Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

[...]...σε κάποιο ολιγοσύχναστο πεζοδρόμιο της Θεσσαλονίκης όπου κάθε πρωί κάποιος γεράκος άπλωνε κάμποσα παλιά βιβλία για πώληση, βρήκα και απόκτησα αμέσως, ένα λιγοσέλιδο αφήγημα του Γκέϊγερσταμ, την "Αγάπη". Γι' αυτό το κείμενο δεν μου είχε μιλήσει κανείς. Είχε εκδοθεί, βέβαια στα 1926 από λησμονημένο στα φοιτητικά μου χρόνια εκδότη. Αλλά και η ποιότητα και η γραφή του κειμένου αυτού, πυκνής αφήγησης χαμηλόφωνης και αδρής γραφής, είχε τον ίδιο τόνο και κινούνταν σε αυτήν τη γραμμή εσωτερικής γλώσσας πάθους που μου είχε γνωρίσει ένα άλλο βιβλίο του Γκέϊγερσταμ το "Το βι...

Στο ταξίδι της ζωής έχεις σκοπό; Ή μήπως η ματαιότητα ελευθερώνει την ψυχή σου γυμνώνοντάς την απ' τα ερωτικά κοσμήματα του κόσμου; Η ματαιότητα που κάποτε συγκινεί το πνεύμα σου. Πνεύμα. Πνοή. "Και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν". Και αρχίζεις να προχωράς. "Από δε του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν, ου φάγεσθε απ' αυτού"· ή δ' αν ημέρα φάγητε απ' αυτού, θανάτω αποθανείσθε". Και συνεχίζεις να προχωράς. Στο ταξίδι της ζωής έχεις να συναντήσεις το θάνατο. "Ου θανάτω αποθανείσθε· ήδει γαρ ο Θεός ότι εν η αν ημέρα φάγη...

Φυσιογνωμίες υψηλές-κλειδιά πολύτιμα και πολύσημα για την κατανόηση και ερμηνεία του Νέου Ελληνισμού, εκάλυψαν και κατέλαμψαν με την πολυδύναμη, ασύγκριτης γνησιότητας, σοβαρότητας και βούλησης παρουσία τους το μεγαλύτερο μέρος τον εικοστού μας αιώνα η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής. Δωρηματοδέκτες καλόμοιροι της αθάνατης Γενιάς τον Τριάντα, και δωρεοδότες προς την ένδοξη αυτή Γενιά, αλλά και προς τις κατοπινές, ως τις ημέρες μας τις ταραγμένες, γενιές, επλαστούργησαν με το θεόδοτο υλικό της ύπαρξής τους δυo μορφές-σύμβολα αναγέννησης, ανανέωσης και γόνιμης προώθηση...

Τo "Θαλασσινό Κοιμητήριο" του Πωλ Βαλερύ είναι δίχως άλλο το πιο περίφημο ποίημά του. Προ πολλού ήδη, εκείνος που είχε γίνει γνωστός κάποτε σαν "ο ποιητής της Νεαράς Μοίρας", του ποιήματος εκείνου, δηλαδή, που τον είχε αναδείξει από τη μια μέρα στην άλλη σαν το νέο μεγάλο ποιητή της Γαλλίας, έχει γίνει πλέον "ο ποιητής του Cimetiere Marin". Έτσι, το παραθαλάσσιο νεκροταφείο της γενέτειρας του Σετ, που το απαθανάτισε με το κορυφαίο αυτό ποίημα, του το ανταπέδωσε, χαρίζοντας του κι εκείνο την αθανασία. Πρόκειται για ένα ελεγειακό ποίημα, αφού θέμα του είναι ο θάνατος, το οπο...

