Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το Λούβρο ιδρύθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία το 1793 και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου. Δημιουργήθηκε έχοντας ως πυρήνα τις βασιλικές συλλογές, εμπλουτίστηκε με σημαντικά εκθέματα χάρη στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, τον πραγματικό αναμορφωτή του μουσείου, αλλά και τον πρώτο διευθυντή του μουσείου, Ντομινίκ Βιβάν, βαρόνο Ντενόν. Είναι οργανωμένο σε επτά τμήματα, και οι συλλογές του καλύπτουν εντυπωσιακό χρονολογικό εύρος, από τη γέννηση των μεγάλων αρχαίων πολιτισμών της Μεσογείου έως τη σύγχρονη εποχή. Το Λούβρο κατέχει σήμερα περίπου 30.000 εκθέματα (αρχ...

"Ερμιτάζ" ονόμασε η Μεγάλη Αικατερίνη το ανάκτορο όπου διατηρούσε την προσωπική της συλλογή έργων τέχνης, τόπο προορισμένον για την "ψυχαγωγία και τις απολαύσεις". Η συλλογή πινάκων της αυτοκράτειρας αποτέλεσε τον πυρήνα του σημερινού Κρατικού Μουσείου Ερμιτάζ, το οποίο φιλοξενεί, ανάμεσα σε άλλα, αριστουργήματα των Τζορτζόνε, Λεονάρντο, Ραφαήλ, Τιτσιάνο, Βερονέζε, Ρέμπραντ, Ρούμπενς και Βαν Ντάικ. Τον Φεβρουάριο του 1852, ο τσάρος Νικόλαος Α΄ άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του μουσείου στο κοινό. Με την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, οι συλλογές του Ερμιτάζ εμπλουτίστηκ...

Το μουσείο του Πράδο, επονομαζόμενο και Βασιλικό Μουσείο, είναι θεματοφύλακας μιας τεράστια πολιτιστικής κληρονομιάς με ανεκτίμητη αξία. Δημιούργημα των ισπανών βασιλέων, συνιστά μάρτυρα των αρετών τους ως μαικήνων και του εκλεπτυσμένου γούστου τους ως συλλεκτών. Οι αίθουσες του μουσείου της Μαδρίτης φιλοξενούν αριστουργήματα επτά αιώνων (από τον 12ο αιώνα μέχρι τον 19ο). Το Πράδο κατέχει σήμερα αριθμό έργων περίπου δέκα φορές μεγαλύτερο από εκείνον που εξέθετε όταν άνοιξε για πρώτη φορά και αποτελεί σταθερό προορισμό για τους φιλότεχνους αλλά και τους απλούς τουρίστες που...

Μια αυτοπροσωπογραφία λιτή, αυστηρή, με τον καλλιτέχνη να κοιτάζει τον θεατή, με τρόπο πρωτόγνωρο, απαθανάτισε τα τραχιά χαρακτηριστικά του ηλικιωμένου Τιντορέτο. Με την άμεση αποτύπωση του προσώπου του, ο καλλιτέχνης απέδιδε φόρο τιμής αναμφίβολα στους προσωπογράφους της εποχής του, εξέφραζε όμως ταυτόχρονα και το θαυμασμό του για το κλασικό παρελθόν, ως γνήσιος Δάσκαλος της Αναγέννησης. Ωστόσο, η ειλικρινής και απερίφραστη απόδοση του εαυτού του, ο ρεαλισμός και η ψυχολογική ενδοσκόπηση έκρυβαν τόσους νεωτερισμούς ώστε ο Μανέ, σχεδόν 300 χρόνια αργότερα, αντέγραψε την προ...

Ο Γιάν βαν Άικ θεωρείται "μετεωρίτης" στην ιστορία της Τέχνης. Είναι δηλαδή, μια από αυτές τις σπάνιες μορφές που με την εμφάνισή τους άλλαξαν τη ροή της ιστορίας της ζωγραφικής επινοώντας έναν νέο τρόπο απεικόνισης της πραγματικότητας. Αυτές οι διαπιστώσεις είναι παρακινδυνευμένες και ενδέχεται να δημιουργήσουν σύγχυση, γιατί φυσικά, δεν νοείται καινοτομία που να μη βασίζεται στο παρελθόν, και βέβαια ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος να μην αποφύγουμε το ρομαντικό κλισέ ενός "τιτάνα" ο οποίος, με τη δύναμη των ιδεών του, αλλάζει τον ρου της ιστορίας. Είναι, όμως, αναμφισβήτητο ότ...

