Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τι είναι αυτό που κάνει να έχουν μεταξύ τους τόση συνάφεια τα γκρεμισμένα μέλη ενός αρχαίου ναού ή θεάτρου; Παρά την καταστροφή που έχει επέλθει, εξακολουθούν να συνδέονται από μια ιδεατή γραμμή, που είναι τόσο ισχυρή ώστε η φθορά πολύ δύσκολα μπορεί να την εξαφανίσει. Πάνω της μπορείς να ανασυνθέσεις αυτά τα απομεινάρια, όσο λίγα και αν είναι, και να συλλάβεις με τη φαντασία σου το όλο από το οποίο προέρχονται. Αυτός ο άυλος συνεκτικός ιστός είναι το ίχνος της συνθετικής δομής· μια απολύτως ειδική ακολουθία σημείων, και ταυτόχρονα κύριος συνθετικός κανόνας.

Ο τόμος αποτελείται από τέσσερις μελέτες. Οι δύο πρώτες είναι ομιλίες των καθηγητών Ολιβιέ Ρεβερντέν και Νίκου Παναγιωτάκη κατά τα εγκαίνια της έκθεσης "Ελληνικές εκδόσεις στην Ελβετία τον 16ο και 17ο αιώνα" στην Εθνική Πινακοθήκη, με την ευκαιρία της Επτακοσιοστής Επετείου της Ελβετικής Ομοσπονδίας, στις 2 Δεκεμβρίου 1991. Οι άλλες δύο μελέτες είναι του Ν.Παναγιωτάκη: "Φραγκίσκου Πόρτου Επιγράμματα" και "Ιωάννης Κασσιμάτης, ανεψιός του Πόρτου, και Κρητικό Θέατρο".

Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.

Ο θαυμασμός για τον Δ. Μητρόπουλο και η επιθυμία να συνεισφέρει στον τομέα της ελληνικής μουσικής ιστορίας, οδήγησαν τον μουσικολόγο Απόστολο Κώστιο στη συγγραφή αυτής της μελέτης, με στόχο να δώσει στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό μια πλήρη και σωστή εικόνα για τον Μητρόπουλο ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη.

Η έκδοση αυτή αποτελεί συλλογή φιλολογικών άρθρων και μελετών που καλύπτουν σχεδόν μισό αιώνα συστηματικής και γόνιμης ενασχόλησης του "πρύτανη των σολωμιστών" -όπως εύστοχα ονομάστηκε ο Λ. Πολίτης- με το έργο του κορυφαίου εθνικού μας ποιητή.

Πρόκειται για μια προσωπογραφία με την ευρύτερη έννοια, γιατί δεν αποτελεί μόνο την αφήγηση μιας ζωής αφιερωμένης με πάθος στην τέχνη του. Μέσα από ανέκδοτες επιστολές και άγνωστα ή πολύ λίγο γνωστά έργα του, προβάλλει ο αδιάκοπος μόχθος του Γύζη για την κατάκτηση της τέχνης, οι βαθύτεροι προβληματισμοί του καλλιτέχνη, και ταυτόχρονα η προσήλωση του ανθρώπου στην πατρίδα του ώς τον θάνατο του.

Σ' αυτό το κλασικό εισαγωγικό φιλοσοφικό σύγγραμμα εκτίθεται με μοναδική σαφήνεια η εξέλιξη της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας από την απώτατη Αρχαιότητα ώς τη σύγχρονη εποχή και γίνεται φανερό μέσα από ποιες διαδικασίες της σκέψης διαμορφώθηκαν οι θεμελιακές αρχές με τις οποίες σήμερα αντιλαμβανόμαστε και κρίνουμε τον κόσμο και τη ζωή.

Το κλασικό αυτό έργο αποτελεί ουσιαστική θεώρηση της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού από τα προϊστορικά χρόνια ώς τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Η ελληνική έκδοση συμπληρώθηκε με ένα κεφάλαιο για την Εποχή του Λίθου και του Χαλκού που περιλαμβάνει τα νεότερα δεδομένα.

