Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

The four essays, inspired by and focused on Constantinos Apostolos Doxiadis (1913-1975), serve the following purposes. The first, to propose a profile for an exceptional city planner and architect (scientific, epistemological and cultural); second, to present information and data to explore the complex and "adventurous. relationship between the founder of the Ekistics approach and modern Greek society in the second half of the 20th century; third, to initiate research on how scientific knowledge (e.g. Ekistics) is produced, diffused and received in modern societies with or...

Πρόκειται για το ημερολόγιο που κράτησε η Φρανσουάζ Σαγκάν, καταγράφοντας τη θεραπεία αποτοξίνωσής της σε ειδική κλινική, καθώς προηγουμένως είχε εθιστεί σε ένα υποκατάστατο της μορφίνης που της είχε χορηγηθεί ως παυσίπονο κατά την τρίμηνη νοσηλεία της, μετά το σοβαρό αυτοκινητικό ατύχημα που είχε το καλοκαίρι του 1957. Ήταν 22 χρονών και είχαν περάσει μόνο τρία χρόνια από την έκδοση του μυθιστορήματός της "Καλημέρα θλίψη" που την καθιέρωσε και την έκανε ευρύτερα γνωστή. Σελίδα τη σελίδα, η Σαγκάν περιγράφει την οδύνη και την αγωνία της. Παρακολουθεί τις αντιδράσεις της...

Τα κείμενα που απαρτίζουν τον ανά χείρας τόμο, που εγκαινιάζει τη σειρά "Θέματα Ψυχιατρική Θεωρίας και Πράξnς", ξεκινούν από διαφορετικές αφετnρίες, συγκλίνουν όμως όλα τους σε μια δnμηγορία υπέρ μιας ΜΗ α-θεωρnτικής ψυχιατρικής. Δηλαδή μιας ψυχιατρικής με θεωρία, η οποία βασίζεται στον θησαυρό της σnμειολογίας για να τροφοδοτήσει την ψυχοπαθολογία, εκεί όπου αναπτύσσονται οι θεωρητικές απαντήσεις των ψυχιάτρων στα ερωτήματα που θέτει η κλινική τους πράξη. Στο πλαίσιο αυτό διαπιστώνεται σήμερα ότι η ψυχιατρική νοσολογία είναι πολύμορφn και χωρίς nγεμονική θεωρία. Διότι η...

Τον νόστο του, την επιστροφή του στην πατρίδα, διηγείται ο Οδυσσέας στον Αλκίνοο, τον βασιλιά των Φαιάκων. Όταν όμως τον βλέπουμε να εκφράζει τον πόθο του να γυρίσει στη γενέθλια γη, αυτό που νιώθει εκείνη τη στιγμή είναι νοσταλγία, μα δεν διαθέτει την κατάλληλη λέξη για να το εκφράσει. Διότι στη "νοσταλγία" δένονται μεν δύο ομηρικές λέξεις, ο νόστος και το άλγος, αλλά η λέξη αυτή δεν υπήρχε στα ελληνικά, ούτε φυσικά σε καμιά άλλη γλώσσα. Όπως θα δούμε, είναι δημιούργημα της ιατρικής του 17ου αιώνα και άλλου τόπου. Αν και, βέβαια, θα είναι πάντα μια "νοσταλγικά ελληνική λέ...

Είναι υπαρκτός ο χρόνος; Και ναι και όχι, απαντά ένας σημαντικός σύγχρονος φυσικός, ο Ετιέν Κλεν, που εργάζεται στην Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, στη Γενεύη. Έτσι λέει και μας θυμίζει ένα ερώτημα του Βιτγκενστάιν: "που πάει το παρόν όταν γίνεται παρελθόν, και που είναι το παρελθόν;". Ο Κλεν μας λέει ότι ο χρόνος μετατρέπει το μέλλον σε παρόν και το παρόν σε μέλλον. Μόνο σταθερό το παρελθόν, που όμως δεν υπάρχει πια... κι ωστόσο είναι πηγή του παρόντος, άρα υπάρχει κάπως. Ο Κλεν πάει πιο πέρα. Η λογοτεχνία θα δοκιμάσει να επιλύσει την αμφισημία: για τον Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλ...

