Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον παρόντα τόμο η Σοφία Ματθαίου και ο Παντελής Καρέλλος παρουσιάζουν δύο ανέκδοτα κείμενα του Στέφανου Α. Κουμανούδη από το προσωπικό του αρχείο το οποίο απόκειται στο Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, πλουτίζοντας σημαντικά τις γνώσεις μας για έναν εξέχοντα εκπρόσωπο της ελληνικής λογιοσύνης. Διετέλεσε καθηγητής της λατινικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο (1846-1886) γραμματεύς της Αρχαιολογικής Εταιρείας (1859-1894), αρχαιολόγος και θεμελιωτής της μελέτης των αρχαίων ελληνικών επιγραφών στην Ελλάδα, λεξικογράφος και ποιητής, ενώ τον απασχολούσε κά...

Η ομιλία τns Janet Coleman αντιπροσωπεύει έναν ακόμη αναβαθμό στη δεύτερη δεκαετία τns ετήσιαs διάλεξης Κ. Θ. Δημαρά. Μετά τη Benedetta Craveri, με την ομιλία τns οποίαs ανοίξαμε τη δεύτερη δεκαετία στην ιστορία τns διάλεξης Κ. Θ. Δημαρά, το βήμα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών φιλοξένησε την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Janet Coleman, διακεκριμένη Μεσαιωνολόγο, που συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων ιστορικών τns πολιτικήs σκέψης τns εποχήs μαs. Το στοιχείο εκείνο που χαρακτηρίζει το έργο τns Janet Coleman είναι ο διάλογοs Αρχαίων και Νεοτέρων. Πρόκειται για έ...

Ο Aλή πασάς Τεπελενλής, πασάς των Ιωαννίνων (c. 1750-1822) αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά αναμφισβήτητα κυρίαρχη φυσιογνωμία της νέας Ελληνικής Ιστορίας. Το μυθικό αυτό πρόσωπο παρουσιάζει ανάλογο ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσο και ειδικότερα για την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας. Η τελευταία, μέσω της ανάδειξης Αλβανών πασάδων στα πασαλίκια της ευρύτερης περιοχής Αλβανίας και Ηπείρου βλέπει την αναβάθμιση της Αλβανικής παρουσίας στο οθωμανικό σύστημα διοίκησης και ιδιαίτερα στο πρόσωπο και τις δράσεις του Αλή πασά, πρόδρ...

Ο Aλή πασάς Τεπελενλής, πασάς των Ιωαννίνων (c. 1750-1822) αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά αναμφισβήτητα κυρίαρχη φυσιογνωμία της νέας Ελληνικής Ιστορίας. Το μυθικό αυτό πρόσωπο παρουσιάζει ανάλογο ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσο και ειδικότερα για την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας. Η τελευταία, μέσω της ανάδειξης Αλβανών πασάδων στα πασαλίκια της ευρύτερης περιοχής Αλβανίας και Ηπείρου βλέπει την αναβάθμιση της Αλβανικής παρουσίας στο οθωμανικό σύστημα διοίκησης και ιδιαίτερα στο πρόσωπο και τις δράσεις του Αλή πασά, πρόδρ...

Ο Aλή πασάς Τεπελενλής, πασάς των Ιωαννίνων (c. 1750-1822) αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά αναμφισβήτητα κυρίαρχη φυσιογνωμία της νέας Ελληνικής Ιστορίας. Το μυθικό αυτό πρόσωπο παρουσιάζει ανάλογο ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσο και ειδικότερα για την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας. Η τελευταία, μέσω της ανάδειξης Αλβανών πασάδων στα πασαλίκια της ευρύτερης περιοχής Αλβανίας και Ηπείρου βλέπει την αναβάθμιση της Αλβανικής παρουσίας στο οθωμανικό σύστημα διοίκησης και ιδιαίτερα στο πρόσωπο και τις δράσεις του Αλή πασά, πρόδρ...

Ο Aλή πασάς Τεπελενλής, πασάς των Ιωαννίνων (c. 1750-1822) αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά αναμφισβήτητα κυρίαρχη φυσιογνωμία της νέας Ελληνικής Ιστορίας. Το μυθικό αυτό πρόσωπο παρουσιάζει ανάλογο ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όσο και ειδικότερα για την αναδυόμενη εθνική ιστορία της Αλβανίας. Η τελευταία, μέσω της ανάδειξης Αλβανών πασάδων στα πασαλίκια της ευρύτερης περιοχής Αλβανίας και Ηπείρου βλέπει την αναβάθμιση της Αλβανικής παρουσίας στο οθωμανικό σύστημα διοίκησης και ιδιαίτερα στο πρόσωπο και τις δράσεις του Αλή πασά, πρόδρ...

