Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

The publication of the Guidebook of the Museum of the Olive and Greek Olive Oil (MEEL) marks the completion of a project that has j special significance for the Piraeus Bank Group Cultural Foundation. MEEL claims, from a certain aspect, a worldwide uniqueness: by presenting ancient oil-mills, which are displayed in restored working condition, restored surviving machinery, large mobile models and digital applications, it documents the development of the technology of oil production in Greece and in the wider Mediterranean area through the ages, from pre-historic times to...

Η μικρή αλλά συνοπτική αυτή μελέτη αποτελεί μέρος του ερευνητικού προγράμματος για τη δημιουργία του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, και επικεντρώνεται σε τρεις συγγενείς παραγωγικές διαδικασίες που συστεγάζονταν στο ίδιο εργοστάσιο, δηλ. πυρηνελαιουργία, ραφιναρία και σαπωνοποιία, οι οποίες εντοπίζονται στη βαλκανική χερσόνησο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Η λειτουργία τους απαιτούσε μεγάλες ποσότητες ατμού και χρήση κοινού λεβητοστασίου, το οποίο κινούνταν με πυρηνέλαιο. Επεξηγείται η διαδικασία της πυρηνελαιουργίας και η παραγωγή πυρηνέλαιου και στεγνού πυρηνόξυλου, με...

[...] Στόχος του τόμου είναι να φωτίσει πτυχές της πραγματικότητας που έχει διαμορφώσει, στο πέρασμα των αιώνων, η παρουσία της ελιάς στην Πελοπόννησο. Ο φακός άλλοτε "ανοίγει" τη γωνία του, και άλλοτε εστιάζει σε επιμέρους θέματα ή περιοχές (η περιοχή, για παράδειγμα, της Μεσσηνίας, καλύπτει μεγάλο μέρος της ύλης, δικαίως). Οι σχετικές συμβολές ιστορικών και αρχαιολόγων σε αυτό το συλλογικό έργο προσπαθούν να αφηγηθούν την ιστορία της ελιάς σ' έναν τόπο όπου η παρουσία της συνδέεται με αρχαία "τεκμήρια". Η καλλιέργεια της ελιάς, σύμφωνα με ραδιοχρονολόγηση γύρης, άρχισε στ...

Η μελέτη αυτή που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος για τη δημιουργία του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, επικεντρώνεται στην κοινωνική και οικονομική ιστορία της Λέσβου (β΄ μισό 19ου - α΄ μισό 20ου αι.), καθώς ερευνά μέσω και αρχειακών τεκμηρίων, μία ενδιαφέρουσα πτυχή της τοπικής ιστορίας του νησιού, τη δημιουργία και λειτουργία του κοινοτικού ελαιοτριβείου στην κωμόπολη της Αγίας Παρασκευής, στα 1910. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου διερευνάται η σταδιακή εκβιομηχάνιση της Λέσβου, η οικονομική κατάσταση των κατοίκων, το πέρασμα από τα προβιομηχανικά...

Ελληνικά έργα τέχνης μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής σημασίας δεν είναι πρώτη φορά που ταξιδεύουν για να γνωρίσουν στο ξένο κοινό τον ελληνικό πολιτισμό. Είναι η πρώτη φορά όμως που μια έκθεση πραγματεύεται ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της ελληνικής αρχαιότητας, την ιστορία, τη φυσιογνωμία και την παράλληλη πορεία των δυο σημαντικότερων ελληνικών πόλεων-κρατών του αρχαίου ελληνικού κόσμου, της Αθήνας και της Σπάρτης. Η Αθήνα και η Σπάρτη, ιδρυμένες σε διαφορετικές γεωγραφικές θέσεις του ελλαδικού χώρου, διαδραμά-τισαν καθοριστικό ρόλο στα ελληνικά πράγματα από τη...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων. Το βιβλίο εξετάζει τον πολύμορφο αυτό οικονομικό κόσμο, διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο: τον κόσμο των κατακτημένων στις παραγωγικές του νησίδες, στην οικονομική του θέση μέσα στο εξουσιαστικό του σύστημα που επέβαλλε η κατάσταση, στη διασύνδεσή του με την ευρύτερη σφαίρα των ανταλλαγών και στη συνακόλουθη μερική ή βαθμιδωτή ενσωμάτωσή του σ' αυτή τόσο ως δημιουργού αξιών όσο και ως διαχει...

