Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει τις εισηγήσεις του Θ΄ Τριημέρου Εργασίας που οργανώθηκε από την Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας και από το Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ στην Αδριανή Δράμας, τον Ιούνιο του 1999, με θέμα την τέχνη και τεχνική στα αμπέλια και τους οινεώνες της Β. Ελλάδας. Τριάντα τρεις επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων ανακοίνωσαν τα πορίσματα των μελετών τους και τεκμηρίωσαν τη διαχρονική σημασία του κρασιού στην παραγωγή, την τεχνολογία και την οικονομία της Β. Ελλάδας.

Η αγροτική κατοικία της Τήνου είναι μια πρωτογενής, αρχέτυπη θα έλεγε κανείς, μορφή κατοικίας, που επιλύει με θαυμαστή λιτότητα και πληρότητα πρωταρχικές ανάγκες ζωής και απασχόλησης. Διαπνέεται από την έννοια της οικονομίας και αποτελεί τον κρίκο μιας οικολογικής αλυσίδας, τόσο στο χρονικό διάστημα που είναι ενεργή, "ζωντανή", καθώς γερνά, αλλά και όταν "πεθαίνει". Η αγροτική κατοικία της Τήνου ήταν παλιότερα η πρώτη και μοναδική, και πιο πρόσφατα η δεύτερη, η εποχιακή κατοικία του κτηνοτρόφου ή καλλιεργητή, που βρίσκεται έξω και μακριά από τους οργανωμένους οικισμούς, μέ...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων: πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία των κατακτημένων που θέλει να δείξει όσους μηχανισμούς ρύθμιζαν την οικονομία στην οποία μετείχαν ως συντελεστές της παραγωγής, είτε γιατί την πραγματοποιούσαν είτε γιατί την ιδιοποιούνταν ως συντελεστές πλέον της αγοράς. Είναι ένας οικονομικός κόσμος πολύμορφος, και το βιβλίο τον εξετάζει διακρίνοντας τον στις θεματικές ενότητες καις τις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν από αυτόν τον ίδιο.

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων: πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία των κατακτημένων που θέλει να δείξει όσους μηχανισμούς ρύθμιζαν την οικονομία στην οποία μετείχαν ως συντελεστές της παραγωγής, είτε γιατί την πραγματοποιούσαν είτε γιατί την ιδιοποιούνταν ως συντελεστές πλέον της αγοράς. Είναι ένας οικονομικός κόσμος πολύμορφος, και το βιβλίο τον εξετάζει διακρίνοντας τον στις θεματικές ενότητες καις τις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν από αυτόν τον ίδιο.

Τα κείμενα που αναδημοσιεύονται στον τόμο αυτό είναι απαντήσεις σε πιεστικά αιτήματα της επαγγελματικής καθημερινότητας (1969-2002) για καίρια θέματα της σπουδής και διαχειρίσης του νεοελληνικού πολιτισμού. Αιτήματα που, επί έναν αιώνα, αντιμετωπίστηκαν ελάχιστα και, ως εν παρόδω, με συνέπεια το επιστημονικό αδιέξοδο. Στο μεγαλύτερο μέρος τους αποτελούν κατάθεση μαρτυρίας, χρήσιμη για όποιον, σήμερα ή αύριο, επιχειρήσει μια κριτική ανασκόπηση των τομέων της πολιτισμικής ανθρωπολογίας, και μάλιστα του υλικού πολιτισμού, της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς και της μ...

Η χαρτοποιία Αιγίου υπήρξε μια από τις σημαντικότερες βιομηχανίες του νομού Αχαΐας. Από το 1927, οπότε άρχισε να λειτουργεί το εργοστάσιο, έως το 1991, οπότε και έκλεισε οριστικά, η επιχείρηση διέγραψε σημαντική πορεία, αποκτώντας πανελλαδική εμβέλεια, που κατά τις περιόδους ακμής της επεκτεινόταν και εκτός συνόρων. Επιπλέον, η οικονομική επιρροή που άσκησε σε ολόκληρη την περιοχή της Αιγιαλείας προσέδωσε στη Χαρτοποιία ξεχωριστή θέση στην ιστορία της πόλης του Αιγίου και στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της. Το συγκρότημα περιλαμβάνει ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας κτίρι...

Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας που έχουν τα τεκμήρια της τεχνογνωσίας του βυζαντινού πολιτισμού οδηγούν στη μελέτη και την ανάδειξη τους, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό της γνώσης μας για άγνωστες πλευρές του Βυζαντίου. Ο τόμος αυτός έρχεται να καλύψει εν μέρει το μεγάλο κενό το οποίο υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία για τη βυζαντινή τεχνολογία, περιλαμβάνοντας εμπεριστατωμένα άρθρα που καλύπτουν όλο το χρονικό φάσμα από την Ύστερη Αρχαιότητα και τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια έως την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο. Tα "Αρχαιολογικά τεκμήρια βιοτεχνικών εγκαταστάσε...

Ο Πειραιάς αναφέρεται συνήθως ως λιμάνι. Ειδικότερα, ο Πειραιάς του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού -ο Πειραιάς της μεγάλης ευημερίας και της ακμής- σημειώνεται κυρίως για τη βιομηχανική του ανάπτυξη. Όμως, το επίνειο της Αθήνας ήταν μια πόλη που έσφυζε από ζωή, ένα ολοκληρωμένο αστικό κέντρο με δυναμισμό σε όλους τους τομείς, εντούτοις διαφορετικό από τα υπόλοιπα περιφερειακά, χάρη στη γενναιοδωρία των γεωγραφικών και των γεωμορφολογικών του συντεταγμένων, αλλά και εξαιτίας της υποταγής του στη μοίρα της πρωτεύουσας Αθήνας -που δεν αποτελούσε πάντα πλεονέκτημα. Δυσανάλο...

[...] Το Συνέδριο, με την κατάθεση πρωτότυπων εργασιών που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο, συνέβαλε ουσιαστικά στην καταγραφή της ιστορίας των μεταλλείων, τόσο από κοινωνική-οικονομική όσο και από τεχνολογική άποψη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό είναι ήδη ένα ουσιαστικό κέρδος. Όμως, η πραγματική ελπίδα προέρχεται από τις προτάσεις για επανάχρηση των μεταλλευτικών μνημείων -και μάλιστα, σε αρμονική σχέση με το περιβάλλον τους. [...] (από τον πρόλογο της Σοφίας Στάικου, Πρόεδρου Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς)

Οι εικόνες δημιουργούν συσχετισμούς και νοήματα, προτείνοντας έναν ολοκληρωμένο κοινωνικό χώρο. Με όλο τον κίνδυνο του στατικού τοπίου που ενίοτε εγκυμονούν, του τουριστικού τοπίου που "σκοτώνει" την πληροφορία αναδεικνύοντας το εύκολα "ωραίο", διατηρούν την αξία τους ως στιγμιότυπα μιας πολυεπίπεδης πραγματικότητας: του παλιού οθωμανικού χώρου που υποχωρεί, της εθνικής (ή και εθνικιστικής) εξέγερσης, του βάρους της φύσης και της ενδοχώρας, της οικονομίας, των πόλεων που αλλάζουν. Εικονοποιούν τη γεωπολιτική· εικονοποιούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα γεγονότα. Στις σελίδες...

Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, το μεγαλύτερο κτίριο της χώρας, δεσπόζει με τον επιβλητικό όγκο του στο κέντρο της Αθήνας για περισσότερο από 60 χρόνια. Ο σχεδιασμός του αποτέλεσε αντικείμενο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού (1926), στον οποίο το Α΄ βραβείο κέρδισε η μελέτη των αρχιτεκτόνων Β. Κασσάνδρα και Λ. Μπόνη, αποφοίτων της Ecole des Beaux Arts του Παρισιού. Το Μέγαρο άρχισε να κτίζεται το 1927 και ολοκληρώθηκε το 1939, με την αποπεράτωση της πτέρυγας της οδού Πανεπιστημίου. Τα πρώτα καταστήματα πολυτελείας της χώρας, αλλά και χώροι όπως το κινηματοθέατρο "Παλλά...