Το αναλυτικό ευρετήριο που παρουσιάζεται στην έκδοση αυτή αναφέρεται στους φακέλους των δημοσίων δανείων του ελληνικού κράτους της περιόδου 1862-1940 που φυλάσσονται στο Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας και περιλαμβάνουν: αλληλογραφία σχετική με τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη των δανείων, αιτιολογικές εκθέσεις νομοσχεδίων, προσχέδια και σχέδια νόμων, φύλλα της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, συμβάσεις δανείων, καταλόγους εγγραφέντων στα δάνεια, υπομνήματα, μνημόνια, σημειώματα κτλ. Η σειρά των Δημοσίων Δανείων παρουσιάζει μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον για όσους ασχολούνται με την...

Ο συγγραφέας τοποθετεί τον Όμηρο στο σωστό ιστορικό του πλαίσιο, φωτίζει την επαγγελματική υπόσταση και την κοινωνική λειτουργία των ραψωδών και διδάσκει τη μόνη σωστή μέθοδο για να πλησιάσει κανείς το έπος και τον ποιητή του την ώρα της δημιουργίας, να δει τα υλικά που χρησιμοποίησε, τον τρόπο που σχεδίασε και πραγματοποίησε το μεγαλόπνοο εκείνο έργο.

Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται οι μελέτες του συγγραφέα για ποικίλα θέματα από τη μεταφυσική, την επιστημολογία, την ηθική και την κοινωνική φιλοσοφία του Πλάτωνα. Εκτός από τις ήδη δημοσιευμένες, υπάρχουν και δύο νέες οι οποίες αφορούν την πλατωνική θεωρία του έρωτα αφενός και τα προβλήματα σημασιολογίας και λογικής που προκύπτουν στον Σοφιστή αφετέρου. Τα υπόλοιπα άρθρα, πολλά από τα οποία είναι εκτενώς αναθεωρημένα, αποτελούν το σύνολο σχεδόν του δημοσιευμένου έργου του συγγραφέα για τον Πλάτωνα.

Κύριο αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η μικρή αγροτική κοινωνία της Άρτας σε μια κατεξοχήν μεταβατική περίοδο της ιστορίας της (1881-1912). Με βαθιά αποτυπωμένο το οθωμανικό παρελθόν στις αγροτικές δομές της, αγωνίζεται να λειτουργήσει μέσα στο νέο θεσμικό πλαίσιο της Ελλάδας του τελευταίου τετάρτου του 19ου αιώνα, που επικυρώνει συμβολικά η εμφάνιση του τραπεζικού κεφαλαίου στην περιοχή με τη λειτουργία του καταστήματος της Τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας.

Το βιβλίο επιδιώκει να δώσει στον αναγνώστη μια ολοκληρωμένη εικόνα του στοχαστή, επιστήμονα και φιλοσόφου Αριστοτέλη, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει τη συνολική του δημιουργία ως μια ζωντανή φιλοσοφία σε αδιάκοπη πάλη με τα προβλήματα της εποχής του.

Το 1453 η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων, γεγονός που σήμανε το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εντούτοις, η παιδεία, της οποίας η Πόλη υπήρξε το χωνευτήρι για περισσότερα από χίλια χρόνια, συνέχισε να παρέχει στους ορθόδοξους χριστιανούς -εν μέρει και στους ίδιους τους Τούρκους- πρότυπα τα οποία ενέπνεαν σεβασμό και άμιλλα. Το βιβλίο συγκεντρώνει άρθρα διεθνώς διακεκριμένων μελετητών, οι οποίοι διερευνούν τις διάφορες όψεις του βυζαντινού πολιτισμού -θρησκευτικές, κοινωνικές, καλλιτεχνικές- που επιβίωσαν μετά την επιβολή της οθωμανικής κυριαρχίας...

