπη. Μη γνωρίζοντας φλαμανδικά, ο Ζακοτό κατάφερε να διδάξει στα γαλλικά Φλαμανδούς μαθητές που δεν γνώριζαν γαλλικά. Η γνώση, συμπέρανε ο Ζακοτό, δεν είναι απαραίτητη στη διδασκαλία, ούτε η εξήγηση απαραίτητη στη μάθηση. Τα αποτελέσματα αυτού του ασυνήθιστου πειράματος παιδαγωγικής τον οδήγησαν στη διαπίστωση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι εξίσου νοήμονες. Βασισμένος σε αυτήν τη διαπίστωση, ο Ζακοτό επινόησε...

Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρώτο μείζον έργο με θέμα την συγκρότηση της ιδεολογίας της δεξιάς στην μεταπολεμική Ελλάδα. Έννοιες από τη φύση τους ρευστές καιι συχνά αμφιλεγόμενες, προσεγγίζονται με όρους θεσμικής λειτουργίας και πολιτικής πρακτικής και όχι με βασικό κριτήριο τον μεθοδευμένο βερμπαλισμό των εκάστοτε κομματικών σχηματισμών και των εκφραστών τους. Η ιδιαιτερότητα της εθνικοφροσύνης όπως αυτή δομήθηκε υπό τη σκιά της εμφυλιακής τραγωδίας, μπαίνει στο μικροσκόπιο της ακαδημαϊκής έρευνας με στόχο την ψύχραιμη αποτίμηση μιας περιόδου που σημάδεψε...

Η Σχολή της Φρανκφούρτης κυριάρχησε στα φιλοσοφικά πράγματα της Ευρώπης και της Αμερικής κατά το μεγαλύτερο διάστημα του 20ού αιώνα. Το βιβλίο εξετάζει την πολιτική θεωρία δύο εκ των κυριοτέρων εκπροσώπων του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών της Φραγκφούρτης, του Max Horkheimer και του Jurgen Habermas. Η μελέτη στοχεύει τόσο στο να παρουσιάσει κριτικά και να συγκρίνει τη θεώρηση των εννοιών του πολιτικού και της πολιτικής στους δύο στοχαστές όσο και στο να ασκήσει κριτική ως προς την εφαρμοσιμότητα της επιχειρηματολογίας των φιλοσόφων στο σύγχρονο πολιτικό πεδίο. Παραμένε...

Η Τιτίκα Σάλλα, η οποία διδάσκει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, πραγματεύεται τις μορφές και το περιεχόμενο της εικαστικής διαπαιδαγώγησης, χαρτογραφώντας την ιστορική πορεία και εξέλιξη των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα. Παρουσιάζει τις εκπαιδευτικές πρακτικές που εφαρμόστηκαν, αλλά και τις θεωρητικές θέσεις που τις στήριξαν, έως τη συγκρότησή τους στα σύγχρονα μοντέλα της διδακτικής της τέχνης, σε Ευρώπη και Αμερική. Σχολιάζει τις ανάγκες που ανέδειξαν τα διαφορετικά συστήματα εικαστικής εκπαίδευσης και τη θέση των καλλιτεχνικών μαθημάτων στ...

Η επανάσταση της πληροφορίας αλλάζει τον κόσμο σε βάθος, αμετάκλητα και απρόβλεπτα εδώ και αρκετό καιρό, κινούμενη με ρυθμό ιλιγγιώδη και σε ένα εύρος δίχως προηγούμενο. Το νέο οικοσύστημα που δημιουργείται δεν απαιτεί μόνο νέες ρυθμίσεις, υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, κοινωνικές αλλαγές, μεγάλες επενδύσεις, αλλά και προσοχή εστιασμένη στα εννοιολογικά και δεοντολογικά προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν στην πορεία αυτής της ζωτικής μετάβασης. Αναπόφευκτα, η επανάσταση της πληροφορίας έχει επηρεάσει βαθιά τη δουλειά των φιλοσόφων: πώς σκέφτονται σχετικά με τα δικά τους π...