Ο προβληματισμός για την τύχη της Πλάκας, της αρχαιότερης κατοικημένης συνοικίας της Αθήνας, εμφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960. Τότε διατυπώνονται οι πρώτες ανησυχίες, τότε ακούγονται οι πρώτες γενικές προτάσεις για επέμβαση, για προστασία και ανάδειξή της, ή, αντίθετα, για κατεδάφιση και ανασκαφική έρευνα όλου του άστεως της αρχαίας Αθήνας. Δέκα χρόνια αργότερα, τα πράγματα αλλάζουν. Με τη "Μελέτη Παλαιάς Πόλεως Αθηνών" καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια τα οξυμμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, ενώ παράλληλα διατυπώνονται οι βασικές αρχές κα...

Τα μουσεία έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της γνώσης κατά τα τελευταία 600 περίπου χρόνια. Ποια είναι, ωστόσο, η θέση τους στη σημερινή κοινωνία; Στην εποχή μας, οπότε, εκτός των άλλων, τα μουσεία αντιμετωπίζουν και σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, τα ερωτήματα που συνδέονται με το ρόλο τους και με τη λειτουργία τους είναι πολλά και επιτακτικά. Τα σημερινά μουσεία προσπαθούν να επινοήσουν νέους τρόπους επικοινωνίας με το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον τους, να αξιοποιήσουν νέες μεθόδους και προοπτικές, ικανές να προσελκύσουν νέους επισκέπ...

Η πλειονότητα των ανθρώπων μπορεί σε καθημερινή βάση να γεύεται το λάδι, όμως ελάχιστα γνωρίζει για τη διαδικασία παραγωγής του. Ακόμη και όσοι κατοικούν στην ύπαιθρο και σε ελαιοπαραγωγικές περιοχές δεν έχουν σαφή εικόνα, ενώ προφανώς οι νεώτεροι, και μάλιστα οι κάτοικοι των πόλεων, αγνοούν πολλά, γνωρίζοντας το μόνον από τις προβεβλημένες διαφημιστικώς μαζικές τυποποιήσεις και συσκευασίες του. Το παρελθόν του είναι άγνωστο και μόνον οι ηλικιωμένοι ίσως να έχουν εικόνες από προκατοχικά βιώματα παραγωγής, που προσιδιάζουν και δεν απέχουν πολύ από εκείνες της αρχαιότητας. Εξ...

Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, το μεγαλύτερο κτίριο της χώρας, δεσπόζει με τον επιβλητικό όγκο του στο κέντρο της Αθήνας για περισσότερο από 60 χρόνια. Ο σχεδιασμός του αποτέλεσε αντικείμενο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού (1926), στον οποίο το Α΄ βραβείο κέρδισε η μελέτη των αρχιτεκτόνων Β. Κασσάνδρα και Λ. Μπόνη, αποφοίτων της Ecole des Beaux Arts του Παρισιού. Το Μέγαρο άρχισε να κτίζεται το 1927 και ολοκληρώθηκε το 1939, με την αποπεράτωση της πτέρυγας της οδού Πανεπιστημίου. Τα πρώτα καταστήματα πολυτελείας της χώρας, αλλά και χώροι όπως το κινηματοθέατρο "Παλλά...

Ο αγνοημένος από την ελληνική πραγματικότητα θεσμός των Monti di Pieta έχει εμπράκτως καταδείξει τη μακροβιότητά του (από το 15ο αιώνα μέχρι και σήμερα), σε αρκετές περιοχές του κόσμου. Πού εντοπίζονται οι απαρχές της δημιουργίας τους; Πώς μετασχηματίζονται και συγκροτούν έναν υβριδικό αρχικά και σημαντικό αργότερα πιστωτικό οργανισμό; Ποιά είναι η δομή της χρηματοοικονομικής τους λειτουργίας; Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο. Στις σελίδες του ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στο ιδιαίτερο αυτό είδος τραπεζικ...