Αντικείμενο της μελέτης αυτής είναι μια εκκλησιαστική ποινή, ο αφορισμός και οι προσαρμογές που γνώρισε την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Επειδή όμως το επιτίμιο αυτό δεν ανακύπτει αιφνιδίως κατά την περίοδο αυτή, πολλές φορές κρίθηκε απαραίτητο να γίνουν ουσιαστικές αναφορές προς το απώτερο ή και το απώτατο παρελθόν. Έτσι οι προσφυγές όχι μόνο στην βυζαντινή περίοδο αλλά και στην περίοδο των πρώτων χριστιανικών αιώνων είναι αρκετές καθώς κρίθηκαν απαραίτητες για την κατανόηση τους θέματός μας. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

Ο ανά χείρας τόμος εγκαινιάζει μια νέα σειρά πηγών στις εκδόσεις του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, καρπό του προγράμματος "Πηγές της κυπριακής γραμματείας και ιστορίας". Το πρόγραμμα στοχεύει τόσο σε έρευνα όσο και στην πραγματοποίηση εκδόσεων πρωτογενών πηγών εν σχέσει προς τον διανοητικό βίο της Κύπρου και την ιστορία της μεγαλονήσου από τον δέκατο έκτο αιώνα και εξής. Ειδικότερα ενδιαφέρον του προγράμματος είναι να εμβαθύνει στην ιστορία της δράσης και την πνευματική μαρτυρία της κυπριακής λογιοσύνης των νεοτέρων χρόνων εκδίδοντας ανέκδοτα ή δυσπρόσιτα κείμενα των κυ...

[...] Επικεντρωμένος, ο τόμος αυτός, σε μία θεματική ενότητα, τη βίωση και καταγραφή του οικονομικού στα απομνημονεύματα του '21, δεν είναι παρά ένα μικρό, ελάχιστο δείγμα μιας ιδιότυπης διδασκαλίας που επιμένει στη μαρτυρία προκειμένου να διεμβολίσει την επιζητούμενη κατανόηση των μηχανισμών. Διδασκαλία υπαινικτική, η οποία προδίδει μια βαθύτατη ιστορική παιδεία, με την εποπτεία και την ευαισθησία που απορρέουν από αυτήν αλλά και την ανατροφοδοτούν. (από τον πρόλογο των Φιλίππου Ηλιού, Ευτυχίας Λιάτα, Άννας Ματθαίου, Πόπης Πολέμη) [...] Αυτά τα κείμενα είναι επεξερ...

Στις 7 με 9 Νοεμβρίου του 2003, στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Πρόγραμμα Ιστορίας των Επιστημών του ΚΝΕ/ΕΙΕ, και το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα "Βυζάντιο - Βενετία - Νεώτερος ελληνισμός: Μια περιπλάνηση στον κόσμο της ελληνικής επιστημονικής σκέψης". Το θέμα της αλληλεπίδρασης, όσμωσης, μεταφοράς και άλλων σχέσεων μεταξύ ελληνισμού και Ευρώπης μέσω της Ιταλίας στις επιστήμες και σε αυτό που ευρύτερα ονομάζουμε επιστημονική σκέψη, δεν είναι καινούργιο, είναι μάλιστα πολυσυζητημένο. Παρόλα αυτά, λί...

Μια νέα και αθησαύριστη πηγή φιλοδοξεί να φέρει στο φως η μελέτη που ακολουθεί. Πρόκειται για μια αφήγηση του βίου και των κατορθωμάτων του Γεώργιου Καστριώτη, του χριστιανού ηγεμόνα του 15ου αιώνα που αναχαίτισε για είκοσι πέντε περίπου χρόνια την εξάπλωση των Τούρκων στα Βαλκάνια. Όπως θα φανεί από όσα αναφέρουμε στη συνέχεια, πρόκειται για την πρωιμότερη ως σήμερα γνωστή βιογραφία του σε γλώσσα ελληνική. Το σημαντικό αυτό κείμενο σώζεται σε χειρόγραφο που απόκειται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το χειρόγραφο το είχαμε εντοπίσει το 1991 σε ερευνητική απο...

Ο συγγραφέαs τns "Βαβυλωνίαs" Δημήτριος Χατζηκωνσταντή Ασλάνης -Βυζάντιοs, αγωνιστής, κωμωδιογράφοs, πεζογράφοs, αλλά και αγιογράφοs, απασχόλησε πολύ τουs μελετητές με τιs ποικίλες όψειs των δραστηριοτήτων του. Απασχόλησε ιδιαίτερα τουs ιστορικούs τns λογοτεχνίαs και του θεάτρου, αφού, κυρίως με τn "Βαβυλωνία" αλλά και με τιs άλλεs, λιγότερο γνωστέs σήμερα, κωμωδίες του, αναγνωρίζεται δικαίως ωs έναs από τουs θεμελιωτές τns ελληνικής κωμωδιογραφίας. Ενδιαφέρον όμως για τουs ιστορικούs εξακολουθούν να παρουσιάζουν και οι άλλεs δραστηριότητές του στα ένδοξα και ταραγμένα χρό...