Είναι γνωστή η αναφορά σε "αρχαία ψυχιατρική". Mε δεδομένο, όμως, ότι η έννοια και ο όρος "ψυχιατρική" δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, μοιάζει ορθότερη η θέση του Jackie Pigeaud πως δεν μπορούσε να υπάρχει αρχαία ψυχιατρική, αφού δεν υπήρχε τότε μια ξεχωριστή και εξειδικευμένη ιατρική για την "τρέλα". Άλλωστε, οι γιατροί εκείνης της εποχής την περιγράφουν ως μια αρρώστια ανάμεσα στις άλλες, δηλαδή ως σωματικό νόσημα. Χωρίς ψυχιατρική δεν μπορεί να υπάρξει ψυχική-νόσος. Θα υπάρξει όμως το φυλογενετικό της σπέρμα: Στην ιατρο-φιλολοσοφική παράδοση της ελληνικής αρχ...

Η "Ηδύλη", "με τα λεπτά κατάλευκα αρχοντικά δάχτυλα, με τα μαύρα μάτια και το ποτάμι τα κατάμαυρα μαλλιά", είναι το έναυσμα για εκείνα τα αναγκαία όσο και παροδικά ερωτικά σκιρτήματα που θρέφουν την εφηβεία. Επαρχία της δεκαετίας του '60, μέρες Πάσχα, ατμόσφαιρα γιορτινή και η "Ηδύλη" θα έρθει στο χωριό. Η προσμονή του νεαρού, τότε, αφηγητή, η ψυχολογική του προετοιμασία, η απρόσμενη όσο και ευτράπελη "καταστροφή" της συνάντησης την ώρα της περιφοράς του Επιτάφιου, μαζί με το επακόλουθο λυτρωτικό "πένθος" απεικονίζουν έναν "οικείο τόπο" για όσους "διάγουν βίους παράλληλους,...

Τον όρο σχιζοφρένεια έπλασε ο Οϊγκέν Μπλόυλερ (Eugen Bleuler), γράφοντας για την ομάδα των σχιζοφρενειώv σε σύγγραμμα ψυχιατρικής που εκδόθηκε το 1911 στη Ζυρίχη. Έχουν περάσει 100 χρόνια από τότε κι όσα αυτός ο όρος - έννοια σημαίνει μας τα εξιστορεί ο Ζαν Γκαρραμπέ στο βιβλίο του "Η σχιζοφρένεια: 100 χρόνια για να κατανοήσουμε, συναρτώντας τα με το επιστημονικό, πολιτισμικό, συνάμα δε φιλοσοφικό, κοινωνικοπολιτικό, θρησκευτικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο που διαμορφωνόταν στα χρόνια αυτά, επηρεάζοντάς την. Μέσα από τις σελίδες μπορεί κανείς να κατανοήσει τις παλαιότερες κα...

Η χρήση του όρου "Επιστήμες της Δημόσιας Υγείας" είναι πολύ συχνή στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας, χωρίς, όμως, να είναι πάντα σαφές τι ακριβώς εκφράζει. Είναι εμφανές, άλλωστε, πως διάφοροι συγγραφείς τον χρησιμοποιούν με άλλο εύρος αναφοράς, έτσι ώστε να δημιουργείται σύγχυση ως προς τα όρια του κλάδου αυτού. Τις περισσότερες φορές φαίνεται πως με τον όρο αυτό αναφερόμαστε σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων, διακλαδικής έρευνας, εφαρμογών και παρεμβάσεων, παρά σε μια μεμονωμένη γνωστική περιοχή. Οι ΕΔΥ χρησιμοποιούν πολύ συχνά για τους σκοπούς τους εργαλεία και γνωστικά...

Η κίνηση σαν καθαυτό λόγος (νοηματική γλώσσα), η κίνηση σαν έκφραση γενικότερα (χορός) , η ανθρώπινη γλώσσα και η σχέση της με τη χειρονομία σε επίπεδο νεροφυσιολογίας, αλλά και σαν εξέλιξη της χειρονομίας σε φυλογενετικό επίπεδο, η δεξιοχειρία και η αριστεροχειρία, η αντίληψη της κίνησης, η παθολογία του λόγου (αφασία) και ο λόγος όταν η κίνηση είναι παθολογική (παρκινσονισμός): τα όρια γίνονται ασαφή. Αυτό το θέμα πραγματεύονται οι Συζητήσεις για τον Λόγο του 2008-2009, "Λόγος και κίνηση".