Οι εικόνες δημιουργούν συσχετισμούς και νοήματα, προτείνοντας έναν ολοκληρωμένο κοινωνικό χώρο. Με όλο τον κίνδυνο του στατικού τοπίου που ενίοτε εγκυμονούν, του τουριστικού τοπίου που "σκοτώνει" την πληροφορία αναδεικνύοντας το εύκολα "ωραίο", διατηρούν την αξία τους ως στιγμιότυπα μιας πολυεπίπεδης πραγματικότητας: του παλιού οθωμανικού χώρου που υποχωρεί, της εθνικής (ή και εθνικιστικής) εξέγερσης, του βάρους της φύσης και της ενδοχώρας, της οικονομίας, των πόλεων που αλλάζουν. Εικονοποιούν τη γεωπολιτική· εικονοποιούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα γεγονότα. Στις σελίδες...

[...] Το Συνέδριο, με την κατάθεση πρωτότυπων εργασιών που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο, συνέβαλε ουσιαστικά στην καταγραφή της ιστορίας των μεταλλείων, τόσο από κοινωνική-οικονομική όσο και από τεχνολογική άποψη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό είναι ήδη ένα ουσιαστικό κέρδος. Όμως, η πραγματική ελπίδα προέρχεται από τις προτάσεις για επανάχρηση των μεταλλευτικών μνημείων -και μάλιστα, σε αρμονική σχέση με το περιβάλλον τους. [...] (από τον πρόλογο της Σοφίας Στάικου, Πρόεδρου Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς)

Ο Πειραιάς αναφέρεται συνήθως ως λιμάνι. Ειδικότερα, ο Πειραιάς του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού -ο Πειραιάς της μεγάλης ευημερίας και της ακμής- σημειώνεται κυρίως για τη βιομηχανική του ανάπτυξη. Όμως, το επίνειο της Αθήνας ήταν μια πόλη που έσφυζε από ζωή, ένα ολοκληρωμένο αστικό κέντρο με δυναμισμό σε όλους τους τομείς, εντούτοις διαφορετικό από τα υπόλοιπα περιφερειακά, χάρη στη γενναιοδωρία των γεωγραφικών και των γεωμορφολογικών του συντεταγμένων, αλλά και εξαιτίας της υποταγής του στη μοίρα της πρωτεύουσας Αθήνας -που δεν αποτελούσε πάντα πλεονέκτημα. Δυσανάλο...

Η χαρτοποιία Αιγίου υπήρξε μια από τις σημαντικότερες βιομηχανίες του νομού Αχαΐας. Από το 1927, οπότε άρχισε να λειτουργεί το εργοστάσιο, έως το 1991, οπότε και έκλεισε οριστικά, η επιχείρηση διέγραψε σημαντική πορεία, αποκτώντας πανελλαδική εμβέλεια, που κατά τις περιόδους ακμής της επεκτεινόταν και εκτός συνόρων. Επιπλέον, η οικονομική επιρροή που άσκησε σε ολόκληρη την περιοχή της Αιγιαλείας προσέδωσε στη Χαρτοποιία ξεχωριστή θέση στην ιστορία της πόλης του Αιγίου και στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της. Το συγκρότημα περιλαμβάνει ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας κτίρι...

Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας που έχουν τα τεκμήρια της τεχνογνωσίας του βυζαντινού πολιτισμού οδηγούν στη μελέτη και την ανάδειξη τους, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό της γνώσης μας για άγνωστες πλευρές του Βυζαντίου. Ο τόμος αυτός έρχεται να καλύψει εν μέρει το μεγάλο κενό το οποίο υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία για τη βυζαντινή τεχνολογία, περιλαμβάνοντας εμπεριστατωμένα άρθρα που καλύπτουν όλο το χρονικό φάσμα από την Ύστερη Αρχαιότητα και τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια έως την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο. Tα "Αρχαιολογικά τεκμήρια βιοτεχνικών εγκαταστάσε...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων: πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία των κατακτημένων που θέλει να δείξει όσους μηχανισμούς ρύθμιζαν την οικονομία στην οποία μετείχαν ως συντελεστές της παραγωγής, είτε γιατί την πραγματοποιούσαν είτε γιατί την ιδιοποιούνταν ως συντελεστές πλέον της αγοράς. Είναι ένας οικονομικός κόσμος πολύμορφος, και το βιβλίο τον εξετάζει διακρίνοντας τον στις θεματικές ενότητες καις τις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν από αυτόν τον ίδιο.