Κατά το τέλος του πολέμου της ελληνικής ανεξαρτησίας (1829-1831), τα προτεινόμενα σύνορα της Ελλάδας άλλαξαν τρεις φορές. Οι πιέσεις για τη δημιουργία τακτικού στρατού και συνθηκών ασφάλειας στις παραμεθόριες περιοχές και η ρευστότητα για το μέλλον τους έφεραν τους έλληνες και αλβανούς πολεμιστές, μετά από δεκαετή σύρραξη, σε δεινή θέση. Οι επιλογές των ενόπλων περιορίζονταν και η ευημερία τους απειλούνταν. Η βασική μέθοδος αντίδρασης ήταν κοινή: να διαπραγματευτούν σκληρά τη θέση τους πριν συνθηκολογήσουν, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε στάση και εμφύλιες συγκρούσεις. Στην απένα...

Αντίθετα με τις αρχικές δεκαετίες του βίου του ελληνικού κράτους, και την περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού που προηγήθηκε, η γνώση των διακυμάνσεων του νεοελληνικού πολιτικού στοχασμού κατά τον 19ο και τον αρχόμενο 20ό αιώνα δεν είναι ξεκάθαρη. Ο συλλογικός αυτός τόμος με τα άρθρα των Μάριου Χατζόπουλου, Γιώργου Κόκκινου, Μάρκου Καρασαρίνη, Περικλή Βαλλιάνου, Βασίλη Α. Μπογιατζή, Σταυρούλας Μοσχοβίτη και Μιχάλη Ψαλιδόπουλου συμβάλλει στην αποσαφήνιση της εικόνας, φωτίζοντας αγνοημένες πτυχές της νεοελληνικής πολιτικής σκέψης κατά την περίοδο αυτή, όπως τις σχέσεις ελλην...

[...] Ο καθηγητής Haakonssen έχει αφιερώσει το εκτενέστατο και εντυπωσιακό συγγραφικό του έργο στην ιστορία της ηθικής φιλοσοφίας και της νομικής και πολιτικής σκέψης, επικεντρώνοντας τις έρευνές του στη μελέτη του Διαφωτισμού στη Γερμανία, τη Βρετανία και τις Σκανδιαναβικές χώρες. [...] Τα τελευταία χρόνια, ως επιστέγασμα των ερευνών του, ο Knud Haakonssen στράφηκε στη μελέτη των φιλοσοφικών προβλημάτων ου θέτει η σχέση του Διαφωτισμού με τη θρησκεία. Το θέμα και οι σχετικές προσεγγίσεις που αναπτύσσει ο καθηγητής Haakonssen παρουσιάζουν πραγματικά αξιοπρόσεκτη πρωτοτυπία...

[...] Στη σύγχρονη συζήτηση για τον προσδιορισμό των διανοητικών φαινομένων που συνέθεταν ό,τι αποκαλούμε Διαφωτισμό, ο John Robertson ταυτίστηκε με την άποψη της βαθύτερης θεωρητικής ενότητας που προσέφερε το συνεκτικό υπόβαθρο σε ένα πλέγμα διανοητικών εκδηλώσεων οι οποίες χαρακτηρίζονταν από εξαιρετική πολλαπλότητα και ποικιλία. Η συστηματική εφαρμογή της συγκριτικής μεθόδου, που διακρίνει το σημαντικό πρόσφατο έργο του για τον Σκωτικό και Ναπολιτάνικο Διαφωτισμό, του έχει επιτρέψει να αναδείξει ό,τι αποκαλεί "κοινή διανοητική μέριμνα" ως στοιχείο συνοχής που δικαιολογεί...

Στα τέλη του 1922 χιλιάδες πρόσφυγες, εγκαταστάθηκαν σε αυτοσχέδια παραπήγματα στην έρημη, μέχρι τότε, δυτική ακτή του λιμανιού του Πειραιά. Ένας νέος συνοικισμός αναδύθηκε, πέρα από τα όρια του μέχρι τότε οικισμένου χώρου: η Δραπετσώνα. Το βιβλίο αυτό εξετάζει τον πολυδαίδαλο κόσμο των εργατών και των προσφύγων, των παραπηγμάτων και των βιομηχανικών μονάδων αναδεικνύοντας τα νήματα που συνδέουν τους ανθρώπους, τον οικισμένο χώρο και την οικονομία. Η έρευνα αυτή αναδεικνύει τους μηχανισμούς της προσφυγικής εγκατάστασης και φωτίζει την καθημερινή ζωή σε έναν αυτοστεγή συ...