Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Της δικαιοσύνης ήλιε φωτεινέ ανοίγω πόρτες και παράθυρα να µπεις στο σπιτικό µου. Της δικαιοσύνης ήλιε κοντινέ απλώνω τα χέρια µου να φτάσω τα δικά σου. Της δικαιοσύνης ήλιε αλαργινέ γρηγόρεψε. Μου το οφείλεις. Της δικαιοσύνης ήλιε σκοτεινέ τα σκότη σου δεν τα φοβάµαι. Την πανοπλία µου έχω έτοιµη και να τη λογαριάσεις. Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ έχω µεγάλες αντοχές για να σ’ αναζητώ. Ο Αντώνης Ρουπακιώτης µε το "Εγώ δεν είµαι ποιητής" δοκιµάζει, ως αυτόπτης µάρτυς της γενιάς του, να εκφραστεί για πρώτη φορά µε ποιητικό λόγο -οξύ, σαρκαστικό ή ειρωνικ...

Η επισιτιστική βοήθεια στην κατεχόμενη Ελλάδα υπήρξε η μεγαλύτερη ανθρωπιστική επιχείρηση κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, συμβάλλοντας αποφασιστικά στη διάσωση του πληθυσμού της χώρας από τον λιμό. Πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και με ευθύνη της σουηδικής κυβέρνησης. Η Σουηδία διέθεσε πλοία για τη μεταφορά των τροφίμων και ηγήθηκε μιας μικτής ουδέτερης σουηδο-ελβετικής Επιτροπής Διαχείρισης που ανέλαβε την επίβλεψη της επιχείρησης. Επί τρία σχεδόν χρόνια εισήχθησαν περίπου 650.000 τόννοι τροφίμων, που διανεμήθηκαν σε πάνω από τέ...

Συστατικό μέρος του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, που την ώθηση στην ανάπτυξή του έδωσε η Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα διαμορφώνει τη δική του φυσιογνωμία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και πορεύεται με μια δική του, εσωτερική, λαογενή δυναμική αυτοτέλειας. Μέλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το ΚΚΕ ακολουθεί με συνέπεια τη γενική πολιτική της γραμμή, η οποία κατά την εφαρμογή της φιλτράρεται στον ηθμό της συγκεκριμένης πραγματικότητας της χώρας, προσλαμβάνοντας στοιχεία από αυτήν. Συγκροτεί το "ελληνικό τμήμα" της Κ.Δ., χωρίς...

Στα σκοτεινά χρόνια της Δικτατορίας δύο νέοι, ο Αλέξης και η Μυρτώ, στήνουν το δικό τους σπιτικό και διεκδικούν μερίδιο στην ευτυχία. Η ζωή τους όμως ανατρέπεται λίγους μήνες μετά τη γέννηση της δεύτερης κόρης τους, όταν διαπιστώνεται πως πάσχει από σοβαρή εγκεφαλοπάθεια. Η ανυπαρξία οργανωμένης πολιτικής για άτομα με ειδικές ανάγκες στην Ελλάδα, τους αναγκάζει, ένα χρόνο μετά την πτώση της Χούντας, να ακολουθήσουν αντίστροφη πορεία και να ζητήσουν "προστασία" στο Λονδίνο· μια κίνηση που σε λίγα χρόνια τους έφερε αντιμέτωπους με νέα προβλήματα που τους υποχρέωσαν να πάρουν...

Είχε εξαρχής ο όρος "χούντα" την αρνητική σημασία που απέκτησε στη συνέχεια; Υπήρξε πράγματι "ζάχαρη" στο περίφημο σαμποτάζ του Έβρου, και προστάτευσε όντως ο Γεώργιος Παπανδρέου τον "προβοκάτορα" Παπαδόπουλο, το 1965, λόγω εντοπιότητας; Ήταν πάντοτε ανέφελες οι σχέσεις του δικτατορικού καθεστώτος με τις ΗΠΑ και έχει βάση ο αστικός μύθος ότι ο Παπαδόπουλος ανατράπηκε λόγω της στάσης του στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973; Πότε ονομάστηκε "Μεταπολίτευση" η κατάρρευση της δικτατορίας το 1974 και τι σήμαινε ο όρος στην πρώτη περίοδο; Ποιους κινδύνους περικλείει η στρεβλή κατά...