[...] Έτσι λοιπόν, στην καλλιτεχνική πορεία του Τέρνερ, παρουσιάζεται ένας γόνιμος δυϊσμός, ο οποίος, συνδέοντάς τον με το παρελθόν, δεν τον εμπόδισε να προετοιμάζεται για το άλμα προς τη σύγχρονη εποχή. Από τη μια, βασιζόταν πάντοτε στην άμεση παρατήρηση της φύσης, στη φιλοτέχνηση πολλών εκατοντάδων βιαστικών σχεδίων, τα οποία αργότερα θα επεξεργαζόταν στο εργαστήριό του, μορφοποιώντας τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά του στο μουσαμά ή στο χαρτί· ακόμα, προπορεύτηκε της ζωγραφικής στο ύπαιθρο όταν, μεταξύ 1805-10, από μια βάρκα στον Τάμεση, κοντά στο Windsor, φιλοτεχνούσ...

[...] Ο Καναλέτο ζωγράφισε επανειλημμένα τις ίδιες τοποθεσίες, υιοθετώντας παρόμοιες οπτικές γωνιές· και όμως, αν συγκρίνουμε τις απόψεις αυτές θα διαπιστώσουμε ότι διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους, όσο διαφοροποιούνται και από τις vedute (απόψεις) των ίδιων τοποθεσιών που ζωγράφισαν ο ανιψιός του Μπερνάρντο Μπελότο, ο Αλεσάντρο Μαριέσκι ή ο Φραντσέσκο Γκουάρντι, αλλά μεγάλοι vedutisti της εποχής του. Όμως, ο Καναλέτο δεν αρκέστηκε σε αυτό. Προχώρησε ακόμη πιο πέρα και, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1750, φιλοτέχνησε για έναν από τους άγγλους πελάτες του μια μεγάλη σ...

Κανένας καλλιτέχνης του 20ου αιώνα δεν κατάφερε να γίνει τόσο γνωστός όσο ο Σαλβαδόρ Νταλί. Αναγνωρίσιμος και αναγνωρισμένος από ειδικούς, κριτικούς, ιστορικούς και μουσειολόγους, ο θρύλος του κατάφερε να εξαπλωθεί ακόμη και στα πιο λαϊκά κοινωνικά στρώματα, γεγονός όμως που δεν τον γλίτωσε από τις πολυάριθμες επικρίσεις και τις έντονες διαμάχες, τις οποίες βέβαια τροφοδοτούσε και ο ίδιος. Το καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό του έργο, (αλλά και η απήχηση που είχε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης) αποτελούν ένα σύνολο συμπαγές, πλήρες δημιουργικότητας, το οποίο, παρότι δεν έχει ακόμη...

Το 1936 ο γερμανός φιλόσοφος Βάλτερ Μπένγιαμιν δημοσίευσε ένα κείμενο με τίτλο "Η τέχνη στην εποχή της τεχνικής αναπαραγωγής της". Το δοκίμιο υπερασπίζεται την ιδέα ότι, από τη στιγμή κατά την οποία ένας πίνακας, ένα γλυπτό ή ένα σχέδιο παύουν να είναι μοναδικά και η εικόνα τους διαδίδεται σε μεγάλη κλίμακα, μέσω βιβλίων, καρτποστάλ ή άλλων αναπαραγωγών, χάνουν την ιδιαίτερη αύρα τους, την ατμόσφαιρα ιεροτελεστίας και μαγείας που περιβάλλει την καλλιτεχνική δημιουργία. Η κριτική επικαλείται συχνά τη θεωρία του Μπένγιαμιν αναφορικά με τους πίνακες του Κλιμτ, οι οποίοι έχουν...

Ο Αμεντέο Μοντιλιάνι (Amedeo Modigliani, 1884-1920) είναι ο ζωγράφος με τα χίλια πρόσωπα. Τα χίλια πρόσωπα της κομψής ευαισθησίας. Πρόσωπα ωοειδή, μακριοί λαιμοί, σχέδιο τραχύ, χέρια που λες και κινούνται, πρόσωπα γεμάτα χάρη, το γερμένο κεφάλι ενός μοντέλου ή η παράλειψη ενός βασικού τμήματος του σώματος διαμορφώνουν ένα πολύ ιδιαίτερο, αναγνωρίσιμο ύφος, το οποίο, ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητάς του, δεν βρήκε συνεχιστές ανάμεσα στους μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Έτσι, ο Μοντιλιάνι πέρασε στην ιστορία ως ο ζωγράφος που δεν δημιούργησε σχολή, παρόλο που τα έργα του είναι α...