Ο λόγος είναι μνήμη και η μνήμη είναι λόγος. Θυμόμαστε με λέξεις τις οποίες χρειάζεται να θυμόμαστε: τι σημαίνουν, πότε τις χρησιμοποιούμε, πώς συνδέονται. Τα κείμενα που περιέχονται στο βιβλίο αυτό είναι οι εισηγήσεις που έδωσαν το έναυσμα για τις συζητήσεις για τις σχέσεις του λόγου με τη μνήμη, στο αμφιθέατρο του Αιγινητείου Νοσοκομείου, με τα ακόλουθα θέματα: - γλωσσικά λάθη του αφασικού λόγου, - αυτοβιογραφική μνήμη, - σκοπιμότητα της λήθης, - σχέση της μνήμης με την παθολογία της γλώσσας, - γλωσσική στροφή στην ιστορία, - στρατοπεδική λογοτεχνία, - συμπεριφορ...

Τα ερωτήματα που πραγματεύεται ο τόμος αυτός είναι παμπάλαια: Εκφράζουν οι λέξεις την πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε; Σε ποιο βαθμό τη διαμορφώνουν; Κατά πόσον (ή πόσο καλά) εκφράζουν τα αισθήματά μας; Μήπως τα διαμορφώνουν; Κατά πόσον, εντέλει, οι λέξεις εκφράζουν τη σκέψη μας και σε ποιο βαθμό η σκέψη διαμορφώνεται από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε; Μήπως η ίδια η σκέψη είναι απότοκο των λέξεων που χρησιμοποιούμε, όπως ισχυρίζονται μερικοί; Οι Συζητήσεις για τον Λόγο στο Αιγινήτειο γίνονται τα πρωινά του Σαββάτου εδώ και πέντε χρόνια. Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνο...

Πώς μπορεί να χαμογελάσει κανείς όταν δεν έχει χείλη; Γιατί ένας τραυματισμός μας καταδικάζει σε στερεοτυπικές κινήσεις; Τι σημαίνει χάνω τα λογικά μου; Πώς φτάνει κανείς στο σημείο να μη σκέφτεται τι λέει και να μη λέει αυτό που σκέφτεται; Γιατί μπορεί κανείς να νιώσει κυνηγημένος από φωνές που τον απειλούν; Πώς κατορθώνουμε ν' απομονώνουμε τον εγκέφαλο από τα συναισθήματα; Γιατί μπορούμε να δούμε χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι βλέπουμε; Πώς σχεδιάζουμε τις πράξεις μας; Και πώς ελέγχουμε τις κινήσεις μας; Ο Μαρκ Ζανρό στις εννέα ιστορίες του βιβλίου ρίχνει μια κ...

Είναι ευρέως γνωστό πως ο Εμμανουήλ Ροΐδης χρησιμοποιούσε αφειδώς το πλήθος των πόσης φύσεως γνώσεων που άθροιζε από τα διαβάσματά του -την ιστορία, τη θρησκειολογία, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, τις επιστήμες κ.λπ- για να τροφοδοτεί, την απαράμιλλη πολεμική του σάτιρα. Μέσα σε αυτό το ροΐδειο "παιχνίδισμα" των λέξεων και των εννοιών υπάρχει ένα διάσπαρτο και ποικιλοτρόπως διατυπωμένο ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για τον εγκέφαλο και τον ψυχισμό που τον έφερνε κοντά στην εν τω γεννάσθαι τότε "νευροεπιστήμη" του καιρού του. Η ενασχόλησή του αυτή εντάσσεται στα ευρύτερα ενδιαφέρο...

Οι μελετητές της ιστορίας της ψυχανάλυσης στη Ρωσία δεν έχουν δείξει κανένα ενδιαφέρον για τη στάση του Λένιν απέναντι στο φροϊδισμό. Προφανώς ο Τρότσκι επεσκίασε τον πατέρα της ρωσικής επανάστασης στο πεδίο αυτό. Είναι γεγονός ότι, από τους κύριους ηγέτες της επανάστασης των μπολσεβίκων, μόνο οι σχέσεις του Τρότσκι με την ψυχανάλυση είναι γνωστές. Ο τελευταίος είχε επανειλημμένως και σαφώς εκφραστεί σε σχέση με την ψυχανάλυση για την οποία έτρεφε κάποια εκτίμηση. Φαίνεται όμως πως και ο Λένιν είχε συνείδηση της κεφαλαιώδους σημασίας του έργου του Φρόιντ, εξαιτίας κυρίως τη...

