Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παράδοση πολιτικού ρεαλισμού και προσαρμοστικότητας της Ρώμης έθετε το imperium πάνω από την κοιτίδα του, την urbs. Η έννοια και η πραγμάτωση του imperium συνέδεσε σε μια νέα ενότητα urbs και orbis, για να θυμηθούμε τη γνωστή ρήση του Γαλάτη Ρωμαίου ευγενούς του 5ου αιώνα μ.Χ. Ρουτίλιου Ναματιανού, ο οποίος είπε απευθυνόμενος προς τη Ρώμη: "urbem fecisti quod prius orbis erat" ("έκανες πόλη ό,τι ήταν πριν οικουμένη"). Είναι μια από τις σοφές ειρωνείες της ιστορίας ότι τη θαυμαστική αυτή φράση τη διατύπωσε ένας προσηλυτισμένος στο ρωμαϊκό ιδεώδες απόγονος εκείνων που η Ρώμ...

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Μεγάρου Εϋνάρδου (29 Μαρτίου - 13 Μαΐου 2017). Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό του κείμενο ο Ν. Π. Παΐσιος: "Μετά το θάνατο του Νίκου Νικολάου, η τρίτη του σύζυγος Αγγέλα, το γένος Ζουμπουλάκη, συνέλεξε στοργικά όσα έργα υπήρχαν στο περίφημο σπίτι του ζωγράφου στην Αίγινα (με σκοπό όχι μόνο να τα περισώσει, αλλά και να βοηθήσει την περαιτέρω διάδοσή τους), και ανέθεσε στην Όλγα Μεντζαφού την αρχική τους ταξινόμηση. Το μεγαλύτερο μέρος...

Δυστυχώς, το βιβλίο αυτό είναι σήμερα επίκαιρο όσο ποτέ. Η φτώχεια, η περιθωριοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού, οι κραυγαλέες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες (και στην υγεία), η ελαστικοποίηση της εργασίας και η ανεργία, ο ατομισμός και η καταναλωτική συνείδηση, η ανθυγιεινή και βιομηχανοποιημένη διατροφή, η καθιστική και αγχώδης ζωή, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η ανεξέλεγκτη κατάληψη των ελεύθερων χώρων με κατασκευές φαραωνικών διαστάσεων, η αποδιάρθρωση και της έννοιας ακόμα της κοινωνικής πρόνοιας αποτελούν άκρως επικίνδυνους παράγοντες για την υγεία του πλ...

Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης σχεδίων του Θανάση Μακρή που απεικονίζουν τη Μαρία Κάλλας, η οποία διοργανώθηκε με αφορμή τα σαράντα χρόνια από τον θάνατο της μεγάλης αοιδού. Πρόκειται αφενός για σχέδια με κάρβουνο που φιλοτεχνήθηκαν το 1994 για την εικονογράφηση του διηγήματος του Μένη Κουμανταρέα "Θυμάμαι την Μαρία" (Εκδόσεις Καστανιώτη) και αφετέρου για έγχρωμα σχέδια με παστέλ που έκανε ο καλλιτέχνης το 2016. Ο Θανάσης Μακρής γράφει: "Μαρία Κάλλας; Πολύ λαμπερό και πολύ θηλυκό θέμα για τις δικές μου διόπτρες", σκέφτηκα, όταν πριν από χρόνια μου...

Ο παρών τόμος αποτελεί μια συνολική παρουσίαση του εικονογραφικού έργου που σχεδίασε και εκτέλεσε ο Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957) στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας της Άμφισσας. Το 1927 ο Παπαλουκάς κέρδισε τον πανελλήνιο διαγωνισμό για την αγιογράφηση του ναού και τα επόμενα έξι χρόνια εργάστηκε στην Άμφισσα, συνθέτοντας "ένα πρωτοπόρο, ανεπανάληπτο και γι’ αυτό μοναδικό αγιογραφικό έργο" -όπως γράφει στο εισαγωγικό κείμενό του ο Νικόλαος Φουσέκης. Ο Παπαλουκάς απομακρύνεται "από τις κλασικές βυζαντινές αγιογραφικές φόρμες, δίχως όμως τη διάπραξη κανενός είδους ύβρ...

Ανέκδοτο χειρόγραφο από το αρχείο του Ζήσιμου Λορεντζάτου στο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

Στις φωτογραφίες που συλλέγονται εδώ η ανάγνωση δεν είναι απλώς το υποστηρικτικό υλικό μιας σκηνογραφίας αλλά το κύριο θέμα της φωτογράφισης. Θα έλεγε κανείς πως η οπτική σύνθεση είναι σχετικά απλή. Αποτελείται από πρόσωπα και βιβλία (ή από κάποιο άλλο είδος έντυπου αναγνωστικού υλικού). Στις παλαιότερες φωτογραφίες αυτής της συλλογής, εκεί γύρω στα 1860, μπορεί κανείς να εντοπίσει το πιο γνωστό και επαναλαμβανόμενο μοτίβο της ατομικής, "σιωπηρής" και μοναχικής ανάγνωσης. Τα σώματα είναι καθισμένα σε καρέκλες και πολυθρόνες, τα πρόσωπα είναι απορροφημένα από την ανάγνωση, ο...