Όλα θα ήταν ευκολότερα, το δίχως άλλο, αν μπορούσαμε να τον κρίνουμε απλώς και μόνο ως ζωγράφο και γλύπτη, περιοριζόμενοι στην περιγραφή του καλλιτεχνικού του ύφους και αφήνοντας στην άκρη όλα τα άλλα. Ωστόσο, η προσωπικότητά του είναι αδύνατον να "στριμωχτεί" στα όρια της τέχνης. Από την ημέρα του θανάτου του, πριν από έναν περίπου αιώνα, στις μακρινές Νήσους Μααρκέσας της Γαλλικής Πολυνησίας, το όνομα του Πωλ Γκωγκέν ανακαλεί στην συλλογική μνήμη όχι μόνο έναν καλλιτέχνη, αλλά και μια θρυλική προσωπικότητα. Άλλωστε, εξίσου σημαντική με το έργο του είναι και η περιπέτεια π...

Ο Φράνσις Μπέικον (Δουβλίνο 1909 - Μαδρίτη 1992) τοποθετείται ανάμεσα στους ελάχιστους σύγχρονους καλλιτέχνες που βίωσαν έντονα την κρίση της αστικής κοινωνίας μέσα στον 20ό αιώνα και εξίσου έντονα τη μετουσίωσαν σε εικαστική έκφραση. Διαχωρίζεται, όμως, από τους υπόλοιπους γιατί παρουσιάζει ιδιομορφία. Η ζωγραφική του δεν "αποτυπώνει" επιφανειακού τύπου επίκαιρα στοιχεία αυτής της κρίσης, αλλά τα βαθύτερα στρώματα της ανθρώπινης φύσης. Αμιγώς ανθρωποκεντρικός, με τις παραμορφωμένες, σχεδόν φασματικές ανθρώπινες φιγούρες του, που εκφράζουν την πραγματικότητα σ' όλη της τη β...

"Η πιο μακρινή ανάμνηση που έχω από τη ζωή μου είναι εκείνη ενός μεγάλου και ψηλοτάβανου δωματίου. Ήταν απόγευμα· σ' εκείνο το σκοτεινό και θλιβερό δωμάτιο ήταν αναμμένες τρεις λάμπες πετρελαίου, καλυμμένες με αμπαζούρ. Θυμάμαι τη μητέρα μου καθισμένη σε μια πολυθρόνα. Κάπου εκεί κοντά καθόταν και η αδελφή μου, που πέθανε λίγο αργότερα· ένα κοριτσάκι 6-7 ετών, τέσσερα χρόνια μεγαλύτερό μου. Κρατούσα στο χέρι μου δυο μικρά δισκάκια από επιχρυσωμένο μέταλλο, με μια τρύπα στη μέση, που είχαν πέσει από το ανατολίτικο μαντίλι που φορούσε η μητέρα μου στου κεφάλι της. Καθώς περιε...

Ο Άντι Γουόρχολ (Andy Warhol, 1928-1987), γιός σλοβάκων μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες, γεννήθηκε στο Πίτσμπουργκ, σ' ένα τυπικά καθολικό περιβάλλον. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Γουόρχολ, παρά την εμφανή κλίση του προς τις υπερβάσεις, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένα συνεσταλμένο και κατά βάθος συντηρητικό άτομο. Περνούσε, άραγε, για μοντέρνος ηδονοβλεπτισμός κάτι που ήταν, απλώς, φόβος; Η απάθεια του προσωπείου, επιμελώς επιτηδευμένου, έκρυβε -όπως επίσης υποστηρίζεται- ψυχρότητα, ή μήπως την αντιφατικότητα κάποιου που κινείται ανάμεσα σε δύο αντικρουόμενα σύμπαντα και δεν αποφα...

Το όνομα του Χοάν Μιρό (1893-1983), έχει συνδεθεί συχνά με την εικόνα ενός ναΐφ ζωγράφου, ο οποίος μάλιστα έχει κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για την κραυγαλέα και επιδεικτική "ευκολία" της ζωγραφικής του. Οι μικροσκοπικές μορφές που εμφανίζονται στους πίνακές του και παραπέμπουν σε "παιδικό χέρι" αντιμετωπίζονται από πολλούς σαν ένα παιχνίδι, ένα καλαμπούρι. Ωστόσο, καμιά ερμηνεία δεν είναι, ενδεχομένως, πιο επιφανειακή από αυτή, ούτε και απέχει περισσότερο από την ουσιαστική κατανόηση ενός καλλιτέχνη του δικού του διαμετρήματος. Σε ό,τι αφορά την ιστορία της μοντέρνας τ...