"Οι δειλοί που προδίδουν πατριώτες στους Ούνους, επειδή φοβούνται το θάνατο, να ξέρουν πως τους την έχουμε στημένη, πως είναι καταδικασμένοι και με την πρώτη ευκαιρία θα εξοντωθούν σα ζώα". Με αυτά τα λόγια η L'Humanite, επίσημο έντυπο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCF), καλούσε, τον Απρίλιο του 1942, τους γάλλους αντιστασιακούς σε πράξεις εκδίκησης. Στις κατεχόμενες από τον Άξονα πόλεις, οι οργανώσεις των κομμουνιστών καλλιέργησαν συστηματικά τη μαζική ανυπακοή απέναντι στην κατοχική εξουσία. Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αλματώδης ανάπτυξη του ΕΑΜ, βασισμένου...

Το διάστημα των λίγων μηνών, από τον Ιούλιο του 1974 έως σχεδόν το τέλος του 1975, η Ελλάδα έζησε μια σειρά από συγκλονιστικές αλλαγές που εξασφάλισαν με επιτυχία τη μετάβαση της χώρας από το δικτατορικό καθεστώς στην κοινοβουλευτική αβασίλευτη δημοκρατία, αυτό που στην ελληνική περίπτωση ονομάστηκε Μεταπολίτευση. Και εάν, από τότε, πολύ μελάνι έχει χυθεί για το πότε "τελειώνει" η Μεταπολίτευση, τα ερωτηματικά για τις διαδικασίες της σύντομης αυτής μετάβασης εξακολουθούν να μένουν αναπάντητα και πολλές πλευρές της επώδυνης γέννας του δημοκρατικού πολιτεύματος να παραμένουν...

"Στην Κατοχή έρχονταν οι Ιταλοί, κότες, γουρούνια, κρασί, γεννήματα... δεν άφηναν τίποτις. Μας ρίχναν κι ένα χέρι ξύλο από πάνω. Μετά οι Γερμανοί τα ίδια. Ερχόνταστε οι αντάρτες -μάχη της σοδειάς τη λέγανε- παίρναν το στάρι, και μας έδιναν κάτι Λαϊκά Ομόλογα. Χαρτιά ήνταστε... ήρτε η Λευτεριά κι ερχόνταστε οι Σούρληδες. Αυτοί μας έδερναν -σφάζανε και κάνα-δυο- γιατί ταΐζαμε τους συμμορίτες, έτσι τους λέγαν τώρα. Φεύγανε οι Σούρληδες, μπαίναν οι Συμμορίτες, άθλιοι και πεινασμένοι... να μην τους ταΐσεις; Δεν μπόρηγα άλλο. Πήρα την Αγγελική και ήρτα".

Τις περισσότερες φορές οι εθνικιστές και των δύο πλευρών αντιτέθηκαν σχεδόν με τα ίδια επιχειρήματα σε κάθε πρωτοβουλία που βοηθά την ένταξη της μειονότητας στην ελληνική κοινωνία, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά ότι ο εθνικιστικός λόγος ως εγγενής καπηλεία του φυσιολογικού -και ιερού- αισθήματος του ανήκειν σε μια κοινότητα ήταν και είναι αμετανόητος εχθρός όχι μόνο του Άλλου αλλά και της ίδιας της ιδέας που κατά τα άλλα υπερασπίζεται, δηλαδή του Έθνους. Για να το πούμε κάπως αφοριστικά, αλλά απολύτως αληθινά, οι πλέον επικίνδυνοι για τα συμφέροντα του Έθνους είναι οι εθ...

Μέχρι πρόσφατα η μεταπολίτευση θεωρούνταν μια επιτυχημένη περίπτωση οικοδόμησης ενός άρτιου δημοκρατικού συστήματος. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, η μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία έγινε ομαλά, η τελευταία παγιώθηκε ταχύτατα και η περίοδος που ακολούθησε αποτέλεσε την εποχή πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών κατακτήσεων που προοιωνίζονταν ένα καλύτερο μέλλον. Με την εκδήλωση όμως της οικονομικής κρίσης κυριάρχησε στη δημόσια σφαίρα ένας λόγος, σύμφωνα με τον οποίο η λεγόμενη "κουλτούρα της Μεταπολίτευσης" ευθύνεται για πολλά, αν όχι για όλα τα κακώς κείμενα της...

