Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πράσινη γραμμή, ποταμός Έβρος, Διδυμότειχο, Τριεθνές, Αϊόβα, Κρακοβία, Σενεγάλη, Αιθιοπία. Κοντολογίς, "ανθρωποσύνορα". Η γεωγραφία σηκώνει τα χέρια ψηλά, αγριεύουν τα χόρτα, πέφτουν οι μπάρες, πέφτει και η στάθμη του νερού. Ξερόκλαδα, γυψωμένα πουκάμισα, κουρασμένα οστά. Περισσεύει το αίμα, ξεφλουδίζουν οι λέξεις, -δόντια καρφώνουν σημασίες. Πόσα "μολονότι" ν' αντέξει μια ελεγεία; Πένθη εδώδιμα και αποικιακά. Οπλισμένο σκυρόδεμα οι άλλοι, μονωτικό πανί εμείς. Κάπως έτσι γίνεται "σημαία" το δέρμα. Κάπως έτσι κάνει το σταυρό της η αντηλιά. Κάπως έτσι παίρνεις το ύφος Ι...

Στα δεκατρία διηγήματα του βιβλίου, ο Κωνσταντίνος Πουλής προσεγγίζει με υποδόρια ειρωνεία ζητήματα φλέγοντα της εποχής και άλλα λιγότερο φλέγοντα, πιάνοντας πάντα κέντρο στο τέλος κάθε ιστορίας, αγγίζοντας χαμηλόφωνα και ουσιαστικά το αβάσταχτα ελαφρύ και τραγικό της ανθρώπινης συγκυρίας. Ο συγγραφέας μας μιλάει για το σήμερα, τελικά, αλλά αυτό είναι μόνο ένα προσωπείο, αφού φροντίζει με τον παιγνιώδη τρόπο του να ξεσκονίσει από οτιδήποτε εφήμερο τον πυρήνα των ιστοριών του.

Το διήγημα "Η ετυμηγορία" είναι μια ιδανική εισαγωγή στο έργο του Κάφκα. Μας αφήνει με ένα σωρό αμφιβολίες: τελικά, ποιος είναι τρελός; Ποιος είναι το τέρας; Ο εγωιστής πατέρας που ανοίγει το ερεβώδες ξεδοντιασμένο στόμα του για να καταπιεί ό,τι πιο πολύτιμο έχει ο γιος του; (Το φίλο του, τη μνηστή του, την εργασία, τη δύναμη, την αξιοπρέπεια, τη λογική του;) Ή μήπως ο γιος, που ζει σε έναν κόσμο δικό του, εγκλωβισμένος σε αυταπάτες και αραχνιασμένα νήματα φόβων και ενοχών; Ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του απάντηση, αλλά η ετυμηγορία του ίδιου του Κάφκα φέρει κι εδώ...

Έχουμε όλοι το αίσθημα ότι διαθέτουμε δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιήσουμε, θησαυρούς που πρέπει να αποκαλύψουμε. Θα θέλαμε πολύ να μπορούσαμε να αναπτυχθούμε όπως πρέπει και κάνουμε πολλά πράγματα με αυτό το σκοπό. Όμως αυτές οι ενέργειες μας αφήνουν συχνά μια αίσθηση ανολοκλήρωτου. Πώς μπορούμε να κάνουμε τη ζωή μας ένα έργο που καθρεφτίζει αυτό που είμαστε και για το οποίο θα μπορούμε να είμαστε περήφανοι; Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη βρίσκεται στους αντίποδες των πικρών φαρμάκων που συστήνουν οι στωικοί φιλόσοφοι, που προτιμούν την ασκητική ύπαρξη. Ο Αριστοτέλης μας...

Πώς είναι η μουσική όταν δεν την ακούμε; Συνεχίζει να υπάρχει μία συμφωνία όταν δεν αναπαράγεται - και μάλιστα, με υψηλή πιστότητα- στ' αυτιά μας; Ποια η αξία μιας σονάτας που για χρόνια δεν πλησιάσαμε και που η δομή της έχει μέσα μας ξεθωριάσει; Κατά την ίδια αναλογία, το ερώτημα θα μπορούσε να έχει εφαρμογή σ' όλα τα έργα τέχνης [...]. [...] Ίσως τελικά η μουσική να ακούγεται και χωρίς ήχο -όπως και χωρίς βλέμμα μπορεί να υπάρχει η λογοτεχνία, χωρίς όραση και ο κινηματογράφος-, μόνο με αναδρομή στη βεβαιότητα ότι υφίσταται. Μια ασφαλιστική δικλίδα ονείρου και συνείδη...