Σ' αυτό το μικρό αλλά μεστό βιβλίο της, η Ζακλίν ντε Ρομιγί μοιράζεται μαζί μας μιαν ανακάλυψή της. Όταν μερικές, μετρημένες στα δάχτυλα, στιγμές της ζωής της επανήλθαν τελείως απρόσμενα στη μνήμη της, έμεινε έκθαμβη: Το νόημα αυτής της θάμβης γυρεύει να κατανοήσει στις σελίδες του. Ο χρόνος στον οποίο ζούμε είναι άραγε ο μοναδικός; Μήπως υπάρχει και κάποιος άλλος που δεν τον βλέπουμε, ένας χρόνος διαφορετικός; "Φαντάζομαι λοιπόν", μας λέει, "πως ό,τι ζούμε εγγράφεται ολόκληρο στο κινητό πλαίσιο του παρόντος και της γοργής εξέλιξής του, που λίγο ως πολύ προορίζονται σ...

Κάτω από την ιδιότυπη γραφή του τίτλου "Παρ(ανα)γνώριση", που προσφέρεται για τριπλή ανάγνωση (αναγνώριση, παραγνώριση, παραναγνώριση), ο Δημοσθένης Αγραφιώτης συμπαραθέτει 4 δοκίμια για τον διάσημο πολεοδόμο Κ. Α. Δοξιάδη, με σκοπό να παρουσιάσει την επιστημονική και επιστημολογική του κατατομή που θα αναδείξει την πολύπλοκη σχέση του με τη νεοελληνική κοινωνία στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, για να επισημάνει εντέλει την απουσία μηχανισμών αναγνώρισης και εγκωμιασμού των πλέον δημιουργικών μελών της. Συμβάλλει έτσι και στον γενικότερο προβληματισμό, εάν δηλαδή η νεοελλην...

Η θεραπευτική πρακτική της ψυχιατρικής, μέσα στο άσυλο αρχικά, έξω από αυτό τα τελευταία χρόνια, οργανώνεται υπό την καθοριστική επιρροή συγκεκριμένων παραστάσεων σχετικά με το υποκείμενο. Δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε επαρκώς την εξέλιξη του ψυχιατρικού θεσμού εάν δεν εξετάσουμε τις παραστάσεις αυτές, οι οποίες συνενώνουν, στο πεδίο της καθημερινότητας, την επιστημονική θεωρία και τις θεραπευτικές εφαρμογές. Όσον αφορά την ανάπτυξη των κοινοτικού τύπου ψυχιατρικών υπηρεσιών ιδιαιτέρως, οφείλουμε να εξετάσουμε σε βάθος τις ιδεολογικές μεταστροφές της θεραπευτικής πρακτικής,...

Σε μια σειρά όπως οι "Συνάψεις" που επιδιώκει να διερευνήσει πολύπλευρα και στοχαστικά την υγεία και την παθολογία, τη φροντίδα προς τον πάσχοντα και τους προβληματισμούς αυτών που έχουν αναλάβει την ανακούφιση των υπολοίπων, ξεχωριστή θέση κατέχει η μαρτυρία που έρχεται από την αντίπερα όχθη -όχι ακριβώς από το υποκείμενο της μελέτης ή της θεραπείας, αλλά απλά από τον άνθρωπο που βάζει σε λόγια την αρρώστια ή την ανημπόρια του: στο "Πώς είναι να είσαι άρρωστος" η Βιρτζίνια Γουλφ δεν εξετάζει αιτίες και συμπτώματα κάποιας παροδικής ή χρόνιας ασθένειας αλλά ανιχνεύει την κατ...

Στον τόμο αυτό συνυπάρχουν κείμενα μουσικών, γλωσσολόγων, συγγραφέων, μαθηματικών, ψυχολόγων, λογοθεραπευτών, φυσιολόγων και γιατρών που πραγματεύτηκαν τον λόγο από τη σκοπιά της τέχνης ή της επιστήμης τους. Οι Συναντήσεις έδωσαν βήμα στις διαφορετικές προσεγγίσεις τους, στοχεύοντας στην ανάπτυξη ενός διαλόγου ανάμεσα σε γνωστικά πεδία που παραμένουν στεγανά και επιχειρώντας να συμβάλουν στην καθιέρωση μιας κοινής γλώσσας, μιας κοινής ορολογίας, που θα επιτρέψει στις επιστήμες του λόγου να κατανοήσουν η μια την άλλη και να συνομιλήσουν σε βάθος για το αντικείμενό τους. Η ε...