Ανάμεσα στον θεωρητικό στοχασμό και την πολιτική πράξη, ο Κώστας Φιλίνης διένυσε τη μακρά ζωή του διατηρώντας πάντα την ίδια πίστη στη δυνατότητα αλλαγής του κόσμου ως αποτέλεσμα συντονισμένης δράσης και στρατηγικής. Σε αυτή την κατεύθυνση συνέκλιναν όλες του οι ενέργειες, εκεί συνταιριάστηκε η θεωρία με την πρακτική ή αλλιώς η πολιτική του στράτευση. Κομμουνιστής κατ' επιλογήν, προερχόμενος από ένα ιδιαίτερα εύπορο και μορφωμένο περιβάλλον, εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα ως μάχιμο στέλεχός του, ζώντας τις περιπέτειές του στον 20ό αιώνα. Η σκέψη του δεν παρέμεινε στατική, άλ...

Ήταν ακριβώς τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, δηλαδή το τέλος της δεκαετίας του '40 και αρχές της δεκαετίας του '50, που η μικρή μας πόλη προσπαθούσε να συνέλθει από το σοκ του σεισμού του 1948 και τα μαύρα σύννεφα του Εμφυλίου και της εσωτερικής τοπικής διένεξης. Ο πόλεμος, η πείνα, η τυραννική μεταχείριση από τους κατακτητές είχαν ως αποτέλεσμα εκτός από το ξεκλήρισμα οικογενειών και την εμφάνιση μοναχικών, ιδιόρρυθμων τύπων που έβγαιναν από μια κόλαση του Δάντη. Εμείς, παιδιά 10 ετών, δεν μπορούσαμε να διακρίνουμε το τραγικό από το κωμικό αυτών των ανθρώπων. Θυμούμαι μερικ...

Το μείζον θέμα της ιστοριογραφίας -του τρόπου και των γνωστικών προϋποθέσεων που έχει η συγγραφή της ιστορίας- αναδεικνύεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Η προσέγγιση γίνεται από μια οπτική κοινωνικών επιστημών - με σημείο εκκίνησης τη διαπίστωση ότι οι μεθοδολογικές μέριμνες των τελευταίων έχουν πολλά να συνεισφέρουν στη διευκρίνιση (και ενδεχομένως επίλυση) προβλημάτων που ανέκυψαν την επαύριο της μεταμοντέρνας "γλωσσολογικής στροφής", όταν αμφισβητήθηκε η δυνατότητά μας να αφηγούμαστε με επάρκεια το παρελθόν, και ο ιστορικός κλάδος έτεινε να προσληφθεί ως μια απλή υπο...

Τα μικρά κείμενα που συγκεντρώνονται σ' αυτόν εδώ τον τόμο είναι πολυθεματικά. "Υπομνήσεις", δηλαδή ανασύσταση πραγμάτων ή σωστότερα μιας θεματολογίας που ήδη ήταν γνωστή. "Ιστορικότροπα", όχι ιστορικά σημειώματα. Δηλώνεται έτσι ένα είδος μετοχής σ' ορισμένα από τα πλατιά πεδία της ιστοριογραφίας. Κάποια από τα σημειώματα τα υπαγόρευσε η συγκυρία· δεν τη σχολιάζουν, απλώς είναι η αφορμή τους. Κάποια αποτελούν προσχέδια ευρύτερης μελέτης, ενώ ορισμένα από αυτά αντλούνται από τον τεκμηριωτικό πλούτο της ιδιαίτερης πατρίδας του συγγραφέα.

Οι δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν την 6η Μαΐου και την 17η Ιουνίου του 2012 ήταν από εκείνες που "γράφουν ιστορία". Τέμνουν την πολιτική εξέλιξη της χώρας, πιστοποιούν κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που είχαν επέλθει, τροχοδρομούν νέες τάσεις, θέτουν νέα προβλήματα. Είχαν λοιπόν όλα τα χαρακτηριστικά της "αποσυσπείρωσης" των προηγούμενων εκλογικών προτιμήσεων και επέφεραν την αποδόμηση του προϋπάρχοντος κομματικού συστήματος. Χωρίς αμφιβολία, οι διπλές ελληνικές εκλογές επιβεβαίωσαν τον χαρακτήρα των πολιτικών επιπτώσεων που είχε η παγκόσμια κρίση τ...