[...] Ο Λιόκης είναι κάποιος σαν τον "μοναχικό οδοιπόρο" του Μάλερ, αλλά και του Χατζιδάκι. Σκύβει με προσοχή πάνω από το στίχο, είτε έμμετρο είτε πεζό, "αφήνεται" στο ρυθμό, μετουσιώνει ποιητικά το ερέθισμα, στέκεται σεμνά, σαν επιμελής μαθητής ή νεοσύλλεκτος, απέναντι στην Ιστορία και την Ποίηση, αναζητώντας, χωρίς να το γνωρίζει εκείνη την περίοδο, τα "ένδον ρήματα" του Άρη Αλεξάνδρου, παρατηρεί και συναισθάνεται, αναπολεί κι ελπίζει, καθώς περιπλανιέται σε ξένες χώρες και ξένες αγκαλιές, σε αναζήτηση του νόστιμου ήματος και έρωτος, ακολουθώντας συχνά τα ίχνη του Ν. Γ...

Η συνομιλία του Τάσου Μπίρη με τον Στέλιο Γιαμαρέλο δεν είναι ακόμα μία συζήτηση για την αρχιτεκτονική και την διδασκαλία της, από εκείνες που συνήθως παραμένουν στο επίπεδο γενικόλογων διαπιστώσεων και αφηρημένων ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Στη διάρκεια της, οι συνομιλητές αναζητούν διαρκώς διττά ορόσημα και υπόγεια αχαρτογράφητα ρεύματα ανάμεσα σε δύο γενιές: από το τέλος της προδικτατορικής "Άνοιξης" του ελληνικού μοντερνισμού της δεκαετίας του 1960 και τα πρώτα στάδια της εκπαιδευτικής διαδρομής του Τάσου Μπίρη ως άμισθου βοηθού του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, έως και την...

Τα κείμενα κριτικής που περιλαμβάνονται στην έκδοση αυτή γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν σε έντυπα του κέντρου και της περιφέρειας από το 1993 ως το 2013. Πρόκειται για μια επιλογή 45 κειμένων, τα οποία αναφέρονται σε επιμέρους έργα αντίστοιχων μεταπολεμικών συγγραφέων, ποιητών (20), πεζογράφων (20) και κριτικών (5), όπως υποδηλώνει κι ο τίτλος άλλωστε "Ματιές ενμέρει", τίτλος που αντιδιαστέλλεται από αυτόν της έκδοσης του 2003 "Ματιές ενόλω", η οποία πραγματευόταν εκτεταμένα το συνολικό έργο οχτώ μεταπολεμικών ποιητών. Η έκταση των κειμένων δεν έχει απαραιτήτως αξιολογικό χαρα...

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ , ΓΕΝΙΚΑ Οι άνθρωποι, γενικά, Είναι παράδοξα όντα. Ξεφυσούν και νευριάζουν, Και διαμαρτύρονται και φωνάζουν, Και τσακώνονται Και πλακώνονται Και κατατρίβονται κι αναλώνονται Σε ένα σωρό μαλακίες, Κι όταν έρχεται η ώρα Του σοβαρού ζητήματος Ξαφνικά γαληνεύουν, ηρεμούν Και συμφωνούν Και συναινούν Να κάτσουν όμορφα κι ωραία Κι όλοι μαζί Να συντριβούν.

Ανοίκειοι τόποι, η τελετουργία του ταξιδιού, η διαχείριση της μνήμης μέσα στην άλλοτε ασφαλή κι άλλοτε επίφοβη ουδετερότητα χώρων που γίνονται προσωρινά οικείοι (δωμάτια ξενοδοχείων, αίθουσες αναμονής αεροδρομίων, κουπέ τρένων). Η βιαστική εκχώρηση κάθε διεκδίκησης που προϋποθέτει σάρκα και σώμα και αισθήσεις στην ασφάλεια της γραφής, ως σωτηρία αλλά και ως υπεκφυγή. Η αγωνία να οικοδομεί διαρκώς ο αφηγητής με λέξεις μια ταυτότητα, ένα ιδιότυπο εισιτήριο για να ακυρώνει σε κάθε διαδρομή στην πραγματικότητα, με ολοένα πιο απαιτητική πρόβλεψη για επιστροφή. Αυτά τ...

Τι είναι το "μαζί;" Φθορά ή ανάπλαση; Τι η συνύπαρξη; Τέλμα ή εξέλιξη; Κι ο έρωτας στιγμιαίος ή εξακολουθητικός; Μια γυναικεία φωνή αναζητά την απάντηση. Ενδύεται πολλαπλά σώματα, του κοριτσιού, της μητέρας, της ερωμένης, της λύκαινας, της πόλης, του αγάλματος. Περιηγείται στην παιδική χαρά, στο ωδείο, στους ναούς, στα δωμάτια των εραστών, στους καταρράκτες, στα φαράγγια. Αποστηθίζει τον κόσμο, κατασπαράζει τον καρπό της γνώσης, εμπεδώνει το εφήμερο. Στα "Ποιήματα που γράψαμε μαζί" η Ελένη Αλεξίου συλλαβίζει στίχο στίχο ένα σύνθημα για το επείγον της αγάπης, για την επισ...