Ο συγγραφέας θίγει ζητήματα που αφορούν και τις δύο βασικές κατευθύνσεις της φιλοσοφίας της Ιστορίας, δηλαδή τη μεταφυσική θεώρηση και τη γνωσιολογική διερεύνηση, χρησιμοποιώντας παραδείγματα από τα πιο γνωστά κεφάλαια της παγκόσμιας ιστορίας. Το πρώτο μέρος του βιβλίου πραγματεύεται θέματα λογικής της ιστορικής σκέψης, ενώ το δεύτερο αποτελεί κριτική παρουσίαση των προσπαθειών που έχουν γίνει για μια μεταφυσική ερμηνεία της Ιστορίας.

Το δίτομο αυτό έργο επιχειρεί μια συνοπτική ιστορική αναδρομή στη λογοτεχνία των Λατίνων. Σφραγισμένη από τις ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες που τη γέννησαν, από τους νέους πολιτικούς όρους και τον ιδιαίτερο τρόπο που σκεφτόταν και εκφραζόταν η καινούρια φυλή, η λατινική λογοτεχνία έδωσε στην ανθρωπότητα έργα κλασικά, που έγιναν η στέρεη υποδομή για τα ανθρωπιστικά ενδιαφέροντα του νεότερου ανθρώπου.

Το 1638 ο Μάξιμος ο Καλλιουπολίτης εξέδωσε στη Γενεύη την Καινή Διαθήκη μεταφρασμένη "εις απλήν διάλεκτον". Η δίτομη επανέκδοση της μετάφρασης αυτής ολοκληρώθηκε από τον Εμμ. Χ. Κάσδαγλη που όμως δεν πρόλαβε να τη δει τυπωμένη. Οι φιλόλογοι Ευφημία Εξίσου και Αγαμέμνων Τσελίκας συνέταξαν το γλωσσάρι το οποίο και αποτελεί τον τρίτο τόμο.

Οι διαλέξεις που δόθηκαν στο Cambridge το 1948 και φιλοδοξούν να κινήσουν στον ιστορικό κάποιο ενδιαφέρον για τις θετικές επιστήμες και στον θετικό επιστήμονα κάποιο ενδιαφέρον για την Ιστορία. Από μεθοδολογική άποψη, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν επικεντρώνονται στις μεγάλες προσωπικότητες του 15ου και 16ου αιώνα, αλλά κυρίως στις αποτυχίες ή τις λανθασμένες υποθέσεις των πρώτων επιστημόνων, τα συγκεκριμένα διανοητικά εμπόδια που έμοιαζαν αξεπέραστα σε ορισμένες περιόδους, τις διαδρομές της επιστημονικής εξέλιξης που οδήγησαν σε αδιέξοδο αλλά επέδρασαν καταλυτικά στην πρόοδο...

Πρόκειται για μια σύντομη εισαγωγή στη γλωσσολογία, κατανοητή και χρήσιμη τόσο σ' εκείνους που αρχίζουν ειδικές σπουδές όσο και στο ευρύτερο κοινό, γιατί παρουσιάζει με τρόπο σαφή τις βασικές έννοιες ενός τομέα με τεράστιο ενδιαφέρον και καθοδηγητικό ρόλο σήμερα ανάμεσα στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Ο συγγραφέας ερμηνεύει τις έννοιες αυτές και κάνει μια κριτική παρουσίαση των διαφόρων γλωσσολογικών σχολών και μεθόδων.

Το βιβλίο αυτό δεν προσπαθεί να αφηγηθεί συνοπτικά ολόκληρη την ιστορία της επιστήμης από τον Γαλιλαίο ώς τον Μάξουελ και τον Μέντελ. Σκοπός του συγγραφέα είναι να εκθέσει με αφηγηματική μορφή αυτό που πιστεύει ότι είναι η δομή της εξετάζοντας την πορεία που χάραξε η κόψη της αλήθειας σε κάθε επιστήμη και περνώντας μέσα από την έρευνα της φύσης. Πιστεύοντας ότι η Ιστορία γίνεται από ανθρώπους και όχι από αιτίες ή δυνάμεις, ο συγγραφέας δίνει την απαιτούμενη προσοχή στις πνευματικές προσωπικότητες που διεξήγαγαν τη μάχη και δείχνει συμπάθεια για τα θύματα αυτής της μάχης...