Ο αγνοημένος από την ελληνική πραγματικότητα θεσμός των Monti di Pieta έχει εμπράκτως καταδείξει τη μακροβιότητά του (από το 15ο αιώνα μέχρι και σήμερα), σε αρκετές περιοχές του κόσμου. Πού εντοπίζονται οι απαρχές της δημιουργίας τους; Πώς μετασχηματίζονται και συγκροτούν έναν υβριδικό αρχικά και σημαντικό αργότερα πιστωτικό οργανισμό; Ποιά είναι η δομή της χρηματοοικονομικής τους λειτουργίας; Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο. Στις σελίδες του ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στο ιδιαίτερο αυτό είδος τραπεζικ...

Η πλειονότητα των ανθρώπων μπορεί σε καθημερινή βάση να γεύεται το λάδι, όμως ελάχιστα γνωρίζει για τη διαδικασία παραγωγής του. Ακόμη και όσοι κατοικούν στην ύπαιθρο και σε ελαιοπαραγωγικές περιοχές δεν έχουν σαφή εικόνα, ενώ προφανώς οι νεώτεροι, και μάλιστα οι κάτοικοι των πόλεων, αγνοούν πολλά, γνωρίζοντας το μόνον από τις προβεβλημένες διαφημιστικώς μαζικές τυποποιήσεις και συσκευασίες του. Το παρελθόν του είναι άγνωστο και μόνον οι ηλικιωμένοι ίσως να έχουν εικόνες από προκατοχικά βιώματα παραγωγής, που προσιδιάζουν και δεν απέχουν πολύ από εκείνες της αρχαιότητας. Εξ...

Τα μουσεία έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της γνώσης κατά τα τελευταία 600 περίπου χρόνια. Ποια είναι, ωστόσο, η θέση τους στη σημερινή κοινωνία; Στην εποχή μας, οπότε, εκτός των άλλων, τα μουσεία αντιμετωπίζουν και σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, τα ερωτήματα που συνδέονται με το ρόλο τους και με τη λειτουργία τους είναι πολλά και επιτακτικά. Τα σημερινά μουσεία προσπαθούν να επινοήσουν νέους τρόπους επικοινωνίας με το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον τους, να αξιοποιήσουν νέες μεθόδους και προοπτικές, ικανές να προσελκύσουν νέους επισκέπ...

Ο προβληματισμός για την τύχη της Πλάκας, της αρχαιότερης κατοικημένης συνοικίας της Αθήνας, εμφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960. Τότε διατυπώνονται οι πρώτες ανησυχίες, τότε ακούγονται οι πρώτες γενικές προτάσεις για επέμβαση, για προστασία και ανάδειξή της, ή, αντίθετα, για κατεδάφιση και ανασκαφική έρευνα όλου του άστεως της αρχαίας Αθήνας. Δέκα χρόνια αργότερα, τα πράγματα αλλάζουν. Με τη "Μελέτη Παλαιάς Πόλεως Αθηνών" καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια τα οξυμμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, ενώ παράλληλα διατυπώνονται οι βασικές αρχές κα...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων. Το βιβλίο εξετάζει τον πολύμορφο αυτό οικονομικό κόσμο, διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο: τον κόσμο των κατακτημένων στις παραγωγικές του νησίδες, στην οικονομική του θέση μέσα στο εξουσιαστικό του σύστημα που επέβαλλε η κατάσταση, στη διασύνδεσή του με την ευρύτερη σφαίρα των ανταλλαγών και στη συνακόλουθη μερική ή βαθμιδωτή ενσωμάτωσή του σ' αυτή τόσο ως δημιουργού αξιών όσο και ως διαχει...

Ελληνικά έργα τέχνης μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής σημασίας δεν είναι πρώτη φορά που ταξιδεύουν για να γνωρίσουν στο ξένο κοινό τον ελληνικό πολιτισμό. Είναι η πρώτη φορά όμως που μια έκθεση πραγματεύεται ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της ελληνικής αρχαιότητας, την ιστορία, τη φυσιογνωμία και την παράλληλη πορεία των δυο σημαντικότερων ελληνικών πόλεων-κρατών του αρχαίου ελληνικού κόσμου, της Αθήνας και της Σπάρτης. Η Αθήνα και η Σπάρτη, ιδρυμένες σε διαφορετικές γεωγραφικές θέσεις του ελλαδικού χώρου, διαδραμά-τισαν καθοριστικό ρόλο στα ελληνικά πράγματα από τη...