Στο πρώτο τέταρτο του αιώνα μας άρχισε να ορθώνεται μεστωμένη η μεγάλη προσωπικότητα του Νίκου Καζαντζάκη. Στο δεύτερο τέταρτο του αιώνα μας, η προσωπικότητα αυτή έδειξε ολάκερο τον απαρομοίαστο πνευματικό της δυναμισμό και με ασίγαστο δημιουργικό οίστρο, με αυστηρότητα και θαυμαστή πειθαρχία πνεύματος και σώματος, ύψωσε ένα πολύμορφο, επιβλητικό έργο που προκάλεσε -όπως όλων των μεγάλων πνευματικών μορφών τα έργα- ένθερμο έπαινο και ψόγο. Τώρα, ένα σχεδόν τέταρτο αιώνα μετά το θάνατό του, προβάλλει για τις γρηγορούσες συνειδήσεις που μ' αγωνία εφορεύουν τον πνευματικ...

Σε καιρούς πνευματικού χαλασμού, καθώς οι σημερινοί, είναι δραματικά αναγκαίο και υπαρκτικά τραγικό να αναζητεί, κάθε λαός και κάθε άνθρωπος, τη σωτηρία του σε μια βαθύτερη αυτογνωσία, φροντίζοντας ν' απαλλάξει την αληθινή του ταυτότητα από μύθους και στολίσματα που της πρόσθεσαν τα βιωμένα χρόνια. Είναι δραματικά αναγκαίο, και νόμιμο, γιατί τέτοιο υψηλό αγώνισμα υποβάλλει η ίδια η εντελέχεια της Ιστορίας· και είναι υπαρκτικά τραγικό, γιατί χωρίς τέτοια συνειδητή κατάχτηση της ταυτότητας, οι άνθρωποι και τα έθνη χάνουν τον εαυτό τους, δεν υπάρχουν κατά τις προδιαγραφές τ...

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γράφτηκε αυτό το δοκίμιο. Από το ύφος του συμπεραίνω πως αυτό έγινε πριν από είκοσι χρόνια. Το βρήκε η κόρη μου που τακτοποιεί τα χαρτιά μου. Το ξαναδιάβασα και έκρινα πως αξίζει να δοθή στη δημοσιότητα, τουλάχιστον σαν μια διαμαρτυρία για τα όσα τα τελευταία χρόνια τεκταίνονται από τους ίδιους τους Έλληνες εις βάρος της γλώσσας και της παιδείας των. (από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)

Θεωρώ τα κείμενα του τόμου αυτού ως αυθεντικές καταγραφές ενός μονολόγου. Προεκτείνουν και βαθαίνουν μέσα στην μυστηριώδη νόηση της γλώσσας την μοναξιά που ένιωσα από παιδί, μια παράδοξη σιγή που ανέδιδε υποβλητικά ο κόσμος. Δεν έχουμε τα κείμενά μου, το υπογραμμίζω, καμιάν οργανική σχέση με τη Φιλοσοφία (βλ. και "Λόγος περί παθών - Τα όρια"). Αποτελούν καρπίσματα μιας πολλών ετών, ολόκληρης θα έλεγα της ζωής μου, επίμονης ενδοσκόπησης. Τα θεωρώ, για να επαναλάβω τον λόγο του Kant, ως "ίχνη της εμπειρικής γνώσης". Εμπειρίες προσωπικές, παρατηρήσεις του περίγυρου και διαστοχ...

Για χρόνια προσπαθούσα να βρίσκω ευκαιρίες και αφορμές για να κάμω γνωστά στην Ελλάδα την μορφή, τον κόσμο, το έργο του κορυφαίου κουβανού συγγραφέα Χοσέ Λεσάμα Λίμα (Jose Lezama Lima). Από τότε που τον εγνώρισα μέσα στα βιβλία του, κάποιος ασίγαστος, επίμονος μαγνητισμός αισθάνομαι ν' ασκείται πάνω στο πνεύμα μου. Και αυτό δεν μου φαίνεται περίεργο: ο Λεσάμα Λίμα πιστεύει στην μυστική και μαζί αποκαλυπτική σημασία τέτοιων μαγνητισμών. Δεν είναι μήπως δικό του το ποιητικό βιβλίο που τιτλοφορήθηκε "Θραύσματα στον μαγνήτη του" ("Fragmentos a su iman); Όσο περνά ο καιρός, τ...