ΓΥΑΛΙΝΕΣ ΡΑΦΕΣ Ήρθες σαν Πρωτοχρονιά. Τάισες με ευχές τις επιθυμίες μου κέντησες με κορδέλες το δέρμα μου κι έγιναν τα κύτταρά μου δώρα ηδονής. Μάζεψες με βελούδινα δάχτυλα τα υγρά ίχνη και μου 'κλεισες τα χείλη με αφρό κρασιού. Πάνω σε μαλακά με ακούμπησες τυλίχτηκες με τα μαλλιά μου και μπήκες κάτω από το δέρμα. Είπες θα μείνω εδώ, είναι καυτά κι εγώ, το θέλω να καώ. Έμεινα άηχη να σ' αναπνέω συνδέοντας τις ραφές μου με γυάλινη κλωστή. Αν με σπάσεις, θα ματώσεις.

Στη φαντασία μιας ολόκληρης γενιάς, στη μεταπολεμική Ελλάδα, ο Μικρός Ήρως, το Παιδί Φάντασμα, και η μικρή ομάδα φίλων του συνέχιζαν τις γενναίες πράξεις σαμποτάζ κατά του Γερμανού κατακτητή χρόνους πολλούς μετά το τέλος της κατοχής. Στο πνεύμα του Μικρού Ηρωα κινούνται και τα ποιήματα αυτής της μικρής συλλογής. Μόνο που τα γεγονότα δεν λαμβάνουν χώρα στον τόπο μας. Η κατοχή συμβαίνει αλλού (στην Κύπρο και στην Παλαιστίνη), μα ψυχικά πολύ πλησίον μας. Και ο χρόνος δεν είναι πιά της φαντασίας μας, είναι το σήμερα.

Η συλλογή "Μελάνι στον ουρανίσκο" περιλαμβάνει ποιήματα που ανατέμνουν την πραγματικότητα με βλέμμα κοφτερό και διεισδυτικό. Συνθέτουν μια ποίηση που αλιεύει εικόνες από το ανέφικτο και το πιθανώς εφικτό, για το άλογο και το παράλογο, για το φωτεινό και το σκοτεινό διάστημα των πόθων μας. Μια ποίηση που μετρά το παρόν, υπολογίζοντας τη μνήμη και μένοντας μετέωρη και αβέβαιη μπροστά στο μέλλον. Πρόκειται για την ποίηση του λειψού βίου και της αόριστης έλλειψης. Γεύσεις με καθημερινές τροφές ιδεών, αλλά και πλεύσεις προς το αιώνιο και το θνησιγενές τη συνιστούν εκ του πλαγίου...

Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΜΟΣ Η αγάπη στα βάθη είναι ο τρόμος ελλοχεύοντας να αντικρίσεις το γυάλινο καταπέλτη να ραγίζει άπειροι βολβοί ματιών σιωπούν εκεί μέσα καμία ρωγμή καθόλου αίμα Στις σκοτεινές σπιλιάδες σώματα απείραχτα από αισθήσεις σκιάχτρα τυλιγμένα στη γνώση βυθίζονται ολονέν στα θεμέλια των νησιών ταξιδεύοντας χωρίς τριβές Όλο κολυμπώντας το χέρι μη βρίσκοντας τρυφερή παρειά απαλό δέρμα Είναι η αγάπη που τελειώνει εδώ πέρα

Ήτανε νύχτα όταν ρωτούσες: Σε ποιον ανήκει μια ιστορία; Στον έρωτα ή στο θάνατο; Σου απαντούσα βιαστικά Γιατί αγνοούσα την απάντηση. Ξαναρώτησες κάποτε, πιο σαφής: Σε ποιον ανήκει μια ιστορία όταν παύει να ανήκει σε μένα; Έκανα πως δεν άκουσα. Συνέχισα να τρίβω το πάτωμα με τους λεκέδες από τα βήματα. Βήματα παντού μέσα στο σπίτι Από διάφορους περαστικούς, ζώντες και μη. Όλους αυτούς που περπατούν στο χώρο μου Όλα από μια ιδέα ξεκινάνε και σε μια ιδέα καταλήγουν, Και Γυρεύουμε τη μυθολογία του έρωτα και όχι τον έρωτα καθεαυ...

Στις "Ιστορίες από το αρχιπέλαγος Φουάν" τίθενται ερωτήματα, κλονίζονται βεβαιότητες: στην αναμονή μιας συνάντησης, γωνία Ομήρου και Σκουφά με τους Tindersticks στα ακουστικά· στην απάντηση ενός φυλακισμένου κυκλωμένου από τα αόρατα κάγκελα του ορίζοντα· στο μέγα μυστικό που ο Δον Μπαζίλιο, σημαίνων κάτοικος της Γκαλόνα, ξεψυχά χωρίς ποτέ να μάθει· στην αίρεση των νεμοϊστών και την αέναη διαδικασία μύησης? στη συγκατάβαση του Σίσυφου μπροστά στο δυσβάστακτο μαρτύριό του· στο μακρινό "λυτρωτικό" ταξίδι στο Ζετσούμπο του Αρχιπελάγους Φουάν· στο κέρμα που επιστρέφει, παραδομέν...