Αν ο ιστορικός δεν απαλλαγεί από το σύνδρομο της προφάνειας, ποτέ δεν θα γίνει καλός ιστορικός, όπως κι ο φιλόσοφος δεν θα γίνει καλός φιλόσοφος αν δεν δει τα ιστορικά a priori της γνώσης. Ο Μισέλ Φουκώ έκανε και τα δύο, πράγμα που είχε μια διπλή συνέπεια: να αναδιαταχθεί το περιεχόμενο που ως τότε είχαν οι λέξεις "φιλοσοφία" και "ιστορία" και να μας προσφέρει μια χιουμοριστική, ειρωνική ιστορία. Ο ανά χείρας τόμος είναι μια συμβολή στη μελέτη αυτής της κοπερνίκειας επανάστασης.

Η άδολη ηλικία της ανθρωπότητας (ο προσωκρατικός Αιών) και ο χαμένος παράδεισος της φυσικής τάξης χωρομέτρησαν τον αγωνιστικό στίβο του Δημήτρη Λιαντίνη. Η αρχαϊκή μυθοπλασία στάθηκε αποκαλυπτική. Ο Λιαντίνης μίλησε για τα ιερά και τα όσια της ανθρώπινης ύπαρξης: τον Έρωτα και το Θάνατο. Με γνώση και κυρίως με αίσθημα τραγικό, παραπέμποντας κατευθείαν στη σκέψη των μεγάλων ελλήνων κλασικών. Μελέτησε και όρισε το θάνατο ως γεγονός της ζωής. Έχοντας επίγνωση του τέλους, ρούφηξε τις στιγμές. Κολύπησε προς τις όχθες, όπου οι προπάτορες, δίχως άσκοπες κραυγές ή έξαλλους θρήνους,...

Ο τόμος συγκεντρώνει τα πιο σημαντικά από τα πρώιμα κείμενα του Τάλκοτ Πάρσονς, ο οποίος, αν και διεθνώς θεωρείται θεμελιωτής της σύγχρονης κοινωνιολογίας, στην Ελλάδα παραμένει σχετικά άγνωστος. Στα κείμενα που μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, μπορεί κανείς να εντοπίσει σε καθαρή μορφή όλες εκείνες τις φιλοσοφικές, επιστημολογικές και ιδεολογικές διαστάσεις που διαμόρφωσαν αργότερα την προβληματική της Δομής της κοινωνικής δράσης. Ο Τάλκοτ Πάρσονς αξιολογεί εδώ το έργο του Ντιρκέμ, του Βέμπερ, του Ζόμπαρτ, του Παρέτο, αλλά και του Μαρξ και θέτει το ζήτημα της...

Τα κείμενα αυτού του τόμου επιχειρούν να μελετήσουν το θάνατο, τη θνητότητα και τη διαχείρισή τους με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους. Στέκονται κριτικά στις τάσεις φυσικοποίησης των αιτίων και των συνθηκών θανάτου, στις κυρίαρχες αφηγήσεις και διαδικασίες που νομιμοποιούν πρακτικές εξόντωσης των επικίνδυνων Άλλων και διερευνούν τις πολιτικές προϋποθέσεις και ιεραρχίες με βάση τις οποίες οι έννοιες της ανθρώπινης ζωής και του ανθρώπινου θανάτου επιδέχονται διαφορετικές αξιολογήσεις. Ακόμη επιχειρούν να φέρουν στο προσκήνιο την ανατρεπτική δυναμική του απειλούμενου ή νεκρού...

Η παρούσα μελέτη χαρακτηρίζεται από μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής παραγωγής που αφορά το έργο του Burke. Ο συγγραφέας του επιλέγει να μην ασχοληθεί με το αντεπαναστατικό έργο του Burke και τους "Στοχασμούς για την Επανάσταση στη Γαλλία", αλλά να επικεντρώσει την ανάλυσή του αποκλειστικά σε ό,τι περιγράφεται ως το πρώιμο έργο του -στο οποίο περιλαμβάνονται στο αισθητικό και το ανολοκλήρωτο ιστορικό του έργο. Αυτή η επιλογή μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την πιο ώριμη σκέψη του Burke. Αναδεικνύει επίσης παραγνωρισμένες πτυχές του έρ...