Ο "Πολιτικός" του Πλάτωνα είναι μεθοδολογικός διάλογος. Με έναυσμα την προσπάθεια να οριστεί ο πολιτικός και η πολιτική, να προσδιοριστεί η σχέση της με τον νόμο αλλά και να διακριθούν τα πολιτεύματα, ο Πλάτων μάς δείχνει έναν τρόπο για να σκεφτόμαστε. Στον "Πολιτικό" απαντά για πρώτη φορά ο όρος πολιτική επιστήμη: η πολιτική, λογιζόμενη ως γνώση (επιστήμη), είναι τρόπος για να σκεφτόμαστε και να πράττουμε αυτόνομα. Μόνον η δική μας ελεύθερη, αυτοπροσδιοριζόμενη σκέψη και κριτική μάς παρέχει τη δυνατότητα να ελέγχουμε τη συνάφεια των πεποιθήσεών μας με τον κόσμο και να διεκ...

Το κείμενο αυτό του Πιέτρο Μαρία Μπάρντι (1900-1999) με πρωτότυπο τίτλο "Cronaca di viaggio" ("Χρονικό ενός ταξιδιού") δημοσιεύτηκε στο ιταλικό περιοδικό Quadrante τον Σεπτέμβριο του 1933. Ο Μπάρντι περιγράφει τις εργασίες και γενικότερα αφηγείται την ελληνική εμπειρία των μελών του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (Congres internationaux d’ architecture moderne - CIAM) το 1933 στην Αθήνα. Επιφανής δημοσιογράφος και διανοούμενος, σημαντικός συλλέκτης έργων τέχνης, κριτικός τέχνης και πολιτισμικός ακτιβιστής, ο Μπάρντι συνδεόταν οργανικά με τον ιταλικό φασισμό...

Η παρούσα έκδοση της "Γυναίκας της Ζάκυθος" συστήνει εκ νέου στο αναγνωστικό κοινό αυτό το σημαντικό σολωμικό έργο σε εκδοτική επιμέλεια της Ελένης Τσαντσάνογλου, η οποία το είχε μελετήσει εξαντλητικά, ανασυνθέτοντας τη σταδιακή διαμόρφωσή του μέσα από τις διαδοχικές γραφές που σώζονται στα χειρόγραφα του ποιητή. Πρώτος καρπός της έρευνάς της ήταν η αναλυτική και σχολιασμένη έκδοση του έργου το 1991, η οποία περιλάμβανε όλο το επεξεργασμένο υλικό των χειρογράφων. Με βάση τη διάκριση του υλικού αυτού σε τρία στάδια επεξεργασίας, την οποία πρότεινε ο Γάλλος νεοελληνιστής Λουί...

Ο κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την ομότιτλη έκθεση στο Μέγαρο Εϋνάρδου το διάστημα 14 Οκτωβρίου - 3 Δεκεμβρίου 2016.

Αν η "νεωτερικότητα" υποδηλώνει την επινοητικότητα μιας κοινωνίας καθώς διαμορφώνει το μέλλον της, το νοσοκομείο αποδεικνύεται ο ιδεώδης τόπος και θεσμός που την εκφράζει και την υλοποιεί διαχρονικά. Η αρχή της νεωτερικής του ανέλιξης συμπίπτει με την ακμή του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, του θετικισμού και του κοινωνικού ανθρωπισμού, από τον 17ο αιώνα και εκείθεν. Με τις νέες αντιλήψεις για το ρόλο του "μοντέρνου" νοσοκομείου, η ίαση παύει να θεωρείται πλέον αντικείμενο "ελέους" (charite) και εντάσσεται στη λειτουργία της κοινωνικής "πρόνοιας" (bienfaisance). Οι κατακτήσεις της...

Η σειρά ΑΦΕΛΙΑ έχει ως στόχο να παρουσιάσει θεματικές ενότητες από το Φωτογραφικό Αρχείο του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ. Η επιλογή των θεμάτων και των φωτογραφιών αντικατοπτρίζει το χαρακτήρα της συλλογής, που εκτείνεται χρονικά από τα μέσα του 19ου μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα και έχει στον πυρήνα της οικογενειακά και προσωπικά αρχεία. Από αυτόν το θησαυρό της καθημερινής και εφήμερης φωτογραφίας αναδύονται όλες οι πτυχές του οικείου ή δημόσιου βίου, με άλλα λόγια της ζωής του ανθρώπου. Στην εισαγωγή της, η Ελιάνα Χουρμουζιάδου σημειώνει μεταξύ άλλων ότι ορισμένες από τις φωτογραφίες που π...