Την περίοδο της ακμής του ιμπρεσιονισμού, όταν ο Μονέ, ο Πισαρό, ο Σισλέ και πολλοί άλλοι, τοποθετώντας το καβαλέτο στις όχθες του Σηκουάνα ή στους ηλιόλουστους αγρούς, μελετούσαν παθιασμένα τα εφέ του φωτός στην προσπάθειά τους να αναπαράγουν χρωματικά τα θολά τους οράματα, εκείνα τα χρόνια μιας ζωγραφικής γεμάτης με φως και φύση, ένας ζωγράφος αναζητούσε στη Μονμάρτρη τις σκιές της πόλης. Γι' αυτό το λόγο μελετούσε τους περαστικούς· όχι το φως που τους φώτιζε αλλά τα χαρακτηριστικά τους, μαντεύοντας έτσι τον χαρακτήρα τους. Αν οι ιμπρεσιονιστές έβαζαν τα δυνατά τους για ν...

Η αγάπη του κοινού για το έργο του Ροντέν φαίνεται ότι δεν έπαψε ποτέ να μεγαλώνει, τόσο ανάμεσα στους "εκλεκτούς" -ο Ρίλκε έλεγε ότι όποιος είχε διανύσει ήδη ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, "εδώ θα ανακαλύψει την ίδια τη ζωή, σε όλες της τις διαστάσεις"-, όσο και ανάμεσα στους "πολλούς", πάντα διψασμένους για καλλιτεχνικές εικόνες στις οποίες να προβάλουν τις εικόνες της ψυχής τους -"Ο σκεπτόμενος" ή "Το φιλί" είναι από τα πιο κοινά έργα των λεγόμενων "φανταστικών μουσείων". Άλλωστε, κανένας σύγχρονος γλύπτης -και βέβαια κανένας γλύπτης του 19ου αιώνα- δεν θα άξιζε να μπει...

Η καλλιτεχνική πορεία του Πάουλ Κλέε χαρακτηρίζεται από τη βαθιά αμφισημία να είναι ταυτόχρονα κλασικός και μοντέρνος, αποσπασματικός και ανορθόδοξος, σημαδεμένος από τη μεγάλη του ικανότητα στον πειραματισμό και την ανάμειξη ετερόκλητων στοιχείων, με το βλέμμα διαρκώς στραμμένο στην εποχή του. Αυτή είναι, ίσως, η μεγαλύτερη κληρονομιά που άφησε στους πρωτοποριακούς καλλιτέχνες του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Η αγάπη για το φανταστικό, τόσο βαθιά ριζωμένη στην ευρωπαϊκή παράδοση -και ιδιαίτερα στη Γερμανία- συνδυάζεται στην περίπτωσή του με μια πολύπλευρη έμφαση στην...

Ο Βασίλι Καντίνσκι υπήρξε πρωταγωνιστής και μάρτυρας όχι μόνο μιας, αλλά πολλών επαναστάσεων. Γεννήθηκε το 1866 στη Μόσχα και πέθανε το 1944 στο Νεϊγύ-συρ-Σεν (Γαλλία). Ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης έζησε και δημιούργησε σε μια ιστορική περίοδο που σημαδεύτηκε από γεγονότα εξαιρετικής σημασίας για το μέλλον της Ευρώπης. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το ξέσπασμα της Ρωσικής Επανάστασης, ακολούθησε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία, η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία και οι διώξεις από τους ναζί. Τελικά, το 1933, ο Καντίνσκι θα εγκατασταθεί στο Παρίσι, όπου και θα παραμεί...

Ανάμεσα στους μεγάλους καλλιτέχνες ο Ιερώνυμος Μπος αποτελεί μοναδική περίπτωση. Έχαιρε πάντα υψηλής εκτίμησης από ισχυρούς συλλέκτες και είχε πολλούς θαυμαστές. Αν και σώζεται ένας σημαντικός πυρήνας του έργου του, οι πληροφορίες που έχουμε για τη ζωή του και για τις ιδέες του είναι λιγοστές, σχεδόν ανύπαρκτες. [...] Αποτελεί, άραγε, αυτή η "σιωπή" μέρος μια καλά υπολογισμένης στρατηγικής; Ήθελε ο Μπος να κρυφτεί πίσω από το έργο του, ώστε αυτό να κρατήσει για πάντα αναμμένη τη φλόγα του αινίγματος; Δεν θα πρέπει να απορρίπτουμε την πιθανότητα μιας θετικής απάντησης, αν λά...