Οι εικόνες του φωτογραφικού αρχείου του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, που περιλαμβάνει αυτή η έκδοση, δείχνουν τον καλλιτέχνη στον χώρο της δουλειάς του. Όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο Κώστας Ιωαννίδης, στον χώρο του εργαστηρίου και μέσα από την τριβή με σχέδια, υλικά, εργαλεία, ιδέες και ανθρώπους, κυοφορείται και συμβαίνει το θαύμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. "Εκεί έρχονται οι λίγοι εκλεκτοί, φίλοι, καλλιτέχνες, πάτρονες, για να παραστούν σε μέρος της διαδικασίας ή να δουν πρώτοι απ’ όλους το τελικό αποτέλεσμα". Το εργαστήρι δεν είναι μόνον χώρος δημιουργίας αλλά και συνάντησης καλλι...

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Μεγάρου Εϋνάρδου (1 Ιουνίου έως 30 Ιουλίου 2016). Ο Δημοσθένης Κοκκινίδης, ζωγράφος του χρώματος ή αλλιώς κολορίστας, όπως αισθάνεται ο ίδιος, πιστεύει ότι το σχέδιο είναι ο γεννήτορας της ζωγραφικής, πρωτογενές στοιχείο ικανό να μεταδώσει από μόνο του μια πληροφορία αισθητική, καλλιτεχνική. Ο Κοκκινίδης άρχισε να ζωγραφίζει από 10 χρονών, μαθητής ακόμη του δημοτικού, και συνέχισε βέβαια και στο γυμνάσιο, φτιάχνοντας σκίτσα των καθη...

Το πολυσήμαντο έργο του Γερμανοεβραίου φιλολόγου Έριχ Άουερμπαχ γεφυρώνει τη φιλολογία ως ιστορική μάθηση μ’ έναν γενικότερο στοχασμό για την ευρωπαϊκή λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Το πρώτο και παλαιότερο δοκίμιο, "Ο Τζανμπαττίστα Βίκο και η ιδέα της φιλολογίας" (1936), μικρό δείγμα της μακράς και επίμονης ενασχόλησης του Άουερμπαχ με τον Ιταλό φιλόσοφο, εξετάζει τη Νέα Επιστήμη ως το πρώτο μείζον έργο της ερμηνευτικής φιλολογίας και συναρτά την αυτόνομη θεμελίωση της φιλολογικής επιστήμης με την ιστορικότητα του Βίκο. Προκειμένου να ανακαλύψει την πνευματική ιδιοσυστασία...

Ο Φίλιππος Ηλιού πρόλαβε να εκδώσει τον πρώτο τόμο της Ελληνικής Βιβλιογραφίας του 19ου αιώνα: 1801-1818 (Βιβλιολογικό Εργαστήρι - Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, 1997 [=1998]. Ο δεύτερος τόμος (έτη 1819-1832) κυκλοφόρησε το 2011 (Μουσείο Μπενάκη, ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ). Με τον τρίτο τόμο εγκαινιάζεται η σειρά που φιλοδοξεί τώρα να καλύψει ό,τι συμβατικά αποκαλούμε "οθωνικά χρόνια», δηλαδή την περίοδο 1833-1863. Τα 2.560 λήμματά του (έτη 1833-1844) σχεδόν ισοδυναμούν με το άθροισμα των δύο προηγούμενων (1.403 και 1.341 αντίστοιχα). Ο τόμος αυτός ψηλαφεί τη στιγμή που «το γένο...

Στην έκδοση αυτή παρουσιάζεται το ζωγραφικό έργο του Σπύρου Παπαγιαννόπουλου. Προερχόμενος από οικογένεια αρχιτεκτόνων και ζωγράφων, ο Παπαγιαννόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, αλλά επέλεξε να ζήσει σε νησιά του Αιγαίου: Ανάφη, Πάρο, Αντίπαρο, Κρήτη. Η θάλασσα, η ζωγραφική και τα καΐκια ήταν τα μεγάλα πάθη της ζωής του. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του βρίσκεται σε τοιχογραφίες σε ταβέρνες, μπαρ, μαγαζιά ή σπίτια. Ως αυτοδίδακτος ζωγράφος απέφυγε κάθε πρόσφατη επιρροή του συρμού, υιοθετώντας ένα άχρονο, λαϊκότροπο, αντισυμβατικό στιλ. Η τεχνική αρτιότητα και δεξι...